Her Gece Tarihi İzliyoruz Jun 29, 2007 Geceleri gökyüzünde görüp de "Bu benim yıldızım" dediğiniz yıldızın yüz yıl önceden size göz kırptığını düşündünüz mü hiç? Veya bu gece parlayan yıldızları sizin göremeyeceğinizi ama sizin torunlarını... Geceleri gökyüzünde görüp de ?Bu benim yıldızım? dediğiniz yıldızın yüz yıl önceden size göz kırptığını düşündünüz mü hiç? Veya bu gece parlayan yıldızları sizin göremeyeceğinizi ama sizin torunlarınızın gecelerini süsleyeceğini aklınıza getirdiniz mi? Bir gece balkonunuzda oturup gökyüzünde parıldayan yıldızlara bakarken, belki de dedenizin zamanında ölmüş bir yıldızı seyrettiğinizi düşündünüz mü hiç? Evet, seyretmekte olduğunuz yıldızın parıltısı Kanuni Sultan Süleyman zamanında oluşmuş olabilir. Bir başka deyişle Kanuni?yi görmüş bir yıldızla göz göze olabilirsiniz. Tabii Kanuni?nin seyrettiği yıldızlar da onun zamanından çok önce parıldayanlardı. Gökyüzünde parlayan bir yıldızın hangi zamanda parlayıp, hangi zamanda yeryüzüne ışığını gönderebildiği tamamen ne kadar uzaklıkta olduğuna bağlıdır. Kiminin 100 ışık yılı, kiminin 10 bin ışık yılı uzakta olduğunu düşünürsek, gökyüzündeki her bir yıldızın tarihin bir başka döneminin şahitleri olduğu söylenebilir. 10 trilyonluk ışık yolculuğu Işık yılı bir ışığın bir yıllık sürede kat ettiği yoldur. Bu yolun uzunluğu yaklaşık 10 trilyon kilometredir. Bir ışığın 100 ışık yılı uzaklıkta olması demek, 10 trilyon x 100 kilometrelik bir mesafe anlamına geliyor. Eğer yüz ışık yılı uzaktaki bir yıldızsa seyrettiğiniz, o aslında yüz yıl önce yola çıkıp da dünyamıza ancak erişebilmiş ışıktır. Adeta bir zaman okyanusu olan uzayda hangi yıldızın ışığının ne zaman insanoğlunun temaşasına sunulduğu, okyanusun neresine yerleştirildiğine bağlı. Dünyadan 500 ışık yılı uzaktaki yıldızın ışığı 500 yıl sonra ulaşırken, 1 trilyon kilometre uzaktaki yıldızın göz kırpmasını bir yıl sonra görebilirsiniz. Gökyüzünü aydınlatan bu devasa lambaların her gece bize sundukları ziyafetin bu kadar uzun sürede hazırlandığını bilmek ne kadar muhteşem bir şey değil mi? Güneşin şu anki halini göremeyiz Peki seyrettiğimiz yıldızın şimdiki hali nasıl? Bunu bilmek için yıldızın şu anki halini gösteren ışığını, yani 100 yıl sonrasını beklemekten başka çare yok. Tabii o zaman da yine o anki halini, yani ?şimdiki zaman? halini görmek mümkün olmayacak. Mesela Güneş Dünya?dan sadece 150 milyon kilometre uzaktadır. Işık hızının saniyede 300.000 kilometre olduğunu göz önünde bulundurursak Güneş ışıklarının Dünya?mıza ulaşması için yaklaşık sekiz dakika gerekir. Sonuç olarak Güneş?e her baktığımızda da aslında onun sekiz dakika önceki halini görürüz. ESA evrenin ilk halini görüntüleyecek Işığın bu uzun yolculuğundan ilham alan ESA (Avrupa Uzay Araştırmaları İdaresi) hâlâ inşa edilmekte olan Planck adlı bir uydusuyla ?Büyük Patlama?dan geriye kalan radyasyonu inceleyecek ve evrenin kökeni hakkındaki sorulara yanıt bulmaya çalışacak. Planck uydusunun incelemeyi planladığı CMB yani Evrenin Mikrodalga Zemini?nin radyasyon ışınları Big Bang?den haberler getirecek. CMB, Big Bang?den yaklaşık 300.000 yıl sonra evrene yayılan ilk ışıktır. Big Bang?in yaklaşık 15 milyar yıl önce gerçekleştiği düşünülünce CMB radyasyonunun Dünya?ya ulaşması için milyarlarca yıl gerekti. Eğer bu radyasyon incelenebilirse evrenin Big Bang?den sadece 300.000 yıl önceki halini görebileceğiz. ESA?nın Alman bilim adamı Max Planck?tan ismini alan 2 tonluk uzay aracının, 31 Temmuz 2008?de Fransız Guyanası?ndaki uzay merkezi Kourou?dan ?Ariane 5? roketiyle fırlatılması planlanıyor. Eğer bu uydu amacına ulaşırsa evrenin ilk hallerini görebilme fırsatını yakalayacağız. moraldergisin'nden..