Piyasa Riski Yönetimi

TBB
Makro Ekonomi
ALT ÇALIŞMA GRUBU
Murat Konuklar
Tekstil Bankası A.Ş.
26 Ocak 2007
Ocak 2007
Murat KONUKLAR
Kaynaklar :
TÜİK, DPT, TC Hazine, TCMB, TBB, Reuters, Bloomberg, IMF, Federal Reserve, US
Treasury, CBOT, FED, ECB, OECD, WORLDBANK, IIF
Makroekonomik Parametreler (Kaynak: Worldbank)
Makroekonomik Parametreler
Büyüme Dinamikleri korunmaya devam ediyor
Reel GSYİH yıllık % büyüme
Tahmin
7
6
Gelişmekte olan ülkeler
Yuksek Gelir
5
4
3
2
1
0
1980
1985
1990
1995
2000
2005 2007
Büyüme Dinamikleri ve 2007-2008 Tahminleri
Büyüme Dinamikleri ve 2007-2008 Tahminleri
Dış Finansman (Gelişmekte Olan Ülkeler)
Gelişmekte Olan Ülkelerde Büyüme
Global Faiz Politikası
Faiz Beklentileri
Kısa Çizgiler: 26 Ekim 2006 tarihli beklentiler.
Nokta Çizgiler: 22 Haziran 2006 tarihli beklentiler.
Faiz oranlarına yönelik projeksiyonlar, para piyasası ve faiz swapları üzerindeki risk primlerine göre düzenlenmiştir.
Riske Duyarlılık
Para Politikasına olan Duyarlılık
GOP Hisse Senedi
Piyasası
GOP Tahvilleri
Gelişmiş Ülke
Tahvilleri 2007-2008
FX Taşıma Maliyeti
Stratejisine dayalı
Yatırım
Emlak Piyasası
Emtia Fiyatları
Blue Chip Hisse
Senetleri
Kurumsal Tahviller
Finansal Riskten kaçınmaya olan Duyarlılık
 FED’in 2007 yılının 2.Çeyrek dönem sonuna kadar faiz indirimine gitmeyeceği varsayımı
altında ABD ekonomisindeki büyümenin, tüketici harcamalarındaki yavaşlama ve konut
fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak öngörülenin üzerinde olması.
 Gelişmiş ülkelerde efektif talepte yavaşlama kaydedilmesi, sanayi üretiminin daralan
likidite koşullarından olumsuz etkilenmesi durumunda riskten kaçınma refleksinin
artmasına neden olabilir. Yavaşlayan ekonomik dinamikler emtia fiyatlarının güç
kaybetmesine, gelişmekte olan piyasalara sermaye akışında daha seçici davranılması
olasılığını artırabilir.
 İçinde bulunulan konjonktürde, esnek likidite koşullarına gerileyen emtia fiyatları ve
volatilite koşullarının eşlik ettiği dikkate alındığında, küresel finansal oyuncularının risk
algılamasındaki değişikliklerin yansıması durumunda, 2007 yılında finansal portföy
stratejilerinde gelişmekte olan piyasalara yönelik olarak yeniden ayarlamalar gündeme
gelebilir.
 USD’nin Euro karşısında kontrollü bir değer kaybı olasılığı, Euro referans faiz
oranlarının artış kaydetmesi olasılığı, petrol fiyatlarında jeopolitik riskler ön plana
taşınmadığı durumda varil başına 50-65 USD bandında hareket edeceği varsayımı şu an
için dikkate alınmaktadır.
Gelişmekte Olan Ülkeler Hisse Senedi Performansları
(Ocak 2003=100, MSCI, USD Bazında, Günlük Getiriler Üzerinden)
Gelişmekte Olan Ülkeler Hisse Senedi Performansları
(Ocak 2003=100, MSCI, USD Bazında, Günlük Getiriler Üzerinden)
BRIC: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin
Dünya Birincil Enerji Tüketimi:
Kaynakların Payları (%), 2005 sonu
Nükleer
6%
Kömür
28%
Hidro,
yenilenebilir
6%
Petrol
36%
Gaz
24%
Kaynak: BP Statistical World Review of Energy, June 2006
Ham Petrol Fiyatları: Başlıca Etkenler
Ekonomik Etkenler
 Rezervler; Üretim-Tüketim Dengesi (Arz-Talep)
 Taşıma maliyetleri
 Diğer yatırım/işletme maliyetleri
Politik Etkenler/Uygulanan Politikaların Etkileri






Jeopolitik etken (Irak, Nijerya, Sudan, vb.)
Piyasa düzenlemeleri (Yasal düzenlemeler, regülasyonlar)
Ambargolar, siyasi riskler, sabotajlar
Karteller (OPEC, Şirketler, ek üretim kapasitesinin miktarı, vb..)
