Milli Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Örgütü

TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN
AMAÇLARI YAPISI VE
SORUNLARI
İÇERİK
I.
Eğitim, Sistem, Eğitim Sistemi Nedir?
II. Yönetim Çeşitleri
III. Milli Eğitim Bakanlığı Örgütü
- Bakanlık Merkez Örgütü
- Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütü
- Milli Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Örgütü
- Milli Eğitim Bakanlığının Bağlı Kuruluşları
- Yüksek Öğretimle İlgili Üst Kuruluşlar
- Yükseköğretim Kurumları
EĞİTİM NEDİR?
 Birikim aktarımı,
 İnsan gelişimi,
 Erdemli bir toplum oluşturma süreci,
 Sosyal, kültürel, politik, ekonomik boyutları ve
işlevleri olduğu kadar milli ve uluslar arası boyutları
ve işlevleri olan bir konu ve sistemdir.
SİSTEM NEDİR?
 Birbirleriyle ilişkili öğelerin, belirli amaçlara dönük
olarak birlikte çalışmasına dayanan bir bütün,
 Birtakım daha küçük parçalardan oluşan fakat
kendisi de aynı zamanda, daha büyük bir sistemin
ya da sistemlerin parçası olarak işlevde bulunan bir
bütündür.
Sistem 2’ye ayrılır:
 Alt sistem: Bütünü oluşturan parçalardır.
 Üst sistem: Bir sistemin bağlı olduğu daha büyük
sistemlerdir.
‼‼ En küçük sistem hariç, bütün sistemlerin alt
sistemleri, en büyük ya da geniş sistem hariç, bütün
sistemlerin üst sistemi vardır.
Örnek:
 Bir ülkede politik, ekonomik, kültürel sistemler
sosyal sistemin alt sistemleridir.
 Okul bir sistem olarak ele alındığında il, ilçe ve
merkez örgütleri üst birimler; okul içindeki
yönetim birimi, bölümler, sınıflar alt sistemlerdir.
EĞİTİM SİSTEMİ NEDİR?
 Toplumsal ihtiyaçların bir kısmını karşılamak için
oluşturulmuş bir yapı ve sistemdir.
 Yasalarda belirtilen amaçlar doğrultusunda çalışacak,
öğrenci, öğretmen ve para gibi kaynaklardan oluşan
girdi; dersler, eğitsel kol çalışmaları, ödevler, sınavlar ve
değerlendirmeler gibi eğitim-öğretim etkinliklerinden
oluşan süreç; mezun öğrenciler, eğitsel hizmetler ve
bilgi üretimini içeren çıktı; çıktıları denetleyip
değerlendiren, uygun girdilerin belirlenip sisteme
katılmasını ve sistemin amaçları doğrultusunda
çalıştırılmasını sağlayan yönetim öğelerinden oluşur.
YÖNETİM NEDİR?
 Örgüt amaçlarının ekonomik ve etkin olarak
gerçekleştirilmesi için faaliyetlerin planlanması,
örgütlenmesi, yürütülmesi ve denetlenmesidir.
YÖNETİM ÇEŞİTLERİ
 Eğitim sistemlerinin yönetimini ülkenin genel
yönetim yapısına bağlı olmak üzere 3 kümede
toplanır:
1. Merkezden Yönetim
2. Yerel Yönetim
3. Karma Yönetim
1. MERKEZDEN YÖNETİM
 Kaynakların tek merkez tarafından (bakanlık)
planlanması, sağlanması ve dağıtılmasıdır.
Olumlu Yanları:
 Sosyal adalet ilkelerine uygun, demokratik, fırsat ve
olanak eşitliğine dayanan bir eğitim sağlar.
 Eğitimi toplumdaki egemen güçlerin olumsuz
etkilerinden kurtarır.
 Eğitimin gelirlerine, giderlerine, insan gücünün
sağlanmasına ilişkin ülke düzeyinde planlama yapar.
 Çalışanlara iş güvencesi ve yetişip yükselmeleri için
daha fazla olanak sağlar.
 Okul binaları, donanımları, eğitim araç gereçleri daha
ucuza mal eder.
Olumsuz Yanları:
 İşlerin birikmesi ve gecikmesi,
 Bürokratik işlerin artması ve karar sürecinin yavaş
işlemesi,
 Sorun çözme sürecinin yavaş işlemesi,
 Çevresel destek ve katılımın olmaması,
 Kaynakların yerinde ve etkili kullanılmaması.
2. YEREL YÖNETİM
 Merkezi olmayan bağlama göre yerel politikalar
geliştirilmesi esasına dayanan bir yönetim
anlayışıdır.
Olumlu yanları:
 Eğitim işlerinde halkın sorumluluk alması ve
eğitime katkıda bulunması daha yüksektir.
 Okulun eğitim programı, öğrencinin ve toplumun
eğitim gereksinimlerine, çevrenin özelliklerine daha
uygundur.
 Toplumun önder, yapıcı, girişken kişilerinden
eğitimin geliştirilmesi sürecinde daha yüksek
düzeyde yararlanılır.
 Okul ev aile arasında sorunları çözmede daha iyi
ilişkiler kurulur.
Olumsuz yanları:
 Ülke düzeyinde ortak bir eğitim anlayışını
güçleştirir.
 Eğitim yönetiminde bazı grupların öne çıkması ve
diğerlerinin dışlanmasına sebep olur.
 Bölgeler arası eşitsizliklerin artmasıyla aralarındaki
uçurumun derinleşmesine yol açar.
 Merkez örgütünün yönetsel gücünün zayıflaması ve
denetiminin güçleşmesine neden olur.
3. KARMA YÖNETİM
 Yönetim ile ilgili kararların alınmasında yetkinin
merkez ile beraber yerel yönetimlerce paylaşıldığı
sistemlere denir. Bu yönetim sistemi belirli ölçüde
merkezi yönetimin veya yerel yönetimin hakim
olduğu yönetim sistemlerindeki sakıncaları en asgari
düzeye indirilmesini sağlamak için geliştirilmiştir.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖRGÜTÜ
 Bakanlıkların yapılanması merkez ve taşra örgütü
şeklindedir.
BAKANLIK MERKEZ ÖRGÜTÜ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Bakanlık Makamı
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Ana Hizmet Birimleri
Danışma ve Denetim Birimleri
Yardımcı Birimler
Sürekli Kurullar
1. Bakanlık Makamı
 Bakan
 Müsteşar ve Müsteşar yardımcıları
2. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı





Başkanlık
Talim ve Terbiye Kurulu
Daire Başkanlıkları
Şube Müdürlükleri
Öğretim Materyallerini Geliştirme, İnceleme
Merkezi
3. Ana Hizmet Birimleri










Okul öncesi eğitimi genel müdürlüğü
İlköğretim genel müdürlüğü
Ortaöğretim genel müdürlüğü
Erkek teknik öğretim genel müdürlüğü
Kız teknik öğretim genel müdürlüğü
Ticaret ve Turizm öğretimi genel müdürlüğü
Öğretmen yetiştirme ve eğitimi genel müdürlüğü
Din öğretimi genel müdürlüğü
Çıraklık ve yaygın eğitim genel müdürlüğü
Yükseköğretim genel müdürlüğü
3. Ana Hizmet Birimleri




Dış ilişkiler genel müdürlüğü
Yurt dışı eğitim öğretim genel müdürlüğü
Özel öğretim kurumları genel müdürlüğü
Özel eğitim, rehberlik ve danışma hizmetleri genel
müdürlüğü
 Eğitim teknolojileri genel müdürlüğü
 Okul içi beden eğitimi, spor ve izcilik dairesi
başkanlığı
4. Danışma ve Denetim Birimleri





Teftiş kurulu başkanlığı
Strateji geliştirme başkanlığı
Hukuk müşavirliği
Bakanlık müşavirleri
Basın ve halkla ilişkiler müşavirliği
5. Yardımcı Birimler










Personel genel müdürlüğü
Yayımlar dairesi başkanlığı
Hizmet içi eğitim dairesi başkanlığı
İdari ve mali işler dairesi başkanlığı
Öğretmene hizmet ve sosyal işler dairesi
başkanlığı
İşletmeler dairesi başkanlığı
Yatırımlar ve tesisler dairesi başkanlığı
Eğitim araçları ve donatım dairesi başkanlığı
Sağlık işleri daire başkanlığı
Orta öğrenim burs ve yurtlar daire başkanlığı
5. Yardımcı Birimler
 Eğitim araştırma ve geliştirme dairesi başkanlığı
 Çıraklık mesleki ve teknik eğitimi geliştirme ve
yaygınlaştırma dairesi başkanlığı
 Özel kalem müdürlüğü
6. Sürekli Kurullar





