EVDE ENERJİ VERİMLİLİĞİNİ NASIL SAĞLAYABİLİRİZ? www.atikyonetim.com/evsel/ 1 Evimizde kullandığımız makine ve cihazlarımızın tükettikleri enerjiyi düşürebilmemiz ve sahip olduğumuz enerjiyi de tam verimle kullanabilmemiz mümkündür. Ama nasıl? Bunun için hepimizin az da olsa bildiği önlemler ya da metotlar elbette ki vardır. Şimdi bunları tek tek inceleyelim ve yerimizden kalkıp hemen uygulamaya başlayalım. www.atikyonetim.com/evsel/ 2 Öncelikle… Evimize ya da işyerimize herhangi bir elektrikli alet satın alırken fiyatından önce elektrik tasarruflu olup olmadığına bakalım. Tasarruflu ürünler genellikle diğer klasik ürünlerden daha pahalı olurlar. Fakat tasarruflu ürünlere vereceğimiz para, uzun vadede bize daha fazla kazanç olarak geri dönecek ve faturalarımızda önemli miktarda düşüş sağlayacaktır. Düşük enerji tüketimi ve yüksek verim sağlayan A sınıfı tasarruflu ürünler ile klasik cihazlar arasında yaklaşık %60 oranında enerji tüketimi farkı bulunur. www.atikyonetim.com/evsel/ 3 Öncelikle… Kullanmadığımız zamanlarda özellikle şarj aleti, televizyon, bilgisayar ve radyo gibi elektrikli aletlerimizi prize takılı bırakmayalım. Bu tarz cihazları stand-by (bekleme) modunda bırakarak enerji israfına sebep oluyoruz. Genellikle hepimizin yaptığı en büyük hata da budur. Haydi hemen yerimizden kalkıp, kullanmadığımız cihazları prizden çekelim! www.atikyonetim.com/evsel/ 4 Öncelikle… Çoklu prizlerimizi üzerine açma-kapama düğmesi olanlar ile değiştirelim. Bu şekilde tek bir düğmeye basarak tüm cihazlarımızı prizden çekmiş gibi oluruz. Enerji tüketen tüm cihazlarımızı kullanma kılavuzlarına uygun şekilde kullanalım. Birçok cihaz yanlış kullanım nedeniyle daha fazla elektrik tüketebilir. www.atikyonetim.com/evsel/ 5 Enerji Etiketi Örneği I.İmalatçının adı veya ticari markası II.İmalatçının model tanımı III.Cihazın enerji verim sınıfı V. Enerji Tüketimi (kWh/yıl) VI.Net depolama hacmi VII.Dondurulmuş gıda saklama bölümlerinin net depolama hacmi. VIII.Belirtilen standartlara göre dondurulmuş gıda saklama bölmesinin yıldız sayısı. IX.Gürültü seviyesi (desibel) www.atikyonetim.com/evsel/ 6 AB Enerji Verimliliği Etiketi sınıflandırması bir aletin yıllık enerji tüketimi bazında yedi gruptan oluşmaktadır. A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını gösterir. A sınıfı bir elektrikli alet almamız durumunda ortalama enerji tüketiminden % 45 tasarruf sağlarız. G harfi sınıfına ait bir alet de ortalama enerji tüketiminden en az %25 daha fazla enerji tüketir. www.atikyonetim.com/evsel/ 7 Şimdi de tüm cihazlarımızı enerji açısından nasıl daha verimli kullanabileceğimize hep birlikte bakalım…. www.atikyonetim.com/evsel/ 8 1. Buzdolabı ve Derin Dondurucular www.atikyonetim.com/evsel/ 9 Evde tükettiğimiz toplam enerji miktarının % 15’lik bir kısmı sadece buzdolabımız tarafından kullanılmaktadır. Buzdolabı ve derin dondurucularımızı radyatör, ocak, fırın, bulaşık makinesi gibi ısı kaynaklarından uzak ve direkt olarak güneş almayan soğuk bir yere yerleştirelim. Böylece %10-15’e varan oranlarda enerji tasarrufu yapabiliriz. Buzdolabı ve derin dondurucularımızın çevresinde hava akımı olabilmesi için en az 10 cm boşluk bırakalım. Cihazımızın çevresindeki hava soğumazsa enerji tüketimi 2 kat artar. www.atikyonetim.com/evsel/ 10 Buzdolabımızı +5°C, derin dondurucumuzu ise -18°C derecelerine ayarlayalım. Bu değerleri geçersek enerji israfı yapmış oluruz. www.atikyonetim.com/evsel/ 11 Buzdolabı