10.SINIF DERS SAATİ AYVE HAFTA BAFRA ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 2012 – 2013 EĞİTİM – ÖĞRETİM YILI 10. SINIFLARIN KİMYA DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI KONU KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 17-21 EYLÜL ÜNİTE I: ATOMUN YAPISI 2 1.1. Elektriklenme Deneyimlerinden Atoma OKUL BAŞLANGICI 1. Atom altı parçacıklar ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Statik elektriklenme ile atomun ‘bölünmezliği’ fikri arasında ilişki kurar. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme [!] 1.1Antik dönemde kehribar taşı (eski yunanca: elektron) vb malzemelerde gözlenen elektriklenme deneyimleri elektrik yüklerinin iki türlü olduklarının keşfi ve (+)/ (-) işaretleri ile temsil edilmesi, elektrik akımının çeşitli maddelerde yol açtığı değişiklikler üzerinden, atomlarda, atomdan daha küçük taneciklerin var olduğu fikrinin nasıl doğduğu, tarihsel gelişimi içinde işlenir. Maddenin nötral olduğu gerçeğinden, atomların da nötral olması gerektiği sonucuna ulaşılacak; elektriklenmenin atom alış-verişi ile ortaya çıkamayacağı yargısından, atom altı taneciklerin var olması gerektiği fikri türetilecektir. 1.1 7. Sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” (4.Ünite) ünitesinde sürtme ile elektriklenme konusu, atomun yapısı ileilişkilendirilir. 24 – 28 EYLÜL 1.2. Faraday elektroliz deneyleri ile atom altı parçacıkların Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, varlığı arasında ilişki kurar. Ders kitabı, Akıllı tahta, tartışma, deney, gözlem, gösteri, 1.2. Faraday’ın yükü birimini, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Elektroliz Deneyleri 1.3. Elektrik 2 ve Atom Altı elektrolizde açığa çıkan Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans Değerlendirme Parçacıklar madde miktarı üzerinden tanımlar. Labaratuar malzemeleri 1.4. Atom altı parçacıkların atomdaki konumlarını, kütlelerini ve yüklerini karşılaştırır. 1.2 Elektriğin, ‘maddeyi değiştirmesi’ gerçeği esas alınacak, elektrotlarda toplanan madde miktarının devreden geçen yük miktarı ile doğru orantılı olduğu, m= A.I.t (A: Maddeye bağlı bir sabit) bağıntısı üzerinden vurgulanacak, buradaki I.t çarpımının elektrik yükü miktarını(Q) gösterdiği belirtilecektir. 1.2 Elektrotlarda açığa çıkan madde miktarı, akım, zaman, eşdeğer kütle ve Faraday sabiti arasındaki ilişki Kimya dersi 11. sınıf 4. Ünitede işlenecektir. 1.2 Bu kazanımlarda esas olan, madde- elektrik ilişkileri temelinde atom altı parçacıkların varlığını sezdirmek olup, Faraday deneyleri ile ilgili m= A.I.t bağıntısı da, sadece elektrik yükü birimi olan Coulomb’u tanımlama amacı ile verilmektedir. Çünkü elektronun yükü verilirken bu birimi kullanmak gerekmektedir ve öğrenciler, Coulomb birimi ile ilk defa karşılaşmaktadırlar. Konudan sapma anlamına geleceği için, Faraday bağıntısı ile farklı maddelere ilişkin hesaplamalara girilmez. [!] 1.3 AgNO3 çözeltisinden 1.118 mg Ag açığa çıkaran elektrik yükü miktarı 1 C’ dur. [!] 1.4 Proton ve nötronların topluca “Nükleon” terimi ile ifade edildiği belirtilecektir. 1|Sayfa 1-5 EKİM DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF 2 KONU 2.1. Atom Modeli 2.2. Işınların Enerjisinin Dalga Özelliği 2.3. Elektromanyetik Işımanın Dalga ve Parçacık Özelliği 2.2.Elektromanyetik Işınların Dalga Modeliyle Açıklanması KAZANIMLAR 2. Atom modelleri ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Nükleonların ve elektronun yüklerinden ve konumlarından kaynaklanan çelişkileri irdeler. 2.2. Işınların enerjisini dalga özellikleri ile ilişkilendirir. 2.3. Işınların tanecik modelini kullanarak ışın enerjisi birimini (foton) betimler. KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 2.1 Nükleonların bir arada bulunma eğilimlerinin kuarkların özellikleri üzerinden açıklamasına bu düzeyde girilmeyecektir. 2.2 Bu kazanımda esas olan ışınların özelliklerinden atomda elektronun hareket düzenine geçiştir ve dalga parametreleri arasındaki ilişkiler ilgi odağı yapılmamalıdır. 2.3 Siyah cisim ışıması ve fotoelektrik olay konularına girilmeyecek, tanecik modeli sadece bir alternatif olarak işlenecektir. Bu konularla ilgili bir okuma metni verilebilir. 15-19 EKİM 8-12 EKİM Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 2.4. Bohr modelini kullanarak, hidrojen Ders kitabı, Akıllı tahta, tartışma, deney, gözlem, gösteri, atom spektrumundaki ışınlar ile 2.5. Bohr Atom Bilgisayar, Eğitim CD'leri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı yörüngeler arasında ilişki kurar. 2 Modeli ve Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans Değerlendirme 2.5. Bohr modelinde atomların enerji Varsayımları Labaratuar malzemeleri katmanlarındaki elektron sayılarını (katman- elektron dizilimlerini) belirler. 2.4 Bohr modelinde elektronun toplam enerjisini hesaplamada kullanılan bağıntıya girilmeyecektir. 2.5 Bu evrede katmanlardaki elektron sayısı belirlenirken s, p, d, f orbital kodlamaları kullanılmayacak, bu ünitenin sonunda yer alan EK 1.1’ deki kurallar esas alınacaktır. 