Milli eğitim şurası
Müdürler kurulu
Çıraklık ve mesleki eğitim kurulu
Öğrenci disiplin kurulları
Özel ihtisas komisyonları
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TAŞRA ÖRGÜTÜ
 Milli eğitim bakanlığı, taşrada 81 il ve 850 ilçede
teşkilatlanmıştır. Her il ve ilçede milli eğitim müdürlüğü
bulunmaktadır.
 İlçe milli eğitim müdürlükleri görev ve hizmetleri açısından, il
milli eğitim müdürlüklerine karşı sorumludurlar.
 İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri; hizmetin özelliklerine göre
şubeler, bürolar ile sürekli kurul ve komisyonlardan oluşur.
 Milli eğitim müdürlükleri; yönetim, personel, eğitim-öğretim,
bütçe-yatırım, araştırma-planlama-istatistik ve teftiş-rehberliksoruşturma hizmetleri olarak 6 gruba ayrılmıştır.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TAŞRA ÖRGÜTÜ
 Yönetmelikle tespit edilen görevlerin yerine getirilmesini
sağlamak amacıyla il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerinde
bulunması gereken başlıca bölümler şunlardır:
Özlük Bölümü
Burslar ve Yurtlar Bölümü
Atama Bölümü
Özel Öğretim Kurumları Bölümü
İnceleme soruşturma ve Değerlendirme
Sağlık İşleri Bölümü
Kültür Bölümü
Yaygın Eğitim Bölümü
Eğitim-Öğretim ve Öğrenci İşleri Bölümü
Çıraklık ve Mesleki Teknik Eğitim Bölümü
Program Geliştirme Bölümü
Araştırma, Planlama ve İstatistik Bölümü
Hizmet içi Eğitim Bölümü
Bütçe-Yatırım ve Tesisler Bölümü
Bilgisayar ve Sınav Hizmetleri Bölümü
Eğitim Araçları ve Donatım Bölümü
Okul Öncesi Eğitimi Bölümü
Arşiv ve İdare Bölümü
Özel Eğitim ve Rehberlik Bölümü
Sivil Savunma Hizmetleri Bölümü
Okul içi Beden Eğitimi Spor Bölümü
Basın ve Halkla ilişkiler Bölümü
Öğretmene Hizmet ve Sosyal İşler Bölümü
 Milli Eğitim Müdürlüklerinde 4 kurul ve komisyon bulunur:
1. İl Milli Eğitim Danışma Kurulu
 Eğitim ve öğretim hizmetlerinin il düzeyinde sürdürülmesinde
karşılaşılan sorunlar hakkında milli eğitimin genel amaç ve
temel ilkeleri doğrultusunda çözüm önerileri hazırlamak,
 Eğitim ve öğretim hizmetlerinin çağa ve çevrede meydana
gelen değişimler sonucu doğacak toplumsal ihtiyaçlara cevap
vermek için oluşturulacak ilke ve yöntem önerilerinde
bulunmaktır.
‼ Milli eğitim müdürünün teklifi ve başkanın çağrısıyla öğretim
yılının başında ve sonunda olmak üzere yılda en az 2 kez toplanır.
2. Eğitim Müfettişleri Başkanlığı
 Yönetmelikle kendisine verilen görevleri ve incelemesoruşturma hizmetlerini yürütür.
3. İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu
4. Milli Eğitim Komisyonu
 Milli eğitim müdürlüğünce değiştirilmesi, geliştirilmesi ya da
incelenmesi istenen konulara araştırma yapmak,
 Uygulamaya esas programlar geliştirmek,
 Öğretim program ve metotlarının uygulanmasında öğretmenlere
rehberlik edecek kılavuzlar hazırlamak,
4. Milli Eğitim Komisyonu
 Öğrencilerin sosyal yönlerinin kuvvetlendirilmesi, çocukların
eğitimi konusunda ana ve babaların bilgilendirilmesine yönelik
düzenlenecek panel, konferans ve sempozyum gibi etkinliklerin
konularını tespit etmek,
 İstenilen okul ortamının meydana getirilmesi için yönetici,
öğretmen, öğrenci ve velilerin işbirliğini sağlayıcı yöntemler
geliştirmektir.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YURTDIŞI ÖRGÜTÜ
 Dış ülkelerin genel, mesleki ve teknik öğretim alanlarında
eğitim ve öğretim gelişmelerini takip etmek ve ülkemize
aktarımını sağlamak,
 Ülkemizin eğitim ve bilim faaliyetlerini yurtdışında
tanıtmaktır.
 Bunun için yurtdışında farklı büyükelçilikler bünyesinde
olmak üzere 20 eğitim müşavirliği; başkonsolosluklar
