MADDENİN HALLERİ VE ISI

MADDENİN
HALLERİ VE ISI
ISI
SICAKLIK
hakkında neler biliyoruz?
Reklamlarda, haberler ve hava
durumu programlarında sık sık
duyduğumuz;
• "Düşük ısılarda bile mükemmel
temizlik"
• "Dış ısı göstergesi"
• "Vücut ısısı düştü"
• "Bugün Ankara’da en yüksek
sıcaklık 32°C"
Bu tür durumlarda
ISI ve SICAKLIK
kavramları
karıştırılmaktadır.
BU KARMAŞADAN KURTULMANIN
ŞİFRESİ ÇOK BASİT
Eğer belirtilen değer termometre ile
ölçülebiliyorsa, sıcaklıktır.
Isı ise, maddeler arasında alınıp
verilen enerjinin adıdır.
Maddelerin ısıları sabit midir
veya maddeler hep aynı ısıda
mı olurlar???
ISI AKTARIMI
NEDİR?
Sıcaklıkları aynı iki madde arasında ısı
aktarımı gerçekleşir mi?
Bu iki maddeden birinin sıcaklığı
diğerinden farklı olması halinde ne
olur?
Örneğin elimize bir buz parçası
aldığımızı düşünelim…
1.
2.
3.
Burada ısı
aktarımının yönü
nasıldır?
Isı aktarılan enerji
olduğuna göre
maddenin ısısından
bahsedebilir miyiz?
Örneğin suyun ısısı
havanın ısısı gibi
ifadeler
doğrumudur?
DENEY:
ISI
HAREKETLERİNİN
GÖZLENMESİ
AMAÇ: Sıcaklıkları farklı
maddelerin bir araya
geldiklerinde aralarında ısı alış
verişinin olacağını gözlemlemek
KULLANILAN ARAÇ GEREÇLER
VE DENEY DÜZENEĞİ
•
•
•
•
•
beher
geniş beher
sıcak su
buz parçaları
termometre -2
adet
Deney sonunda neler
gördük???
 Sıcaklıkları farklı iki madde bir araya
geldiğinde aralarında ısı alışverişi olur.
 Sıcaklığı fazla olan madde ısı verir,
sıcaklığı az olan ise ısı alır.
 Yani sıcaklığı fazla olan maddenin sıcaklığı
az olan maddeye doğru ısı akışı olur.
 Maddeler arasındaki ısı alışverişi her iki
maddenin sıcaklığı eşit oluncaya kadar
devam eder.
 Maddeler arasındaki ısı alışverişi
durduğunda her iki maddenin sıcaklığı da
eşit olur.
Peki…
Sıcaklığı düşük olan
maddeye enerji aktarılırken
Maddenin sıcaklığındaki
artış miktarı kütlesine bağlı
mıdır?
Örneğin özdeş ısıtıcılarımız var ve
birini salonda birini de küçük bir oda
da çalıştırdığımızda eşit süreler
sonunda odalardaki ısı değişimi
hakkında ne söylersiniz?
YUKARIDAKİ KAPLARDA AYNI SICAKLIKLARDA DA
SU BULUNMAKTADIR
BİZ BU KAPLARDAKİ SULARI ÖZDEŞ ISITICILARLA
ISITDIKTAN SONRA BU MADDELERİN ALDIKLARI
ISILAR HAKKINDA NE SÖYLEYEBİLİRİZ?
Bu farklı kütlelerdeki maddeleri
aynı sıcaklığa getirmek için,
kütlesi büyük olanın daha uzun
süre ısıtılması veya daha çok
ısı yayan ısı kaynağının
kullanılması gerekir.
ETKİNLİK
SICAKLIKLARA BAK KÜTLELERİ SIRALA
KÜTLE
BAŞLANGIÇ
SICAKLIKLARI
2 DAK.
SONRAKİ
SICAKLIKLARI
4 DAK.
SONRAKİ
SICAKLIKLARI
A
20ºC
25ºC
35ºC
B
20ºC
22ºC
28ºC
C
20ºC
42ºC
90ºC
ÖZDEŞ ISITICILAR KULLANILMAKTADIR.
C’nin kütlesi en azdır. Çünkü
bu kütlenin sıcaklık artışı en
fazladır.
B’nin kütlesi en fazladır. Çünkü
bu kütlenin sıcaklık artışı en
azdır.
SICAKLIK…
Sıcaklık; maddenin
taneciklerinin
ortalama hareket
enerjilerinin bir
göstergesidir.
Sıcaklık termometre ile ölçülür.
•.
• Bugün birçok Avrupa
ülkesinde ve
Türkiye'de ortak bir
sistem
kullanılmaktadır.
• Bu sistem İsveçli fizikçi
Anders Celcius (17011744)’un,
termometrenin
«yüzlük»
derecelenmesine
dayalı olan sistemdir.
Termometre…
• Termometreler ince cam
borudan yapılır.
• Borunun alt ucu
şişkincedir, buraya alkol
ya da civa doldurulur.
• Üzerinde derece çizgileri
bulunan ince uzun
kısmın içindeki hava
boşaltılır.
Termometrede okuduğunuz
değer maddenin miktarı ile
ilişkili midir?
Aynı ortamda bir bardak kaynar su
ile bir kova kaynar suyun
sıcaklıkları hakkında ne
söylersiniz?
Peki bir kova soğuk suya ve bir
bardak sıcak suya özdeş
maddeler (buz) bıraktığımızda
hangi kaptaki suyun maddeye
aktardığı ısı daha fazladır?
ETKİNLİK
Aşağıda sıcaklığı ve miktarı verilen
aynı tür sıvılardan hangisi daha
fazla buzu eritir? Neden?
250mL
100°C
A
10L
25 °C
5L
35 °C
B
C
B seçeneğindeki sıvı daha fazla
miktarda ısı aktarır. Çünkü
sıcaklığı A ve C den daha düşük
olmasına rağmen madde miktarı
çok fazla olduğu için toplam
hareket enerjisi daha fazladır. Bu
sebeple çevresine daha fazla ısı
aktarır.
Termometredeki sıvı seviyesi
sıcaklık değişimlerinde nasıl
alçalıp yükselmektedir?
TERMOMETRE YAPALIM
KULLANILACAK ARAÇ GEREÇ
1. Mürekkep
2. Su
3. Plastik şişe
4. Pipet
5. Oyun hamuru
6. Beyaz karton
Tanılayıcı Dallandırılmış
Ağacımız ile kendimizi
değerlendirelim…
BULMACAMIZI
ÇÖZELİM
Sıcaklık
termometre ile
ölçülür.
TEKRAR YAPMAYI
UNUTMAYALIM!!! 