4.2. Kuantum Sayıları • Baş Kuantum Ders kitabı, Akıllı tahta, 3. Atomun kuantum modeli ile ilgili Sayısı Bilgisayar, Eğitim CD'leri, olarak öğrenciler; • Açısal Momentum Kavram Haritası, Anlatım, soruYardımcı kaynaklar , 3.1. Atomlar/ iyonlar için, ‘orbital’ (İkincil) cevap, tartışma, deney, gözlem, Labaratuar malzemeleri kavramını, elektronların bulunma Kuantum Sayısı gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı olasılığı ile ilişkilendirerek tanımlar. • Manyetik Kuantum 2 Araştırma, Performans Sayısı 3.2. Orbitallerin sembol gösterimlerini, Değerlendirme 4.3. Orbital geometrilerini, yönlenmelerini ve Çeşitleri elektronun enerjisini kuantum • s Orbitalleri sayıları ile ilişkilendirir. • p Orbitalleri • d Orbitalleri • Orbitallerin Enerjileri 2|Sayfa 10.SINIF DERS SAATİ 29 EKİM – 2 KASIM 22-24 EKİM AYVE HAFTA [??? 3.1 n, l, ml kuantum sayıları orbitali belirlerken, ms kuantum sayısı, elektronun kendi ekseni etrafında dönme hareketi (spin) ilgili olup orbital tanımı ile ilgisi yoktur. [!] 3. 1; 3. 2 Dolu orbitaller için fiziksel gerçekliğe en yakın olduğu kabul edilen yaklaşım olan bulut modeli açıklanır. “Yörünge” kavramının fiziksel gerçekliği ifade etmediği için kullanılmaması gerektiği vurgulanır. [!] 3. 2 n, l, ml, kuantum sayılarının mümkün değerleri (kombinasyonları) ile s, p, d, f orbital sembollerini içeren bir tablo verilir. KONU 2 Atatürk'ün "Bilim ve Teknik İçin Sınır Yoktur" özdeyişi 2 4.4. Atomların Elektron Dizilişleri • Pauli İlkesi • Atomlarda Elektron Diziliş Sırası • Hund Kuralı KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda Atatürk'ün “Bilim ve Teknik için Sınır Yoktur” özdeyişini açıklama 3.3. Çok elektronlu sistemlerde orbitallerin enerji sırasını belirler. 3.4. Atomlar ve iyonlar için elektron dizilimlerini yazar. DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 25-26-27-28 KURBAN BAYRAMI Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, sorucevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI 5 – 9 KSAIM [!] 3.3 Temel hâl için Aufbau kuralları, elektronların orbital seçiminde en düşük enerjili orbitali tercihiyle ilgili Kletchkowski-Madelung (Kleçkovski-Madelug) kuralı (n+l kuralı), Hund (Hund) kuralları ve Pauli (Pauli) kuralı sırasına göre işlenecektir. Elektronların orbitallere dağılımı ile temel ve uyarılmış hâller arasında ilişki kurulmalıdır. [!] 3.4 Nötral atomların yanı sıra, iyonların (özellikle katyonların) elektron dizilimlerinin özel durumlarına da örnekler verilmeli, küresel simetri temelli özel hâller belirtilmelidir. 4. Bağıl atom kütlesi ve mol kavramı ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. İkili hidrojen bileşiklerinde, 1g 5.1. Bağıl Atom hidrojen ile birleşen diğer element Kütlelerinin Kavram Haritası, Anlatım, sorukütleleri temelinde bağıl atom Tarihsel Ders kitabı, Akıllı tahta, cevap, tartışma, deney, gözlem, 10 KASIM ATATÜRK’Ü kütlesini tanımlar. Gelişimi Bilgisayar, Eğitim CD'leri, 1+1 Atatürk’ün “Hakiki 4.2. Hidrojen ile bileşik yapmayan gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı ANMA HAFTASI Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans Rehberiniz İlim ve elementlerin bağıl atom kütlelerinin Labaratuar malzemeleri Değerlendirme nasıl bulunabileceğini açıklar. Fen Olacaktır” Atatürk’ün “Hakiki Rehberiniz İlim ve Fen özdeyişi. Olacaktır” özdeyişi ile Bilim ve Fen’in uygulaması olan tekniğin ne kadar önemli olduğunun kavratılması. [!] 4.1 Bağıl atom kütleleri fikrinin tarihsel gelişimi açıklanır. Bağıl atom kütlesi birimi olarak atomik kütle birimi (akb) ve dalton (Da) tanıtılır. 4.1; 4.2 Hidrojenin 1 g’ ı ile birleşen element kütleleri verilirken en fazla bir ondalıklı değerlere yuvarlatma yapılarak rakam ayrıntılarının getireceği analiz güçlüklerinden kaçınılmalıdır. [!]4.1- 4.5 “Mol” ve “Avogadro sayısı” kavramları, bu kavramların ortaya çıkışını getiren tarihsel gelişim içinde, yani buradaki kazanım sırasına uyularak verilmeli, açıktan tanımlamalarla kavram eğitiminden kaçınılmalıdır. 3|Sayfa DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ KAZANIMLAR ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 12-16 KASIM 4.3. Elementler ve bileşikler için mol kavramını açıklar. 4.4. Elementlerin mol kütleleri ve tek tek atomların kütleleri üzerinden Avogadro sayısını hesaplar. Kavram Haritası, Anlatım, soruDers kitabı, Akıllı tahta, 5.2. Mol Kavramı 4.5. Mol kavramı ile Avogadro sayısı cevap, tartışma, deney, gözlem, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, 5.3. İzotop Kütleleri 2 gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı arasında ilişki kurar. ve Bağıl Atom Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans 4.6. İzotop kavramını kullanarak bazı Kütlesi Labaratuar malzemeleri Değerlendirme elementlerin mol kütlelerinin tam sayı çıkmayışını açıklar. 4.7. Kütle, mol sayısı, molekül sayısı, atom sayısı kavramlarını ilişkilendiren problemleri çözer. 4.3 Moleküllerde ve formül birimlerinde her atomdan kaç tane bulunduğu fikri ilköğretim fen ve teknoloji dersi 8. sınıfta işlenmiştir. [!] 4.3 Element mol kütlelerini ve formülleri kullanarak bileşiklerin mol kütlesinin hesaplanması ve 1 mol bileşikte her elementten kaç mol bulunduğu ile ilgili alıştırmalar bu kazanım kapsamında verilir. ??? 4.3 “Mol kütlesi” ile “tek bir molekülün kütlesi” ni bir ve aynı şey sanma yanılgısı oldukça yaygındır. Aradaki fark vurgulanmalıdır. 