temel islam bilimleri anabilim dalı

TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
Temel İslam Bilimleri Tezli Yüksek Lisans Programı
Öğrenci Kaynağı:
Dört yıllık fakülte veya yüksekokul mezunları bu anabilim dalına başvurabilir.
Ales Puan Türü
Ales Puanı
Sözel
55
Not: Öğrenciler seçmeli derslerden bir yarıyılda en az 3 (üç) ders seçmek zorundadır. Seçmeli derslerin
açılabilmesi için o derse devam eden en az 3 (üç) öğrencinin bulunması esastır.
TEMEL İSLAM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
Temel İslam Bilimleri Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri
1.Yarıyıl
İslâm Bilimlerinde Araştırma Yöntem ve Teknikleri: Bilimsel araştırmanın özellikleri. Bilimsel çalışmanın
safhaları.
Kelam Tarihi 1: Kelâm İlmi’nin doğuşu, mahiyeti, diğer ilimlerle ilgisi.
Klasik Arapça Metinleri I: İbn Kuteybe’nin “el-Marif”i gibi klasik eserlerden seçilen metinler, tercümesi ve
cümle kuruluşlarının tahlili ve özellikleri.
Hadis Kaynakları I: Hadis ilminin temel felsefeleri, Hz. Peygamberin Şahsiyeti, Hadis ile diğer İslâm bilimleri
arasındaki ilgi, hadis ilminin temel kavramları, hadislerin tedvini, hadislerin tasnîfi, tasnîf devri kaynakları,
şerh ve derlemecilik devri kaynakları, günümüzdeki araştırmalar.
Hadis Tarihi: İslâmdan önce Arap yarımadasında genel kültür, Yahudi ve Hıristiyan kültürüne genel bir bakış,
Tevrat ve İncîl’in kısaca gözden geçirilmesi, İsraliyyât adını verdiğimiz konulara kaynak teşkil etme bakımından
değerlendirilmesi.
Hadis Metinleri I:
Ana kaynaklardan seçilerek çeşitli konulardaki hadislerin senet ve metin bakımından
incelenmesi ve yorumu.
Sistematik Kelâm I: Kelâm İlmi’nin konuları, İlim-Ma’lum (Bilgi-Varlık)
Kelâm Metinleri I: Kelâm kaynakları hakkında genel bilgi, Selef devri kaynaklarından seçme metinler.
İslâm Mezhepleri Tarihi I:
İslâm’da mezheplerin ortaya çıkış sebepleri,
İslâm’da ilk siyasi muhalefet
partileri.
Çağdaş İslâm Akımları I: İhya Hareketleri (Topluca modernizme zemin teşkil eden)
İslâm Mezhepleri Metinleri I: el-Eşarî’nin Makalât’ından seçme metinler.
Sistematik Tasavvuf I: Tasavvuf terimleri ve sınıflaması, haller, makamlar. Bu ayrımın dayandığı esaslar.
Tasavvuf
Tarihi
I:
Tasavvuf
tarihine
ait
başlıca
kaynaklar,
yazarları
ve
içerikleri
bakımından
değerlendirilmesi.
Tasavvuf Metinleri I:
İlk dönem tasavvuf klasiklerinden seçme Arapça metinler (Cüneyd, Muhasibî, Tüsterî
vb. )
Modern Arapça I:
el-Mecelle,
eş-Şarku’l-Evsat ve el-Menhel gibi dergi ve gazetelerden seçilen makale ve
yazıların tercümesi ve üslup farklılıklarının belirtilmesi.
Arapça Tercüme Teknikleri I: Tercümenin önemi,
zorluklar ve bunların giderilmesi üzerinde durulacaktır.
tercüme çeşitleri,
tercüme esnasında karşılaşılabilecek
Çağdaş Kelâmın Temel Sorunları I:
Bu derste Kelâmda klasik dönemin eksik yönleri, yeni dönemi doğuran
sebepler ve yeni Kelâm dönemi işlenecektir.
İleri Arapça Dilbilgisi I: Arap Gramerinde önemli konuların işlenmesi.
2.Yarıyıl
İnsan Bilimlerinde Araştırma Yöntem ve Teknikleri:
Tümdengelim ve tümevarım biçiminde akıl yürütmeler.
Araştırmanın rolü ve bilgi geliştirme yolları.
Bilimsel yöntem ve araştırmanın gelişimi. Bilimsel
davranışın uygulanması ve bilimsel araştırma sonuçlarının sunulması.
Araştırma biçimleri,
araştırma öncesi
donanım ve araştırmaya yönelme.
Klasik Arapça Metinleri II: es-Suyûti’nin el-İtkan’ı ve benzeri eserlerden Arap dili ve Belâgatı ile ilgili bazı
bölümlerin tercümesi ve içeriği hakkında bilgiler
Hadis Kaynakları II: Şerh ve derlemecilik devri kaynakları, zevaidler ve cerh ve ta’dîl kitapları, alfabetik
tasnifli kitaplar, tahric çalışmaları, hadis şerhleri, Türkçe hadis kitapları, Garibü’l-Hadis Kaynakları, Hadis
usûlü kaynakları, bibliyografik kaynaklar
Hadis Tarihi II:
Kur’ân ayetlerini tefsir bakımından hadisler.
Hz. Peygamber’in bilgi kaynakları. Hz.
Peygamber’in gaybi hadislerinin tahlil ve tenkidi.
Hadis Metinleri II: Birbirine aykırı gibi görünen bazı hadisler arasındaki uzlaşma ve çözüm yolları. Seçilecek
uydurma hadisler ve bu hadislerin ortaya çıkış nedenleri.
Kelâm Tarihi II: Kelâm İlmi’nin geçirdiği safhalar (Selef-Halef Devri)
Sistematik Kelâm II: Allah’ın varlığı, Ateizm.
Kelâm Metinleri II: Halef devri kaynaklarından seçme metinler.
İslâm Mezhepleri Tarihi II: Siyasi iktidarlar ve destekledikleri fırkalar
İslâm Mezhepleri Metinleri II: İbn Ebi’l-Hadid’in Nehcu’l-Belâğa Şerhi’nden seçme metinler
Sistematik Tasavvuf II:
Vahdet-i Vücud öncesi sufilerde tevhid anlayışının gelişme çizgisi,
fena-beka
kavramları.
Tasavvuf Tarihi II: Tarikatlar öncesi tasavvuf ve tarikatleşme dönemi. Tarikatlar hakkında genel bilgi.
Tasavvuf Metinleri II:
Mesnevi’nin ilk 18 beyitinin çeşitli şerhlere göre izahı ve yorumu.
Modern Arapça II: Günümüz Arapça üslûbuyla yazılan kitap, dergi ve gazetelerden seçilen uygun metinler
üzerine çalışma.
Arapça Tercüme Teknikleri II: Değişik çeviri türlerinden örnekler, bunlar arasında karşılaştırma, en güzel
çeviri şeklini tespit etme ve bu arada Kuran-ı Kerîm’in ve Arapça’dan çevrilen klasiklerin değişik çevirilerinin
karşılaştırılması hususunda çalışmalar yapılacaktır.
İleri Arapça Dilbilgisi II: Bazı Gramer konularının detaylı incelenmesi