Meyve ve Sebzelerde Sulama

SULAMA
A- TOPRAK TAVI NEDİR, NASIL OLMALIDIR?
1.
2.
Toprakta bulunan su miktarının ekilen tohum,
dikilen fide ve yetişkin durumdaki bitkilerin
faydalanabileceği oranda olması gerekmektedir.
Normal yapılı (killi-kumlu, tınlı) bir toprakta,
bitki köklerinin aktif olduğu 5-25 cm derinlikten
alınacak bir avuç toprak avuç içinde sıkıldığında;
a.Normal sıkılıkta top olur ve yere atıldığında
normal şekilde dağılırsa toprak tavı iyidir.
b. Lastik top gibi olur da yere atıldığında
dağılmazsa tav ağırdır, su istemez, beklemek
gerekir.
c.Hiç top olmaz veya gevşek top olursa tav
yetersizdir, su / sulama gerekir.
B- TOPRAĞIN SU TUTMA KAPASİTESİ VE SULAMA
1. Kumsal toprakların su tutması zayıf olup, suyu çabuk süzerler. Kumsal arazilerdeki bitkileri az
miktarda su kullanarak sık sık sulamak gerekir. Yanmış hayvan gübresi verilerek toprak iyileştirilmelidir.
2. Killi toprakların su tutması yüksek olup, sulama yapıldığında çamur olur, kuruduğunda ise yarılır ve
kerpiç gibi olurlar. Toprak yüzeyi kuruduğu halde altı çamur olabilir. Toprak yarıldıktan sonra ise nem kaybı çok
olur. Uzun sürede ve kontrol edilerek sulama yapılmalıdır. Yanmış hayvan gübresi ve dere mili verilerek toprak
iyileştirilmelidir.
3. Bol hayvan gübresiyle gübrelenmiş kumlu-killi toprakların su tutması iyi olup, tavlarını uzun süre
muhafaza ederler. Bitki köklerini sıkmazlar, kuruyunca yarılmazlar. Su kaybı ve sulama ihtiyacı azdır.
C- SULAMA ZAMANININ TESBİTİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Yeni dikilen fide ve fidanlara mutlaka can suyu verilmelidir.
Bitkiler henüz su istemeden erken ve sık sulamak köklerin
hazıra alışmasına sebep olur ve kökler derine gitmezler,
devamlı su isterler.
Toprağın 20 cm derinliğine bakılarak tav kontrolü yapılmalı
ve sulama zamanı belirlenmelidir.
Akşam serinliğinde yapraklar canlı ve dik duruyorsa
topraktaki nem yeterlidir, sulama gerekmez. Yaprakların
akşam serinliğinde bile sarkık durması halinde nem
yetersizdir, sulama gerekir.
Ağaç altlarındaki ve karık aralarındaki yabancı otlar canlı ve
neşeli ise toprak tavı iyidir, sulama gerekmez. Eğer yabancı
otlar boynu bükük ve zayıf durumda iseler nem yetersizdir,
sulama gerekir.
Çiçek zamanı verilen gübre ve su azgınlığa ve çiçek
silkmeye sebep olabilir. Ayrıca fazla nemli ortamlarda çiçek
hastalıkları görülebilir.
Ağaçların taze sürgünlerini olgunlaşmaları ve kışa
hazırlanmaları için Ağustos ayından sonra mecbur
kalınmadıkça sulama yapılmamalıdır. Eğer sulamaya devam
edilirse sıcak günlerde sürgünler büyümeye devam eder
ve aniden gelen ilk dondurucu soğukta olgunlaşmamış
dallar kurur, genç ağaçların gövdeleri bile zarar görür.
(Ceviz, kiraz fidanlarında sık görülen bir durumdur.)
D- SULAMA ŞEKİLLERİ
1. Meyve, sebze gövdelerine değdirmeden ve kökleri çamur içinde bırakmadan, sızarak köklere
ulaşacak ve bitkilerin ihtiyacını karşılayacak miktarda suyun verilmesi şeklinde ( damla, sızdırma
gibi ) yapılan sulama en iyi sulamadır.
2. Çok su harcandığı, bitki besinlerini yıkadığı, kökleri havasız bıraktığı, kök ve kök boğazı
hastalıklarına sebep olduğu için göllendirme şeklinde yapılan sulama pek uygun değildir.
3. Dik güneş ışığı olduğu zamanlarda yağmurlama sulama yapılması halinde su damlaları mercek
vazifesi yaparak yapraklarda yanıklık yaptıkları ve fazla nemlenmeden dolayı mildiyö gibi
hastalıklara sebep olduğundan yaprağı yenen sebzelerde yağmurlama sulama yapılmamalı, eğer
mecbursa dikkatli yapılmalıdır.
4. Meyve aralarında yetiştirilen bitkileri sulamak amacıyla yağmurlama sulama yapılması halinde
meyve ağaçlarında karaleke, yaprak delen (çil) gibi hastalıkların üremesine sebep olunabilir.
E- FAZLA SUYUN VE SIK SULAMANIN ZARARLARI
1. Sebze fideliklerinde sık ekim ve sık sulama çökertene (kök boğazı çürüklüğüne) sebep olur.
2. Sık dikim ve sık sulama yetişkin sebze ve meyvelerde de kök ve kök boğazı çürüklüğü, mildiyö,
zamklanma gibi hastalıklara ve kloroza (sararma) sebep olur.
3. Devamlı sulanan bitkiler çok dal oluşturur ama çiçeklenme geç, meyve tutumu az olur.
4. Devamlı sulamayla yetiştirilen meyve ve sebzelerin dayanıklılığı zayıf olur.
5. Fazla su bitki besinlerini yıkayarak toprağı fakir bırakır. Su ve gübre masrafı çok olur.
FNEM - SU YETERSİZLİĞİNİN BELİRTİLERİ VE ZARARLARI
1. Yeterli suyu alamayan bitkiler gövde gelişimlerini tamamlamadan nesillerini devam ettirmek için
erken çiçeklenirler.
2. Kuru ve sıcak ortamlarda çiçek yanması, zayıf meyve oluşumu ve meyve dökümü olur.
3. Susuzlukta meyve lezzet ve kalitesi düşer, bazı ağaçlarda ertesi yıl dinlenme (yıl seçme) görülür.
G1.
2.
3.
4.
TOPRAK TAVINI KORUMA VE AZ SULAMA YOLLARI
Hayvan gübresi toprağı süngerimsi bir hale getirir ve toprak tavını korur.
Genç bitkilere geç su vermek köklerin derine gitmesini sağlar. (Cansuyu dikimde hemen verilir)
Çapa yapmak bilhassa killi toprakların yarılmasını ve su kaybını önler. Yabancı otları temizler.
Sebzeler çapalanırken tavlı toprakla boğaz doldurmak su ihtiyacını azaltır.
H- SULAMA SUYUNUN KALİTESİ
Büyük arazilerde üretim yapmak amacıyla yatırım değeri yüksek bitkisel üretim tesisleri kurulurken
öncelikle kullanılacak sulama suyunun kalitesi analiz ettirilmelidir.