Vergiler
Çevre kirliliği düzenlemeleri
Coğrafi etkenler ve Diğerleri








Rezervlerin homojen olmayan dağılımı
Tanker (ya da ihraç yolu) sağlayabilme olanağı
Hava durumu, mevsimsel etkenler, kasırgalar
Stokların durumu (ham petrol, ürünler)
Piyasanın tercihleri
Alternatif ürünlerin varlığı/yokluğu
Rafinaj-taşıma kısıtlamaları
Borsa spekülatörleri (Şirketler, alım-satım kuruluşları, vb..)
Dünya (Petrol) Arama+Üretim Maliyetleri (USD/varil)
Alaska
5.7
Batı Kanada
Konvns: 9.0
Kanada P. Kum
8.41(?)
Kaynak: CERA, 2003
K. Denizi
9.85
B. Sibirya
7.0
Doğu Kanada
10.0
Kazakistan
7.0
Çin (Deniz)
11.80
Meksika Körfezi
9.0
Meksika
7.2
Venezuella
4.23
(ağır petrol hariç)
Nijerya
5.75
Cezayir
7.0
İran
4.5
Endonezya
10.5
Irak
2.5
Brezilya
12.50
Angola
9.0
Latin Amerika
(Mek., Ven., Brez. hariç)
5.52
Çin (kara)
8.90
S. Arabistan
4.0
Arama, geliştirme,üretim maliyetleri dahil;
Vergi, devlet hakkı, diğer devlet payları hariç
Not: Bu değerler, göreceli alınmalıdır. Mutlak değerler, farklı kaynaklarda, ciddi değişiklik gösterebilir
Bölgeler Arası Başlıca Petrol Ticareti Akış
Yol ve Miktarları (milyon varil/gün)
Bölgeler arası petrol ticareti, 2030’a kadar yaklaşık 2 kat artarken,
ek ihraç kapasitesini büyük bölümü Orta Doğu’dan gelecek.
ABD Enerji Bakanlığı Kısa Dönem
(2006-2008) WTI Fiyat Tahmini $/varil)
Nisan 2006 Tahmini
Petrol Fiyatları Nereye Gider ?
 UEA, ABD Enerji Bakanlığı ve benzer tahminler, kısa
sürede geçersiz kalıyor.
 Jeopolitik faktör ve spekülasyon çok belirleyici.
 Büyük üreticiler (OPEC, OPEC dışı ve şirketler) ve
alım satım şirketleri rekor kar elde etti.
Ancak, jeopolitik faktör çok etkili olacak.
Dünya Petrol Fiyatları (1980-2030); USD 2004
60$
(ABD Enerji Bakanlığı, Kasım 2006)
Petrol Fiyatları ($/varil)
Ekim 2006
 OPEC Sepet: 54.97
 Brent: 57.80
2005 Ekim-2006 Ekim
 OPEC Sepet: 61.95
 Brent: 66.06
Türkiye 2006 Bütçe Tahmini: 58.2 $/varil
Ortalama tahmini fark: 5-6 $/varil
Türkiye Ham Petrol İthalatı (milyon ton/yıl)
2001
2002
2003
2004
2005
20.2
22.2
21.5
22.3
25.0
TÜPRAŞ 2005 ortalama fiyat tahmini: 37.6 $ / varil
DPT tahmini: 40 $ / varil
Gerçekleşen (yaklaşık): 55 $ / varil
TÜPRAŞ 2006 ortalama fiyat tahmini: 58.2 $ / varil
Gerçekleşen (yaklaşık ortalama): 65 $ / varil
Türkiye Olası Petrol Faturası (milyar USD)
(1 ton = 7 varil)
Yıl
Talep
35 $/v
40 $/v
45 $/v
50 $/v
Milyon ton
2005
31.0
7.6
8.7
9.8
10.9
2006
32.0
7.8
8.9
10.1
11.2
2007
32.9
8.1
9.2
10.4
11.5
2008
33.7
8.3
9.4
10.6
11.8
2010
35.4
8.7
9.9
11.2
12.4
2015
39.4
9.7
11.0
12.4
13.8
2020
43.4
10.6
12.2
13.7
15.2
Türkiye Olası Petrol Faturası-2 (milyar USD)
Yıllar
Talep
60 $/v
70 $/v
80 $/v
90 $/v
milyon ton
2005
31.0
13.02
15.2
17.4
19.5
2006
32.0
13.4
15.7
17.9
20.2
2007
32.9
13.8
16.1
18.4
20,7
2008
33.7
14.1
16.5
18.9
21.2
2010
35.4
14.7
17.3
19.8
22.3
2015
39.4
16.5
19.3
22.1
24.8
2020
43.4
18.2
21.2
24.3
27.3
Altın Fiyatlarının Gelişimi (Yakın Dönem)
Altın Fiyatlarında Volatilite Gelişimi (EWMA)
Metal Fiyatları: Orta Dönem Tahminler (2007 ve sonrası)
Bakır Fiyatlarında Düzeltme Hareketi : Kararlı Düşüş Trendi
Bakır Fiyatlarında Yüzdesel Değişim
Emtia Fiyatları