4.6 Elementlerin mol kütlelerinin tam sayıdan sapması yalnızca izotopların varlığı temelinde açıklanacaktır. Gerçekte, nükleonlar çekirdekte bir araya gelirken kütlelerinin bir kısmının enerjiye dönüşmesi ve bunun yanı sıra mol kavramının, zaman içinde “1 g hidrojen ile birleşen madde miktarı” tanımından “12g C-12 izotopu ile birleşen madde miktarı” tanımına kayması ayrı ayrı tam sayıdan sapma nedenleridir. Ayrıca proton ve nötron kütleleri de birbirine eşit değildir. Elementlerin mol kütlelerinin tam sayıdan sapması açıklanırken bu konulara girilmez. ÜNİTE II: PERİYODİK SİSTEM 19-23 KASIM 1.1. Periyodik Sistemin Tarihçesi 1. Elementlerin sistematik düzenlenmesi ile ilgili olarak öğrenciler; Atatürk'ün 1.1. Elementlerin özelliklerine göre düzenlen"Hayatta En Hakiki mesinin tarihsel bir süreç olduğunu fark eder. 1+ Mürşit İlimdir" 1 özdeyişi Atatürk'ün "Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir" özdeyişinin bilimin hızla geliştiği bu çağdaki I.Yazılı etki alanı ve önemini kavratma. Yoklama Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, sorucevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 24 KASIM ÖĞRETMENLER GÜNÜ 1.DÖNEM 1. YAZILI Ölçme ve Değerlendirme [!] 1.1 Mendeleyev’in o zaman bilinmeyen elementler ile ilgili tahminleri ve bu tahminlerin dayandığı bilimsel temeller örneklerle açıklanır. 4|Sayfa DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 1.2. Moseley ve Modern Periyodik Yasa 1.3. Modern Periyodik Sistem 1.4. s ve p Blok Elementleri ile Yaygın Kullanılan Elementler 3-7 ARALIK 26-30 KASIM 1. Elementlerin sistematik düzenlenmesi ile Kavram Haritası, Anlatım, soruilgili olarak öğrenciler; Ders kitabı, Akıllı tahta, cevap, tartışma, deney, gözlem, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı 1.2. Elementleri atom numaralarına göre 2 Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans düzenlemenin faydalarını açıklar. Labaratuar malzemeleri Değerlendirme 1.3. Periyodik sistemde s ve p bloku elementleri ile yaygın kullanılan elementlerin ad ve sembolleri arasında eşleme yapar. 1.2 Atom numarasının belirlenmesine ilişkin Moseley deneyleri bir önceki ünitede işlenmiştir. [!] 1.2 Atom numarası- kimyasal özellik ilişkileri, elektron dizilimleri ve oktet üzerinden, örneklerle işlenecektir. [!] 1.2; 1.3 Periyodik sistemdeki 18 sütunu A ve B gruplarına ayıran yaygın sistem yanında, bu sütunları 1- 18 sırası ile numaralayan nispeten yeni (IUPAC tarafından tavsiye edilen) sistem de verilecektir. 1.3 s ve p bloklarındaki bütün elementler ad ve sembolleri ile işlenecektir. Ayrıca, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, Mo, Pd, Ag, Cd, W, Pt, Au, Hg, La, Ac, U ve Th elementleri ad ve sembolleri ile tanıtılacaktır. [!] 1.3 Çeşitli elementlerin adlarının tarihçesi ile ilgili bir okuma metni verilebilir. 2.1. Atomların 2. Periyodik sistem ile ilgili Büyüklüğü ve olarak öğrenciler; Kavram Haritası, Anlatım, soruDers kitabı, Akıllı tahta, Atom Yarıçapı 2.1. Atom yarıçapı ile ilgili farklı cevap, tartışma, deney, gözlem, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, • Periyodik 2 gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı tanımları açıklar ve atom Sistemde Farklı Yardımcı kaynaklar , Araştırma, Performans yarıçapının periyodik sistemdeki Gruplardaki Labaratuar malzemeleri Değerlendirme değişme eğilimini irdeler. Elementlerin İyon Büyüklükleri 10-14 ARALIK [!] 2.1-2.5 Periyodik özelliklerin değişimini göstermek için tablo ve grafikler kullanılmalıdır. 2.1-2.5 Etkin çekirdek yükü kavramı kapsam dışındadır. 2 2.2. İyonlaşma Enerjisi 2.3. Elektron İlgisi 2.2. İyonlaşma enerjilerinin periyodik sistemdeki değişme eğilimini açıklar. 2.3. Elektron ilgisi kavramını ve periyodik sistemde bu kavramla ilgili değişme eğilimlerini açıklar. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, sorucevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme [!] 2.2 Be-B ve N-O geçişlerinde iyonlaşma enerjisinin az da olsa azalmasının nedeni açıklanacaktır. 2.2 İyonlaşma enerjilerinin, enerjisi bilinen elektronların element atomlarına çarpıp elektron koparması ve element gazının iletken hâle geldiği noktada iyonlaşmanın anlaşılması ilkesi temelinde şekil üzerinde açıklanacaktır. Bu amaçla bir okuma metni verilebilir. 2.3 Elektron ilgisi için, sadece 1. elektron ilgisi değerleri irdelenecek, 2. , 3.,… elektron ilgilerinin değişim seyrine değinilmeyecek, p bloku elementlerinde 2. periyottan 3.periyoda geçilirken elektron ilgisinin artması özel hâli üzerinde durulmayacaktır. 2.3 Aynı grupta, 2. periyottan 3. periyoda geçerken elektron ilgisi değerinin genel eğilimin aksine artması düzey üzeri bilgi gerektirdiğinden burada konuya girilmeyecektir. 5|Sayfa 17-21 ARALIK DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF 2 KONU 2.4. Elektronegatiflik 2.5. Periyodik Sistemde Metalik ve Ametalik Özelliklerin Değişimi KAZANIMLAR 2.4. Elementlerin elektronegatiflik değerlerini, iyonlaşma enerjisi ve elektron ilgisi ile ilişkilendirip periyodik sistemdeki değişme eğilimlerini açıklar. 2.5. Metalik ve ametalik özelliklerin periyotlardaki ve gruplardaki KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) seyrini açıklar. [!] 