ısl203 envanter ve bilanço
advertisement
10/12/2015 1. HAFTA ISL203 ENVANTER VE BİLANÇO Muhasebenin Temel İlkeleri Yard.Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2 Muhasebenin İşlevleri Muhasebenin Tanımı • MUHASEBE; işletmelerin varlıklarında ve kaynaklarında değişme meydana getiren ve para ile ifade edilen olay ve işlemlere ait bilgileri, kaydeden, sınıflandıran, özetleyerekraporlayan, analiz edip yorumlayan • Muhasebenin temel işlevleri – – – – Kaydetme Sınıflandırma Özetleme Yorumlama ve sonuçları ilgi duyan kişi ve kuruluşlara bildiren bilim dalı olarak tanımlanmaktadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 3 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 4 Muhasebenin İşlevleri Muhasebenin İşlevleri • Kaydetme işlevi, para ile ifade edilen olayların tarafsızlık ve belgelendirme kavramı çerçevesinde objektif belgelerden yararlanılarak muhasebedefterlerineyazılmasıişlemidir. • Kaydetmeişleminetemelteşkileden defterleryevmiyedefteridir. • Sınıflandırma işlevi, işletmede gerçekleşen mali nitelikli işlemlerin gruplandırılmasıdır. Sınıflandırma, hesap kavramını beraberinde getirmektedir. Olayların birbirinden ayrıştırılması ve işletmefaaliyetlerineetkisiancak bu şekildeölçülebilir. • Nakit hareketleri ayrı bir hesapta, bankacılık işlemleri ayrı bir hesapta, mal hareketleri ayrı bir hesapta izlenecek ve dönemin tamamını kapsayan iş hacmi toplu bir şekilde görülebilecektir. Sınıflandırmaişlemineteşkileden defter ise defteri kebirdir. • Özetleme, Muhasebe olaylarının işletme ile ilgili tarafların bilgi almalarını sağlayacak şekilde mali tablolara dönüştürülmesi işlemidir. • Yorumlama, Mali tablolarda sunulan bilgilerin ne anlama geldiğininolaylarile sonuçlararasındakiilişkininaraştırılmasıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 5 6 1 10/12/2015 Özsermaye Yaklaşımıyla Kar/Zarar Hesaplanması Muhasebenin İşlevleri • • • • • • • • Muhasebe kullanılan bazıkavramlarıaşağıdaki şekilde açıklanmıştır. Varlık: İşletmenin günlük faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan para, araç gereç, bina, demirbaş vb. iktisadi kıymetlerdir. Sermaye:İşletme sahip veortaklarının işletme varlıkları üzerindeki haklarıdır. Borç:İşletmeye borç veren üçüncükişilerin işletme varlıkları üzerindeki haklarıdır. Gelir, işletmenin faaliyet konusuna giren mal ve hizmet satışlarından doğan hasılat ile olağan veya olağan dışı faaliyetlerden sağlanan hasılat şeklinde ifade edilir. Gider: İşletmenin gelir elde etmek için katlandığı ve dönemin sonunda sonuç hesaplarına aktarılanvarlık tükenmeleridir. Kar: Özsermayedeki artış veya gelir ile gider arasındaki pozitif farktır. Zarar: İşletmede gerçekleşen olağandışı faaliyeteler sonucu bilançoda azalışa neden olankayıplar veya işletmedeki karşılıksız tükenmelerdir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • • 7 • GVK madde 38: Bilanço esasına göre ticari kazanç teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki olumlu farktır. • Bu dönem zarfında sahip ve sahiplerce – İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir (+) – İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur (-) • Yukarıdaki hükümden hareketle kar/ zarar hesaplaması şöyle formüle edilebilir. • Kar/Zarar =(Dönem sonu öz sermaye - Dönem başı öz sermaye) – İşletmeye eklenen değerler + İşletmeden çekilen değerler KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 8 Özsermaye Yaklaşımıyla Kar/Zarar Hesaplanması Gelir-Gider Karşılaştırması Yaklaşımıyla Kar/Zarar Hesaplanması Örnek: işletmenin 2014 yılı sonu itibariyle öz sermeyesi 960.000 TL, yılın başında ise 920.000TL’dir. Aynı yıl içinde işletmeden çekilen değerler toplamı 90.000 TL, işletmeye eklenen değerler toplamı ise 140.000 TL olduğuna göre işletmenin kar veya zararı kar TL’dir? • Kar-zararın hesaplanmasında gelir tablosu yaklaşımı benimsenmişse gelirin gideri aşan kısmı kar olarak tanımlanır. • Kar = Gelir > Gider • Zarar = Gelir < Gider a) b) c) d) e) 270.000 TL Kar 90.000 TL Kar 40.000 TL Kar 50.000 TL Zarar 10.000 TL Zarar • Kar/Zarar = (960.000 - 920.000) – 140.000 + 90.000= - 10.000 TL Zarar 9 Muhasebenin Temel İlkeleri • • 10 Muhasebenin Temel İlkeleri Bilanço esasına göre defter tutan işlemelerde 01.01.1994’ten itibaren Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulanmasına geçilmiştir. 1 Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebligi’nde Tek Düzen Muhasebe SistemininAmaçları: – Bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait işlemlerin faaliyet sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde kayıt altına alınması, – Finansal tabloların gerçek durumu yansıtmasının sağlanması, – İşletmelerde denetimin kolaylaştırılması, – Muhasebe bilgilerinin ilgili karar alıcılara doğru bir şekilde ulaştırılması, – İşletmelerin farklı dönemlere ait bilgilerinin karşılaştırılması, – Farklı işletmelerin mali tablolarında yer alan hesap adlarının aynı anlamı içermesinin sağlanması, – Muhasebe terim birliğinin sağlanması, – İşletmeler ile bilgi kullanıcıları arasında güven birliğinin sağlanması şeklinde sıralanabilir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 11 • Bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişiler tebliğde belirtilen esasları uygulamak durumundadır. • Ancak bazı kurumların faaliyet konuları farklıdır ve kullandıkları hesapların niteliği de değişebilmektedir. Bu nedenle; – Bankalar ve Sigorta Şirketleri, – Özel Finans Kurumları, – Menkul Kıymet Yatırım Fonları(Factoring Ortaklıkları, Aracı Kurumlar. Kuruluşları), Yatırım • Bilanço esasına göre defter tutmakla birlikte Tekdüzen Hesap Planındaki İşleyişe uymak zorunda değildir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 12 2 10/12/2015 Muhasebenin Temel Kavramları Muhasebenin Temel Kavramları • Muhasebe, işletme ve işletme hakkında bilgiye ihtiyacı olan kesimler arasında bilgi sağlayan önemli bir araçtır. • İşletmelerin mali durumu ve faaliyet etkinliği konusunda bilgiler ise mali tablolar aracılığıyla elde edilmektedir. Bu bilgilerden yeterince ve doğru biçimde yararlanılması için, söz konusu bilgilerin belirli bir disiplin ve anlayış içerisinde bir araya getirilmesi gerekmektedir. • Böylece muhasebe uygulamalarının gerek şeklen gerekse içerik olarak belirli ilke, esas ve varsayımlara dayanması zorunludur. • Geçen süreçte uygulamaları yönlendirecek ve uygulama birliği sağlayacak, kılavuz niteliğinde temel kavramlar kabul edilmiştir. • Bütün ülkelerce kabul edilmiş ve evrensel bir nitelikte olan bu kavramlar her işletmenin kendi kafasına göre kayıt tutmasını engelleyerek bir uygulama birliği ortaya koymaktadır. • Faaliyet konusu ne olursa olsun tüm işletmeler Muhasebe Temel Kavramlarına ve Mali Tablo İlkeleri’ne uymakla yükümlüdür. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 13 14 Muhasebenin Temel Kavramları Sosyal Sorumluluk Kavramı • Muhasebenin temel kavramları 12 başlık altında ifade edilmektedir. • Bu kavram, muhasebe organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde, mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında belli kişi ve grupların değil tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretiminde gerçeğe uygun, dürüst ve tarafsız davranılmasının gerekliliği ifade eder. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Sosyal Sorumluluk Kavramı Kişilik Kavramı İşletmenin Sürekliliği Kavramı Dönemsellik Kavramı Parayla Ölçülme Kavramı Maliyet Esası Kavramı Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Tutarlılık Kavramı Tam Açıklama Kavramı İhtiyatlılık Kavramı Önemlilik Kavramı Özün Önceliği Kavramı KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • Vergi karını daha düşük göstermek amacıyla giderlerin olduğundan daha yüksek gösterilmesi sosyal sorumluluk kavramına aykırıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 15 Örnek Sorular Kişilik Kavramı • Kişilik kavramı, işletmenin sahipleri, yöneticileri, personeli ve diğer ilgililerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve söz konusu işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece bu kişilik adına yürütülmesi gerektiğini ifade eder. Buna muhasebe kişiliği denir. • İşletme sahibinin şahsi işleri için kullandığı telefona ait fatura tutarı işlemenin gideri olmadığı için kayıtlara alınmamalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 16 17 • A işletmesi personeli olan bir kişinin, işletmenin ortaklarından olan birinin ailesinin özel şoförü olarak görevlendirilmesi durumunda aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisineaykırı davranmışolur? a) b) c) d) e) Sosyal sorumluluk Kişilik Tutarlılık Dönemsellik Maliyet esası 18 3 10/12/2015 Dönemsellik Kavramı İşletmenin Sürekliliği Kavramı • Bu kavram, şirket ana sözleşmesinde aksine hüküm olmadıkça işletmeler sürekli faaliyette bulunmak üzere kurulur. Süreklilik kavramı, işletmede uygulanacak muhasebe politika ve tekniklerinin günübirlik değil geniş kapsamlı tasarlanmasını öngörür. • İşletme faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın sürdüreceğini ifade eder. • Bu kavram maliyet esasının da temelini oluşturur. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 19 • Dönemsellik kavramı; işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. • İşletme çalışmalarının sonuçları bu dönemler itibariyle saptanır. Muhasebede en uzun dönem 1 yıldır. Dönemler birbirlerinden bağımsızdır. Muhasebede normal takvim 01 Ocak’ta başlar 31 Aralık itibariylesona erer. • Gelirlerin ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi; hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılmasıbu kavram uyarınca yapılmaktadır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 20 Örnek Sorular Parayla Ölçülme Kavramı • İşletme Haziran 2015 - Mayıs 2016 dönemine ait bir yıllık kira karşılığı olarak 18.000 TL peşin tahsil etmiş ve cari döneme ait 10.500 TL’lik kısmı dönem geliri olarak kaydedilmiştir. Bir sonraki döneme ait olan kısmını ise izleyen dönemin hesaplarına yansıtılmaküzere aktifleştirilmiştir. • Bu işlem, muhasebenin temel kavramlarından hangisinin gereğidir? • İşletmedeki çeşitli fiziki ölçüler ile ifade edilebilen olayların kaydedilebilmeleri ve izlenebilmeleri için bunların ortak bir ölçü ile ölçülmesi gerekir. Örneğin; akaryakıt: litre, kumaş: metre, peynir: kilogram, kereste: metreküp, çimento torba vb. ile alınır satılır ama, muhasebe kayıtlarında ortak ölçü olan TL üzerinde izlenir • Parayla ölçülme kavramı, parayla ölçülebilen, iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder. Bu para birimi ise ulusal para birimdir. Bu ulusal para Türkiye’de Türk Lirası, ABD’de Dolar, AB ülkelerindeEuro’dur. a) b) c) d) e) Dönemsellik ÖzünÖnceliği Maliyet esası Önemlilik Tutarlılık 21 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 22 Örnek Sorular Maliyet Esası Kavramı • İşletmenin yapmış olduğu satış karşılığında aldığı yabancı para tutarını Türk Lirası üzerinden kayıtlara alınması aşağıdaki muhasebetemelkavramlarındanhangisiyleaçıklanabilir? Maliyet esası kavramı, para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün ve uygun olmayan diğer kalemler hariç, işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların elde edilmemaliyetlerininesas alınmasınıifade eder. Para mevcudu, alacaklar ve maliyetlerinin belirlenmesi mümkün olmayanvarlıklar ise bu yöntemledeğerlendirilmez. Bu kavram gereği, bir makinenin aktife alınıncaya kadar doğacak giderlerinin maliyetine eklenmesi bu duruma örnek olarak verilebilir. Bu kavram işletme yöneticilerinin zamanlarını sürekli biçimde değerlemeişineharcamasınıönlemektedir. a) b) c) d) e) Maliyet Esası Tarafsızlık vebelgelendirme ÖzünÖnceliği Parayla ölçülme TamAçıklama Dövizcinsindenyapılantüm işlemlerdeparaylaölçülmekavramıdüşünülmelidir. 23 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 24 4 10/12/2015 Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı • Bu kavrama göre, muhasebe kayıtlarının gerçek durumunu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder. • Belgeler mali nitelikli bir işlemin; tarihini, taraflarını konusunu, miktarını ve tutarınıbelirleyen temelkayıt araçlarıdır. • Muhasebedeyapılan her kaydın bir belgeyedayandırılmasıgerekir. • Türkiye’de kullanılan belli başlı belgeler şunlardır: KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 25 Örnek Sorular KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 26 • Tutarlılık kavramı, muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının birbiriniz izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanmasıgereğiniifade eder. • Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde kayıt düzenleriyle değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönündentek düzeniöngörmektedir. • İşletmenin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. • Her yıl aynı amortisman ayırma yönteminin kullanılması bu duruma örnek olarak verilebilir. Çek Senet Bordro İrsaliye Muhasebe fişi 27 Örnek Sorular KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 28 Tam Açıklama Kavramı • İşletme 2014 yılında alacak ve borç senetleri için reeskont işlemi uygulamayıunutmuştur. • Bu durumda, aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisineuyulmadığınıgösterir? a) b) c) d) e) Fatura, sevk irsaliyesi Perakende satış fişi Bonolar (Senetler) Çekler Gider pusulası Müstahsil makbuzları Taşıma belgeleri Bordolar Tutarlılık Kavramı • Aşağıdakilerdenhangisiobjektif belgesayılmaz? a) b) c) d) e) – – – – – – – – Parayla ölçülme Özünönceliği İhtiyatlılık Tamaçıklama Tutarlılık • Tam açıklama kavramı; mali tabloların, bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcıolacak ölçüdeyeterli,açık ve anlaşılırolmasınıifade eder. • Mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek olaylara dipnotlarda yer verilmesi bu kavram gereğidir. • Bu kavram gereği; – Borçların vadelerinin belirtilmesi, – İpotekli gayrimenkuller – Rehinli menkuller vb. bilgiler dipnotlarda açıklanabilir. 