sindirim sistemi

 VÜCUDUMUZDAKİ
SİSTEMLER
SİNDİRİM SİSTEMİ
 Canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılamak için
beslenmek zorundadırlar.Dışarıdan
aldıkları besinlerin vücutlarının en uç
noktasına kadar gidebilmesi için bu
besinlerin hücre zarından geçebilecek
büyüklükte olması gereklidir.
 İşte sindirim sistemi burada göreve
başlar.
 Besinlerin nasıl küçük
parçalara ayrıldığını biliyor
musunuz?
 Dişlerinizle tabi
cevap oldukça
kolay değil mi?
 Peki yeni
doğmuş
bebekler nasıl
bu işi başarıyor
dersiniz?
 Bebeklerin işi tabii ki çok kolay çünkü
anne sütü onlar için gerekli tüm besinleri
sindirilmesi kolay olacak şekilde
içeriyor.Annenin yediği tüm gıdalardaki
besin maddeleri sindirilerek kana
karışıyor , böylece bebeğin beslenmesi
için besleyici değeri çok yüksek anne
sütü oluşuyor.
 Peki ya bizler gıdalardaki yararlı
maddeleri nasıl vücudumuza yarar hale
getiriyoruz?
Sindirim sistemi sayesinde
canlılık olaylarının gerçekleşe
bilmesi için , yediğimiz ve
içtiğimiz tüm gıdalardaki
besinler parçalanarak bize
enerji sağlar hale
dönüştürülüyor.
 Büyük moleküllü besin maddelerinin hücre
zarından geçebilecek kadar küçük moleküllere
parçalanmasını sağlayan sisteme SİNDİRİM
SİSTEMİ DENİR.
 Canlıda iki çeşit sindirim vardır;
 Besinlerin çiğnenme ve kas hareketi ile
parçalara ayrılmasına MEKANİK SİNDİRİM,
 Besinlerin enzim adı verilen kimyasal salgılar
ile parçalanmasına KİMYASAL SİNDİRİM
denir.
 BESİNLERİN SİNDİRİM
SİSTEMİMİZİN HANGİ
BÖLÜMLERİNDE MEKANİK
VE KİMYASAL SİNDİRİME
UĞRADIĞINI
SÖYLEYEBİLİRMİSİNİZ?
SİNDİRİM SİSTEMİMİZİ OLUŞTURAN
YAPI VE ORGANLAR
 AĞIZ; besinlerin mekanik sindirimi ağızda
dişlerle birlikte başlar,önemli bir karbonhidrat
olan nişastanın sindirimi ağızda tükürük salgısı
içindeki enzimle başlar.
 YUTAK;besinlerin ağızdan yemek borusuna
iletilmesini sağlar.
 YEMEK BORUSU;besinleri yapısında bulunan
kaslar sayesinde mideye iletir.
 MİDE;mekanik sindirim kasılıp gevşeme
hareketi ile devam eder ve yerini kimyasal
sindirime bırakır.
 Kimyasal sindirim ise mide öz suyu içinde
bulunan mide asidi ve enzimler tarafından
gerçekleştirilir.Böylece besinler parçalanarak
hücre zarından geçebilecek büyüklüğe, küçük
moleküllere ayrılmış olur.Protein içerikli
besinlerin sindirimi midede başlar.
 İNCE BAĞIRSAK;kimyasal sindirim burada
başlar,buraya gelen safra ve pankreas suyu ile
yağların ,karbonhidratların ve proteinlerin
sindirimi tamamlanır.Besinler ince bağırsakta
küçük moleküllere parçalanır.Bu moleküllerin
ince bağırsak damarlarından geçmesine GERİ
EMİLİM adı verilir.ince bağırsak sindirimin en
uzun bölümüdür.
 KALIN BAĞIRSAK;kalan son yararlı mineraller
burada emilir.Atık maddeler sindirim sisteminin
son bölümü olan anüse gönderilir.
 KARACİĞER;ürettiği safra salgısı ile büyük yağ
parçacıklarını daha küçük parçalara ayırarak
,yağların mekanik sindirimini
sağlar.Bağırsakları temizler.
 PANKREAS;pankreas öz suyunu salgılar.Bu
salgı proteinlerin , yağların ve karbonhidratların
kimyasal sindirimini gerçekleştiren enzimler
içerir.
 ANÜS;besin atıkları anüs yoluyla vücuttan
uzaklaştırılır.
 Besin içerikleri ağızda, midede ,ince
bağırsakta ve kalın bağırsakta
ayrıştırılarak kana karışırlar.
 Sindirilmiş besinler kana karıştıktan
sonra tüm vücuda dağılırlar.Böylece
vücudun ihtiyaç duyduğu enerji her bir
hücreye ulaşmış olur.
 Sindirilmeyen besinler ise kana
geçemeyip anüsten dışarı atılırlar.
SİNDİRİMDE GÖREVLİ
ENZİMLER
 Ağızda nişastanın sindirilmesinde görevli
olan , tükürükte bulunan enzime AMİLAZ
denir.
 Midede protein sentezi gerçekleşir
PEPSİN adı verilen enzim sayesinde.
 İnce bağırsakta protein sentezi TRİPSİN
adı verilen enzimle sonlanır.
HANGİ BESİNLER SİNDİRİLMEDEN
KANA KARIŞIR?
Su , madensel tuzlar ve vitaminler
sindirilmeden kana karışırlar.Çünkü bu
besinler ,karbonhidrat , protein ve yağlara
göre çok daha küçük yapılı moleküllerdir.
Bu nedenle daha küçük parçalara
ayrılmalarına gerek yoktur.






