AKHİSAR CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERS NOTLARI GÖRÜNTÜ İŞLEME CİHAZLARI 1. TARAYICILAR Tarayıcılar içlerindeki özel düzenek yardımıyla herhangi bir nesneyi optik olarak tarayan, taranan bilgiyi sayısal bilgiye çeviren ve yazılım aracılığıyla elde edilen sayısal bilgiyi sıkıştırılmış resim türü olan JPEG ya da başka bir türe çeviren cihazlardır. Tarayıcıların bir önemli özelliği de OCR (Optical Character Recognition) denen yazılım tekniğiyle karakterlerin de taranıp bir metin dosyası olarak kaydedilmesini sağlamaktır. a. 1. a. Tarayıcı Çeşitleri Yapısı Bakımından Tarayıcı çeşitleri Elle tutulan (Handheld) Tarayıcılar: Bu model tarayıcıların bir okuma kafası denilen bölümü ve bir de bilgisayara bağlanan kablosu vardır. Bu tarayıcılarda taranan nesne sabit kalmakla birlikte okuma kafası taşıyıcı bir düzenek tarafından değil elle hareket ettirilir. Tarama sırasında elin düzgün hareket et memesi nedeniyle tarama kalitesi düşüktür, ancak hızlı tarama işleminin gerçekleştirilmesi istenen durumlar için uygundur. b. Yaprak beslemeli (Sheet-fed) Tarayıcılar Okuma kafası durağandır ve taranacak sayfa besleme yuvasına verilir. Sayfa hareket ettirilerek tarama işlemi gerçekleştirilir. Bu durum yazıcıların çalışma yapısına benzetilebilir. c. Tambur (Drum) Tarayıcılar: Bu tip tarayıcılar çok gelişmiş olup masaüstü yayıncılık sistemlerinde ve modern baskı sistemlerinde kullanılır. Genelde gazetelerin, dergilerin, broşürlerin resimlerinin hazırlanmasında yaygın biçimde kullanılır. Dergimizde gördüğünüz resimlerin çoğu bu tip bir tarayıcı ile taranıp hazırlanır. Hassas, hatasız, kaliteli sonuçlar alabilmek ve bir de en önemlisi resmi orijinal boyutundan çok daha fazla büyütebilmek için kullanılır. ©2016 AKHİSAR CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERS NOTLARI d. Düzyataklı-Masaüstü (Flatbed) Tarayıcılar: Taşıyıcı düzenek yardımıyla okuma kafasının hareket ettirildiği ve taranan nesnenin sabit bir yatak üzerine yerleştirildiği tarayıcı türüdür. Bu tarayıcılar ev ve ofis kullanıcıları için tasarlanmış kullanımı kolay tarayıcılardır. En yaygın kullanılan tarayıcı türü olması nedeniyle yazımızda bu tür tarayıcılar anlatılacaktır. Bağlantı Biçimine Göre Tarayıcılar 2. a. SCSI Tarayıcılar : b. Paralel Port tarayıcılar : c. USB tarayıcılar : TARAYICILARLA İLGİLİ ÖNEMLİ ÖZELLİKLER 1. Çözünürlük Tarayıcılarda iki tip çözünürlükten bahsedilir; optik çözünürlük ve interpolated çözünürlük. Optik çözünürlük bir tarayıcı için daha önemlidir. Bir tarayıcının optik çözünürlüğü inch başına düşen nokta sayısı (dpi) ile ölçülür. Daha fazla nokta ya da piksel daha iyi çözünürlük ve daha keskin görüntü demektir. tarayıcının oluşturduğu piksel sayısı tarama kafasında yatay veya dikey olarak kaç tane Bu değer ışık algılayıcı CCD sensör üzerindeki, algılayıcı nokta sayısını belirler.bulunduğuna bağlıdır. Bir CCD bir piksel oluşturur. Çözünürlük yatay ve dikey sayılarla ifade edilir (örn:600x300). Eğer görüntülerde daha fazla detaya daha küçük fontlara ve daha karışık çizgilere ve köşelere ihtiyacınız varsa daha fazla optik çözünürlük isteyeceksiniz demektir. Tarayıcının interpolated çözünürlüğü daima optik çözünürlüğünden büyüktür. Tarayıcı interpolated çözünürlüğü elde etmek için iki tane gerçek piksel bilgisini alır ve matematiksel algoritmalar kullanarak bunların arasında bulunan üçüncü pikseli oluşturur. Matematiksel olarak elde edilen piksel sayısı arttıkça interpolated çözünürlüğün değeri de artar. Optik çözünürlük görüntü kalitesini tahminde daha gerçekçi sonuçlar verir. Yüksek interpolated çözünürlük değerleri sadece resim büyütmek isteyen kişiler için uygundur. 2. Bit Derinliği CCD sensör, algıladığı ışık seviyesini gerilime dönüştürmektedir. Tabiatta renkler, beyaz ve siyah arasında dağılım göstermektedir. Renk derinliği, algılanan ışık seviyesinin beyaz ve siyah arasında kaç farklı renkten biri olacağını belirler. Renk derinliği ne kadar fazla ise taranan resim o kadar gerçekçi olacaktır. Bir görüntüde bulunan her bir piksel için tarayıcı belirli bir bit sayısı tutar bu sayıya bit derinliği adı verilir. Bit derinliği arttıkça tarayıcı; aynı rengin tonları arasındaki farkı daha iyi ayırt eder bu da daha yüksek resim kalitesi demektir. ©2016 AKHİSAR CUMHURİYET MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERS NOTLARI Bit derinliği tarayıcıdan aktarılan görüntünün renkli bir pikselini oluşturmak için kullanılan bit sayısıyla ifade edilir. Çoğu insan bit derinliğinin hafızaya benzediğini düşünerek fazlasının her zaman daha iyi olacağını söylerler. Bununla beraber bit derinliği dahili ve harici olmak üzere iki farklı şekilde ifade edilir. Dahili bit derinliği tarayıcının kendi ADC sinde işlediği ve kullandığı renk yoğunluğudur. Harici bit yoğunluğu ise tarayıcının PC ye gönderdiği yoğunluktur. 3. 0CR (Optical Character Recognition) Optik Karakter tanıma Tarayıcıların getirdiği yeni bir olanak, görüntüler gibi yazıların da kağıttan bilgisayara aktarılmalarını sağlamalarıdır. Ancak, tarayıcı ile PC’ye aktarılan bir grafik dosyasına yazılan metinler, bilgisayar tarafından resim olarak görülür. Bir fotoğraftan farkı olmayan grafik dosyasının içindeki yazılar, 0CR (Optical Character Recognition; Optik karakter tanıma) adı verilen programlar vasıtasıyla çözümlenip metin dosyalarına çevrilir. Böylece kağıt ortamındaki bir yazı, insan eliyle herhangi bir müdahaleye ve klavyeden tekrar veri girişine gerek kalmadan bilgisayara aktarılabilir. OCR programıyla ASCII metinlere dönüştürülen yazı üzerinde istenen şekilde işlemde yapılabilir. Üstelik, yazıların görüntü dosyası olarak değil de metin dosyası olarak saklanması çok daha az yer gerektirir ©2016