29 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 30 5 10/12/2015 Örnek Sorular İhtiyatlılık Kavramı • İşletmenin stok değerleme yöntemini değiştirmesi halinde, konuyla ilgili bilgi verilmesi aşağıdaki muhasebe temel kavramlarındanhangisidir? • Bu kavram, muhasebe uygulamalarında ve yürütülmesinde temkinli davranılmasını ve işletmenin faaliyetlerini sürdürürken karşılaşabileceğiriskleringöz önüne alınmasıgereğiniifade eder. • Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılıkayırırlar. • Kıdem tazminatı, yedek akçe vb. bu duruma örnek olarak gösterilebilir. • Ancak bu kavram gereği, gizli yedekler ve fazla karşılıklar ayrılmasına gerekçe oluşturulacak şekilde kullanılmaz. a) b) c) d) e) Tutarlılık İşletmenin sürekliliği Tamaçıklama Dönemsellik Kişilik 31 Örnek Sorular 32 Önemlilik Kavramı • İşletme dönem içinde 2,5 TL/adet fiyatla satın aldığı hisse senetlerinin dönem sonu değeri 2 TL/adet olarak belirlenmiş ve gereklikayıtlaryapılmıştır. • Buna göre yapılan kayıt, aşağıdaki muhasebe temel kavramlarındanhangisininbir gereğidir? a) b) c) d) e) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Maliyet esası Parayla ölçülme İhtiyatlılık İşletmenin sürekliliği Dönemsellik 33 • Mali tablolarda sunulan hesap kalemleri veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanarak alınacak kararları etkileyebilecekdüzeydeolması bu kavramlaaçıklanmaktadır. • Üretilen muhasebe bilgilerinin raporlanmasında bazı sayısal sonuçlar küçük olsa dahi onu doğuran olay önemli olabilir. Dolayısıyla bu sayısal sonuçlar diğer sayısal sonuçlarla birleştirilmedenayrıcasunulmalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 34 Özün Önceliği Kavramı Özün Önceliği Kavramı • Özün önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınmasıgereğiniifade eder. • Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçimeönceliğiesastır. • Muhasebe uygulamalarında, muhasebe kavram ve ilkeleriyle değişik düzenlemeler (vergi yasaları, ticaret kanunları, çeşitli yönetmelikler gibi) arasında çelişki oluşabilir. Böyle durumlarda, işletmenin yaşaması ve başarısı açısından hangisi daha geçerli ise o uygulanmalıdır. • Örnek (1): TTK’na göre çekte vade yoktur. Ancak işletmelerin çeki genellikle vadeli kullandıkları bilinmektedir. Bu durumda, belli bir vadeye haiz bir çeki alan işletme, bu çeki TTK hükmüne göre, nakit gibi kabul edip kasa hesabına kaydetmek yerine, doğrudan durumunauygunbir başka hesaba (alınan çekler)kaydeder. • Örnek (2): Vergi yasalarına göre şüpheli alacak şartlarını taşımayan, ancak fiilen tahsilinde şüphe duyulan bir alacak için karşılık ayrılabilir. Bu durumda söz konusu karşılık için oluşan gider, kanunen kabul edilmeyeceğinden vergi matrahına ilave edilmelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 35 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 36 6 10/12/2015 Mali Tablolar Mali Tablolar • Mali tablolar, işletmelerin bir faaliyet dönemi içerisinde gerçekleştirdikleri işlemlerin özetlendiği raporlardır. • Finansal raporlar TMS 1’de şöyle tanımlanmıştır; bir işletmenin, belirli bilgi ihtiyaçları doğrultusunda uyarlanmış finansal tablo hazırlanmasına gerek duymayan kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamaküzere hazırlanan malitablolardır. • Mali tablolar, işletmenin finansal durumunu doğru ve gerçeğe uygun olarak sunulmalıdır. Finansal tabloların düzenlenmesinde işletmenin sürekliliği, tutarlılık kavramı ve tahakkuk esası göz önünde tutulmalıdır. • TMS 1’de süreklilik, tutarlılık ve tahakkuk esaslarına ek olarak önemlilikve birleştirmeesaslarına da yer verilmiştir. • Buna göre finansal tablolar düzenlenirken işletmenin faaliyetlerini sona erdirme veya tasfiye etme niyeti veya mecburiyeti yoksa finansal tablolar süreklilikkavramınagöre düzenlenir. • İşletme, nakit akış tablosu hariç, tüm finansal tablolarını muhasebenintahakkuk esasınagöre düzenler.(md.27) • İşletmeler, benzer kalemlerden oluşan her bir önemli sınıf, finansal tablolarda ayrı bir biçimde gösterir. İşletme, nitelikleri ve işlevleri itibariyle farklı olan kalemleri de önemsiz olmadıkları taktirde,ayrı olarak sunar.(md. 29) • Bir hesap kalemi kendi başına önemli değilse bu tablolarda yada dipnotlarda diğerkalemlerlebirliktebirleştirilir.(md.30) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 37 38 Mali Tablolar Örnek Sorular • TMS’de tam bir finansal tablolar seti aşağıdakileri içerir: • Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)’na göre finansal tabloların tam seti içindeyer almaz? – – – – – Dönem sonu finansal durum tablosu(bilanço) Dönemeait kapsamlıgelirtablosu Dönemeait öz kaynak değişimtablosu Dönemeait nakit akış tablosu Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcınotlar a) b) c) d) e) Bilanço Nakit akış tablosu Öz kaynakdeğişim tablosu Dipnotlar ve açıklayıcı notlar Kardağıtım tablosu • Bir işletme, tam bir finansal tablolar setini (karşılaştırılabilir bilgileri içerecek şekilde) en az yılda bir kez sunmalıdır.(md. 36) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 39 Mali Tablolar Gelir Tablosunun İlkeleri 1: • Gelir tablosu ilkelerinin amacı; belli dönemlerle sınırlandırılmış işletme faaliyetlerinin sonuçlarının gruplandırılması ve gerçeğe uygunolarak sunulmasınısağlamaktır. • Bu ilkeler MSUGT’deaşağıdaki gibisıralanabilir: • Finansal tablolarTMS ve MSUGT’deayrı ayrı sunulmuştur. Mali Tablolar MSUGT’ye göre • • • • • • • Bilanço Gelir Tablosu Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım Tablosu Öz Kaynak Değişim Tablosu TMS’ye göre • • • • • Bilanço Gelir Tablosu Fon Akış Tablosu Öz Kaynak Değişim Tablosu Dipnotlar ve Diğer Açıklayıcı Notlar • MSUGT’de gelir tablosu ve bilançonundüzenlemeilkleri sunulmuştur. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 40 41 – Gerçekleşmemiş satışlar, hasılat ve karlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşen tutarlarolduğundan farklı gösterilmemelidir. – Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için katlanılan maliyet ve giderlerle karşılaştırılmalıdır. – Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve özel tükenmeye tabii varlıklar için uygun amortismanve tükenmepayları ayrılmalıdır. – Maliyetler; maddi duran varlıklar, stoklar, bakım onarım ve diğer gider unsurlararasında dengeli şekilde dağıtılmalıdır. – Arıziveolağanüstü karveya zararlarmeydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli ancaknormalfaaliyet sonuçlarından ayrı olarakgösterilmelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 42 7 10/12/2015 Gelir Tablosunun İlkeleri 2: Gelir Tablosunun İlkeleri: • Bu ilkeler MSUGT’deaşağıdaki gibisıralanabilir: – Önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek nitelikler dışında kalan bütün kar ve zararlar dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir. – Karşılıklar işletmenin karını keyfi bir şekilde azaltmak veya karı diğer dönemeaktarmakamacıylakullanılmamalıdır. – Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve özel tükenmeye tabii varlıklar için uygun amortismanve tükenmepayları ayrılmalıdır. – Dönem sonuçlarının tespitine ilişkin değerleme ve maliyet esaslarında değişiklik yapıldığında bu değişikliklerin etkileri açıkça belirtilmelidir. – Şartlara bağlı olaylardan kaynaklanan, gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelir vekarlar için ise dipnotlarda açıklamayapılır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • TMS 1’e göre kapsamlı gelir tablosunda sunulacak bilgiler ise şöyle sıralanmıştır: – Hasılat – İtfa edilmiş maliyetinden ölçülen finansal varlıkların finansal durum tablosu(bilanço) dışı bırakılmasından kaynaklanankazançveya kayıplar – Finansmanmaliyetleri – Öz kaynak yönetimi kullanılarak muhasebeleştirilen iştirakler ve iş ortaklıklarının karveya zararpayları, – Bir finansal varlığın yeniden sınıflandırılması neticesinde gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülmesi durumunda, önceki defter değeri ile yeniden sınıflandırma tarihindeki gerçeğe uygun değeri arasındaki farktan kaynaklanankazançya da kayıplar – Vergi gideri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 43 44 Gelir Tablosunun İlkeleri: Bilanço ilkeleri 1: • TMS 1’e göre kapsamlı gelir tablosunda sunulacak bilgiler ise şöyle sıralanmıştır: • Bilanço ilkelerinin amacı; belli bir tarihte işletmenin finansal durumunu açıklıkla ve ilgili taraflar için gerçeğe uygun olarak yansıtmaktır. • TMS 1’de finansal durum tablosu olarak anılan bilançoda bulunması gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: – Durdurulan faaliyetlere ilişkin vergi sonrası kar yada zarar ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerin ölçülmesinde veya durdurulan faaliyetleri oluşturan elden çıkarılacak grup yada grupların veya varlıkların elden çıkarılmasında muhasebeleştirilen vergi sonrası kazanç ya da zarar toplamını içeren tek bir tutar – Karveya zarar – (Bir sonraki maddede belirtilen tutarlar hariç olmak üzere) niteliğine göre sınıflandırılan gerçekleşmemiş karya da zararbileşenlerinin her biri – Öz kaynak yönetimi kullanılarak muhasebeleştirilen iştirakler ve iş ortaklıklarının gerçekleşmemiş kar veya zararpayları, – Toplam kapsamlıgelir – İşletme hiçbir gelir ve gelir kalemini kapsamlı gelir tablosunda veya bireysel gelir tablosunda ya da dipnotlarında olağandışı kalemler olarakgöstermez. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 45 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Maddi duran varlıklar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maddi olmayan duran varlıklar Finansal varlıklar(5,6 ve 9. maddelerde gösterilenler hariç) Öz kaynak yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlar Canlı varlıklar Stoklar KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 46 Bilanço ilkeleri 2: Bilanço ilkeleri 2: • TMS 1’de finansal durum tablosu olarak anılan bilançoda bulunması gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: • TMS 1’de finansal durum tablosu olarak anılan bilançoda bulunması gereken hususlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır: 8. Ticari ve diğer alacaklar 9. Nakit ve nakit benzerleri 10. Satılmak üzere elde tutulan varlıkların toplamı ile TFRS 5’e göre satılmak üzere elde tutulan ve elden çıkarılacak grubuna dahil olan varlıkların toplamı 11. Ticari ve diğer borçlar 12. Karşılıklar 13. Finansal borçlar(11. ve 12. maddelerde gösterilenler hariç) 14. TMS 12’de tanımlandığı gibi dönem vergisiyle ilgili borçlar ve varlıklar 15. TMS 12’de tanımlandığı gibi ertelenmiş vergi borçları ve vergi varlıkları 16. TFRS 5’e göre elde elden çıkarılacaklar grubuna dahil olan satılmak üzere elde tutulanlar olarak sınıflandırılan borçlar 17. Öz kaynaklarda gösterilen kontrol gücü olmayan paylar(azınlık payları) 18. Ana şirketin ortaklarına ait çıkarılmış sermaye ve yedekler.(TMS 1 madde 54). KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 47 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 48 8 10/12/2015 Bilanço ilkeleri: Bilanço ilkeleri: • Varlıklara İlişkin İlkeler • Varlıklara İlişkin İlkeler – Bir yıl veya normal faaliyet döneminde paraya dönüşebilecek varlık bilançoda dönen varlıklar grubunda gösterilir. – Bir yıldan daha uzun sürelerde işletme faaliyetlerinde kullanılan ve bir yıl içinde paraya dönüşmeyen varlıklar bilançoda Duran Varlıklar grubunda gösterilir. – Bilançoda varlıkları, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterilebilmek amacıyla varlıklardaki değer düşüklükleri gösterilmeli ve uygun karşılıklar ayrılmalıdır. – Önceden ödenen gelecek dönemlere ait giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak tahsili gelecek dönemlerde yapılacak gelirler bilançoda ayrıca gösterilmelidir. – Dönen varlıklar ve Duran Varlıklar gruplarında ki alacak senetleri bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerler ile gösterebilmek amacıyla senetlere reeskont işlemleri yapılmalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 49 Bilanço ilkeleri: – İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelen borçlar, bilançoda Kısa Vadeli YabancıKaynaklar grubunda gösterilir. – İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içerisinde vadesi gelmemiş borçları bilançoda UzunVadeli YabancıKaynaklar grubunda gösterilir. – Vadeleri bir yılın altına inen uzun vadeli borçlar kısa vadeli borçlara aktarılmalıdır. – Tutarları kesin olarak saptanamayan veya durumları tartışmalı olanlar dahil, işletmenin bilinen ve tutarları uygun olarak tahmin edilebilen tüm yabancı kaynakları kayıt ve tespit edilerek bilançoda gösterilmelidir. – Gelecek dönemlere ait olarak önceden tahsil edilen gelir ve cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde ödenecek olan giderler kayıt ve tespit edilmeli, bilançoda ayrıca gösterilmelidir. 51 Bilanço ilkeleri: 50 • YabancıKaynaklara İlişkin İlkeler – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar gruplarında yer alan borç senetlerini bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemi yapılmalıdır. – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar gruplarında yer alan borçlar, alınan avanslar ve diğer ilgili hesaplardan işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilgili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklara ait olan tutarları ayrı olarak gösterilmelidir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 52 Bilanço • Öz Kaynaklara İlişkin İlkeler – İşletme sahip veya ortaklarının işletme varlıkları üzerindeki hakları Öz Kaynaklar grubunu oluşturur. İşletmenin bilanço tarihindeki ödenmiş sermayesi, işletme faaliyetleri sonucu oluşup işletmede bırakılan karları ile dönem net karı(zararı)bilançoda Öz Kaynaklargrubunda gösterilir. – İşletmenin ödenmiş sermayesi bilançonun kapsamı içinde tek bir kalem olarakgösterilir. – İşletmenin hissedarları tarafındanyatırılan sermaye devamettirilmelidir. – Öz kaynakların bilançoda net olarak gösterilebilmesi için geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı, Öz Kaynaklar grubunda indirim kalemleri olarak yer alır. – Öz kaynaklar, ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları(zararları)ve dönem net karı veya zararındanoluşur. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Bilanço ilkeleri: • YabancıKaynaklara İlişkin İlkeler KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi – Özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini çeşitli dönemlere yüklemek amacıyla her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş tutarları, ayrıca bilançoda gösterilmelidir. – Alacaklar; menkul kıymetler, bağlı menkul kıymetler ile yükümlülüklerin işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilişkili bulunduğu ortaklıklara, personele, iştiraklere, ve bağlı ortaklıklara ait olan kısımları ayrı gösterilmelidir. – Tutarları kesin olarak saptanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılamaz.Butür alacaklarbilanço dip notve eklerinde gösterilir. – Verilen rehin ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatların özellikleri ve kapsamları bilanço dipnot veya eklerinde açıkça belirtilmelidir. Ayrıca işletme varlıkları ile ilgili toplam sigorta tutarları da bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmelidir. 