AD-SOYAD : 5. "Doğru önermelerin tümü doğa bilimlerinin ürünüdür. Felsefe, doğa bilimlerinden biri değildir. Felsefenin hedefi, düşüncelerin mantıksal SINIF- NO : …………….EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ………. ANADOLU LİSESİ FELSEFE DERSİ 11. SINIFLAR 1.DÖNEM 2. YAZILI ORTAK SORULARIDIR. açıklamasıdır. Felsefe öğreti değil, tersine bir etkinliktir. Felsefenin sonucu, 'felsefi önermeler" değil, önermeleri açık kılmaktır." Wittgenstein bu söylemiyle, aşağıdaki akımlardan hangisinin savunuculuğunu yapmaktadır? A) Rasyonalizm D) Entüisyonizm B) Empirizm E) Analitik Felsefe C) Pozitivizm 6. Felsefede gerçeklik, - Platon'da, gerçek dünyanın yani idealar dünyasının kendisi - Aristoteles'te, madde ve formun bütünselliği - Epiküros'ta, mutlu bir yaşam için gerekli hazdır. Felsefede gerçekliğin farklı biçimlerde tanımlanması felsefenin hangi özelliğiyle açıklanabilir? A) Öznellik - Fala inanma, falsız kalma. - Karanfil yemek sindirimi kolaylaştırır. B) Yöntemlilik C) Birikimlilik D) Rasyonellik 1.--Yatmadan önce adaçayı içersen rahatlarsın. E) Yaratıcılık Yukarıda verilen önermelerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? 7. Nasıl ki, gözleri görmeyen insanlar bir file dokunarak onu farklı A) İnanç temelli olması B) Hayal gücünün etkin olması C) Olaylar arasında rastlantısal bir bağ kurulması inceler. Oysa felsefe evreni tanımlamak için onu bütün yönleriyle ele D) Evrensel olması alarak açıklamaya çalışır. Bu parçada felsefenin hangi özelliğiyle E) Olayların bilimsel verilere dayanması bilimlerden farklı olduğundan söz edilmektedir? özellikleriyle tanımlarsa, bilimler de evreni parça parça yönleriyle 2.Sofistlere göre, aynı şey hakkında birbirinin karşıtı iki sav ileri sürülebilir. A) Sonuçlarının kesin olmasıyla Bu savlardan herhangi birinin, diğerine göre daha genel - geçer olduğu B) Belirli bir yöntem kullanmasıyla söylenemez. Bu görüşleriyle sofistler, aşağıdakilerden hangisini savunmaktadırlar? C) Evrenle ilgili tümel bilgiler sunmasıyla D) Sınanabilir olgulara dayanmasıyla A) Bilginin kesinliğini E) Yaşamı kolaylaştıracak bilgiler üretmesiyle B) Bilginin göreceli olduğunu C) Bilginin sezgiye dayandığını 8. . Bir tavır olarak şüphe felsefenin ruhunda vardır. Yine bu anlamda her D) Bilginin faydaya dayandığını filozofun felsefi bir tavır olarak şüpheci olduğunu söylemek E) Bilginin genelliğini 3. Eğer bir ateist, Tanrı'nın varlığını kabul etmemesi sonucu hayata olumlu bir biçimde bakamıyor, geleceği olumlu bir biçimde kuramıyor, düşüncesini olumlu bir biçimde yapılandıramıyorsa onun bu teorisi yanlıştır. Paragrafa göre, doğru bilginin ölçütü nedir? mümkündür. Kant, bu tavrı gerçekleri ve temelleri olmadığı sürece herhangi bir görüşü, iddiayı kabul etmeme ve sorgulama olarak tanımlamaktadır. Bu parçada felsefenin hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Tutarlı olması A)sezgi B) Akıl C) Fenomen B) Eleştirel olması C) Öznel olması D) Yarar E) Duyum 4. Sokrates'e göre, bilimsel çalışmanın amacı, duyularla edinilen tek tek algılar değil, kavramlardır. Onun için, Sokrates hep kavramın belirlenmesi, D) Tümel bir bilgi olması E) Genel olması sınırının çizilip gösterilmesi olan 'tanımlara' varmaya çalışır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi, Sokrates'in savunduğu bir yargıdır? A) İnsan zihninde bir takım önyargılar mevcuttur. B) Bilgiye ulaşmada hayal gücü ve sezgi önemlidir. C) Varlıklar bize nasıl görünüyorsa öyledirler. D) Bilgi kişiden kişiye değişiklik gösterir. E) Her türlü bilgi akıl yürütme ile elde edilir. 