bünyesinde ise 18 eğitim ataşeliği bulunmaktadır.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ BAĞLI KURULUŞLARI
 Milli Eğitim Akademisi ve Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar
Kurumu Genel müdürlüğüdür.
 Milli Eğitim Akademisi henüz uygulamaya geçilememiştir.
 Uygulamaya geçtiğinde Bakanlık merkez örgütü yardımcı
birimlerinde yer alan Hizmet içi eğitim dairesi ile Eğitim
Araştırma ve Geliştirme dairesinin görevlerini üstlenecek bir
kuruluş olması planlanmaktadır.
 Eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve uzmanlık alanlarında
eleman yetiştirmenin yanında bakanlık personeline eğitim
verme, eğitim sisteminin gelişmesine katkıda bulunmak için
araştırma yapılmasını amaçlamıştır.
YÜKSEK ÖĞRETİMLE İLGİLİ ÜST KURULUŞLAR
 Yükseköğretim; Milli eğitim sistemi içinde, orta öğretime dayalı,
en az dört yarıyılı kapsayan her kademedeki eğitim-öğretimin
tümüdür.
1. Yüksek Öğretim Kurulu
 Tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının
faaliyetlerine yön veren, kanunla kendisine verilen görev ve
yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip bir
kuruluştur.
 Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme
merkezi ile gerekli planlama, araştırma, geliştirme, bütçe, yatırım
ve koordinasyon faaliyetleri ile ilgili birimleri vardır.
2.Üniversitelerarası Kurul
 Üniversite rektörleri, Genelkurmay başkanlığının Silahlı
Kuvvetlerden 4 yıl için seçeceği bir profesör ile her üniversite
senatosunun o üniversiteden 4 yıl için seçeceği birer
profesörden oluşur. Bu kurulun görevleri şunlardır:
 Üniversitelerin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım
faaliyetlerini koordine etmek, önerilerde bulunmak,
 Teşkilat kadro yönünden öğretim üyesi ihtiyacını karşılayacak
önlemleri teklif etmek,
 Doktora ile ilgili esasları tespit etmek ve yurtdışında yapılan
doktoraları, doçentlik ve profesörlük unvanlarını
değerlendirmek,
 Doçentlik sınavlarını düzenlemek ve ilgili yönetmelik gereğince
doçent adaylarının yayın ve araştırmalarını değerlendirmektir.
YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARI
Üniversite Yönetim Organları
Üniversite; Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzelkişiliğine sahip yüksek
düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma yapan; fakülte, enstitü,
yüksekokul vb. oluşan bir kurumdur.
Rektör; Devlet üniversitelerinde rektör, profesör akademik
unvanına sahip kişiler arasından görevdeki rektörün çağrısı ile
toplanacak üniversite öğretim üyeleri tarafından seçilecek adaylar
arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Senato; Rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları, dekanlar ve
her fakülteden fakülte kurullarınca 3 yıl için seçilecek birer öğretim
üyesi ile rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokul müdürlüklerinden
oluşur.
Üniversite Yönetim Organları
Üniversite Yönetim Kurulu; Rektörün başkanlığında dekanlardan,
üniversiteye bağlı değişik öğretim birim ve alanlarını temsil
edecek şekilde senatoca 4 yıl için seçilecek 3 profesörden oluşur.
Fakülte Yönetim Organları
Dekan; Fakülte ve birimlerin temsilcisi olan dekan, rektörün
önereceği, üniversite içinden veya dışından 3 profesör arasından
Yükseköğretim Kurulunca 3 yıl süre ile seçilir.
Fakülte Kurulu; Dekanın başkanlığında fakülteye bağlı
bölümlerin başkanları ile varsa fakülteye bağlı enstitü ve
yüksekokul müdürlerinden ve 3 yıl için fakültedeki prof.ların
kendi aralarından seçeceği 3, doç.ların seçeceği 2 ve yard.doç.ların
seçeceği 1 öğretim üyesinden oluşur.
www.meb.gov.tr
TEŞEKKÜRLER
ZİNNET KÜÇÜKKESKİN
070126049