Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi Emek Piyasasına Sağlayacağı

Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi
Emek Piyasasına Sağlayacağı Katkılar
Düzenleme Getirilmesi Gerekliliği
Özel İstihdam Büroları Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
Altuğ Yaka
Hoşgeldiniz
Avrupa Komisyonu İstihdam Genel Müdürlüğü’nün
Eurociett’in,
UNI Europa’nın
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın
Türkiye İş Kurumu’nun
Türkiye İşverenler Sendikası Konfederasyonu’nun
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonları’nın,
İşçi Sendikaları’nın,
Özel İstihdam Büroları Derneği Üyeleri’nin,
Saygın temsilcileri ve
Türkiye’nin önde gelen akademisyen, hukukçu ve ekonomistleri
başta olmak üzere,
Yuvarlak Masa Toplantımız’a katılan ve ilgili gösteren herkese
hoşgeldiniz diyor ve teşekkür ediyorum.
Özel İstihdam Büroları Derneği
Kuruluş

Özel İstihdam Bürolarının; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 90. maddesine istinaden
4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu ile Emek Piyasası’na girmesini takiben
24.09.2004 tarihinde kurulmuştur.
Amaç






Yeni düzene uyum sağlanabilmesinin kolaylaştırılması,
Özel istihdam büroları faaliyetleri arasında uyum ve verimliliğin sağlanabilmesi,
Yeni düzene ilişkin tereddütlerin giderilebilmesi,
Avrupa Birliği’ne uyumun sağlanabilmesi,
Avrupa’da ve tüm Dünya’da uygulanan modellerin izlenerek güncel gelişmelerin
takip edilmesi,
Bu itibarla Özel İstihdam Büroları’nın Türkiye emek piyasasına verimli şekilde
katkı sağlayabilmesinin yollarının açılmasıdır.
Üyelerimiz

Derneğimizin mevcut 17 üyesi bulunmaktadır.
Özel İstihdam Büroları’na İlişkin
Mevzuat
4857 sayılı İş Kanunu
4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu
Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği
Özel İstihdam Büroları Hakkında Tebliğ
Özel İstihdam Büroları’nın
Faaliyet Alanları
Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği
Madde 5
Özel istihdam bürolarının faaliyetleri
1.
Özel istihdam büroları, yurt içi ve yurt dışında iş ve işçi bulmaya aracılık
faaliyeti ile işgücü piyasası, istihdam ve insan kaynaklarına yönelik
hizmetlerde bulunabilirler. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarında iş ve
işçi bulma faaliyetlerinde bulunamazlar.
2.
Özel istihdam büroları, mesleki olarak geçici iş ilişkisi düzenleme
faaliyetinde bulunamazlar.
3.
Özel istihdam bürolarının yurt dışı işe yerleştirme faaliyetlerine ilişkin usul
ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.
Özel İstihdam Büroları’nın Mesleki Olarak Geçici İş İlişkisi
Düzenleme Faaliyetinde Bulunabilme İmkanı Verecek
Düzenlemenin Getirilmesiyle;
Esnek çalışma modellerinden
biri olan bu çalışma türü, istihdam
olanaklarının yaratılmasına ve
geliştirilmesine olanak ve katkı
sağlayacaktır.
Emek
piyasasından
soyutlanmış
kesimin
sosyalleşmesi ve emek
piyasasına dahil edilmesi
sağlanacaktır.
Emek
sektöründe
istihdam İş
tecrübesi,
mesleki
edilmede zorlanan kesimin önünü gelişim ve mesleki çevreyi
açacaktır.
tanıma konusunda destek
ve sürekli istihdama geçişte
merdivenin ilk basamağı
olacaktır.
Kayıt dışı istihdam ile mücadele ILO Sözleşmesi ve
yolunda büyük bir adım olacaktır.
AB
Direktifi’ne
sağlanacaktır.
uyum
İstihdam Yaratılmasına ve İstihdamın
Geliştirilmesine Katkı
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı hükümleri uyarınca feshe karşı katı koruma
hükümleri getiren iş güvencesi sistemi nedeniyle, fesih sonrası birçok davayla karşı
karşıya kalma ve tazminat ödeme tedirginliği nedeniyle işverenler yeni işçi istihdam
etmeye çekinmektedir. Yeni işçi istihdamı yerine fazla mesai gibi yollara
başvurmaktadır. Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi ise bu tedirginlik olmaksızın işgücü
istihdamına imkan verecek ve yüksek oranda fazla mesai yapılmasının önüne
geçecektir. Menfaatler dengesi sağlanacaktır.
İş Sözleşmesi’nin askıda kaldığı dönemlerde meydana gelen geçici işçi boşluklarının
doldurulmasını sağlayacak ve bu sayede istihdam olanağı yaratacaktır.
Mevsimlik iş ilişkisilerinde istihdam olanağı sağlayacaktır.
Örnek olarak; Eurociett tarafından bağımsız danışmanlık firması olan BAIN
Danışmanlık Firması’na yaptırılan bir araştırma uyarınca;