GSCI Goldman Sachs Commodity Index
RJ/CRB Reuters Jefferies CRB Index
Emtia Fiyatları
GSCI Goldman Sachs Commodity Index
RJ/CRB Reuters Jefferies CRB Index
Döviz Sepeti (1USD+0.77EUR)
YTL Döviz Sepetinde Normalizasyon
YTL Döviz Sepetinde Volatilite
TCMB Alım-Satımı Yapılan Döviz Tutarları
(2002-2006; milyon USD)
*12 Aralık 2006 itibarıyla
Spread Gelişmeleri (EMBI+)
Spread Gelişmeleri (JP Morgan EMBI+, Türkiye EMBI+)
Spread Gelişmeleri (Brazil EMBI+, Türkiye EMBI+)
Yerel Para Cinsinden Piyasa Faizi Seyri
Yerel Para Cinsinden Piyasa Faiz Seyri
TCMB Enflasyon Hedeflemesi ve Görünüm
TCMB Enflasyon
Hedeflemesi’nde kararlılığını
net bir şekilde ifade etmesine
karşın 2007 yıl sonu enflasyon
gerçekleşmesinin öngörülen
hedefin üst sınırı aşmaması
halinde, 2008 hedefine yönelik
algılamaları olumlu yönde
kuvvetlendirebilir.
2007 yılının seçim yılı olması,
dışsal konjonktür, enflasyonun
aşağı inme konusunda
beklenenden daha güçlü bir
direnç göstermesi olasılığı,
TCMB’nin para politikasında
temkinli duruşunu bir müddet
daha sürdürmesine neden
olacak.
TC Hazine Müsteşarlığı Dış Borçlanması
(Tahvil İhraçları)
2006 yılında gerçekleştirilen Yabancı para tahvil ihraçları ile bugüne kadar yaklaşık
5,85 milyar ABD doları tutarında nakit kaynak sağlandı. 2007 yılında
gerçekleştirilen tahvil ihraçlarıyla ise bugüne kadar yaklaşık 2,6 milyar ABD Doları
tutarında kaynak sağlanmış oldu.
IMF ve Stand-By Düzenlemeleri
31 Aralık 2006 tarihi itibari ile
1 SDR (Birim) : 1,49491 USD, 25 Ocak 2007 tarihi itibari ile
Mevduat Bankaları ve Katılım Bankaları Neznindeki Yurtiçi Yerleşiklere
Ait Döviz Mevduat Hesaplarının Döviz Kompozisyonu (Gerçek Kişiler)
Mevduat Bankaları ve Katılım Bankaları Neznindeki Yurtiçi Yerleşiklere
Ait Döviz Mevduat Hesaplarının Döviz Kompozisyonu (Tüzel Kişiler)
Mevduat Dağılımı
Protesto Edilen Senet Sayısı - I
Protesto Edilen Senet Sayısı - II
Mevduat Bankaları Kredi Gelişimi
Bankacılık Sistemi Kredi Hacmi Gelişmeleri
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri Gelişmeleri
(Orijinal Vadeye Göre)
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri : KONUT + TAŞIT + DİĞER
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri Gelişmeleri
(Orijinal Vadeye Göre, 4 Dönem Ortalama % Değişim)
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri Gelişmeleri
(Orijinal Vadeye Göre)
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri Gelişmeleri
(Orijinal Vadeye Göre)
Mevduat Bankaları Tüketici Kredileri Gelişmeleri
(Orijinal Vadeye Göre)
Tüketim Harcamalarındaki Gelişmeler
Mevduat bankalarının kullandırmış olduğu Tüketici Kredilerindeki gelişmeler
dikkate alındığında, Mayıs- Haziran türbülansının referans faizler üzerindeki
yükseliş baskısının kredi kullanımlarında kademeli olarak düşüşe neden olduğu
görülüyor. Ancak 2006 Ağustos döneminden itibaren başlayan normalizasyona
karşın tüketici kredilerindeki artışların 2006 Mayıs Haziran seviyesinin altında
kaldığı gözlemleniyor. Özel tüketim harcamalarının ise 2006 son çeyreğinde
3.Çeyrek döneme göre daha iyi bir performans kaydetmesini öngörmekteyiz.
Makroekonomik Parametreler