TANIYA ULAŞIM-2 Prof.Dr.Bülent Erbay 32 yaşında erkek hasta inşaat mühendisi • Hastanın yakınmaları: Baş ağrısı, burun kanaması • Öyküsü: Uzun zamandır, özellikle yorgunluk ile artan oksipital bölgeden başlayıp öne doğru yayılan baş ağrısı oluyormuş. Çalıştığı kurumda birkaç kez kan basıncı hafif yüksek bulunmuş. Uyarılara karşın doktora gidip incelenmemiş. 15 gün içerisinde 2 kez şiddetli baş ağrısı ve beraberinde burun kanaması, retrosternal baskı ve taşikardi olmuş. Son yakınması 3 gün önce olan hasta acil servise başvurmuş ve fizik muayenesinde kan basıncı 195/115 mmHg saptanmış. Yapılan girişimler ile kan basıncı regüle olan hasta incelenmek üzere başvurdu. Alışkanlıkları: Sigara 1 pak/gün 10 yıldır Öz geçmişi: Evli 1 çocuklu Soy geçmişi: Babası ASKH+HT, annesi DM • • • • • • Sistemlerin sorgulaması (pozitif bulgular): Baş ağrısı (efor ve stres ile artıyor,oksipital) Baş dönmesi (baş ağrısına eşlik ediyor) Burun kanaması Taşikardi (eforla) Retrosternal baskı (angina?) Efor dispnesi Sistemik fizik muayene • Koopore,zorunlu pozisyonu yok • Vital bulguları: KB:sağ kol 160/95 mm/Hg sol kol 165/95 mm/Hg sağ bacak 170/95 mm/Hg N:90 Solunum:20/dakika Boy:178 cm Ağırlık:76 Kg • Kalp tepe vurusu 6.İCA, 1. ses şiddeti artmış • Akciğerlerde ronküsler • Abdominal üfürüm ± Spesifik semptom ve bulgular • Hipertansiyon • Retrosternal baskı • Efor dispnesi Spesifik olmayan semptom ve bulgular • • • • Baş ağrısı Baş dönmesi Burun kanaması Taşikardi Spesifik semptom ve bulgular • Hipertansiyon*** • Retrosternal baskı • Efor dispnesi KLİNİK AYIRICI TANI Spesifik semptom-bulgu Fizyopatolojik mekanizma Klinik patoloji Yok Var Kuşkulu Sistemler*** Klinik patoloji Yok Var Kuşkulu LABORATUVAR İNCELEMESİ KESİN TANI Hipertansiyon Primer (esansiyel) Hipertansiyon %90 Sekonder Hipertansiyon %10 Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Sekonder hipertansiyon (sistemler)-2 • Kardiyo-vasküler Aort yetmezliği Ateroskleroz Aort kuartasyonu • Santral sinir sistemi Primer beyin tümörleri • İlaçlar Doğum kontrol ilaçları NSAİ ilaçlar Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Renal parankimal paroloji • Mutlak laboratuvar gereksinimi Tam idrar • Düşündüren bulgular: Ödem Pollaküri, poliüri,noktüri Böbrek taşı öyküsü D.Mellitus öyküsü Kollajen doku hastalıkları Ailesel böbrek hastalıkları (polikistik böbrek, alport sendromu..) Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Renal vasküler patolojiler Fibromusküler displazi-Renal arter stenozu Ateromatöz renal arter stenozu • Düşündüren bulgular: Abdominal üfürüm Erken ve ileri yaşta başlayan ani KB Ciddi yaygın ateroskleroz ve risk faktörleri Hipopotasemi semptomları Laboratuvar gerekli: Renkli doppler renal arter USG, radyonüklid renal dinamik sintigrafi, renal anjiyografi Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Feokromositoma Sürrenal adenomu • Düşündüren bulgular: Hipertansiyon ataklar şeklinde olabilir Ortostatik hipotansiyon Terleme Palpitasyon Solukluk, flushing Tremor Anksiyete Retrosternal baskı Laboratuvar gerekebilir 24 saatlik idrar Metanefrinkatekolamin, Sürrenal