9. Çoğunluğun onayladığı düşünceleri sorgulamadan kabul eden insanların yaşamında felsefi etkinliğe yer yoktur. Bu görüşe göre felsefi etkinliğin temel koşulu aşağıdakilerden hangisidir? A)Olaylara eleştirel gözle bakma B)Toplumsal sorunları çözme C)Çoğunluğun görüşlerine katılma D)Düşünce ve davranışlarda tutarlı olma E) Sistemli ve düzenli olma 10. İlk Çağ'da incelenen insana ilişkin sorunlar, Rönesans’la birlikte tekrar ele alınmıştır. Daha sonra felsefe tarihi içinde “insan" gündem olarak ilk sıralarda yer almasa da felsefenin konuları arasında var olmuştur. 20. yüzyılda varoluşçu yaklaşım, insanın varoluşunu ve özgürlüğünü incelemiş, insanlık kavramını tekrardan yüceltmiştir. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Felsefe cevaplardan çok sorulara önem verir. B) Düşünürler içinde yaşadıkları toplumu etkileyebilir. C) Felsefede bitmişlik olmadığından, aynı konular değerlendirme süzgecinden geçirilir. D) Her filozof felsefeye yeni konular kazandırmıştır. E) Felsefe gerçeği arama çabasının ürünüdür. tekrar 11. Kant'a göre felsefe, akla dayanan nedenlerle düşünceleri tutarlı kılmak iddiasında bir zihinsel etkinliktir. Bu etkinliği gerçekleştirirken filozoflar, tutarlı olmak için büyük bir çaba harcarlar. Kant, bu görüşleriyle felsefenin hangi özelliğini dile getirmektedir? 16. Bilimin ilerlemesi adım adımdır. Her adımda bir önceki adımın hataları geride bırakılır. Bu ilerleme günün birinde açıklanması gereken hiçbir şeyin kalmayacağı inancını getirir. Böylece, kusursuz ve eksiksiz bir bilim ortaya çıkacaktır. Parçadan, aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılabilir? A) Bilimin sonuçlarından teknolojide yararlanılmalıdır. B) Bilimin değeri konusunda insanlar aydınlatılmalıdır. C) Bilimin olumlu olduğu kadar olumsuz yanları da vardır. D) Bilimsel önermeler doğrulanabildik açısından incelenmelidir. E) Bilim, evrenin tüm problemlerini çözebilecek bir güce sahiptir. 17. Bugün bilimsel bilgilerin üretime uygulanması sayesinde birçok problemin üstesinden gelebiliyoruz. Teknoloji diye de nitelendirilebilecek bu süreçle beraber Kilometrelerce uzaktaki arkadaşımızla konuşabiliyor, bir başka kentteki toplantıya bir iki saat içinde yetişebiliyoruz. Bu parçada bilimin hangi bakımdan değerli olduğundan söz edilmektedir? A) Akıl ilkelerinden yararlanması A) Pratik bakımdan B) Öznel bilgilere ulaşması B) Psikolojik bakımdan C) Yeni yöntemler bulma bakımından C) insan yaşamını etkilemesi D) Sonuçtan çok sürece önem verilmesi D) İnsanı ve evreni anlamlandırma bakımından E) Ahlaki bakımdan E) Düşünme yolunu göstermesi 12. Güneş ışınlarının bir enerji taşıdığı ve bunun elektrik enerjisine dönüştürülebileceği bilimsel bilgidir. Bunun evlerde, arabalarda kullanılması ise teknik bilgidir. Buna göre teknik bilginin amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Evrensel bilgiye ulaşmak 18. Bilim felsefecisi bilime yaklaşırken bilim adamından farklı bir tavra sahiptir. Bilim felsefecisi, bilimi nesne edinir ve elbette nesne edindiği şeye felsefî tavırla yani eleştirel, kuşkucu ve sorgulayıcı yaklaşır. Uğraşına felsefe damgasını vurur. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bilim adamından çok bilim felsefecisini ilgilendirir? A) Olaylar arası neden-sonuç ilişkisinin ortaya konması B) Pratikte fayda sağlamak B) Bilimsel kavramların kim tarafından, ne için üretildiğinin C) Doğanın kanunlannı bulmak irdelenmesi D) Olgusal açıklamalar yapmak C) Doğadaki ve toplumdaki ilişkilerin nesnel olarak incelenmesi E) Düşünme yollarını öğretmek D) Doğadaki varlıkların kesin bilgisine ulaşılması 13. Felsefe ile dinin, amaçları bakımından kimi benzerlikleri bulunmaktadır, ikisi de evreni ve insanı anlamaya çalışır. Ama bu iki alan dayanakları ve yöntemleri bakımından, birbirinden ayrılır. Dinsel inanç kutsal kitaplara, vahiy ya da sezgiye dayanır. Felsefenin tek kılavuzu ise akıldır. Dinde inancın bu dayanaklarından kuşkuya yer yoktur. Oysa felsefe kuşkuyla ve eleştiriyle beslenir. Parçada, aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? A. Dinin felsefeden üstün olduğu B. Din ile felsefenin karşılıklı olarak birbirlerini etkilediği C. Felsefenin dine karşı bir tavır sergilediği D. Din ve felsefenin aynı konuyu farklı şekillerde ele aldıkları E. Felsefenin din gibi eleştiriye açık olduğu 14. Bilim hiçbir sosyal veya ekonomik sisteme bağlı değildir. Bilim dil, din, ırk ve millet sınıfı tanımaz; o tüm insanlığındır. Parçada bilimin hangi özelliği vurgulanmaktadır? E) Belli bir yöntemle sistematik olarak olguların saptanması 19. Bilim, gözlem ve deney yoluyla doğrulanabilir olan önermeler sağlar. Buna karşın metafizik, gözlem ve deneye konu yapılamayan yani gözlem ve deney yoluyla sınanamayan önermelerden oluşur. Örneğin evrende bir amacın var olduğunu söyleyen bir önerme sınanamaz. Bundan ötürü doğrulanabilir bir içerikten yoksundur ve anlamsızdır. Bu parçaya göre, metafiziğin anlamsız kabul edilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Deney ve gözlemle ifade edilebilmesi B) Mantıksal dile dönüştürülebilmesi C) Doğrulanabilir bir içeriğe sahip olması D) Ne doğrulanabilir ne yanlışlanabilir olması E) Olgusal niteliğe sahip olması A) Sistemli ve düzenli olması B) Kendi içinde çelişki barındırmaması C) Evrensel olması D) Kendine ait bir yönteminin olması E) Nesnel olması 15. Batlamyus, kurduğu astronomi sistemiyle Orta Çağ boyunca, dünya merkezli ve dünyanın hareketsizliğine dayanan bir sistem geliştirmiştir. Oysa bugün bu anlayış kendini başka bir evren anlayışına bırakmıştır. Artık dünyanın hem kendi etrafında hem de güneş etrafında belli bir yörüngeye uygun olarak döndüğünü biliyoruz. Paragrafta dile getirilen düşünce aşağıdaki hangi kavrama karşılık gelir? 20. Thomas Kuhn'a göre, bilimi bilim yapan bilimsel kuramlardan çok, bu kuramları üreten bilim adamlarının oluşturduğu bilim topluluğudur. Bilimi anlamaya çalışıyorsak bu unsura önem vermeliyiz. Bilim, bilimi üreten bilim adamlarının ruhsal, sosyal, kültürel koşullarıyla düşünülmelidir. Paragrafta dile getirilen düşünce Kuhn'un bilime hangi açıdan baktığını gösterir? A) Ürün olarak B) Etkinlik olarak C) Öznel bir sistem olarak A) Bilimsel hoşgörü B) Bilimsel ilerleme D) Tartışmasız bir açıklama projesi olarak C) Bilimsel tutarlılık D) Bilimsel çelişki E) Rasyonel bir sistem olarak E) Bilimsel doğrulama Not Baremi: Doğru cevaplar 5 puandır. Süre 30 dakikadır. HERKESE BAŞARILAR