ve derin dondurucumuzun kapaklarında bulunan lastik contaların eskiyip-eskimediğini sürekli kontrol edelim. Buzdolabımızın hava almamasına özen gösterelim. Sızdırmazlık kontrolü için beyaz temiz bir kağıdı kullanabiliriz. Kağıdımızı kapı contası ile dolap kabinesi arasına koyup kapatalım. Eğer kağıdı çok kolayca dışarı çekebiliyorsak, buzdolabımız ya da derin dondurucumuz “hava alıyor” demektir. www.atikyonetim.com/evsel/ 12 Sıcak olan yiyeceklerimizi buzdolabımıza koymadan önce oda sıcaklığına gelene kadar bekleyelim. Oda sıcaklığında olmayan yiyecekler buzdolabımızın daha fazla enerji harcamasına sebep olurlar. Buzluktaki donmuş yiyecekleri buzdolabında çözülmeye bırakalım. Donmuş yiyecekler çözülürken buzdolabımızı da soğutmaya yardımcı olurlar. Derin dondurucumuzdan bir kase buz parçası alıp dolabımızın içerisine koyarak da 3-4 gün süre ile % 5 oranda enerji tasarrufu sağlayabiliriz. www.atikyonetim.com/evsel/ 13 Derin dondurucularımızdaki buz kalınlığının 1 kalınlığından daha fazla olmasına müsaade etmeyelim. parmağımızın Dolabımızın altında veya arkasında bulunan bobinleri yılda iki defa temizleyelim. Temizlemediğimiz zaman, dolabımız uygun sıcaklığa gelebilmek için % 20-25 oranında daha fazla enerji tüketir. Buzdolabımıza sıvı ve sulu yiyecekleri ağızlarını kapatmadan koymayalım. Aksi taktirde dolabımızın nem oranı artar ve buzdolabımız daha fazla enerji tüketir. www.atikyonetim.com/evsel/ 14 2. Ocak ve Fırınlar www.atikyonetim.com/evsel/ 15 Fırın tercihimizi fanlı fırınlardan yana yapalım. Fanlı fırınlarda ısınan hava sürekli olarak fırının içinde dolaştığından harcanan enerji %20 oranında azalır. Fırınımız çalışırken normal pişirme süresi bitmeden kapağını açıpkapatmaktan mümkün olduğunca kaçınalım. Sürekli kapak açıp-kapatmak %20 oranında enerji kaybına neden olur. Her kapak açılışında sıcaklık 25-30 derece birden düşer. Mümkünse yiyeceklerimizi mikrodalga fırın kullanarak ısıtalım. Aynı miktar yiyeceği ısıtmak için mikrodalga fırınlar, klasik fırınlara göre % 66 daha az enerji tüketirler. Üstelik zaman açısından da büyük kolaylık sağlarlar. www.atikyonetim.com/evsel/ 16 Fırınımızı çalıştırdığımızda 2-3 tür yemeği aynı anda pişirebiliriz. Bu evimiz için önemli bir enerji tasarrufudur. Fırın kapağımızın sızdırmaz olduğundan emin olalım ki ısınan hava dışarıya kaçmasın. Böylece hem yemeğimiz hızlı pişsin hem de tükettiğimiz enerji havaya karışarak boşa gitmesin. Suyumuzu ocak kullanmak yerine mikrodalga fırın kullanarak hemen kaynatabiliriz. Böylece hem enerjiden hem de zamandan tasarruf edebiliriz. www.atikyonetim.com/evsel/ 17 Sebze yemeği pişirirken az miktarda su kullanalım ve yüksek sıcaklıklarda pişirmeye başlayalım. Buhar çıkmaya başladıktan sonra sıcaklığı düşürelim. Böylece yiyeceklerimiz hem daha iyi hem de daha hızlı pişer. Yüksek sıcaklıkta pişirme işlemine devam etmek ise, sebzelerdeki besin değerlerinin yok olmasına neden olur. Tabanı düz olan tencere ve tavalar ısınmak için daha az enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle yemeklerimizi düz tabanlı tencerelerde pişirmeye çalışalım. Unutmayalım ki tencere, tava ve çaydanlık tabanını aşan her alev enerji israfıdır!!! www.atikyonetim.com/evsel/ 18 Yemek yaparken eğer imkanımız varsa düdüklü tencere kullanmaya özen gösterelim. Bu şekilde yemeklerimizi çok daha kısa sürede çok daha az enerji harcayarak pişirebiliriz. Üstelik yiyeceklerimizin besin değerlerini kaybetmesini de önlemiş