Sindirimde ;
Karbonhidratlar GLİKOZ a
Proteinler  AMİNO ASİTLER e
Yağlar  YAĞ ASİTLERİ ne
Parçalanarak hücre zarından geçebilecek
boyuta ulaşırlar.
 Peki ya dişlerimiz onlar ile ilgili de biraz
bilgiler verelim.
 Ağızda, KESİCİ , PARÇALAYICI VE
ÖĞÜTÜCÜ olmak üzere üç çeşit diş
bulunur.










Dişlerin Görevlerine Göre Farklı Yapıları Vardır;
1- Kesici Dişler
Alt ve üst çenedeki ön dişler “Kesici Diş” olarak adlandırılır. Üst çenede
genişliği 9-10 mm. olanlar orta kesici; 6-7 mm. olanlar ise üst yan
kesicilerdir. Alt orta ve yan kesicilerin genişlikleri ise 6-7 mm. arasındadır.
2- Kaninler (Köpek Dişleri)
“Köpek dişi” ve “göz dişi” adı da verilen kaninler kesici dişlerden sonra
gelir, alt ve üst çenede sağlı-sollu birerden dört (4)tanedir. Uçları sivri olup
koparmaya yararlar.
3- Azı Dişleri
Kaninlerin arkasında, azı dişleri yer alır. Yapı olarak birbirinden farklı olan
azı dişleri, her bir yarım çenede, iki küçük azı, üç de büyük azı olmak
üzere beşer tane ve bir çenede toplam on (10) tanedir.
Bütün küçük azıların çiğneme ve kenetlenmeye yarayan ikişer
tümsekçikleri vardır. Üst çenedeki büyük azıların dörder tümsekçiği; alt
çenedeki büyük azıların beşer tümsekçiği vardır. Bu tümsekçiklere
“tüberkül” adı verilmektedir.
4- Akıl Dişleri - Üçüncü Büyük Azılar = Yirmi yaş Dişleri
Akıl dişleri ayrı bölümde incelenmiştir (yirmi yaş dişleri). Burada, sadece
şekillerinin ve kök sayılarının çok değişik olduğunu belirtmekle
yetiniyoruz.
YİYECEKLERİ NEDEN SİNDİRİYORUZ?
 Yaşamsal faaliyetlerimizi
gerçekleştirebilmemiz için gerekli olan
enerjiyi besinlerden karşılıyoruz.
Nedir bu yaşamsal faaliyetler?
Hareket etmek,düşünmek,büyümek,onarım
ve hastalıkla savaşmak gibi.
SİNDİRİM SİSTEMİNDE
GÖRÜLEN HASTALIKLAR









Gastrit,mide yanmaları
Ülser
Gaz şişkinliği
Hıçkırık
İshal-Kabızlık
Karın ağrısı
Kusma
Reflü
Safra kesesi şikayetleridir.
SİNDİRİM SİSTEMİNİN
SAĞLIĞI İÇİN;
 Sağlıklı beslenmek,sıkça lifli besinler tüketmek,
 Lokmaları ağızda iyice çiğneyip midenin
yükünü hafifletmek,
 Gıdaları temiz ve taze tüketmek,
 Sigara ve alkol kullanmamak,
 Yapılan aktiviteler bağırsak faaliyetlerini
düzenler ,bu yüzden düzenli spor yapmak,
 Yaşantımızdan stresi mümkün olduğunca uzak
tutmak.
 Sağlıklı bir yaşam için dengeli
beslenmek bir önceliktir.Bu
nedenle ergenlik döneminde
sağlıklı beslenme alışkanlığı
edinmek ileri yıllar için bir
yatırımdır.
 Okula gelmeden önce yapılan bir kahvaltıda süt,
yumurta ve peynir bulunması güne daha zinde
başlanmasını sağlar.
 Öğle yemeği zamanında yenilen güzel bir
yemek,akşama kadar geçireceğiniz süre içinde sizi
canlı tutar.
 Öğün aralarında yiyebileceğiniz meyveler size
ihtiyacınız olan vitaminleri verir.
 Gün içerisinde içeceğiniz yaklaşık 2 litre su
metabolizmanızı düzenler.
 İçmediğiniz bir bardak asitli içecek ile en az 15 tane
kesme şekerden kurtulup , karaciğerinizi yormamış
olursunuz.
 İçeceğiniz her bardak ayran kemiklerinizin kalsiyumca
daha da zenginleşmesini sağlar,büyüme döneminizde
size yardımcı olur.
 Çok sıcak ve çok soğuk yiyecekler
tüketmemelisiniz.
 Alkol ve sigaradan kesinlikle uzak durmalısınız.
 Yemek sırasında ve sonrasında gereğinden
fazla su içmemelisiniz.
 Mümkün olduğunca stresten uzak durmalısınız.
 Aşırı baharatlı ,yağlı ,tuzlu yiyecekler
tüketmemelisiniz.
 Tüm meyve sebzeleri zamanında yemelisiniz.
 TÜM BU ÖĞRENDİKLERİNİ
ÇEVRENDEKİLERLE DE
PAYLAŞMAYI UNUTMA,
 HERŞEY SAĞLIKLI BİR
YAŞAM İÇİN!
