İletişim Biçimleri

SÖZEL İLETİŞİM
Konuşma
• Varlığımızı kanıtlamak, kendimizi kabul
ettirmek, konuşmamızın gücüne bağlıdır.
• Konuşma  insanlar için günlük
gereksinimdir. Konuşmanın etkili olmasında
birçok faktör vardır:
ses tonu
sözcüklerin seçimi
içerik
simgesel dil ve mizahın kullanımı
hız telaffuz
ses perdesi
hedefe yönelik konuşma anlamlılık
vurgu
üslup-tarz
zihinsel etkinlik
SÖZEL İLETİŞİM
Konuşma
KONUŞMA UNSURLARI:
1-Ses Tonu
2- Sözcüklerin Seçimi
3- Vurgu
4- Konuşmanın İçeriği
5- Simgesel Dilin Kullanılması
6- Konuşmada Mizahın Kullanılması
7- Konuşma Hızı
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim
KONUŞMA UNSURLARI: Ses Tonu
 Konuşmada sesin yüksek veya alçak oluşu, tonlama,
vurgulama, akıcılık, işitilebilirlik, tınlama gibi farklılıklar
mesajın anlaşılmasında olumlu veya olumsuz rol oynar.
 Ses tonu konuşmanın içeriğine de işaret eder, kızgınlık,
sevinç gibi duyguları dinleyene aktarır.
 İletişim alanında çalışan uzmanlar, sesin yüksek ve alçak
tonlarda beraber kullanılmasıyla daha etkili olacağının
altını çizerler. Çünkü monoton bir ses makine
gibidir,yaşamı aksettirecek duyguları içermez.Cümlelerin
sonuna doğru yapılan vurgular bu konuda daha çok
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim
KONUŞMA UNSURLARI: Sözcüklerin Seçimi
 Sözcükler,insanın içinde doğduğu kültürün (aile
kültürü,sokak kültürü vb.) sahip olduğu dilin tekrar
tekrar duyulmasıyla öğrenilir. İki insanın iletişim
kurmaları için aynı sözcük kalıplarına sahip olmaları
gerekir.
 Etkili sözlü iletişimde kullanılan sözcüklerin anlamlarının
açık olmasına dikkat edilmelidir.
 Konuşmalarda teknik sözcükler veya jargon kullanılması
farklı mesleklerden veya alanlardan olan kişilerin konuyu
anlamamalarına sebep olabilir.
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim
KONUŞMA UNSURLARI: Vurgu
 Konuşurken veya sesli okurken bazı sözcüklerin veya
sözcüklerdeki bazı hecelerin daha baskılı ve şiddetli
olmasına vurgu denir.
 Örneğin,yer adlarında vurgu genellikle ilk hecelerde
bulunur. Vurgu sayesinde mesaj belirginleşir.
KONUŞMA UNSURLARI: Konuşmanın İçeriği
 Dinleyicinin yaş,eğitim,kültür seviyesine mutlaka dikkat
edilmeli ve uygun konuşma içeriği hazırlanmalıdır. Eğer
dinleyiciler konuya yabancı iseler,örnek olay ve detaylar
verilerek anlamaları sağlanabilir.
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim
KONUŞMA UNSURLARI: Simgesel Dilin Kullanılması
Mecaz, teşbih(benzetme), abartma, alay ve buna benzer
simgeler konuşmaya renk katar ve anlamı kuvvetlendirir.
Mecaz, bir sözcüğü gerçek anlamı dışında kullanmaktır.
Kültürle yakından ilişkilidir. Örneğin,Türk kültüründe kızılan bir
insana “domuz” demek bir başka kültürde aynı
değerlendirmeyi vurgulamaz.
KONUŞMA UNSURLARI: Konuşmada Mizahın Kullanılması
Konuşmadaki espriler dinleyenlerin dikkatlerini toplayabilir ve
konuşmaya renk katar. Ama zorla yapılmış,dinleyenlere
uymayan veya onların anlamadığı bir mizah konuşmanın tüm
etkisini yok edebilir. Bu nedenle mizah kullanılacağı zaman
dinleyicilerin durumu,konuşmanın içeriği dikkate alınmalıdır.
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim
KONUŞMA UNSURLARI: Konuşma Hızı
Konuşmada farklı hız kullanılarak
dinleyenlerin dikkatlerini sürdürmeleri
sağlanabilir.
Etkili bir konuşmada,konuşma hızının
dakikada 140-150 kelimeyi geçmemesi
gerekir.