olur, daha sağlıklı besleniriz. Yemek pişirirken tencerelerimizin kapatarak kullanmaya özen gösterelim. kapaklarını Kapaksız bir kapta yemek pişirirken kapaklı olana oranla 3 kat daha fazla enerji tüketiriz. www.atikyonetim.com/evsel/ 19 3. Çamaşır ve Bulaşık Makineleri www.atikyonetim.com/evsel/ 20 İhtiyacımız olandan daha büyük bir kapasiteye sahip çamaşır ve bulaşık makineleri satın almaktan kaçınalım. Daha büyük kapasite demek hem enerji hem de su tüketimi açısından daha büyük miktarlar demektir. Çamaşır ve bulaşık makinelerimizi tam dolmadan çalıştırmayalım. Az çamaşır/bulaşık koyduysak şayet, o zaman az su harcamasını sağlayan en kısa süren programları seçelim. Çamaşır ve bulaşık makinelerimizde önerilenden fazla deterjan kullanmayalım. Az veya fazla miktarda deterjan kullanımı verimsiz temizleme demektir. Düşük sıcaklıklarda temizleme yapabilen deterjanları tercih edelim. www.atikyonetim.com/evsel/ 21 Belirli zaman aralıklarında çamaşır ve bulaşık makinemizin içerisindeki filtreleri temizleyelim. Çamaşır kurutma makineleri çok enerji tüketen cihazlardır. Bu cihazları kullanmaktan kaçınalım. Çamaşırlarımızı asarak kurutmayı tercih edelim. www.atikyonetim.com/evsel/ 22 Çamaşırlarımız için doğru programı seçelim. Çamaşırlarımızı aşırı kurutmaktan kaçınalım. Unutmayalım ki fazla harcanan enerjinin yanında aşırı kurutma ayrıca kıyafetlerimizi tüylendirir ve yıpratır. Çamaşır makinelerinde harcanan elektrik enerjisinin % 90’ı suyu ısıtmada kullanıldığından çamaşırlarımızı yıkarken sıcak su yerine ılık su kullanalım. 30-40 derece su sıcaklığı, çamaşır için en uygun sıcaklıktır. www.atikyonetim.com/evsel/ 23 Bulaşıklarımızı makineye koymadan önce üzerindeki fazla yağ ve yemek artıklarını temizlemek için soğuk suda çalkalayalım. Bu fazladan yağ ve kirler makinemizin tıkanmasına ve daha fazla enerji harcamasına sebep olabilir. Hem böylece daha kısa süren daha ekonomik programları tercih edebiliriz. Bulaşık makinemizi yarı dolu veya aşırı dolu şekilde kesinlikle çalıştırmayalım. Makinemiz yarım dolu ise ve bu duruma uygun bir programı varsa onu tercih edelim. Eğer böyle bir program yoksa makinemizin dolmasını bekleyelim. www.atikyonetim.com/evsel/ 24 Yaz aylarında ısı ve nemi azaltmak için bulaşık makinemizi sabah veya akşam saatlerinde çalıştırmaya özen gösterelim. Bulaşık makinemiz çalışırken mümkünse banyo ve mutfakta aşırı su kullanmamaya çalışalım. Bu durumda makinemiz gerekli su ihtiyacını alabilmek için daha uzun süre bekleyecek ve bu uzun süre zarfında da ekstradan enerji tüketecektir. www.atikyonetim.com/evsel/ 25 Bulaşıklar için maksimum 60 derece su sıcaklığı yeterlidir. Daha fazla sıcaklıklarda yıkama yapmaktan kaçınalım. Unutmayalım ki bu tür cihazlarda harcanan enerjinin en büyük kısmı suyu ısıtmada kullanılır. Enerji tasarrufu yapabilmek için bulaşıkları elimizde yıkamaya kalkışmayalım. Elde bulaşık yıkarken yaptığımız su israfı, tasarruf edeceğimiz enerjinin kat kat fazlasıdır. www.atikyonetim.com/evsel/ 26 4. Aydınlatmalar www.atikyonetim.com/evsel/ 27 Kompakt flüoresan lambalar, normal lambalardan 5 kat daha az enerji tüketirler ve 10 kat daha uzun ömürlüdürler. Enerji koruyucu lambalar satın alarak, aydınlatma maliyetlerimizi % 75-80 oranında azaltabiliriz. Normal lambalar enerjinin önemli miktarını aydınlatmada değil, ısınmada kullanırlar. Ülkemizde tüketilen elektrik enerjisinin %20’sinin aydınlatmada kullanıldığını unutmayalım. Lambalarımızı daha