53 • Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile varlıkların sağlandığı kaynakları (mali durumu) gösteren finansal tablodur. • Bilançonunsol tarafına aktif, sağ tarafına pasif adı verilmektedir. • Çift taraflı kayıt sisteminin sonucu olarak aktif ve pasif tarafların tutarları birbirine eşittir. • Aktif işletmenin varlıklarını, pasif ise bu varlıkların sağlandığı öz kaynaklarve yabancı kaynaklarıgöstermektedir. • İşletmede ne kadar varlık varsa bir o kadar kaynak olmalıdır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 54 9 10/12/2015 Bilanço Bilanço Aktif • Varlıklar = Kaynaklar • Varlıklar = Yabancı Kaynaklar + Öz Kaynaklar • Öz Kaynaklar = Varlıklar – Yabancı Kaynaklar • Aktif = Pasif Bilanço I. Dönen Varlıklar II. Duran Varlıklar Aktif Toplamı • Bir işletmenin bilançosunda mutlaka taşımalıdır: • İşletmenin adı • Bilanço kelimesi • Bilançonun düzenlendiği tarih • Raporlamaya esas olan para birimi • Bilanço bilgilerinin kesinlik derecesi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Pasif III. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar IV. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar V. Öz kaynaklar Pasif Toplamı aşağıdaki KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 55 bilgileri 56 Bilanço Gelir Tablosu • MSUGT’de bilanço hesaplarının sıralanmasında likidite esasından hareket edilmiştir. • Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar en likit olandan en az likit olana doğru, pasifte yer alan kaynaklar ise en kısa vadeden en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanmıştır. • Gelir tablosu bir işletmenin belir bir dönemde yapmış olduğu faaliyetlerin sonucunda ortaya çıkan gelirleri elde etmek için, katlandığı maliyetleri ve bunların sonucunda ortaya çıkan karı veya zararı gösteren finansal tablodur. • MSUGT’de bütün satışların, gelirlerin ve karların maliyet, gider ve zararların brüt tutarları üzerinde gösterilmesi gerektiği vurgulanmıştır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 57 58 Tek Düzen Hesap Planı Örnek Sorular • Bankalar ve bazı özel finans kuruluşları hariç bilanço usulüne göre defter tutan işletmeler 01.01.1994’ten itibaren Tekdüzen Muhasebe Sisteminiuygulamaktadır. • Gerçekleştirilen bu uygulama ile işletmeler muhasebe kayıt sistemlerindedil birliği oluşturmuştur. • Hesap, İşletmenin varlıklarını, kaynaklarını ve faaliyet sonucunu oluşturan her bir unsurda meydana gelen değişikliklerin izlenmesine yarayan çizelgedir. • Hesap planı, Bir işletmede kullanılacak hesapların temel listesini oluşturur. • Dönem içinde meydana gelen işlemler nedeniyle bilanço kalemlerinde ortaya çıkan değişmeler aşağıdakilerden hangisi aracılığıylaizlenir? KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 59 a) b) c) d) e) Genel geçici mizan Yardımcıdefter Hesap Kesin mizan Fon akımtablosu 60 10 10/12/2015 Tekdüzen Hesap Planı Tekdüzen Hesap Planı • Tekdüzen hesaplarının kodları hesapların işleyişi ve yerleri hakkında bilgi verir. Tekdüzen Hesap Planı Aktif Hesaplar 1. Dönen Varlıklar 2. Duran Varlıklar 3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Bilanço Hesapları Pasif Hesaplar 1 DÖNEN VARLIKLAR Ana Hesap Grubunun adı 10 Hazır Değerler Alt hesap grubunun adı 100 Kasa Hesabın adını • Herhangi bir hesabın koduna bakılarak o hesabın – Bağlı bulunduğu ana hesap grubu – Bağlı bulunduğu alt hesap grubu – Aktif karakterli mi yoksa pasif karakterli mi olduğu kolaylıkla belirlenebilir. 4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 5. Öz Kaynaklar 6. Gelir Tablosu Hesapları 7. Maliyet Hesapları 8. Serbest Hesaplar 9. Nazım Hesaplar KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 61 Aktif Hesapların Çalışma Kuralları Borç Aktif Hesaplar İlk Kayıt (+) 62 Pasif Hesapların Çalışma Kuralları Alacak Varlıklardaki Azalışlar (-) Borç Pasif Hesaplar Kaynaklardaki Azalışlar(-) Alacak İlk Kayıt(+) Varlıklardaki artışlar Kaynaklardaki Artışlar (+) ! Varlık (Aktif) Hesaplarının Çalışma Kuralları ! İlk kayıt hesabın borç tarafına kaydedilir. Varlıklardaki artışlar, hesabın borç tarafına kaydedilir. Varlıklardaki azalışlar, hesabın alacak tarafına kaydedilir. Hesap borç kalanı verir.(alacak kalanı vermez) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ! Kaynak (Pasif) Hesapların Çalışma Kuralları! İlk kayıt hesabın alacak tarafına kaydedilir. Kaynaklardaki artışlar, hesabın alacak tarafına kaydedilir. Kaynaklardaki azalışlar, hesabın borç tarafına kaydedilir. Hesap alacak kalanı verir. (Borç kalanı vermez) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 63 Tekdüzen Hesap Planı Örnek Sorular • Artışların borç tarafına, azalışların alacak tarafına kaydedildiği hesaplar aşağıdakilerdenhangisidir? • Bilançonun aktif ve pasifinde (-) şeklinde ifade edilen düzenleyici hesaplardır. a) b) c) d) e) – Aktifte ise pasif hesaplar gibi çalışırlar – Pasifte ise aktif hesaplar gibi çalışırlar. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 64 65 Gelir hesapları Borç hesapları Öz kaynakhesapları Pasifi düzenleyici hesaplar Aktifi düzenleyici hesaplar 66 11 10/12/2015 Gelir Hesaplarının Çalışma Kuralları Borç Gelir Hesapları Azalışlar(-) (Kapanışta) Gider Hesapların Çalışma Kuralları Alacak Artışlar (+) Gider Hesapları Artışlar (+) ! Gelir Hesapların Çalışma Kuralları! Gelirlerdeki artışlar, hesabın alacak tarafına kaydedilir. Düzeltme yada ayarlama kayıtlarında borçlandırılır. Dönem sonunda borçlandırılarak 690. Dönem Kar veya Zarar Hesabına devredilir. Kalan vermezler. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Borç Alacak Azalışlar (-) (Kapanışta) ! Gider Hesaplarının Çalışma Kuralları ! Giderler artışlar, hesabın borç tarafına kaydedilir. Düzeltme yada ayarlama kayıtlarında alacaklandırılır. Dönem sonunda alacaklandırılarak 690. Dönem Kar veya Zarar Hesabına devredilir. Kalan vermezler… KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 67 68 Örnek Sorular Örnek Sorular • Aşağıdaki Gelir Tablosu kalemlerinden hangisi Brüt Satış Karı ile Olağan Kar arasında yer almaz? • Aşağıdaki hesaplardan hangisi işletmenin düzenlediği dönem sonu bilançosundakesinlikleyer almaz? a) b) c) d) e) Kısa Vadeli BorçlanmaGiderleri Komisyon Gelirleri Önceki Dönem Gelir ve Karları Diğer OlağanGelir veKarlar Menkul Kıymet Satış Karları a) b) c) d) e) Sayım veTesellüm Noksanları İştiraklerden Temettü Gelirleri Gelecek AylaraAit Gelirler Verilen SiparişAvansları Gider Tahakkukları 69 70 Kayıt Tutmada Kullanılan Defterler Yevmiye Madde Türleri • Finansal nitelikteki olayların belgelerden yararlanarak muhasebenin kaydetme işlevi dahilinde ilgili defterlere aktarılmasıgerekir. • VUK’a göre tutulan birinci sınıf tüccarlar aşağıdaki defterleri tutmak zorundadır. • Basit madde, aynı yevmiye madde içerisinde bir hesabın borçlu bir hesabın alacaklıolarak çalıştırıldığımadde türüdür. • Bileşik madde, aynı yevmiye maddesi içerisinde bir hesap borçlandırılırken birden fazla hesap alacaklandırıldığında veya bir hesap alacaklandırıldığında birden fazla hesap borçlandırıldığındabileşik maddedensöz edilir. • Karma madde, aynı yevmiye madde içerisinde birden çok hesabın borçlandırıldığı ve birden çok hesabın alacaklandırıldığı maddetürüdür. • Tamamlayıcı madde, muhasebenin elle tutulması halinde oluşabilecek tek taraflı rakamsal hataların düzeltilmesi amacıyla kullanılanmadde türüdür. – Yevmiye Defteri(Günlük Defter) – Defteri Kebir(Büyük Defter) – EnvanterDefteri • Ayrıca işletme hukuki yapılarına ve faaliyetlerinin çeşitliliğine göre stok defteri, senet defteri gibi farklı defterde tutulabilmektedir. • İkinci sınıf tüccarlar ise yalnızca işletme hesabı esasına göre defter tutarlar KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 71 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 72 12 10/12/2015 Örnek Sorular Örnek Sorular • Aşağıdaki finansal olaylardan