Deprem Tahmin sistemi
advertisement
Berk ÜSTÜNDAĞ İstanbul Teknik Üniversitesi berk@berk.tc Şekil 1. 1990-2010 yılları arasında trafikteki araç sayıları ve 2013-2023 aralığındaki gelişim beklenti trendi Şekil 2. 1990-2010 yılları arasında Türkiye karayollarında taşıt başına kaza oranı Şekil 3. 1990-2010 yılları arasında yıllık trafik kazası sonucu ölüm miktarları ABD'de Nüfus Başına Ölümlü Kaza Oranı 0.00035 0.00030 0.00025 0.00020 0.00015 0.00010 0.00005 0.00000 1900 1920 1940 1960 1980 2000 Şekil 4. Amerika Birleşik Devletlerinde 1900 yılından beri karayollarında nüfus başına yıllık ölümlü kaza oranı 120.0 100.0 80.0 ABD 60.0 Türkiye 40.0 20.0 0.0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 Şekil 5. ABD ve Türkiye’de 100.000araç başına yıllık trafik kazası sonucu ölüm miktarı Şekil 6. 1990-2010 yılları arasında Türkiye’de trafik kazası sonucu yaralanma miktarları 1 Milyar kmaraç başına 1 Milyar km-araç başına otoyol dışındaki otoyollarda yollarda ölüm ölüm sayısı Ülke ABD 5,2 Japonya 4 Avr.Birliği 4,4 sayısı 10,7 11,9 13,8 Tablo 1. AB, ABD ve Japonya’da otoyollarda ve otoyol dışı yollarda alınan yol başına ölüm sayısı Risk izleme nedir ? Tahmin ve geçmiş bilgisi risk izleme ile anlam kazanır Karar riskin değişimine göre verilmelidir. Risk Indices now storm risk time(day) -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 KDS ile sürdürülebilir bilgi 1 Doyma Köprü çalışması Yol çalışması Deprem Yangınlı Kaza Yeni Yönetici Müdahale kapasitesi (%LR) mevcut yönetişim Don Kar fırtınası Yatırım etkinliği Yeni Yönetici Karar Destek Sistemi ile Yönetim Başarımı 2 3 t (yıl) Risk nasıl izlenir ? Maruz kalınabilecek riskler yerlere göre analiz edilir ve bunlara duyarlı işaretçi Parametreler belirlenir Geçmiş veri ve olay bilgilerine göre değerlendiren bir sistem kuruluru Karar vericiler için tahminleri ve geçmiş verileri bölgelere göre olay riskine dönüştüren arayüz kullanılır İşaret Sınıflandırma Veri Madenciliği Örüntü Tanıma İmza Tanıma Olaylar VERİ FÜZYONU Ölçümler Risk nasıl Belirlenir? Zaman serisi analizi Veri İşleme Şeması Görsel Endeks Karar Destek Sistemi Risk İzlemenin Kullanımı Canlı ölçüm: Mevcut zaman penceri verileri Yeni Olay bilgileri Geçmiş verisi (ölçümler ve olaylar) Aktarılan veriler/ Paylaşılan ölçümler Olay öncesi işaret imzası Bu ilişkiyi yönetici değil teknik araç kurmalı Yönetici sadece çıktıları karar vermede kullanmalı Risk Belirleme Motoru Kullanıcı Arayüzü Karar Destek Sistemi Radar interferometrisi ile yüzey deformasyonlarının algılanması Acil Durum/Afet Yönetiminde Veri Aktarım Biçemleri Ürün değil! süreçler, protokoller ve kayıt formatları standart olmalıdır Farklı tipte uygulamaları standart protokol ve süreçler üzerinde Veri alış-verişini sağlayacak bir meta-format olmalı ve farklı Sistemlerin merkez üzerinden (switcher) yönlenebilmesini Şekil 7. Tokyo Trafik Kontrol Merkezi’nde ulaşım ağı izleme sisteminden bir görüntü Gerçek zamanlı verinin noktalardan model ile alana yaygınlaştırılması ve katmanlandırılması Şekil 8. Ulaşımda risk yönetim için gerçek zamanlı bir veri-bilgi dönüşüm şeması Sonuç: • Karayolu ulaşımının mümkün olduğunca diğer ulaşım yöntemlerine sevk edilmesinin ve karayolu ulaşım ağının kapasite artışı tercih edilmekle birlikte önümüzdeki 10 yıl için ekonomik ve fiziki kısıtları da bulunmaktadır. Karayolu ulaşım güvenliği için risk yönetiminin başlatılması, anlık olay yönetiminden yıllara sair planlamaya kadar bütünsel bir yönetişim sağlanması gerekir. • Ulaşım güvenliği için veri füzyon sistemi, bölgesel ve merkezi komuta kontrol ve karar destek sistemlerinin kurulması, afet ve acil durum yönetim merkezleri ile entegrasyonun sağlanması gerekir, • Acil durum yönetiminin kriz ve afet yönetimini de farklı çalışma kipleri ile içinde barındıran tümleşik bölgesel güvenlik yönetim merkezlerinin oluşturulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. • Uydu, İHA, aktif/pasif taşıt içi ölçümler dahil olmak üzere karayolu ulaşım güvenliğinde ve kapasite yönetiminde etkin olabilecek tüm ölçümlerin sayısal ortamda veri füzyon mekanizmasına katılması önerilir • verinin kullanılabilir bilgiye dönüşmesinde füzyon modellerinin geliştirilmesi ve sınanması gereklidir • Ulaşım güvenliğinde risk yönetimi, değişen yol kusur ve koşulları, yatırım planlaması, dinamik akış yönetimi, sürücü kusurlarına caydırıcılık ve kaza harici sürücü risklerinin teşhisi dahil bir bütün olarak ele alınmalıdır. • Bu yönde sağlanabilecek her %5’lik fayda her yıl istatistiki açıdan yaklaşık en az 10.000 kişinin daha az yaralanması, 200 kişinin daha az ölmesi anlamına gelmektedir. Teşekkürler Berk ÜSTÜNDAĞ berk@berk.tc www.berk.tc
