havayolu yönet*m - Mardin Devlet Hastanesi

Dr Sertaç GÜLER
Acil Tıp Uzmanı
Mardin Devlet Hastanesi / Şubat 2013




Oksijenizasyon ve ventilasyonu sağlamak
Havayolu açıklığını sürdürmek
Havayolunu aspirasyondan korumak
Bazı ilaçları uygulamak
 ELVAN
▪ Epinefrin
▪ Lidokain
▪ Vazopressin
▪ Atropin
▪ Naloksan

Solunum sıkıntısı;
 Yok 2 lt/dk (nazal kanülle)
 Hafif 5-6 lt/dk (maskeyle)
 Ciddi %100 konsantrasyonda (yaklaşık 10 lt/dk)

KOAH %24






1 lt/dk %24
2 lt/dk %28
3 lt/dk %32
4 lt/dk %36
5 lt/dk %40
6 lt/dk %44





6 lt/dk %60
7 lt/dk %70
8 lt/dk %80
9 lt/dk %90
10 lt/dk %100

Malzemesiz havayolu açma
 Head tilt- Chin lift (Baş geri- çene yukarı manevrası)
 Jaw-thrust (Çene itme manevrası)

Basit malzemeli
 Airway (orofaringeal ve nazofaringeal)

İleri teknikler
 Endotrakeal entübasyon
 Laringeal mask airway (LMA)
 Özafagotrakeal kombitüp (ETC)

Cerrahi teknikler
 İğne krikotiroidotomi
 Trakeostomi

Amaç:
 Dil kökünü kaldırmaktır.


Bir el başı alından
geriye iter
Diğer el çeneyi kaldırır


Travma
hastasında tercih
edilir.
Çene her iki elle
mandibula
köşelerinden öne
doğru çekilirken
başparmaklar
yardımıyla ağız
açılır.

Bak- dinle- hisset

Dilin geriye yer değiştirmesine bağlı üst hava
yolu tıkanmasında,

Glosso-farengeal (gag) refleksi kaybında,

Endotrakeal tüpün ısırılmasını önlemede
kullanılır.

Teknik:
 Hastanın ağzı açılır ve ağız içinde yabancı cisim,
kan, kusmuk vb varsa temizlenir.
 Konkav kısım başa doğru yönlendirilerek itilir ve
sert damak üzerinde 180° döndürülür veya,
 Konkav kısım kulağa doğru yönlendirilip 90°
aşağıya çevrilerek kullanılabilir.

DİKKAT;
 Büyükse larinks girişinde epiglotu iter ve






havayolunu tıkar.
Dil ve dudaklar airway ile dişler arasında kalmasın.
Kuvvetle sıkılmış çenede çok zorlamayın.
Yerleştirirken dişlere dikkat edin.
Aktif gag refleksi olan hastalara uygulamayın.
Hipofarinkste aktif kanama varsa uygulamayın.
Mide içeriğinin regürjitasyon riski mevcuttur.

Endikasyonları:





Orofaringeal havayolunu tolere edemeyen yarı bilinçli hasta
Gag refleksi olan hasta
Trismusu olan hasta
Ağız çevresinde masif travması olan hasta
Teknik:
 Uygun ölçüde tüpe jel sürülür ve NG takar gibi takılır.

Zararları:
 Uzun yemek borusu
 Nazal mukozada yaralanma ve kanama
 Laringospazm ve kusma

Öncesinde airway takılmalıdır.

Tek kişi ise C-E tekniği
 Baş ve işaret parmakları ile maske yüze oturtulur.
 Diğer parmaklar ile çene altından kavranır.

O2 varsa arkasına takın.

Rezervuarlı olanlarda O2 yi daha yüksek doz verin.

Bebek- çocuk- yetişkin boyutlarına uygun olarak
kullanın.

Endikasyonları;









Apne,
Kardiyak arrest,
Hipoksemi,
Üst havayolu tıkanıklığı,
Havayolunun aspirasyondan korunması,
Solunum yetmezliği,
Artmış kafa içi basınç tedavisi,
Göğüs duvarı travması,
Hemodinamik bozukluk.

Servikal vertebra yaralanması olan hastada,

Mandibula fraktürü olan hastada,

Trismusu olan hastada,

Gag refleksi olan hastada,

Kısa boyunlu, büyük dilli, küçük çeneli hastalarda.

Hazırlık
 Gerekli tüm malzemeleri kontrol et
 Başı koklama pozisyonuna getir
 Ağız ve farinksi gerekiyorsa aspire et
 Balon-valv maske ile %100 O2 vererek ventile et
 Gerekiyorsa premedikasyon uygula
 Sedatif hipnotik ajan ve kas gevşetici yap

Ekipmanın yetersizdi.

Hastaya yanlış pozisyon verdin.

Henüz çok deneyimli değilsin.

İşleme başlarken beklemediğin anormal bir
anatomik yapıyla karşılaştın.

Diğer nedenler









Larinkoskop
Endotrakeal tüpler (2.5-9.5)
Enjektör (10 ml)
Aspirasyon sistemi
Jel
Mandren (stile)
Balon-valv maske ve O2 sistemi
Tüpü bağlama için malzeme, flaster, airway
Steteskop

Endotrakeal tüpün ölçüsü tüpün iç çapının mm
olarak ifadesidir.
 2.5-9.5

Erkekler için: 8.0-8.5

Kadınlar için: 7.5-8.0

Çocuklar için:
 Tüp çapı: yaş/4+4
 Pratik olarak küçük parmak
 Tüp derinliği: yaş/2+14 cm

Kord vokalleri görerek girme

Her iki akciğer apeksi ve bazalleri ve epigastriyumu
oskülte etme

End-tidal CO2 dedektörü kullanma

Tüpte buğulanma

Tüp yerindeyse;
 Orofaringeal airway yerleştir
 Tespit et

Yüksek konsantrasyonda O2 ile ventile et

Entübasyondan sonra – kalp masajı
yapılıyorsa- kompresyonla senkronizasyon
gerekmez.

Travma (dil, diş, dudaklar, farinks, trakea)

Özefagus veya ana bronş entübasyonu

Hipoksemi

Disritmi

Kanama, hematom

Vokal kord hasarı

Perforasyon

Gastrik regürjitasyon










Küçük ve geride çene
Kısa boyun
Çıkıntılı ön dişler
Dar ve küçük ağız
Yüksek kavisli damak
Hareketsiz boyun
Ağız içi kitle
Büyük dil (anjiyoödem)
Trismus
Travma (hematom, trakeal deviasyon)

Laringeal mask airway

LMA-Fastrach ETT

Özafago trakeal kombitüp

Cerrahi yöntemler
teşekkürler...
Dr Sertaç GÜLER
Mardin Devlet Hastanesi, Acil Tıp Uzmanı
drsertacguler@gmail.com