iyi çalışması için kuru bezle temizleyebiliriz. Kirli ve tozlu lambalar, % 25 daha fazla enerji tüketirler. Bulanık görünüşlü kompakt flüoresan lambaları ise kesinlikle kullanmayalım. www.atikyonetim.com/evsel/ 28 Her fırsatta gün ışığından yararlanmaya çalışalım ve mobilyalarınızı gün ışığını engellemeyecek şekilde yerleştirelim. Gündüz güneşin pencerelerimize vurduğu saatlerde perdelerimizi açalım ve evimize ışık girmesini sağlayalım. İhtiyaç duymadığımız sürece ışık açmayalım. Tavandan aydınlatma yerine masa aydınlatması gibi küçük aydınlatma cihazlarını tercih edelim. Kullanmadığımız zamanlarda ışıklarımızı kapatmayı unutmayalım! www.atikyonetim.com/evsel/ 29 5. Isıtıcı -Soğutucular www.atikyonetim.com/evsel/ 30 Oturma odamızın sıcaklığını 19-20 derece, yatak odamızın ise 16-18 derecede ayarlamaya çalışalım. Odada gerçekleştireceğimiz 1 derecelik sıcaklık düşüşü, bize %5 oranında yakıt tasarrufu sağlar. Isıtıcı veya radyatörlerimizin önüne kesinlikle eşya/mobilya koymayalım. Sıcak hava hareketini önlediğimiz taktirde ısınmak için daha fazla enerji harcarız. Kışın radyatörlerimizin üzerine mermer gibi herhangi bir malzeme koymayalım ve üzerinde çamaşır kurutmaya çalışmayalım. www.atikyonetim.com/evsel/ 31 Kış aylarında pencerelerimize güneş ışınları geldiği zaman perdelerimizi açalım, çünkü bu durum evimizin ısınmasına yardımcı olur. Pencerelerimizden güneş çekildiği zaman da, ısının kaçmasını önlemek için perdelerimizi kapatalım. Böylece pencerelerden ısı kaybını %25 oranında önleyebiliriz. Radyatörlerimizin arkasına yansıtıcı koyalım. Alüminyum kaplı yalıtım levhası ile bunu sağlamamız mümkündür. Radyatörlerimizde kullanacağımız termostatik radyatör vanaları, yılda yaklaşık %15-20 oranında enerji tasarrufu sağlar. www.atikyonetim.com/evsel/ 32 Hafta sonları veya tatil günleri evimizden ayrılırken, ısıtıcımızın veya radyatörümüzün vanasını kapatalım. Boş daireyi ısıtmak israftır. Ortam sıcaklığı fazla geldiğinde camları açmak yerine radyatörümüzdeki/ısıtıcımızdaki vanayı kısarak sıcaklığı düşürmeyi tercih edelim. Banyo yapmak yerine duş almayı tercih edelim. Böylece su ısıtıcımızın daha az enerji harcamasını sağlarız. Su ısıtıcımızın termostatını maksimum 50 dereceye ayarlayalım. Bu sıcaklık banyo ve mutfaktaki kullanım için uygundur. www.atikyonetim.com/evsel/ 33 Isı kaybını önleyebilmek için sıcak su borularımıza yalıtım yaptıralım, kapı ve pencerelerimizdeki boşlukları yalıtım bantlarıyla kapatalım. 12 mm kalınlığında çift cam kullanarak penceremizdeki ısı kaybını %50 oranında düşürebiliriz. Kat kaloriferimiz/kombilerimiz soğuk bir mekandaysa boruları ve tankı yalıtarak ısı kaybını en aza indirelim. Kat kaloriferi, kombi ve kazan seçimimizi yoğuşmalı ve yüksek verimli olanlardan yana yapalım. www.atikyonetim.com/evsel/ 34 6. Ütüler www.atikyonetim.com/evsel/ 35 Ütüler en çok elektrik tüketen ev aletlerinden biridir. Ütünün fişini çekmek için işimizin tamamen bitmesini beklemeyelim. Ütümüzün fişini prizden çıkarttıktan sonra bünyesinde bulunan mevcut ısı bir süre daha ütü yapmamıza olanak tanır. Çamaşırlarımızı yıkandıktan sonra bekletmeden hemen asmaya özen gösterelim ve asmadan önce iyice silkelemeye çalışalım. Böylelikle kırışıklıkları biraz olsun engellemiş ve ütü ihtiyacımızı azaltmış oluruz. Ütümüzün buhar deliklerinin kireçten tıkanmaması için direkt çeşme suyu kullanmaktan kaçınalım ve ütümüzü sık sık temizleyelim. Aksi taktirde buhar delikleri tıkanan