Polonya’da 2002 yılında işsizlik oranı %20 iken; 2003 yılında esnek çalışma modellerine
ilişkin kanunun yürürlüğe girmesinin ardından 2006 yılında işsizlik oranının %15’in altına
düştüğü saptanmıştır.
Emek Piyasasından Soyutlanmış Kesimin Emek
Piyasasına Dahil Edilmesi Sağlanacaktır.
Kadınların istihdamı
2009 istatistikleri uyarınca erkeklerin işgücüne katılım oranı
%70,5 iken kadınların işgücüne katılım oranı %26’dır. Mesleki
anlamda geçici iş ilişkisi ile kadınların işgücüne katılımı
artırılabilecek ve kadınların emek piyasasında kendilerine yer
bulmaları ve bu itibarla sosyalleşmeleri ve ekonomik olarak
güçlenmeleri sağlanabilecektir.
Özürlü istihdamı
Özürlürlülere istihdam olanakları yaratılabilecektir. Böylece
soyutlanmışlık hissi giderilerek hem ekonomide iş verimi hem de
özürlülere istihdam sağlanabilecektir.
Emek Sektöründe İstihdam Edilmede Zorlanan Kesimin
Önünü Açacaktır.
Nitelikli olmayan işçi
Niteliksiz işgücü için istihdam olanakları yaratılacaktır.
Uzun süreli işsiz
Sürekli istihdamda kendine yer bulamayan uzun süreli işsizlere geçici iş
olanağı yaratılacak, kendisini mesleki bakımından geliştirmesi ve deneyim
kazanarak sürekli iş bulabilmesinin önü açılacaktır.
Yaşlı Kesim
Sürekli istihdamda tercih edilmeyen yaşlı kesim için istihdam olanakları
sağlanacaktır.
Sürekli istihdamı tercih etmeyen işçi
Sosyal ve/veya eğitim hayatı nedeniyle sürekli istihdamı tercih etmeyen ve
istemeyen kesim için istihdam yaratılacaktır.
İş Tecrübesi, Mesleki Gelişim ve Mesleki Çevreyi
Tanıma Konusunda Destek ve Sürekli İstihdama
Geçişte Merdivenin İlk Basamağı Olacaktır.
İş hayatına yeni atılanlar için;


Gençlerde işsizlik oranı 2009 istatistikleri uyarınca %25’in üzerindedir.
Türkiye’de istihdam edilebilmenin en önemli etkenlerinden biri olan
tecrübeden yoksun olan bu kesim için tecrübe edinme imkanı
sağlanacaktır. Bu vesile ile iş hayatına yeni atılan genç kesim tecrübe
edinerek iş hayatını tanıyacak, mesleki gelişim sağlayacak ve kendine
çevre edinerek sürekli istihdam için kendine yol çizebilecektir.
Uzun süreli işsizler için;
İş tecrübesi edinme, mesleki gelişim ve eğitim bakımından basamak
olacaktır. Sürekli istihdama geçiş için fırsat yaratacaktır.
Mesleki yetersizlik bakımından;
Kendini mesleki bakımdan yetersiz hisseden ve bu nedenle özgüven
yoksunu işçiler için mesleki gelişim açısından bir araç olacaktır.
Kayıt Dışı İstihdam ile Mücadele Yolunda Büyük Bir
Adım Olacaktır.
2009 verilerine göre sivil işgücü 24.748.000’dir.
Kayıtdışı istihdam oranı %43’ün üzerindedir.
Kayıtdışı istihdamın büyük bir sorun teşkil ettiği ülkemizde mesleki
anlamda geçici iş ilişkisi bu sorun ile mücadelede büyük katkı
sağlayacaktır.
Eurociett tarafından bağımsız danışmanlık firması olan BAIN
Danışmanlık Firması’na yaptırılan;

2005 tarihli araştırma uyarınca İtalya’da 1997 yılında esnek çalışma
modellerinin hukuken kabul edilmesi ve ardından 2000 yılında kabul
edilen ek düzenlemelerle kayıt dışı istihdam oranının %2 oranında
azaldığı saptanmıştır.
ILO Sözleşmesi’ne Uyum Sağlanacaktır.
ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ’NÜN 181 NO.LU
ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI HAKKINDA SÖZLEŞMESİ
1997
Madde 1
İşbu Sözleşme’nin amaçları kapsamında Özel İstihdam Bürosu teriminin anlamı; emek
piyasası hizmetlerinden;
İstihdama ilişkin olarak gelen arz ve talepleri eşleştirerek ve fakat taraf olmadan iş
ilişkisi kurulmasına aracılık etme,
İşçileri, bundan böyle “kullanıcı işletme” olarak adlandırılacak olan özel veya
tüzel kişiliğe haiz, işçilerin görevlendirilmesi ve görevlerini yerine
getirmelerinin idaresi yetkisine sahip olacak üçüncü kişilerin istihdamına hazır
etmek amacıyla istihdam etme,
En etkili temsil gücüne sahip işçi ve işveren sendikalarıyla istişarede bulunmak
kaydıyla yetkili otorite tarafından belirlenen iş bulma hizmetlerine ilişkin olarak, belirli
arz ve talepleri eşleştirmeksizin, her türlü hizmeti verme
hizmetlerinden bir veya birden fazlasına ilişkin ve kamu otoritelerinden bağımsız olarak
hizmet sağlayan özel veya tüzel kişiyi ifade eder.
AB Direktifi’ne Uyum Sağlanacaktır
AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEYİ’NİN
GEÇİCİ İSTİHDAM BÜROLARI’NA İLİŞKİN 2008/104/EC SAYILI DİREKTİFİ
19 Kasım 2008
Madde 3
Tanımlar
İşbu Direktif’in amaçları bakımından;