CT Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Primer hiperaldosteronizim Sürrenal adenom • Düşündüren bulgular: Hipopotasemi bulguları (diüretik ile şiddetlenen) Hafif metabolik alkaloz Laboratuvar gerekli Serum Na+ K+ İdrar Na+ K+ Plazma renin,aldosteron Sürrenal CT Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Tirotoksikoz • Düşündüren bulgular: İzole sistolik hipertansiyon Tiroid bezinde diffüz nodüler hiperplazi Taşikardi Terleme Tremor Kilo kaybı Anksiyete Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Cushing sendromu • Düşündüren bulgular: Aydede yüzü Akne Hirsutismus Gövdesel obezite (boyun, karın,kalça) Verjitürler (mor) Anksiyete Tremor Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Akromegali • Düşündüren bulgular: Uç kemiklerde büyüme (çene,ayak,el) (eski resim ile karşılaştırma) Ses kalınlaşması Dilde büyüme Poliüri Görme alanı değişiklikleri Terleme Hipersomnolans Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Metabolik sendrom (sendrom-x) • Düşündüren bulgular: Obezite Hiperinsulinemi Hiperürisemi Dislipidemi Laboratuvar ? gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-1 • Renal (%3) Renal parankimal patolojiler (2/3) Renal vasküler patolojiler (1/3) • Endokrin Feokromositoma (%0.1) Primer hiperaldosteronizm (%0.1) Tirotoksikoz (%0.1) Cushing sendromu (%0.1) Akromegali (%0.1) Metabolik sendrom Primer hiperparatiroidi Primer hiperparatiroidi • Düşündüren bulgular: Sık tekrarlıyan nefro-ürolitiazis Polidipsi, poliüri Yaygın kemik ve eklem ağrıları Hiperkalsemi, hipofosfatemi Laboratuvar ? gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-2 • Kardiyo-vasküler Aort yetmezliği Ateroskleroz Aort kuartasyonu • Santral sinir sistemi Primer beyin tümörleri • İlaçlar Doğum kontrol ilaçları NSAİ ilaçlar Aort yetmezliği • Düşündüren bulgular: Sistolik hipertansiyon (diyastolik kan basıncı çok düşük) Kardiyak AY oskültasyon bulguları AY periferik bulguları Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-2 • Kardiyo-vasküler Aort yetmezliği Ateroskleroz Aort kuartasyonu • Santral sinir sistemi Primer beyin tümörleri • İlaçlar Doğum kontrol ilaçları NSAİ ilaçlar Ateroskleroz • Düşündüren bulgular: İzole sistolik hipertansiyon Uzun süreli ateroskleroz risk faktörleri Obezite,dislipidemi,D.Mellitus,sigara,genetik Ciddi ateroskleroz organ hasarları Serebrovasküler Kardiyovasküler Renal Periferik ateroskleroz(klaudikasyo) Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-2 • Kardiyo-vasküler Aort yetmezliği Ateroskleroz Aort kuartasyonu • Santral sinir sistemi Primer beyin tümörleri • İlaçlar Doğum kontrol ilaçları NSAİ ilaçlar Aort kuartasyonu • Düşündüren bulgular: Alt ekstremitelerde kan basıncı düşük Alt ekstremite arteryel pulsasyonları zayıf Vücut üst kısım gelişimi daha belirgin Sırt ve interkostal arterler üzerinde üfürüm Laboratuvar gereksiz Sekonder hipertansiyon (sistemler)-2 • Kardiyo-vasküler Aort yetmezliği Ateroskleroz Aort kuartasyonu • Santral sinir sistemi Primer beyin tümörleri • İlaçlar Doğum kontrol ilaçları NSAİ ilaçlar Santral sinir sistemi