PowerPoint Sunusu

ISE 206
İŞLETİM SİSTEMLERİ
DR. TUĞRUL TAŞCI
Dersin Bilgisayar sistemlerinin temel
Amacı organizasyonunu tanımak
İşletim sistemlerinin ana
bileşenlerini öğrenmek
Çeşitli bilgisayar sistemlerini
genel özellikleriyle öğrenmek
Yaygın olarak kullanılan
işletim sistemlerini tanımak
Ders Kapsamı ve İşleyiş Planı
• Temel Bilgiler
• Bilgisayar Sistemi ve İşleyişi
• İşletim Sistemi Kavramları
•Büyük Depolama Yapısı
•Dosya Sistemi Ara Yüzü
•Dosya Sistemi İşleyişi
•Giriş-Çıkış Sistemleri
Depolama
Yönetimi
Proses
Yönetimi
• Proses ve Thread
• Senkronizasyon
• CPU Scheduling
• Deadlock
•Koruma
•Güvenlik
Koruma ve
Güvenlik
•Sanal Makineler
•Dağıtık Sistemler
İleri Konular
Bellek
Yönetimi
• Ana Bellek
• Sanal Bellek
•Linux
•Windows
•Tarihi Perspektif
Vaka
Çalışmaları
Giriş
Depolama
Yönetiminin
Amaçları
İkincil depolama aygıtlarının fiziksel yapısını
tanımak ve bunların kullanımdaki etkisini
öğrenmek
Depolama aygıtlarının performans
özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak
Disk çizelgeleme algoritmaları hakkında
bilgi edinmek
Depolama yönetimi için, işletim sistemi
tarafından sağlanan (RAID gibi) servisleri
öğrenmek
Depolama
Yönetimi ile
İlgili Hususlar
Bellek tüm program ve verileri sürekli saklayabilecek yapıda ve
büyüklükte olmadığından, ikincil depolama aygıtı olarak diskler
kullanılır.
Dosya sistemi, program ve verilerin diskte depolanmasını ve bunlara
erişimi sağlayan bir mekanizma sunar.
Dosya, biçimi oluşturucusu tarafından tanımlanan birbiriyle ilişkili bir
bilgi topluluğudur.
Dosyalar, işletim sistemi tarafından fiziksel disklerin belli alanlarına
yerleştirilir.
Dosyalar, kolay kullanım için klasörler şeklinde organize edilir.
Bir bilgisayardaki depolama aygıtları birçok yönlerden birbirleriyle
farklılık gösterir.
Depolama
Aygıtların
Farklı Yönleri
Bazı aygıtlar bir karakter ya da karakter bloğunu bir zaman diliminde
transfer eder.
Bazı aygıtlar ardışık erişime imkan verirken, bazılarına rasgele
erişilebilir.
Bazı aygıtlar eş-zamanlı veri transferi yapabilirken, bazıları asenkron
veri transferini destekler.
Bazı aygıtlar belli bir iş için ayrılmış olabilir, bazıları ise ortak kullanılır.
Bazı aygıtlar üzerindeki veri sadece okunabilirken, bazılarına hem
yazılabilir hem de okunabilir.
Aygıt erişim hızları büyük farklılıklar gösterebilir. Bununla birlikte,
depolama aygıtları bilgisayar sistemindeki en yavaş erişimli
donanımlardır.
Manyetik
Disklerin
Yapısı
Manyetik diskler, her iki tarafı manyetik malzeme ile
kaplanmış plakalardan oluşur. Diske veri kaydetme
manyetik olarak yapılır.
Her plaka üzerinde bir okuma-yazma kafası (readwrite head) bulunur. Okuma-yazma kafaları bir
kolla tek bir bileşen gibi yönetilir.
Manyetik disk kullanımdaki iken bir sürücü motor
dönüş yapar. Dakikada 5400, 7500 ve 15000 dönüş
(RPM) yapan diskler genellikle kullanılan disklerdir.
Manyetik diskler için, iki hız değeri söz konusudur.
Erişim hızı ve transfer hızı.
Diskler çıkarılıp takılabilen aygıtlardır. (Sabit disk
haricinde CD, DVD, Blu-Ray, Flash Disk vb.) çıkarılıp
takılabilen disk tipleri mevcuttur.
Diskler bilgisayar sistemine bir dizi giriş-çıkış veri yolu
ile bağlıdır. ( ATA, PATA, SATA, eSATA, USB, SAS, FC )
Bilgisayar sistemi (ana kontrolör) ile her bir disk
arasındaki iletişimi sağlan bir kontrolör bulunur. Disk
kontrolörleri genellikle tampon belleğe sahiptir.
Diğer
Diskler (Katı
Hal Diski –
Manyetik
Teyp)
Katı hal disklerinin hareketli parçası bulunmadığı için
manyetik disklere göre daha güvenli, veri erişiminde
arama ve gecikme zamanı oluşmadığı için manyetik
disklere göre daha hızlıdır.
Katı hal diskleri, manyetik disklere göre daha az enerji
tüketirler. Üretim maliyetleri manyetik disklere göre daha
yüksek, boyutları daha küçük, kapasiteleri ve kullanım
ömürleri ise genellikle daha azdır.
Manyetik teypler, günümüzde pek kullanılmayan ikincil
depolama aygıtlarıdır. Diğer disklere göre genellikle daha
uzun ömürlü ve daha fazla kapasiteye sahip olmalarına
rağmen, erişim hızları oldukça düşüktür. Genellikle sıkça
kullanılmayan verileri yedekleme amaçlı olarak kullanılırlar.