hangisinin kaydında basit madde kullanılır? • İşletmenin yevmiye defterine yaptığı kapanış kaydı hangi yevmiye maddelerineörnektir? a) b) c) d) e) Yarısı peşin, yarısı kredili olarak KDV dahil 11.800TL’ye malsatışı Bankadaki mevduathesabına vergi hariç 1.100TLfaiz işletilmesi Önceki dönemde tamamına karşılık ayrılmış 5.000 TL tutarındaki şüpheli alacağıntahsil edilmesi Kayıtlı bedeli 5.000TLolandemirbaşın KDV dahil 5.000TL’ye satılması KDV hariç tutarı 1.000TLolanmalınsatın alınması a) b) c) d) e) Düzeltme maddesi Basit madde Tamamlayıcımadde Bileşik madde Karmamadde 73 74 Büyük Defter (Defteri Kebir) Envanter Defteri • Mali nitelikli olayların etkilerini hesap bazında sınıflandıran defterdir. • Büyük defterin karşılıklı iki sayfası tek bir hesaba aittir. Sol sayfa hesabın borç tarafı sağ sayfa alacak taraftır. • Yevmiye defterindeki kayıtlar daha sonra büyük deftere aktarılır. • • • • KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 75 Envanter defterine işletmenin açılış tarihinde ve onu izleyen her iş yılı sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur (T.K. mad. 72/1). Envanter ve bilançonunilgili bulunduğu tarihe "Bilançogünü" denir (T.K. mad.72/2). İş yılı altı aydan az oniki aydan çok olamaz. Kanunda aksine hüküm olmadıkçe iş yılı sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların gelecek iş yılının ilk üç ayı içinde tamamlanmışolmasılazımdır (T.K. mad.72/3). Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço; ilgili ticarethane, işletme ve şirketlerin ortakları ve yetkilileri tarafından imza ve notere ibraz olunur. İmza edilen envanter ve bilançonun ilanı ve resmi makamIara verilmesi hakkındaki hükümlersaklıdır (T.K. mad.72/4). Envanterdefteri ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralıolur(T.K. mad.72/5). KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 76 Yardımcı (Muavin) Defterler Kayda Yardımcı Belgeler • Büyük defterde izlenen bir ana hesaba ait ayrıntıları gösteren yardımcı hesapların izlendiği defterlerdir. • İşletmeler tarafından isteğe bağlı olarak açılır. Yasal bir şekli ve tutma zorunluluğu yoktur. Yardımcı defterler bir ana hesaba bağlı olarak bir çok yardımcı hesap olduğunda kayıt hatalarının kolaylıkla bulunmasını ve erken müdahale edilmesini sağlar. • Kasa tahsil fişi, Kasaya para girişine neden olan mali nitelikli işlemlerin kaydedildiği fiştir. Tahsil fişinde borçlu hesap daima 100 Kasa hesabıdır. • Kasa tediye fişi, Kasadan para çıkışına neden olan işlemlerin kaydedildiği fiştir. Tediye fişinde alacaklı hesap daima 100 Kasa hesabıdır. • Mahsup fişi, Kasa dışındaki unsurlar ile ilgili bilgilerin izlendiği, nakit hareketlerine neden olmayan işlemlerin kaydedildiği fişlerdir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 77 78 13 10/12/2015 MUHASEBE SÜRECİ Dönem Sonu Envanter İşlemleri ENVANTER DEFTERİ AÇILIŞ ENVANTERİ- AÇILIŞ BİLANÇOSU DÖNEMSONU BİLANÇOSU GELİR TABLOSU TİCARİ İŞLEMLER -BELGELER- YEVMİYE DEFTERİ -MADDELER- BÜYÜK DEFTER -HESAPLAR- AYLIK MİZANLAR GENEL GEÇİCİ MİZAN KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi GENEL KESİN MİZAN • Buna göre Envanter Çıkarmak: Saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kesin ve ayrıntılı bir şekilde tespit etmektir. • Şirketlerin envanter yapmadaki öncelikli nedeni net dönem kâr veya zararını vergi kanunları açısından belirlemektir. DÖNEMSONU MUHASEBE İŞLEMLERİ ENVANTER İŞLEMLERİ HESAPLARIN KAPATILMASI 79 80 Envanter Çıkarma Zamanı ve Envanter Türleri Envanter İşlemlerinin Faydaları • Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununda envanterin bilanço gününde çıkarılacağı belirtilmiştir. • Bilanço günü ise normal hesap dönemleri için herhangi bir yılın 31 Aralık tarihidir. • Ancak, Maliye Bakanlığı'nca özel hesap dönemine sahip işletmeler ile faaliyetlerini yılın herhangi bir ayında sona erdirmek durumunda kalan işletmelerde bilanço günü farklı olabilir. • İşletmeler envanter işlemi ile şu faydalar elde ederler: – İşletme iyi bir denetimden geçmiş olur, – Yapılan hata ve hileler açığa çıkarılmış olur, – Alınacak tedbirler ile geleceğe ait hatalar önlenmiş olur, – Bilançonun gerçeğe uygun düzenlenmesi sağlanmış olur. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 81 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 82 Dönem Sonu Envanter İşlemleri İle İlgili Önemli Notlar Yapılış Biçimine Göre Envanter İşlemleri 1. Envanter gününe bilanço günü de denir. Bu tarih 31 Aralıktır. 2. Çıkarılması zorunlu 4 envanter türü vardır. • Muhasebe Dışı Envanter: İktisadi varlık ve borçların büyük defterdeki hesaplarda yer alan değerleri dikkate alınmaksızın, bu varlık ve borçların tek tek sayılması, kontrol edilmesi ve değerlemesi işlemidir. • Muhasebe İçi Envanter: Muhasebe dışı envanterin, muhasebe kayıtlarına aktarılması aşamasıdır. Bu şekilde işletmenin gerçek durumu muhasebe kayıtlarına geçirilmiş olur. 1. 2. 3. 4. Dönem sonu envanteri Kuruluş envanteri Devir envanteri Tasfiye envanteri 3. Envanter çıkartılırken üzerinde durulması gereken en önemli bilanço kalemi Ticari Mallardır. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 83 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 84 14 10/12/2015 Örnek Sorular 1 • Aşağıdakilerden hangisi muhasebe dışı envanter işlemleri arasında yer almaz? 2 a) b) c) d) e) Alacakve borçlarla ilgili listelerin hazırlanması Dönemsonucunubelirlemeye yönelik kayıtların yapılması Bankalardaki yabancıparalarındeğerlemesi Reeskont hesaplarının yapılması Kasa mevcudununbelirlenmesi 3 4 5 6 85 • Muhasebe Dışı Envanter • Genel Geçici Mizandaki rakamlarla karşılaştırma • Muhasebe içi envanter (Düzlt. ve Ayarl.kayıtları) • Genel Kesin Mizanın Hazırlanması • Bilançonun ve Gelir Tablosunun Düzenlenmesi • Hesapların kapatılması kayıtları KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 86 Muhasebe İçi Envanter Muhasebe İçi Envanter • Muhasebe içi envanter işlemi ile yapılan kayıtlar aşağıdaki başlıklaraltında açıklanabilir: • 1.Düzeltme kayıtları: Muhasebe dışı envanter sonucunda bulunan sonuçlar ile hesapların(genel geçici mizan) gösterdiği bilgiler karşılaştırılır. Var olan farklılıkları gidermek üzere kayıtlar yapılır. • 2. Duran varlıklarla ilgili düzeltme kayıtları: duran varlıkların kullanılmasıyla ortaya çıkan aşınma ve yıpranmayı temsil etmek üzere her faaliyet dönemi için amortisman giderlerinin belirlenmesi gerekir. İşte hesaplanan bu giderlerin kaydı da muhasebeiçienvanter işlemlerininbir parçasıdır. • 3.Ticari mal hesabıyla ilgili kayıtlar: Ticari mallar ile ilgili gerçek durumun yansıtılması, maliyet ve hasılatın Kar-Zarar Hesabına aktarılması yönünde kayıtların yapılması gerekir. • 4.Aktarma işlemleri: Bilanço çıkama tarihinde kullanma, istenme ya da nakde çevirme süresi bir yılın altına düşmüş olan varlıklarla, ödeme süresi bir yılın altına düşmüş ola borçların uzun vadeli hesaplardan kısa vadeli hesaplara aktarılması ile ilgili kayıtların yapılması gerekmektedir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 87 SERDEMİR Ticaret İşletmesinin 15.06.201.. Tarihli Envanteri (TL) Envanter Sayım İşlemleri • Envanter işlemleriüç aşamadan oluşur. – İlk aşamadavarlıklar ençok likitten en azlikit olana doğru sıralanır. – Borçlar,kısa vadeliden uzunvadeliye doğru sıralanır. – Özsermaye hesaplanır. Özsermaye veya net servet o anda işletmenin sahip olduğu tüm varlıkları envanter değeriyle