Sözel İletişim
İletişim
Biçimleri
Sözel İletişim Becerisi Olarak
DİNLEME
ZAMANIN %75 İ İLETİŞİM KURARAK
BUNUN % 42’Sİ DİNLEYEREK
GEÇİYOR.
DİNLEME
•
•
•
•
DUYMA
DİKKAT – ALGILAMA
ANLAMA
HATIRLAMA
ÖNEMLİ OLAN
NE DEDİĞİNİZ DEĞİL,
DİNLEYENLERİN NE DUYDUĞUDUR.
Mr. Claiborne D. Haughton, Jr.
Dinlemeyi Engelleyen Faktörler
Konuyu ilginç bulmamak
Konuşanda kusur bulmaya çalışmak
Konuşmadaki bazı noktalara aşırı duyarlılık
göstermek
Sahte dikkat
Dikkatin kopmasına neden olmak ya da aldırmamak
Dinleme Türleri
• Görünüşte Dinleme: Dinlermiş gibi görünmek, ama aslında biraz
sonra ne söyleyeceğimizi düşünmek ya da başka şeyler düşünmek.
• Savunmada Dinleme: Dinlerken söylenenler içinde bize yönelik bir
eleştiri ya da saldırı olup olmadığını araştırmak.
• Seçerek Dinleme: İlk önce görünüşte dinlemedeyken daha sonra
ilgimizi çeken bir konudan söz edildiğinde kulak kesilmek.
• Tuzakçı Dinleme: Konuşanın sözlerine, bir açığını yakalayıp üzerine
yüklenmek amacıyla kulak vermek.
• Denetçi Dinleme: Karşımızdakilerin bize nasıl tepki verdiğini ve
istediğimiz sonucu alıp almadığımızı ölçmek için dikkat kesilmek.
• Nezaketen Dinleme: Dinlememek ayıp olduğu için dinlermiş gibi
yapmak.
• Ürkek Dinleme: Karşımızdakini dinlemek istemediğimizi açıkça
söyleyemediğimiz için dinleme tavrı takınmak.
dinlerken ve konuşurken:
jest ve mimiklerimiz, duruşumuz,
ses tonumuz, gözlerimiz
karşımızdakine mesaj vermektedir (sözsüz
iletişim)
İletişim anında birini dinlerken sözel mesajların
yanı sıra sözel olmayan mesajlara da dikkat
ederek karşımızdakini daha doğru anlarız.
• Dinleme işitme değildir.
• Dinleme becerisi doğal değildir.
• Bütün dinleyiciler aynı mesajı almazlar.
Başından geçeni anlat!
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler
•
•
•
•
•
•
•
Susun,
Konuşanı Rahatlatın,
Dinlemek İstediğinizi Gösterin,
Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın,
Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin,
Zaman Tanıyın,
Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol
Edin,
• Soru Sorun ve Yargılayıcı Olmayın.
İletişim Biçimleri
Sözsüz
İletişim
iletişimin %93ü sözsüz iletişim
İki insan birbirinin farkına vardığı andan itibaren
söylediği – söylemediği
yaptığı - yapmadığı
yüz ifadesi, duruşu, sesi, bakışı
 her şeyin bir anlamı vardır.
İletişim Biçimleri
Sözsüz
İletişim
İşlevleri
• Söylenen sözleri tekrar eder ve vurgular: Anlamadım
dediğimizde başımızı iki yana sallarız.
• Sözcüklerin yerine kullanılır: Evet demek yerine kafamızı öne
ve arkaya doğru hareket ettiririz.
• Sözlerimizi tavrımızı ortaya koyarak tamamlayabiliriz:
Öğretmenin, öğrenciye aferin derken onun başını okşaması.
• Sohbetimizin akışını düzenler: Söz almak isteyen bir
öğrenciye öğretmenin eliyle bekle işareti yapması gibi.
• Konuşulanları yalanlar: Örneğin bir kişi sizi onayladığını
söylemesine rağmen, beden dilinin farklı bir mesajı yansıtması,
söylenenlerle denilmek istenenlerin çatışmasına yol açar.
İletişim Biçimleri
Bedenin Konumu:
Sözsüz
İletişim
Diğer bireylerle olan ilişkilerimizde bedenimizi, ayaklarımızı,
başımızı hangi biçimde bulundurduğumuzla ilgilidir. Örneğin,
birisiyle konuşmak istemiyorsak ya da hoşlanmıyorsak, o
kişiden uzaklaşırız.