2.5 d ve f bloku elementlerinin karakteristik özellikleri ile ilgili bir okuma metni verilebilir. 24-28 ARALIK 3. Periyodik sistemde bloklarla ilgili olarak öğrenciler; 3.1. s-Blokundaki grupların kimyasal 3.1. Bloklar ve özelliklerini elektron dizilimleri ile Özellikleri ilişkilendirir. Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 3.2. s Bloku 3.2. p-Bloku elementlerinin aralarında bağ Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, Elementleri 2 yapma özelliklerini elektronegatiflikleri 3.3. p Bloku Yardımcı kaynaklar , anahtar kavram, ,Sorgulayıcı temelinde açıklar. Elementleri Labaratuar malzemeleri Araştırma, Performans Değerlendirme 3.3. Ametallik ve yarı metallik özelliklerini • Halojenler elektron dizilimleri ile ilişkilendirir. • Asal Gazlar 3.4. Ametal anyonlarının yüklerini tahmin eder. 3.5. Asal gazların özeliklerini kullanım alanları ile ilişkilendirir. 3.1 Kimyasal özelliklerden; suya etkiyerek hidrojen çıkarma, havada kolayca oksitlenme ve ametallerle tuz oluşturma konuları 12. Sınıfta verilmiş olup burada işlenmeyecektir. 3.4 Azotür (N3- ), peroksit (O2 2- ), polisülfür (Sx 2- ) gibi çok atomlu anyonlar kapsam dışıdır. [!] 3.5 Gaz boşalım lambaları ve çelik endüstrisinde sıcak alaşımın kalıba dökülmeden önce hava ile temasını kesmek için Ar gazı kullanımı örnek verilebilir. 31 ARALIK4 OCAK ÜNİTE III:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER 2 1.1. Kimyasal Türler 1.2. Kimyasal Türler Arasındaki Etkileşimler 1. Kimyasal türler arası etkileşimler ile ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Atom, molekül, iyon, radikal türlerini ayırt eder. 1.2. Kimyasal türler arasındaki etkileşimleri bağ kavramı ile ilişkilendirir. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 1.1 Atomların, moleküllerin, iyonların ve radikallerin genel olarak “kimyasal tür” adıyla bilindiği fikrinin işlenmesi esastır. Radikaller, ·NO, ·NO2, ·ClO2 gibi basit örnekler ile tanıtılıp, bunların aynı zamanda molekül tanımına da uyduğu, ·H, ·O·, ·Cl gibi okteti tamamlanmamış atomların da radikal sayılabileceği vurgulanır. 6|Sayfa 14-18 OCAK 7-11 OCAK DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU 1.2. Kimyasal Türler Arasındaki Etkileşimler 1+1 II.Yazılı Yoklama 2 1.3. Kimyasal Bağların Oluşum Mekanizması KAZANIMLAR 1.2. Kimyasal türler arasındaki etkileşimleri bağ kavramı ile ilişkilendirir. Ölçme ve Değerlendirme 1.3. Bağları, bağ enerjisinin mertebesi ve oluşum mekanizması temelinde sınıflandırır. KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 1.DÖNEM 2. YAZILI Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 21-25 OCAK [!] 1.3 Türler arası etkileşimlerin sınıflandırılması, aşağıdaki şekilde yapılır: Güçlü etkileşimler: 1- İyonik bağlar, 2- Kovalent bağlar, 3- Metalik bağlar . Zayıf etkileşimler: 1- Van der Waals bağları [a. Dipol-dipol bağları, b. İyon-dipol bağları, c. İndüklenmiş dipol bağlar (i. İyon-indüklenmiş dipol bağları, ii. Dipol-indüklenmiş dipol bağları, iii.London kuvvetleri)]; 2- Hidrojen bağları. 1.4. Güçlü bağların oluşması/ kopması ile madde kimliğinin değişmesine örnekler verir. Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 1.4. Güçlü-Zayıf Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar 1.5. Zayıf bağların oluşması/ Bağların 2 Oluşması ve Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, kopması sonucu maddede Kopması Labaratuar malzemeleri Performans Değerlendirme ortaya çıkan değişimleri irdeler. 1.6. Zayıf bağ tiplerine örnekler verir. [!] 1.4 Kimyasal bağların kopması/oluşması sonucunda kimyasal değişimlerin ortaya çıktığı vurgulanır. Bağ enerjisi kabaca 40 kJ/mol veya daha büyük olan bağların kimyasal bağ sayıldığı belirtilir. ??? 1.1- 1.5 Bağ sözcüğünün gündelik dildeki anlamlarından kaynaklanan bir alışkanlıkla, atomlar-moleküller arası bağların mekanik anlamda bir ilintiye karşılık geldiği yanılgısı olabilir. Özellikle kovalent bağların çizgilerle gösterilmesi de bu yanılgıyı pekiştirir niteliktedir. Konu işlenirken bu hususta gerekli uyarılar yapılmalıdır. [!] 1.4- 1. 5 Bağ enerjisi ile bağın sağlamlığı arasında ilişki kurmak üzere, kimyasal bağların oluştuğu/kırıldığı tepkime örneklerinin mol başına enerji değişimleri, erime, buharlaşma gibi fiziksel olayların mol başına enerji değişimleri ile karşılaştırılıp güçlü ve zayıf bağlar arasındaki enerji farkının sezilmesi sağlanacaktır. YARIYIL TATİLİ 7|Sayfa 10.SINIF DERS SAATİ AYVE HAFTA ÜNİTE III:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER KONU KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 25-28 ŞUBAT 18-22 ŞUBAT 11-15 ŞUBAT 2. Güçlü etkileşimler ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. İyonik Bağların 2.1. Farklı iyonik bağların Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, Sağlamlığı sağlamlığını, iyon yarıçapı Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar 2 2.2. İyonik Bağlı ve yük büyüklüğü üzerinden irdeler. Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Bileşiklerin 2.2. İyonik bağlı bileşiklerin Labaratuar malzemeleri Değerlendirme Özellikleri genel fiziksel özelliklerini bağın niteliği üzerinden açıklar. 2.1 İyonik bağların oluşum mekanizması 7, 8 ve 9. Sınıflarda işlenmiştir. [!] 