paraya çevirip borçları bu tutardan çıkarıldığında kalacakolantutardır. • Ortaya çıkarılan envanter sonuçları bu sıraya göre Envanter ve BilançoDefterinealt alta kaydedilir. • İşletmelerin bilanço günü itibariyle, muhasebe dışı envanterde tespit edilen tüm varlık ve borçları dökümlü olarak envanter defterinekaydolunur(VUK Md. 185, TTK Md. 73). KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 88 89 VARLIKLAR KASA (NAKİT) BANKALAR X Bankası 500.000 Y Bankası 200.000 TİCARİ MALLAR A Malı 2 ton * 300.000 = 600.000 B Malı 3 ton * 250.000 = 750.000 C Malı 500 adet * 1.100 =550.000 DEMİRBAŞLAR Masa 5 adet * 300 = 1.500 Sandalye 12 adet * 120 = 1.440 Koltuk 5 adet * 350 = 1.750 Bilgisayar 5 adet * 1.200 = 6.000 Telefon 4 adet * 40 = 160 Yazarkasa 1 adet * 400 = 400 Fax 3 adet * 200 = 600 VARLIKLAR TOPLAMI BORÇLAR V Bankası 300.000 Z Bankası 200.000 KBUZEM Karabük Üniversitesi ÖZ SERMAYE(Varlıklar-Borçlar) Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 400.000 700.000 1.900.000 11.850 3.011.850 500.000 2.511.850 90 15 10/12/2015 Envanter İşlemi Yapmak Zorunda Olan İşletmeler • Aşağıdaki işletmeler envanter yapmakla mükelleftirler: Değerleme işlemlerini – Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi yükümlüleri, – Her türlü ticaret şirketleri – Kurumlar vergisine tabi olup bilanço esasına göre defter tutan diğer tüzel kişiler, – İşletme hesabı esasına göre defter tutanlardan, emtia üzerine iş yapan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi • Değerleme, işletmenin belli bir tarihteki mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını saptamak amacıyla varlık ve borçlara ilişkin değerlerintespit ve takdir edilmesidir. • Vergi Usul Kanununda SayılanDeğerlemeÖlçüleri – – – – – – – – Maliyet Bedeli Borsa Rayici TasarrufDeğeri Mukayyet Değer(Kayıtlı Değer) İtibari Değer(Nominal Değer) Rayiç Bedel EmsalBedel veya Ücreti Vergi Değeri KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 91 92 Değerleme Değerleme • Maliyet Bedeli, Bir işletmedeki ekonomik değerin elde edilmesi veya değerinin artırılması nedeniyle yapılan ödemelerle bunlara bağlı olarak yapılan her türlü giderin toplamını belirtir(VUK madde262). • Bu giderler satın alma veya üretme bedeli, gümrük vergileri, nakliye, sigorta, montaj, noter, mahkeme kıymet taktiri, komisyon,emlak alım, taşıt alım,vergilerigibi harcamalarıkapsar. • Borsa Rayici, İşletmenin gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret borsasına kayıtlı olan ekonomik değerlerinin değerlemeden önceki son işlem gününde borsadaki işlemelerinortalamadeğerdir(VUKMadde263). • Tasarruf Değeri, Bir ekonomik değerin değerleme gününde sahibi içintaşıdığıgerçek değeridir(VUKmadde 264). • Mukayyet Değer(Kayıtlı Değer), Bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarındagörülen değeridir(VUK Madde 265). • İtibari Değer, İşletmede yer alan her türlü senet ile hisse senedi ve tahvillerinüzerindeyazılıolan değerdir(VUK Madde266) • Rayiç Bedel(Gerçeğe Uygun Değer), Bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki alım satımına konu olan değerdir(VUK Madde266) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 93 Değerleme 1. HAFTA • Emsal Bedel veya Ücreti, Gerçek bedeli belli olmayan ya da bilinmeyen veya doğru olarak tespit edilemeyen bir malın değerleme gününde satılması durumunda emsaline göre sahip olacağıdeğerdir. değerdir(VUKMadde266) • Vergi değeri, bina ve arazinin Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinegöre tespitedilen değerdir(VUKMadde268). • Tasfiye Değeri, Şirket değerleme yöntemidir. Tasfiye değeri, şirket varlığının belli bir süre için zorunlu satışı ile sağlanabilecek değerden tüm borçları ödendikten sonra kalan miktarın hisse senedi sayısına bölünmesi sonucu bulunan değerdir. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 94 95 ENVANTER BİLANÇO Yard.Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 16 10/12/2015 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • Mali tablo bilgileri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olan gerçekleşmesi muhtemel olaylarahangi kavram gereği bilançodipnotlarında yer verilir? • Aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisinin göz ardı edilmesi durumunda işletme varlıkları maliyet değeri ile değerlendirilemez? a) b) c) d) e) Maliyet esası Tamaçıklama Kişilik İşletmenin sürekliliği Dönemsellik a) b) c) d) e) İşletmenin sürekliliği Dönemsellik Parayla ölçülme Önemlilik Kişilik 97 98 Bölüm Soruları • • Bölüm Soruları İşletme yönetim biriminde kullanmak üzere 200 paket A4 kağıdı satın almış ve tamamını gider olarak kaydetmiştir. Ancak dönem sonunda bu kağıtları 20 paketinin kullanılmadığı anlaşılmıştır. Kullanılmayan kağıtlar ilgili gider hesabından çıkarılarak dönem ayırıcı hesabı aktarılmıştır. Buna göre 20 paket kağıt aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisi gereği, içinde bulunulan döneme gider olarakkaydedilmemiştir? a) Parayla ölçülme b) İşletmenin sürekliliği c) Dönemsellik d) İhtiyatlılık e) Maliyet esası • İşletme gerçekleştirdiği 200 dolar + %18 KDV tutarındaki satış işlemini muhasebe kayıtlarına Türk lirası cinsinden alarak aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisine uygun davranmış olur? a) b) c) d) e) Özünönceliği Parayla ölçülme İhtiyatlılık Tamaçıklama Kişilik 99 100 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • İşletmenin dönem içinde 5 TL/adet fiyat satın aldığı hisse senetlerinin değeri dönem sonunda 4 TL/adet olarak tespit edilmiştir.İşletme,aradakifark kadar karşılık ayırmıştır. • Buna göre yapılan kayıt aşağıdaki muhasebe temel kavramlarındanhangisininbir gereğidir? • İşletme vergi dönemlerinde daha az vergi ödemek amacıyla sahte(naylon) fatura düzenleyerek vergi karını olduğundan daha düşük göstermiştir. • Buna göre, işletme aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisineaykırı davranmışolur? a) b) c) d) e) Önemlilik İhtiyatlılık Dönemsellik Parayla ölçülme Kişilik a) b) c) d) e) 101 Maliyet esası Önemlilik Kişilik Sosyal sorumluluk Özünönceliği 102 17 10/12/2015 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • Aşağıdakilerdenhangisigelir tablosu ilkelerindendeğildir? a) b) c) d) e) Karşılıklar işletmenin karını keyfi bir şekilde azaltmak veya karı diğer dönemeaktarmakamacıylakullanılmasıdır Gerçekleşmemiş satışlar, hasılat ve karlar; gerçekleşmiş gibi gösterilmektedir. Önceden ödenen gelecek dönemlere ait giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak tahsili gelecek dönemlerde yapılacak gelirler ayrıca gösterilmelidir. Maddi-maddi olmayan duran varlıklar ve özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortismanve tükenmepayları ayrılmalıdır. Arızi ve olağanüstü kar veya zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirmeli ancak normal faaliyet sonuçlarından ayrı gösterilmelidir I. Öncelikleticariamaçlaeldetutulması II. Normal faaliyetdöngüsü içindeödenmesininbeklenmesi III. Bilançotarihinden sonraki 2 yıliçindeödenecekolması • Bunların hangileri TMS 1: Finansal Tabloların Sunuluşu Standardına göre bir borcun kısa vadeli olarak sınıflanmasını sağlayanözelliklerindendir? a) b) c) d) e) Yalnız I Yalnız II Yalnız III Ive II IIve III 103 104 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • Aşağıdakilerden hangisi aktifi düzenleyici pasif karakterli hesaplardan biridir? • Aşağıdakilerden hangisi kasa dışındaki unsurlar