İŞLE 524 – İŞLE 531 Yönetim Muhasebesi Yönetim Muhasebesine Giriş Dr. Can Öztürk • Yönetim Muhasebesi – İşletme yönetimine hakimiyet – Muhasebeye hakimiyet • İşletme Yönetimi – İşletme kavramı – Yönetim kavramı • İşletme nedir? – Amaç: insan gereksinimlerini sağlamak – Mal ve hizmet üretimi – Ekonomik ve teknik birim • İşletme türleri – Ticari işletmeler – Toplumsal(sosyal) işletmeler • Ticari işletmeler – Amaç: Kar etmek • Toplumsal(sosyal) işletmeler – Amaç: Kar etmemek • Yönetim muhasebesi açısından – Ticari işletmeler – Toplumsal(sosyal) işletmeler • Yönetim nedir? – Eşgüdüm – Belli hedefler • Yönetim, insanların yönlendirilmesidir. • Yönetim bir süreçtir. – Yönetimin temel fonksiyonları Yönetimin Temel İşlevleri • • • • Planlama Örgütleme Yürütme Denetleme(Kontrol) • Planlama – Ulaşılmak istenen amaç nedir? – Amaca hangi yollardan ulaşılabilir? – Araştırma, eldeki veriler ve dönemsellik çerçevesinde hangi yol tercih edilmeli? – Planlanmanın aşamaları nelerdir? • • • • Ne? Nerede? Ne zaman? Nasıl? – Bütçeler, stratejik planlar ve yatırım projeleri • Örgütleme – Yapılan planlamanın uygulamaya geçmesi için • • • • • • İş bölümü ve uzmanlaşma ile ana ve alt grupların tespiti İşlevsel örgüt birimlerinin tespiti Bölüm yöneticilerinin yetki ve sorumlulukları Bölümler için personel seçimi Çalışma yöntemleri, iş akışları Gerekli araç ve gereçleri • Yürütme – Örgütlemenin işleyebilmesi için – Yazılı ve sözlü emirler – Anlık sorunlara çözümler bulmak – Anlaşmazlıklarda hakemlik etmek – Verimsizlik ve savurganlıkları önlemek • Denetleme(Kontrol) – Önleyici denetim • Hedef: Planlarda sapmalar meydana gelmemesi • Planların gerçekçi hazırlanması – Düzeltici denetim • • • • Uygulama sonuçlarının karşılaştırılması Gerçekleşenler ve öngörülenler arasındaki farklar Sapmaların nedenleri Önlemler ve tedbirler • İşletme Yönetiminde Sayısal Bilgilerin Rolü – Karar alma • • • • Üretim kararı Planlama kararı Uzun vadeli bir karar Bir üst yönetim kararı – Karar aşamaları • Kararı gerektiren durum veya sorun nedir? • Karar alternatifleri nelerdir? • Bu alternatiflerden OPTIMAL olan hangisidir? • Karar almada BİLGİ kavramı • Yöneticide var olan bilgi – Eğitim, öğretim ve deneyim • Çevreden sağlanan bilgi – Her olaya ilişkin vaka bazlı bilgiler • Kantitatif ve kalitatif bilgiler – Kantitatif bilgiler: • Doğru olması kaydıyla kesindir • Aritmetiktir • Analizler yapmak mümkündür • Muhasebe – Her işletmede muhasebe tutulur – Tüm işletme fonksiyonları ile bağlantılıdır – Sayısal bilgiler toplanır ve işlenir – Sürekli ve düzenli bir bilgi sistemidir • İstatistik • Yöneylem araştırması • Pazar araştırması • Muhasebe – Parayla ifade edilen olay ve işlemlerden doğan verileri toplar – Kayıt, sınıflandırma ve analiz yoluyla işler – Elde ettiği verileri dönemsel olarak raporlar • Finansal bilgi kullanıcıları – İşletme dışındaki kişi ve kuruluşlar • • • • • Tedarikçiler Kredi verenler Maliye Müşteriler Çalışanlar – İşletme içindeki yöneticiler • Finansal muhasebe – İşletmenin finansal durumu – İşletmenin finansal performansı – İşletmenin