2.1 NaF, NaCl, NaBr, NaI gibi iyonlarından biri ortak, diğeri de sadece çap bakımından farklı iyonik bileşik serilerinde en sağlam iyonik bağın hangi bileşikte olacağı irdelenir. Ayrıca, MgO ve MgCl2 gibi bileşiklerdeki iyonik bağların sağlamlığı, yüklerle ilişkilendirilir. MgO bileşiğinin çok yüksek erime noktasına sahip olması, bağın sağlamlığı ile açıklanır. Çaplar, yükler ve bağ sağlamlığı ile ilgili karşılaştırmada kullanılmak üzere başka bileşik serileri verilir. 2.1 AlF3, AlCl3, AlBr3, AlI3 serisinde soldan sağa gidildikçe bağlar kovalent karakter kazandığı için erime-kaynama noktası gibi özelliklere, bağın sağlamlığı yanında bağın tipinin değişmesi de katkıda bulunduğu için, iyonik bağların sağlamlık mukayesesinde böyle seriler kullanılmayacaktır. 2.2 İyonik bileşiklerin kristal örgüler oluşturması ve moleküllerinin bulunmayışı, 9. sınıfta açıklanmıştır. 2.3. Kovalent 2.3. Kovalent bağları, orbitallerin örtüşmesi ve Bağların Oluşumu elektron ortaklığı ile ilişkilendirir. ve Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 2.4. Verilen bileşik serilerinde Orbital Örtüşmesi Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar bağların iyonik- kovalent karakterini irdeler. 2 2.4. Kimyasal Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans 2.5. Kovalent bağların polarlığını, Bağların İyonikLabaratuar malzemeleri Değerlendirme bağa katılan atomların Kovalent Karakteri elektronegatiflik farkı ile açıklar. 2.5. Kovalent Bağların Polarlığı 2.3 Bu düzeyde hibrit orbitaller kullanılmayacak, örneğin, H2O oluşumu açıklanırken, oksijenin atomik orbitallerinin örtüşmeye katıldığı varsayılacaktır. [!] 2.4- 2.5 AgF, AgCl, AgBr, AgI ve NaF, MgF2, AlF3, SiF4, PF5, SF6, ClF7 serilerinde bağların iyoniklik karakterden kovalent karaktere seyri, elektronegatiflik farkları temelinde açıklanır. ??? 2.4-2.5 Her bağın ya iyonik ya da kovalent olması gerektiği, metal bileşiklerinin hep iyonik bağ içerdiği şeklinde aşırı basitleştirici yaklaşımlardan kaynaklanan yanılgılar, bu düzeyde, uygun örneklerle düzeltilmelidir. 2.6. Metalik Bağın Oluşumu Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 2.6. Metalik bağların oluşumunu açıklar. 2.7. Metallerin Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar 2 Fiziksel 2.7. Metalik bağların niteliği ile metallerin Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Özelliklerinin fiziksel özellikleri arasında ilişki kurar. Labaratuar malzemeleri Değerlendirme Metalik Bağ İle Açıklanması 2.6- 2.7 Metalik bağlarla ilgili bant teorisine girilmeyecektir. [!]2.6- 2.7 Metalik bağların hâkim olduğu katılarda, dış zorlamalarla atomların yeri değişince metalik bağın kopmayacağı, bu yüzden metallerin esnek, dövülebilir ve haddelenebilir kristaller olduğu vurgulanır. Metallerin düşük erime noktaları, metalik bağın karakteri ile ilişkilendirilir. Yüksek erime noktalı ve sert geçiş metallerinin yapılarında kovalent bağların bulunabileceği, elektron dizilimleri üzerinden irdelenir. 8|Sayfa 10.SINIF 4-8 NMART DERS SAATİ AYVE HAFTA ÜNİTE IV: MADDENİN HALLERİ 2 KONU 1.1. Maddenin Gaz Hâli 1.2. Gazların Sıkışma ve Genleşme Özelliği 1.3. Gazların Kinetik Teorisi • Graham Difüzyon Kanunu KAZANIMLAR 1. Gazların genel özellikleri ile ilgili olarak öğrenciler; Gazların sıkışma/genleşme sürecindeki davranışlarını sorgulayarak gerçek gaz-ideal gaz ayrımı yapar. 1.2. İdeal gazın davranışlarını açıklamada kullanılan temel varsayımları (kinetik teori varsayımları) irdeler. KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 18-22 MART 11-15 MART [!] 1.1; 1.2 Kinetik teorinin varsayımları: 1- Gaz molekülleri arasındaki mesafeler yanında, moleküllerin boyutları ihmal edilebilir(‘sıfır’ kabul edilebilir). 2- Gaz molekülleri arasında çekim kuvvetleri yok sayılabilir. 3- Farklı gazların aynı sıcaklıkta, moleküllerinin ortalama kinetik enerjileri birbirine eşittir. Bu varsayımlar “ideal gaz” tanımının temeli olup bu varsayımlara ihmal edilebilir farklarla uyan gazlar, “ideale yakın gaz” şeklinde nitelendirilir. [!] 1.2 Graham Kanunu matematik denklemlerle açıklanır, çeşitli gaz örnekleriyle sayısal problemler çözülür. 1.4. Gazlarda Basınç, Hacim, Mol 1.3. Gazları nitelemek için gerekli Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, Sayısı ve Sıcaklık büyüklükleri betimler. Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar İlişkisi 2 • Basınç Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans 1.4. Gaz basıncını molekül • Hacim Labaratuar malzemeleri Değerlendirme hareketleri temelinde açıklar. • Mol Sayısı • Sıcaklık [!] 1.3 Basınç, hacim, mol sayısı ve sıcaklık nicelikleri, belli bir gazın tam nitelenmesi için gerekli büyüklüklerdir. Ancak bu aşamada, söz konusu nicelikler arasındaki ilişkiler değil bu niceliklerin anlam ve önemleri vurgulanacaktır. [!] 1.4 Graham Difüzyon Yasasının endüstrideki uygulamalarına 235 örnek olarak, U izotopunun zenginleştirilmesi ile ilgili bir okuma metni verilebilir. 1.4 Basınç ölçme tekniklerine girilmeyecek, manometreler üzerinden basınç-hacim-sıcaklık irdelemesi yapılmayacaktır. 1.4 Gaz basıncının mekanizması açıklanırken impuls- momentum eşitliğine girilmeyecektir. [!] 1.4 Torrichelli (Toriçelli) barometresi ve çağdaş manometreler ile ilgili bir okuma metni verilir. [!] 