ile ilgili bilgilerin izlendiği, nakit hareketine neden olmayan işlemleri kaydaalan yardımcıbelgelerdenbiridir? a) b) c) d) e) 322Borç Senetleri Reeskontu (-) 124KazanılmamışFinansal KiralamaFaiz Gelirleri (-) 159Verilen Depozito ve Teminatlar 408Menkul Kıymet İhraçFarkları (-) 402Ertelenmiş Finansal KiralamaBorçlanmaMaliyetleri(-) a) b) c) d) e) Kasa fişi Mahsupfişi Tahsil fişi Perakende satış fişi Tediye fişi 105 106 Bölüm Soruları Bölüm Soruları I.Dönembaşıbilançosuveaçılışkaydı II.Dönemsonuenvanteri III.Genelgeçicimizan IV.Yevmiyedefterinevedefterikebirekayıt V.Kesin mizan VI.Malitablolarındüzenlenmesi • Bilanço günündeki mevcutların, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin ve ayrıntılı bir şekildetespit edilmesiişlemine ne ad verilir? • Muhasebe süreci göz önüne alındığında bu işlemlerin doğru sıralanışıaşağıdakilerdenhangisidir? a) b) c) d) e) I,VI, IV, II,III,V I,IV, III,II,V, VI I,IV, II,III,V, VI I,IV, II,III,VI, V I,II, III,IV, V, VI 107 a) b) c) d) e) Muhasebe içi envanter Muhasebe dışı envanter Envanterçıkarmak Muhasebe süreci Dönemsonu envanterişlemleri 108 18 10/12/2015 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • İşletmenin her yıl aynı amortisman yöntemini kullanarak amortisman tutarını kayıtlara alınması, aşağıdaki muhasebe temelkavramlarındanhangisiyleaçıklanabilir? a) b) c) d) e) • Aşağıdakilerden hangisi Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) tanımlanandeğerlemeölçülerindenbiri değildir? a) b) c) d) e) Kişilik Tamaçıklama Maliyet esası Önemlilik Tutarlılık Tasfiye değeri Borsa rayici Mukayyet değer Rayiç bedel Maliyet bedeli 109 110 Bölüm Soruları • Bölüm Soruları I.İşletmenin bir faaliyet döneminde tüketilmesi veya satılması beklenen varlıklar II.Esasen satılmak amacıylaelde bulundurulan varlıklar III.Nakit ve nakit benzeri kıymetler IV. Bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde tahsil edilmesi beklenen alacaklar • Bu özellikleritaşıyan bilançobölümü aşağıdakilerdenhangisidir? a) b) c) d) e) Cari(Dönem)Varlıklar Cari( Kısa Vadeli) Borçlar CariOlmayan(Duran)Varlıklar Sermayeve Yedekler CariOlmayan(UzunVadeli) Borçlar İşletme, 6 ay vadeli kredili alacağıyla ilgili olarak borçlunun iflas ettiğini bildirmesi üzerine aşağıdaki kaydı yapmıştır. ----------------------- /--------------------------ŞÜPHELİ TİCARİALACAKLAR ALICILAR ----------------------- /-------------------------• Buna göre yapılan kayıt aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisiyle açıklanabilir? a) Maliyet esası b) Tutarlılık c) Önemlilik d) Özünönceliği e) İhtiyatlılık • 111 112 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • Aşağıdakilerden hangisi bir bilançoda bulunması gereken bilgilerdendeğildir? • TMS1: Finansal Tabloların sunuluşu Standardına göre aşağıdakilerden hangisi kapsamlı gelir tablosunda bulunması gerekenunsurlardan biri değildir? a) b) c) d) e) Bilanço kelimesi Bilançoda esas alınan parabirimi İşletmenin adı İşletmenin personel yapısı Bilançonundüzenlendiği tarih KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi a) b) c) d) e) 113 Gelir(hasılat) Finansmangiderleri Karya da zarar Ertelenmiş vergi yükümlülükleri Toplam kapsamlıgelir KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 114 19 10/12/2015 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • İşletme, bir müşteriden aldığı bir miktar yabancı parayı bankaya yatırmış; bankadan aldığı dekonta dayanarak da işlemin muhasebe kaydını yapmıştır. Kaydın yapılmasında Türk lirası baz alınmıştır. • Bu olayda aşağıdaki muhasebenin temel kavramlardan hangileri birlikteyer almıştır? • Aşağıdakilerden hangisi yabancı kaynaklara ilişkin bilanço ilkelerindenbiri değildir? a) b) c) d) e) Maliyet esası- Parayla ölçülme Parayla ölçülme- Özünönceliği Tarafsızlık vebelgelendirme- Parayla ölçülme Kişilik- Tarafsızlık ve belgelendirme Tutarlılık- Parayla ölçülme KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi a) b) c) d) e) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 115 • İşletme, sahip olduğu gayrimenkulleri bilançoda ilgili varlık hesabında izlerken rehinli ve ipotekli olanları ayrıca dipnotlarda belirtmiştir. • Buna göre işletme aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisineuygundavranış olur? Sosyal sorumluluk Parayla ölçülme Maliyet esası Dönemsellik Tamaçıklama ----------------- / -------------------KARŞILIK GİDERLERİ STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI ----------------- / -------------------- • Bu kayıt, aşağıdaki muhasebenin temel kavramlarından hangisi gereğiyapılmıştır? a) b) c) d) e) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 116 Bölüm Soruları Bölüm Soruları a) b) c) d) e) Vadeleri bir yılın altına inen uzun vadeli borçlar kısa vadeli borçlar arasına alınır. Vadesi bir yılı aşanborçlaruzunvadeli borçlardır. Borç senetleri için reeskont işlemi uygulanmalıdır Ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara olan borçlar bilançoda ayrı ayrı gösterilmelidir. Gelecek dönemlere ait giderler ile gelir tahakkukları bilançoda ayrıca gösterilmelidir Tamaçıklama İhtiyatlılık Özünönceliği Sosyal sorumluluk Önemlilik KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 117 118 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • İşletmenin dönem içinde meydana gelen işlemler sonucu ortaya çıkan gelirleri ve bu gelirleri elde etmek için katlandığı maliyetler ile kar veya zararı gösterdiği finansal tablo aşağıdakilerden hangisidir? • Bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için taşıdığı gerçek değer olarak ifade edilen değerleme ölçütü aşağıdakilerdenhangisidir? a) b) c) d) e) Kesin mizan Hesap Bilanço Fon akımtablosu Gelir tablosu KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 119 a) b) c) d) e) Borsa rayici Tasarrufdeğeri Vergi değeri İtibari değer Maliyet bedeli KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 120 20 10/12/2015 Bölüm Soruları Bölüm Soruları • Aşağıdakilerden hangisi TMS 1 : Finansal Tabloların Sunuluşu Standardında belirtilen finansal tablolar sunulurken göz önünde bulundurulmasıgerekenilkelerdenbiri değildir? • Bileşik madde şeklinde yapılan bir yevmiye kaydında toplamda en az kaç hesap bulunur? a) b) c) d) e) a) b) c) d) e) Gerçeğe uygun sunum İşletmenin sürekliliği Tahakkuk esası Mahsupetme Sosyal sorumluluk KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 1 2 3 4 5 KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 121 Bölüm Soruları Bölüm Soruları İşletme, dönem sonu itibarıyla vadesinin dolmasına 6 ay kalan bir çekle ilgili olarakaşağıdaki kaydı yapmıştır ---------------- /---------------ALACAK SENETLERİ ALINAN ÇEKLER ---------------- / --------------• Buna göre işletme, aşağıdaki muhasebe temel kavramlarından hangisine uygun davranmıştır? a) Önemlilik b) İhtiyatlılık c) Parayla ölçülme d) Tutarlılık e) Özünönceliği • KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 122 123 B • Azalış(-) (….) A Artış(+) • Parantez içinde belirtilen noktalı alana aşağıdaki hesaplardan hangisi kesinlikleyazılamaz? a) b) c) d) e) 181Gelir tahakkukları Hs. 381Gider tahakkukları Hs. 360Ödenecek Vergi ve FonlarHs. 321Borç Senetleri Hs. 500SermayeHs. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 124 Teşekkür Ederim Sağlıklı ve mutlu bir hafta geçirmeniz temennisiyle, iyi çalışmalar dilerim… KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 125 21
