Diyabet - Trakya Üniversitesi
advertisement
DİYABET Ahmet MURADİ, Özge FİDAN, D.Batuhan GÜNDERE, Arif MERAY Necdet SÜT, TÜTF Biyoistatistik Bölüm Başkanı Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Edirne Amaç: Günümüzde hızla artmakta olan diyabet hakkında bilgi vermek ve toplumda farkındalık oluşturmak. Diyabet ya insülin salgılanmasındaki yetersizlik ya da insülinin etkisindeki bir bozukluk sonucunda ortaya çıkan yüksek kan şekerinin yol açmasıyla oluşan hastalıkları tanımlamak için kullanılır. Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki çeşidi vardır. -Tip 1 diyabet özellikleri: 20 yaşından daha erken başlar ,kilosu normaldir, ağır insülin eksikliği vardır. Sebepleri genetik otoimmun ve çevresel olabilir. Virüslerin başlatıcı olduğu düşünülmektedir. -Tip 2 diyabet özellikleri: 30 yaşından büyüklerde başlar, azalmış ya da normal insülin değerlerine sahiptir. En sık görülen tiptir. Bu hastalarda obezite görülür. Genetik yatkınlık oranı yüksektir. Her iki tipte uzun dönemde damarları, böbrekleri, gözleri ve sinirleri etkiler. Diyabetin üç önemli etkisi iştah artması, aşırı susama hissi ve sık idrara çıkmadır. Tip 1 diyabet çocuklarda kısa sürede ortaya çıkabilir fakat Tip 2 diyabette hastalık uzun sürede gelişir ve belirtileri daha az görünürdür. Diyabetin Tanısı • Günün herhangi bir vaktinde ölçülen kan şekerinin 200 mg/dL’nin üstünde olması ve diyabete ait belirtilerin olması • Açlık kan şekerinin 126 mg/dL veya üstünde olması • 75 g glukoz çözeltisi kullanılarak yapılan şeker yüklemesi testinden sonraki 2. saatte kan şekeri düzeyinin 200 mg/dL veya üstünde olması • Hb-A1c değerinin 6.5 mg/dL’nin üzerinde olması Diyabet Tedavisi • • • • Eğitim Egzersiz Sağlıklı Beslenme Doğru İlaç Kullanımı WHO(Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre 2000 yılının başında dünya nüfusunun yaklaşık %3’ü, yani 170 milyon kişi diyabet hastasıdır ve bunun önemli bir kısmını tip 2 diyabet hastaları oluşturur. Dünya genelinde diyabetin görülme sıklığı artmaktadır ve bu hızla artmaya devam ederse 2030 yılında yaklaşık 330 milyon kişinin(Dünya nüfusunun yaklaşık %5’i) diyabet hastası olacağı düşünülmektedir. Diyabet hastalığının artışının önemli bir kısmı Asya ve Afrika ülkelerindedir. 2030 yılında en fazla diyabet hastalığının görüleceği tahmin edilen 3 ülke sırasıyla Hindistan(yaklaşık 80 milyon kişi) ,Çin(yaklaşık 40 milyon kişi) ve Amerika Birleşik Devletleridir(yaklaşık 30 milyon kişi). Türkiye’de ise 40 yaşından sonraki nüfusun en az %10’u diyabet hastasıdır. Bölgesel olarak bakıldığı zaman en az diyabetik kişi Kuzey Anadolu’da(%14,5) , en fazla diyabetik kişi ise Doğu Anadolu’da(%18,2) bulunmaktadır. Obezite Tip 2 diyabette oluşan insülin direnci ile ilişkilidir, yani insülin reseptörü azdır. Obezite, ağır insülin direnciyle paralel seyreder. Obez bireylerde insülinin etkisi normalden farklıdır. İnsülin etkisinin başlamasındaki gecikme ile birlikte insülinin hızlı deaktivasyonu, oral glikoz yükleme sırasında ya da öğünlerde insülinin etkisini azaltarak insülinin etkisinde fonksiyonel bir yetmezliğe yol açar. İnsülin fonksiyonel olarak yetersiz olunca özellikle karında lipolizis belirgin olarak artar. Serbest yağ asidi artışı sonucu karaciğerde glikoz yapımı artar, kas dokusunda glikoz kullanımı azalır ve pankreasın insülin salgılanması azalır. Serbest yağ asidinin yüksekliği ve obezite süresinin insülin direnci ile ilişkisi vardır. Önce insülin direnci başlamakta ve sonunda insülin sekresyonu azalmaktadır. Yağ dokusunda trigliserid depoları arttıkça obezite gelişir. Sonuçta kas ve yağ dokusunun insüline yanıtı ve insülinle oluşan glikoz transportu azalır. Kaynakça 1. Other types of diabetes, American Diabetes Association. 2. FDA Approves First Ever Inhaled Insulin Combination Product for Treatment of Diabetes 3. Association of Urinary Bisphenol A Concentration with Medical Disorders and Laboratory Abnormalities in Adults 4. Pathologic Basis of Disease, 2010 baskısı 5. Standards of medical care in diabetes, 2006 baskısı 6. Global Prevalence of Diabetes ; Estimates for the year 2000 and projections for 2030 7. Türk Diyabet Cemiyeti ; TURDEP(Türkiye’de Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması) II 8. Obesity and the risk for diabetes(Gougeon R.) 9. American Diabetes Association, North American Association for the Study of Obesity, American Society for Clinical Nutrition.