1.4 Basınç birimleri olarak, paskal (Pa), atmosfer (atm), bar ve mmHg büyüklükleri tanıtılacak, bu birimler arasındaki dönüşümleri içeren problemler çözülecektir. 2. Gaz kanunları ile ilgili olarak öğrenciler; miktarda gazın sabit 2.1. Boyle-Mariotte 2.1. Belli Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, Kanunu 18 MART sıcaklıkta basınç-hacim ilişkisini irdeler 1+ Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar Atatürk zamanında (Boyle Kanunu). ÇANAKKALE 1 Yardımcı kaynaklar , kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans kurulan Fabrikalar Atatürk zamanında kurulan Fabrikalar ve fen HAFTASI Labaratuar malzemeleri Değerlendirme ve fen kuruluşları kuruluşlarının, 0'nun Fen ve Tekniğe dayanan sanayi 'e verdiği önemin açık bir kanıtı olduğu ve bunların önemi [!] 2.1-2.3 Boyle/Boyle-Mariotte Kanunu, Charles/Charles-Gay Lussac Kanunları deneysel sonuçlar olarak aktarılır. Denklemler sayısal örnekler ile açıklanır. (P1V1= P2V2, P1/P2= T1/T2 ve V1/V2= T1/T2 bağıntıları kullanılır.) 9|Sayfa 25-29 MART DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF 2 KONU 2.2. Charles Kanunu • Mutlak Sıcaklığın Molekül Hızlarının Dağılımına Etkisi KAZANIMLAR 2.2. Belli miktarda gazın basıncı sabitken sıcaklık-hacim; hacmi sabitken de sıcaklık-basınç ilişkisini irdeler (Charles Kanunu). 2.3. Charles Kanunundan yararlanarak mutlak sıcaklık eşelini açıklar. KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 1-5 NİSAN [!] 2.3 Ekstrapolasyon yönteminin bilimdeki yeri ve önemi ile ilgili, Charles Kanunundan mutlak sıfır noktasının çıkarımı dışında örnekleri içeren bir okuma metni verilebilir. 2 2.3. Avogadro Kanunu • Birleştirilmiş Gaz Denklemi 2.4. İdeal Gaz Denklemi 2.4. Belli sıcaklıkta bir gazın, sabit basınç altında mol sayısı-hacim ve sabit hacimde iken mol sayısıbasınç ilişkisini açıklar (Avogadro Kanunu). 2.5. İdeal gaz denklemini kullanarak bir gazın, basıncı, kütlesi, mol sayısı, hacmi, yoğunluğu ve sıcaklığı ile ilgili hesaplamaları yapar. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, ,Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 8-12 NİSAN [!] 2.4 Bir gazın, mol miktarı, basınç, hacim ve sıcaklık değerlerinden üçü verilmişken dördüncünün hesaplanabileceği belirtilir. Avogadro yasası bağlamında “standart koşul” ve “normal koşul” kavramları verilir. ??? 2.1-2.5 Gaz kanunları ile ilgili bağıntıların her gaz için her koşulda aynı doğrulukla geçerli olduğu yanılgısını önlemek için gerekli uyarılar yapılmalıdır. [!] 2.5 Birleştirilmiş gaz denklemi (P1V1/T1 = P2V2/T2) türetilerek aynı miktardaki bir gazın farklı basınç, hacim ve sıcaklık değerlerine sahip olabileceği açıklanır. Bu bağıntı ile ilgili örnek problemler çözülür. [!] 2.5 PV = nRT denklemi türetilir. Genel gaz sabitinin L.atm.mol -1 .K -1 ve J.mol -1 .K -1 cinsinden değerleri verilir. [!] 2.5 İdeal olmayan (gerçek) gazlarla ilgili okuma metni verilebilir. 3.1. Gaz Karışımları • Kuru Havanın Bileşimi (Deniz Seviyesinde) • Doğal Gaz ve 3. Gaz karışımları ile ilgili olarak öğrenciler; Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, Bileşenleri 3.1. Kısmi basınç kavramını açıklar. Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar • LPG (Sıvılaştırılmış 2 3.2. Gaz karışımları ile ilgili hesaplamaları Yardımcı kaynaklar , Petrol kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans yapar. Gazı) ve Bileşenleri Labaratuar malzemeleri Değerlendirme 3.2. Dalton’un Kısmi Basınçlar Kanunu • Mol Kesri 3.1; 3.2 “Kısmi hacim” kavramı kapsam dışıdır. 3.1; 3.2 Doğal gaz, LPG, hava, su üzerinde toplanan gaz gibi yaygın örneklerle ilgili kısmî basınç hesaplama gerektiren problemler kapsam dışıdır. [!] 3.2 Bağıl nem oranları ile havadaki su buharı oranı arasında ilişki kuran problemler, sıvılar konusunun sonunda çözülecektir. 3.1; 3.2 ppm ve molar derişim temelinde hesaplamalar çözeltiler konusunda ele alınacaktır. 10 | S a y f a DERS SAATİ 15-19 NİSAN AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KAZANIMLAR 4. Sıvılar ile ilgili olarak öğrenciler; 4.1. Sıvı ve gaz fazları, moleküller arası 5.1. Sıvılar ve Özellikleri bağlar ve moleküllerin öteleme 1+ 5.2. Sıvıların Yüzey Gerilimi hareketleri temelinde karşılaştırır. 1 I.Yazılı Yoklama 4.2. Sıvıların yüzey gerilimini moleküller arası bağlar temelinde açıklar. KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 2.DÖNEM 1. YAZILI Ölçme ve Değerlendirme 29-30 NİSAN 2 MAYIS 22-26 NİSAN [!] 4.1 Sıvıların genel özellikleri ifadesinden, akışkan, bulunduğu kabın şeklini alabilir ve sabit hacimli oluşları (yaklaşık) anlaşılmalıdır. [!] 4.2 Yüzey geriliminin sıcaklık ve sıvı yüzeyinde toplanan safsızlıklarla nasıl ve neden değiştiği açıklanır. [!] 4.2 Yüzey-aktif maddelerin yüzey gerilimini değiştirme işlevlerinden yararlanılan uygulamalar ile ilgili bir okuma metni verilir. [!] 4.1;4.2 Sıvılarda adhezyon- kohezyon sonucu ortaya çıkan olguları içeren bir okuma metni verilebilir. 5. Hâl değişimleri ile ilgili olarak öğrenciler; 5.1. Maddenin dört hâlinde yapı taşı olan 6.1. Maddenin Hâlleri türleri ve bunların yerleşim düzenini • Plazma Hâli karşılaştırır. 6.2. Hâl Değişim Olayları ve 5.2. Hâl değişim olayları ile ısı alış verişi Isı arasında ilişki kurar. Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 23 NİSAN • Erime ve Donma 1+ • Buharlaşma ve Yoğuşma tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar ULUSAL 5.3. Katı- sıvı- gaz hâl değişimlerini Bilgisayar, Eğitim CD'leri, 1 • Süblimleşme Yardımcı kaynaklar , kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans EGEMENLİK VE gösteren ısınma eğrilerini yorumlar. Değerlendirme ÇOCUK BAYRAMI Fizik, Kimya, Biyoloji derslerinin ve bütün Labaratuar malzemeleri 6.3. Suyun Hâl Değişimi Fen Bilimleri ve Matematiğin öğretiminde Atatürk’ün bilimsel kullanılan, yüzlerce anlaşılması güç Arapça terimlerdeki ve Osmanlıca terimlerin, Atatürk’ün Türkçeleştirmesi direktifleri ile Türkçeleştirildiği anlatılmalı, aradaki büyük öğrenim kolaylığı olduğunu açıklama. [!] 5.1 Yaygın plazma örnekleri ve uygulamaları ile ilgili bir okuma metni verilir. 5.3 Faz diyagramları ve birbiriyle karışan farklı sıcaklıklarda maddelerin ısı alış-verişinden sonraki enerji bilançoları konularına burada girilmeyecektir. [!] 5.3 Q=m.c.∆t; Q=m.Le ve Q=m.Lb bağıntıları üzerinden ısı alış-verişi problemleri çözülür. 2 6.4. Hâl Değişimleri ile İlgili Isı Hesaplamaları 6.5. Buhar Basıncı • Bağıl Nem • Kaynama 5.4. Kapalı kaplarda buharlaşma-yoğuşma Süreçleri üzerinden denge buhar basıncını ve normal kaynama noktasını açıklar. 5.5. Denge buhar basıncı üzerinden bağıl nem ile ilgili problemleri çözer. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 5.4 Kritik sıcaklık ve kritik basınç kavramları, kapalı kaplarda ısıtılan sıvıların buhar basıncı değişimi konusunun kapsamı dışında bırakılacaktır. 5.5 Kısmi basınç-mol kesri ilişkisi işlenirken “Gaz Karışımları” konusu ile irtibatlandırılır. [!] 5.5 “Hissedilen sıcaklık” kavramının açıklaması ve hissedilen sıcaklık verileri ile ilgili bir okuma metni verilir. 11 | S a y f a DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 6-10 MAYIS 6. Katılar ile ilgili olarak öğrenciler; 6.1. Amorf ve kristal katılar arasındaki farkı Ders kitabı, Akıllı tahta, örnekleriyle açıklar. Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 7.1. Katılar Bilgisayar, Eğitim CD'leri, 2 • Amorf Katılar tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar 6.2. Kristalleri, örgüde yer alan türlere göre Yardımcı kaynaklar , • Kristal Katılar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans sınıflandırır. Labaratuar malzemeleri Değerlendirme 6.3. Kristallerin fiziksel özellikleri ile örgüde yer alan bağ türleri arasında ilişki kurar. [!] 6.1Atomları/molekülleri belli bir geometrik kalıba göre değil rastgele istiflenmiş katılar “amorf katı”, belli bir geometrik kalıba göre istiflenmiş elmas, çinko, gümüş, altın, sodyum klorür, kalsiyum oksit, sezyum klorür gibi katılar da “kristal katı” şeklinde sınıflandırılır. 6.1 Birim hücre geometrisine göre, kübik kristal, prizmatik kristal, rombik kristal gibi sınıflandırma yapılmaz. İstiflenme ve boşluk doldurma tipine göre yapılan kübik, hekzagonal kristal tiplemeleri de kapsam dışındadır. [!] 6.1; 6.2 Katıların sınıflandırılması; 1. Amorf, 2. Kristal şeklinde yapılır. Kristal katılar ayrıca; a- İyonik, b- Kovalent, c- Moleküler ve d- Metalik kristaller olarak gruplandırılır. Her bir grup için gerçek örnekler verilir. 6.2 3. Ünite ile ilişki kurulur. ??? 6.1; 6.2 Sert olan tüm katıların kristal yapıda olduğunun sanılmasını önleyecek açıklamalar yapılmalıdır. ÜNİTE V: KARIŞIMLAR 13-17 MAYIS 1. Çözücüler ve çözeltilerle ilgili olarak öğrenciler; 1.1. Çözeltileri, çözücünün ve çözünenin 1.1. Çözücüler ve fiziksel hâlleri temelinde örnekleri ile Çözeltiler sınıflandırır. 1.2. Çözeltilerin 1.2. Çözeltileri, çözünen maddenin Özellikleri Kavram Haritası, Anlatım, soru19 MAYIS Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, dağılmış taneciklerinin boyutu 1+ 1.3. Sıvı Çözeltilerde cevap, tartışma, deney, gözlem, ATATÜRKÜ ANMA Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , temelinde tanımlar. 1 Çözücü ve Çözünen gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı GENÇLİK VE SPOR Labaratuar malzemeleri 1.3. Sıvı çözeltilerde, çözücü molekülleri Arasındaki Etkileşim Araştırma, Performans BAYRAMI ile çözünen tanecikler arasındaki Atatürk'ün "İstikbal Değerlendirme Göklerdedir" sözünün etkileşim kuvvetlerini örnekleri ile açıklar. Atatürk'ün Fen ve teknikten soyutlanamayan anlamı hava gücüne, dolaylı da olsa bu gücün dayandığı Fen ve Tekniğe verdiği önemi açıklama [!] 1.1; 1.2 Homojenliğin görsel duyu boyut sınırları, molekül boyutu ve mikroskobun büyütme yetisi temelinde açıklaması yapılırken aşağıdaki yaklaşık veriler kullanılabilir. Gözün seçtiği en küçük boyut: 10-4 m Molekül boyutu üst sınırı: 1 nm = 10-9 m Işık mikroskobu büyütmesi: < 5.104 x Büyütülmüş molekül boyutu: 5x10+5 m ??? 1.1; 1.2 Çözünme-erime süreçleri arasındaki fark net olarak vurgulanmalıdır. [!] 1.3 Yüksek sıcaklıkta, sıvı (eritilmiş) NaCl ortamında örneğin; K2SO4 çözülebilir. Bu çözeltideki solvatasyon kuvvetleri iyon-iyon etkileşimleri türündendir. 1.3 Çözücü- çözünen etkileşimleri 9. Sınıfta, özellikle polar- apolar etkileşimleri temelinde ele alınmıştır. 