Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Dünyada ~300 milyon hasta Astım için sağlık sisteminde önemli harcamalar yapılmaktadır. Doğrudan maliyet (hastane ve ilaç masrafları), Dolaylı maliyet (işgünü kaybı, erken ölüm) Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Türkiye’de ~ 4 milyon hasta 2011 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2011 http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Astım Birçok hücre ve mediatörün rol oynadığı KRONİK ve İNFLAMATUAR bir hava yolu hastalığıdır. Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Mast hücreleri Bazofiller Eozinofiller Lenfositler Makrofajlar Monositler Nötrofiller Fibroblastlar Trombositler Epitel ve Endotel hücreleri Birçok hücre tipi, mediatör ve reseptörün kompleks iletişimi... Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Birçok hücre tipi, mediatör ve reseptörün kompleks iletişimi... Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Hava yollarının normal bir birey için zararsız olan bir uyarana, daralma ile yanıt vermesidir. Hava yolu mukozasında oluşan hasarı tamir amacıyla organizmanın gösterdiği reaksiyon sonucunda kalıcı değişikliklerin oluşuması: SUBEPİTELİAL FİBROZİS, BRONŞ DÜZKAS HİPERTROFİSİ VE HİPERPLAZİSİ, YENİ DAMAR OLUŞUMLARI GOBLET HÜCRE HİPERTROFİSİ N A R ? Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER ! Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER SEYREDEN ATAKLAR HALİNDE Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER SEYREDEN ATAKLAR HALİNDE Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Nefes darlığı Göğüste sıkışma hissi Öksürük Hırıltılı solunum Vizing Vizing atağı (atakları) öyküsü Gece öksürüğü Egzersiz ile öksürük ve/veya vizing Allerjenler veya nonspesifik uyaranlarla semptomların ortaya çıkması Uzun süren ÜST solunum yolu enfeksiyonları ve ardından ALT solunum yolu semptomlarının ortaya çıkması Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Semptomlar genellikle ataklar halinde olduğu için solunum sisteminin fizik muayenesi NORMAL olabilir. Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Ronküs Ekspiryum sonunda veya İnspiryum ve ekspiryumda Vizing Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Ağır atak sırasında sessiz akciğer, hiperinflasyon, siyanoz, taşikardi, yardımcı solunum kasları kullanımı Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Solunum fonksiyon testleri PEFMETRE Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER SPİROMETRE Solunum fonksiyon testleri Hava yolu OBSTRÜKSİYONUNUN gösterilmesi Bu obstrüksiyonun REVERSİBL olduğunun gösterilmesi FVC FEV1 FEV1/FVC RV FRC Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Solunum fonksiyon testleri Hava yolu OBSTRÜKSİYONUNUN gösterilmesi Bu obstrüksiyonun REVERSİBL olduğunun gösterilmesi Kısa etkili beta-2 agonist inhalasyonundan 15 dk sonra FEV1 %12 artmışsa obstrüksiyon reversibldir. Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Akciğer grafisi Diğer hastalıkları ekarte etmek veya komplikasyonları değerlendirmek amacıyla çekilir. Genellikle normal olup, ataklarda hiperinflasyon bulguları vardır. Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER ? Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER YAPAN DURUMLAR HAVA YOLU OBSTRUKSİYONU Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Yaygın hava yolu obstrüksiyonları KOAH Bronşektazi Kronik bronşiolit Kistik fibrozis Enfeksiyonlar Lokal hava yolu obstrüksiyonları İntraluminal (Lümende) İntramural (Havayolu duvarında) Ekstramural (Dışarında bası) DİĞER DURUMLAR Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Kronik rinosinüzit, GÖR ACE blokerleri ile oluşan öksürükler Sol kalp yetersizliği Semptomları kontrol altına almak ve bu kontrolü sürdürmek Egzersiz dahil normal aktiviteyi sağlamak Alevlenmeleri önlemek Morbidite ve mortaliteyi önlemek Hasta eğitimi Tetikleyici etkenlerin uzaklaştırılması Uzun süreli tedavi için plan yapılması Atak için tedavi planı yapılması Hastanın düzenli takibi Hasta eğitimi Tetikleyici Uzun süreli tedavi için plan yapılması Atak için tedavi planı yapılması Hastanın düzenli takibi Hasta eğitimi Tetikleyici Uzun süreli tedavi için plan yapılması Atak için tedavi planı yapılması Hastanın düzenli takibi Kontrol edici = ANTİİNFLAMATUVAR Semptom giderici = BRONKODİLATÖR Kontrol edici = ANTİİNFLAMATUVAR ilaçlar İnhale ve sistemik steroidler Lökotrien Uzun reseptör antagonistleri etkili teofilin Kromonlar Uzun etkili beta-2 agonistler Semptom giderici = BRONKODİLATÖR ilaçlar Kısa etkili beta-2 agonistler Teofilinler (İ.V. Formları) Antikolinerjikler KONTROL ALTINDA KISMEN KONTROL ALTINDA KONTROL ALTINDA DEĞİL KONTROL ALTINDA Aşağıdakilerin tümünün karşılanması KISMEN KONTROL ALTINDA Herhangi birinin bulunması KONTROL ALTINDA DEĞİL 1 hafta içinde, 3 ya da daha fazlasının bulunması Kontrole dayalı tedavi yaklaşımı Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Kontrole dayalı tedavi yaklaşımı Prof. Dr. Zafer ÇALIŞKANER Kortikosteroidler Uzun Kısa etkili beta-2 agonistler etkili beta-2 agonistler Antikolinerjikler