nakit akışları – Üçüncü kişileri bilgilendirme • Finansal muhasebe – Muhasebenin temel kavramları – Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri – Ulusal muhasebe standartları – Uluslararası muhasebe standartları – Mevzuat hükümleri – Vergi usul kanunu ve Türk ticaret kanunu • Vergi Muhasebesi – Vergi Usul Kanunu – Gelir Vergisi Kanunu – Kurumlar Vergisi Kanunu – Katma Değer Vergisi Kanunu • Ticaret Muhasebesi – Türk Ticaret Kanunu • Yönetim muhasebesi – Analitik muhasebe(Analiz muhasebesi) – Hedef: İşletme yöneticileri – Amaç: Bilgi gereksiniminin karşılanması – Verilerin toplanması Raporlanması – Kriter: Fayda > Maliyet Yönetim Muhasebesi ve Finansal Muhasebe • Farklar: – Finansal muhasebe: Gerçekleşmiş olaylar – Yönetim muhasebesi: Gerçekleşmiş ve gerçekleşmemiş olaylar – Finansal muhasebe: Parayla ölçülebilen veriler – Yönetim muhasebesi: Parayla ölçülebilen veriler + diğer sayısal bilgiler(stokların fiziksel miktarı) – Finansal muhasebe: Belgelendirme esastır. – Yönetim muhasebesi: Belgelendirme + talep tahminleri Yönetim Muhasebesi ve Finansal Muhasebe • Farklar: – Finansal muhasebe: Raporlar ayrıntılı – Yönetim muhasebesi: Raporlar daha ayrıntılı – Finansal muhasebe: Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri – Yönetim muhasebesi: İlaveten müşteriler defteri, satışlar defteri Yönetim Muhasebesi ve Finansal Muhasebe • Farklar: – Finansal muhasebe: Bilanço, gelir-gider tablosu • İşletme açısından bütünsel değerlendirme – Yönetim muhasebesi: • • • • • • • • nakit akış analizleri, maliyet analizleri, kara geçiş analizleri, sapma analizleri, yatırım analizleri, Pro-forma bilanço Pro-forma gelir-gider tablosu, Bölümsel raporlar, Yönetim Muhasebesi ve Finansal Muhasebe • Farklar: – Finansal muhasebe: Genellikle yıllık raporlama – Yönetim muhasebesi: Kararların alınması bakımından dönemsel raporlama • Yönetim muhasebesi – Endüstri muhasebesi – Banka muhasebesi – Sigorta muhasebesi – Konaklama muhasebesi – İnşaat muhasebesi – Tarım muhasebesi • Planlama açısından Yönetim Muhasebesi – İşletmenin ya da işletmedeki birimin şimdiki durumu – İşletmenin ya da işletmedeki birimin geçmişi ya da yakın geçmişi(Finansal tablolar + analiz raporları) – Tahminler: Trend analizleri, karşılaştırmalı analizler, maliyet-hacim analizleri, bütçeleme – Seçeneklerin değerlendirilmesi: Maliyet-kar-hacim analizleri, yatırım analizleri • Örgütleme açısından Yönetim Muhasebesi – Örgüt birimleri ayrı bir hesap ve rapor birimi – Sorumluluk merkezleri – Sorumluluk raporları(Bölümsel raporlar) • Yürütme açısından Yönetim Muhasebesi – Planlar ve saptanan hedefler doğrultusunda neyin yapılması ve nereye erişilmesi… – Denetim ve sorumluluk raporları ise neyin ne oranda gerçekleştiği • Denetim açısından Yönetim Muhasebesi – Uygulama sonuçlarının planlarla karşılaştırılması – Sapmaların tespiti – Sapmaların nedenlerinin tespiti – Sapmanın sorumlularının tespiti – Her bir birim için ayrı sapma analizleri – Sapma raporları – Sapmaları önlemek için önlemlerin tespiti Haftaya: Maliyet ve Unsurları İyi akşamlar