12 | S a y f a 20-24 MAYIS DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KAZANIMLAR 2. Çözeltilerin derişimi (konsantrasyonu) ile ilgili olarak öğrenciler; 2.1. Çözünen ve çözelti mol sayıları, kü 2.1. Çözeltiler 2.2. Çözelti Derişimleri tleleri ve • Kütlece yüzde derişim hacimleri temelinde derişimi tanımlar. 1+ • Hacimce yüzde derişim 2.2. Molarite ve molalite tanımları 1 • Mol kesri üzerinden • Molarite “molar derişim” ve “molal derişim” ile • Molalite ilgili problemleri çözer. DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme 27-31 MAYIS [!] 2.1 Derişim birimi olarak, kütlece yüzde, mol kesri, molarite, molalite, ppm, ppb birimleri verilecektir. 2.1 Uluslararası Kimyacılar Birliği (IUPAC) tarafından terk edilmesi önerilen Normalite tanımı bu ünite kapsamına alınmamıştır. [!] 2.2 Molalite ve molarite cinsinden verilmiş derişimleri birbirlerine dönüştürmeyi gerektiren problemler çözülür. 2 • Çözelti Derişiminin Değişik Birimlerle Verilmesi • Seyreltme 3-7 HAZİRAN 2.2 Titrasyonla işlenecektir. 2 ilgili 2.3. Saf maddelerden ve derişimi belli çözeltiler den çıkarak bilinen derişim ve hacimde çözelti hazırlar. 2.4. Bir maddenin, g/(100 g su) ve mol/L cinsin den çözünürlüğünün anlamını açıklar. Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri Kavram Haritası, Anlatım, sorucevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme hesaplamalarda kullanılan “tesir değeri”, “eş değer kütle”, “milieşdeğer kütle” kavramları ve bu kavramlara • Çözünme ve Çözünürlük Hızı II.Yazılı Yoklama 2.5. Çözünürlük ile ilgili problemleri çözer Ölçme ve Değerlendirme Ders kitabı, Akıllı tahta, Bilgisayar, Eğitim CD'leri, Yardımcı kaynaklar , Labaratuar malzemeleri dayalı Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans Değerlendirme formüller 11. Sınıfta 2.DÖNEM 2. YAZILI 2.4 Çözünürlük işlenirken çözünürlük çarpımı kavramına girilmeyecektir. ??? 2.4 Çözünürlük ile çözünme hızının ayrı kavramlar olduğu örneklerle açıklanmalıdır. [!] 2.5 Çözünürlük problemleri, doygun çözeltinin derişimi üzerinden ve çözünürlük-sıcaklık grafikleri kullanılarak düzenlenecektir. 13 | S a y f a DERS SAATİ AYVE HAFTA 10.SINIF KONU KAZANIMLAR KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DEĞERLENDİRME (Kazanımlara Ulaşma Düzeyi) 10-14 HAZİRAN 3. Heterojen karışımlarla ilgili olarak öğrenciler; 3.1. Heterojen karışımları, karışan maddelerin fiziksel hâllerine göre sınıflandırarak örnekler verir. 3.2. Heterojen karışımları, dağılan ikincil Ders kitabı, Akıllı tahta, Kavram Haritası, Anlatım, soru-cevap, 4.1. Heterojen Bilgisayar, Eğitim CD'leri, tartışma, deney, gözlem, gösteri, anahtar Karışımlar maddenin tane boyutuna göre 2 4.2. Koloitler Yardımcı kaynaklar , kavram, Sorgulayıcı Araştırma, Performans sınıflandırarak örnekler verir. • Homojenizasyon Labaratuar malzemeleri Değerlendirme 3.3. Heterojen karışım tipinde gıda, ilaç, inşaat boyası gibi ürünlerde faz ayrılmasını önlemek için alınan önlemleri örnekleri ile açıklar. 3.4. Heterojen karışımlarda faz ayrımını kolaylaştırıcı faktörlere örnekler verir. [!] 3.1 Dağıtan faz, dağılan faz ve çelik, kaya, toprak gibi katı- katı, süt ve bulanık su gibi sıvı-katı vb tipik karışım örneklerini içeren bir çizelge düzenlenir. ??? 3.1 Gündelik dildeki, çıplak gözün homojen gördüğü karışımları ‘homojen’ şeklinde niteleme alışkanlığı (homojenize süt, mayonez gibi) bilimsel anlamdaki ‘homojen’ kavramı ile karıştırılmamalı, bu konuda gerekli uyarı yapılmalıdır. [!] 3.2 Dağılan maddenin tanecik boyutuna ve dağıtan faza bağlı olarak, çözelti, kolloid, aerosol, sis, duman, emülsiyon, süspansiyon kavramlarını tasnif eden bir çizelge düzenlenir. 3.2; 3.3 Sabun moleküllerinin yapısı ve polar, apolar uçlarına ilişkin bilgiler 9. sınıf Kimya dersinde (5. ünite: “Hayatımızda Kimya”) işlenmiştir. [!] 3.3; 3.4 Yağmur oluşumu için sisi oluşturan ince dağılmış suyun katı taneciklerine (kolloidal büyüklükte) tutunup büyümeleri, suda dağılmış kolloidal kil taneciklerinin çöktürülmesi için, Al(OH)3 gibi hacimli, bir katının kullanılması, sıvı yağlardaki su damlacıkları, ultra ses dalgaları yardımı ile bir araya toplanması örnek olarak verilir. : Sınıf-Okul İçi Etkinlik : Okul Dışı Etkinlik : Ders İçi İlişkilendirme : Diğer Derslerle İlişkilendirme : Ölçme ve Değerlendirme ???: Kavram Yanılgısı [!]: Uyarı : Sınırlamalar ??? : Kavram Yanılgısı Semboller içerisinde Özellikle Öğrencilere hitap etmesi açısından önemli bir semboldür. Bu sembol ilgili kazanım ya da konuda literatürde yer alan kavram yanılgılarını ifade eder. : Sınırlamalar İlgili konu ya da kazanım verilirken hangi noktalarının bu düzeyde ya da hangi noktalarının üst sınıflara aktarılması gerektiğini: yani kazanımın sınırlarını çizmesi açısından önemlidir. Bu Yıllık Plan Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 2602 sayılı T.D.’de ( Müfredat programı ) 12 Eylül 2011 tarihinde yayımlanan değişiklikler dahilinde 10.sınıf Kimya dersi öğretim programı ve 2551 sayılı ve 2575 sayılı T.D.'de yayımlanan eğitim ve öğretim çalışmalarının planlı yürütülmesine ilişkin yönerge hükümlerine göre hazırlanmıştır, 2104 sayılı Tebliğler Dergisinde yer alan “ Atatürkçülükle İlgili Konular ” esas alınarak hazırlanmıştır Sinan KARCİ KİMYA ÖĞRETMENİ 17/09/2012 UYGUNDUR Berati AYDIN OKUL MÜDÜRÜ 14 | S a y f a