ütüler çok daha fazla enerji harcarlar. www.atikyonetim.com/evsel/ 36 Ütü yapmak için enerji kullanımının hem daha düşük hem de daha ucuz olduğu akşam saatlerini tercih edelim. Mümkünse akşam saat 22:00’dan sonra ütü yapalım. Ütü yaparken uygun çamaşırlarımız için uygun sıcaklık ve uygun buhar seviyesini ayarlamaya dikkat edelim. Ütümüzü gereğinden fazla performansta çalıştırmak hem kullanım ömrünün kısalmasına hem de çok daha fazla enerji tüketmesine sebep olur. Çamaşırlarımızı mümkünse biriktirerek ütülemeye çalışalım. Ütümüzü ilk çalıştırdığımızda ısınma için harcadığı enerji bir hayli önemlidir. Mümkünse haftada bir kez çalıştırıp tüm çamaşırlarımızı tek seferde ütüleyelim. www.atikyonetim.com/evsel/ 37 7. Elektrik Süpürgeleri www.atikyonetim.com/evsel/ 38 Elektrikli süpürgelerimizin toz torbalarını sıklıkla boşaltalım. Kullanım kılavuzunda önerildiği şekilde kullanmaya dikkat edelim. Süpürgemizin eskimiş fırçalarını yenileyelim. Yılda en az bir kez süpürgemizin motor bölümü açtırıp buradaki toz ve pamukçukları temizlettirelim. www.atikyonetim.com/evsel/ 39 8. Televizyon ve Bilgisayarlar www.atikyonetim.com/evsel/ 40 Kullanmadığımız zamanlarda televizyon, dvd player, müzik seti ve bilgisayarlarımızın fişini prizden çekelim. Televizyonumuzu kumandadan değil üzerindeki açma-kapama düğmesinden kapatalım. Diğer türlü televizyonumuz stand-by yani bekleme durumunda kalır ve enerji harcamaya devam eder. Evlerde ve iş yerlerinde tüketilen enerjinin yaklaşık %10-15’i kapalı olduğu halde prizde bırakılan aletler tarafından tüketilmektedir. www.atikyonetim.com/evsel/ 41 Televizyonlarımızın renk ayarlarını enerji sarfiyatına göre düzenleyelim. Yüksek parlaklık oranlarında izlediğimiz zaman, televizyonlarımızın elektrik tüketimi artar. Televizyon ve bilgisayarlarımızın enerji yönetim özelliklerini kullanarak harcadıkları enerjiyi azaltalım. Çok büyük ekran televizyonlar fazla enerji harcarlar. Örneğin 37 ekran televizyonlar ortalama 60 Watt enerji harcarken 70 ekran bir televizyon aynı sürede yaklaşık 100 Watt enerji harcar. Bu nedenle gereksiz yere çok büyük ekran televizyon almaktan kaçınalım. www.atikyonetim.com/evsel/ 42 Bilgisayarlarımızı kullanırken kısa molalar verdiğimizde, uyku moduna alalım. Bilgisayarlarımız bu modda iken daha az enerji harcarlar. TV, radyo vb. araçlarımızın ses düzeyini duyulabilecek seviyede tutalım. Ses düzeyini düşük tutmak elektrik enerjisi tüketimini düşürür. Eğer mümkünse masa üstü yerine diz üstü bilgisayar kullanalım. Masa üstü bilgisayarlar diz üstü bilgisayarlara oranla 5 kat daha fazla elektrik tüketirler. www.atikyonetim.com/evsel/ 43 9. Saç Kurutma Makineleri www.atikyonetim.com/evsel/ 44 Saç kurutma işlemlerimizi mümkün olduğu kadar havlu ile yapmaya çalışalım. Saçlarımızı havlu ile kuruladıktan sonra saç kurutma makinesi kullanalım. Böylece daha az enerji harcarız. Saç kurutma makinemizin 10 dakika çalışması 60 Watt’lık bir lambanın üç saat çalışmasına eş değer bir elektrik tüketir. www.atikyonetim.com/evsel/ 45 KAYNAKLAR İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanlığı’nca hazırlanan “Evinizde yüzde 50 daha az enerji tüketmek ister misiniz?” başlıklı kitapçık. http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/41669.asp http://enerjiyonetimi.com.tr http://www.atb.hacettepe.edu.tr http://www.aydinlatmax.com http://www.eie.gov.tr http://www.enerjitasarrufu.com/ http://www.immergas.com.tr www.atikyonetim.com/evsel/ 46