Bedenin Duruşu:
Beden duruşumuz duygularımızı yansıtır. Omuzların dik
ya da çökük oluşu, kolların açık ya da kapalı oluşu,
ayakların açıklığı ya da kapalılığı, bacakların üst üste
atılmış olması birer mesajdır. Örneğin, kendimize
güvenimiz tamsa ve coşkuluysak dik dururuz.
İletişim Biçimleri
Jestler ve Mimikler:
Sözsüz
İletişim
Yüz kaslarının anlatım amaçlı kullanımı = mimikler,
baş, el, kol, bacak ve bedenin kullanımı = jestler
Jestler  duyguların en güzel belirtileridir.
kızgınlığını, gerginlik ve rahatsızlık vb.
Mimikler  Kaş çatma, gülme, hüzün, umut, beklenti,
şaşkınlık, sinirlenmek ise yüzümüzdeki mimiklerimiz
sayesinde ortaya çıkar.
İletişim Biçimleri
Sözsüz
İletişim
 Gözler:
İnsanlarla iletişimde göz ve göz teması çok önemlidir.
Konuşurken gözünüze bakan kişi sizinle ilgileniyor demektir.
Eğer karşınızdaki kişi sizden gözünü kaçırıyorsa, sizden bir
şeyler saklıyor olabilir.
 Söyleyiş tarzı, sesin tonu, vurgulamalar, susmalar:
Ses tonumuz ve sözcükleri vurgulama biçimimiz mesajın
anlamını değiştirebilir. Örneğin, “Çok ilginç bir toplantıydı”
derken farklı tonlamalar yaparak sıkılmışlık, coşku ya da
alaycı duyguları aktarabiliriz. Ayrıca, sesin ayarı,
duraklamalar, konuşmanın hızı ve akıcılığı da önemli
etkenlerdir.
İletişim Biçimleri
Sözsüz
Dokunma: Dokuma, bir insana en kısaİletişim
yoldan “sen benim için
değerlisin” mesajını verir. Dokunmalar insanlar arasında sıcak
ilişkiler yaratır.
Görünüş ve Kıyafet: İnsanların görünümlerine ve
kıyafetlerine göre hakkında yorum yaparız. Bu nedenle, daha
düzenli ve güzel kıyafetler giymeliyiz.
Mekânın Kullanımı ve Alancılık: Kişinin kendisi ve
başkaları arasında oluşturduğu alan, ilişkilerinin doğasını belirler.
Sıcak, resmi olmayan ilişkilerimizde, karşımızdaki ile alan
uzaklığımız daralır, tersi durumda alanı genişletiriz.
MEKAN KULLANIMI
İletişim ortamı: İletişimin yer aldığı
ortamın psikolojik ve fiziksel özellikleri
(mekânın mimarisi, iç tasarımı, ısısı)
gönderilen mesajın yorumlanmasını
önemli ölçüde etkilemektedir.
İletişim Biçimleri
Sözsüz
İletişim
Sözsüz İletişimi Unsuru Olarak
BEDEN DİLİ
Dikkat, mesajınızı iletirken vücudunuz
konuşuyor!
İletişim Biçimleri
Sözsüz
Beden dili insanlık tarihi açısından enİletişim
eski iletişim aracımızdır.
•
• Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır.
• İnsanların yüzyüze kurdukları ilişkide, sözle ifade edilen
kelimeler %7, ses tonu %20, beden dili %73 önem taşır.
 Yüz ve Beden
 Bedensel Temas
 Mekan Kullanımı
 Araçlar
(Rozetler ya da takılar takarak, belirli
kıyafetlere bürünerek çevremize çeşitli
mesajlar iletebiliriz)
İletişim Engelleri ve Beden Dili
İletişimi Engelleyen
Davranışlar
Ellerinizi kenetleyin, kollarınızı
bağlayın, ayak ayak üstüne atın
ve geriye doğru yaslanarak
oturun.
İletişimi Kolaylaştıran
Davranışlar
Kollarınızı bağlamadan, ayak ayak
üstüne atmadan, elleriniz açık
olarak öne doğru eğilin.
Karşınızdaki insanın yüzüne
bakmayın, mümkünse
gözlerinizi kaçırın.
Karşınızdaki insanın yüzüne bakın,
mümkün olduğu kadar çok göz
teması kurun.
Karşınızdaki insanı ses çıkarmadan
dinleyin veya karşınızdaki
söyleyeceğini tamamlamadan
sözünü kesin.
Karşınızdaki konuşurken "evet",
"demek öyle", "gerçekten mi?"
gibi etkin dinlediğinizi belirten
sözler söyleyin.
İfadesiz bir şekilde durun
Gülün