Üye Devletler tarafından ulusal iş kanunu uyarınca işçi sıfatıyla korunan her
kişiye “işçi” denir.
Ulusal hukuk uyarınca; geçici istihdam bürosu işçileriyle, kullanıcı
işletmenin yönetim ve idaresi altında geçici bir süre için çalıştırmak
amacıyla iş sözleşmesi imzalamaya veya iş ilişkisi kurmaya yetkili her nevi
özel veya tüzel kişiliğe “geçici istihdam bürosu” denir.
Kullanıcı işletmenin yönetim ve idaresi altında geçici bir süre için çalışmak
amacıyla geçici istihdam bürosuyla iş sözleşmesi imzalayan veya iş ilişkisi içine
giren her işçiye “geçici istihdam işçisi” denir.
Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisi’nin Doğru ve Sağlıklı Bir
Düzenleme ile İş Hayatı’na Dahil Edilmesi
Nasıl Sağlanabilir?
İş Hukuku bakımından;


İş Hukuku mevzuatında düzenleme yapılırken işçiyi koruma amacına işveren
aleyhine olacak şekilde odaklanmak yerine işçi-işveren ilişkisindeki menfaatler
dengesinin kurulması amacına yönelik olarak adım atılmalıdır.
İstihdam yaratma ve istihdamın geliştirilmesi ana amaç olmalıdır. İşçiyi koruma
amacından sapmadan istihdamın yaratılabilmesi için esnek çalışma modellerine
sağlıklı şekilde yer verilmelidir.
Özel İstihdam Bürosu –İşveren –İşçi İlişkisi bakımından;




Sağlıklı ve verimli bir düzenlemenin yapılabilmesi; mesleki anlamda geçici iş
ilişkisi taraflarının arasındaki iletişimin kuvvetlenmesine dayanmaktadır.
Tarafların; karşılıklı olarak istek ve tereddütlerinin anlaşılabileceği bir ortam
yaratılmalıdır.
Ortak çıkarlarda buluşma sağlanmalıdır.
İşçi kesimini temsilen işçi sendikaları konfederasyonu, işverenleri temsilen
işveren sendikaları konfederasyonu ve özel istihdam bürolarını temsilen
derneğimizin görüşmeleri sonucunda ortak bir bildirinin yayınlanması sağlanabilir.
Türkiye İş Kurumu ile İlişkiler
Mesleki anlamda geçici iş ilişkisi düzenlemesinin
sağlıklı bir temele dayandırılabilmesi için Türkiye
İş Kurumu’nun görüşlerinin önemi aşikardır.
Türkiye İş Kurumu’na işçi – işveren – özel
istihdam büroları taraflarının kendi görüşlerini
yazılı olarak bildirmesi sağlanabilir. Sosyal
taraflardan her birinin temsilcisinin katılımıyla bir
toplantı düzenlenerek ortak çıkarlar üzerinde
görüşme sağlanabilir.
Özel İstihdam Büroları Derneği Olarak;
İşçinin korunması ilkesine ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen
“Eşit Davranma İlkesi’ne önem verdiğimizi,
Ekonomik olarak işveren karşısında güçsüz olan işçinin özellikle ücret ve çalışma
şartları bakımından korunması gerekliliği bilinciyle hareket ederken bir yandan da
rekabet ortamında yasal sınırlamalar ve engeller nedeniyle zorlanan işverenlerin de
işçilerle eşit derecede korunma hakkına sahip olduklarını da düşündüğümüzü,
İşsizlere iş bulmak ve işsizlerin işe yerleştirilmesinin işimiz ve görevimiz olduğunu ve
bu doğrultuda işçilerin ve işsizlerin yanında olduğumuzu,
İşveren ve işçi menfaatlerinin dengeli şekilde korunabilmesi için çalıştığımızı,
İşçinin korunması ilkesi doğrultusunda güvenceli esneklik uygulamalarının sağlıklı
olarak düzenlenebilmesi için işçi sendika ve konfederasyonlarıyla ve aynı doğrultuda
işveren sendika ve konfederasyonlarıyla ve Türkiye İş Kurumu ve T.C. Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile görüşmeye her zaman açık olduğumuzu belirtmek
isteriz.
Teşekkür Ederim
Dinlediğiniz ve işbirliğiniz için teşekkür ederim.
Özel İstihdam Büroları Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
Altuğ Yaka
Her türlü soru ve önerileriniz
için;
Özel İstihdam Büroları Derneği
Genel Sekreteri
Av. Deniz Pekgenç
deniz@pekgenc.av.tr