TELESKOPLAR … TELESKOPTAN ÖNCE... Daha çok ışık toplamak: Daha sönük nesneleri görmek ÇAPI BÜYÜT! NE İSTERİZ... NEDEN TELESKOP YAPARIZ Ayırma gücü elde etmek: Ayrıntı görmek ÇAPI BÜYÜT! Ayırma Gücünü Sınırlarız: Çap (Difraksiyon – Kırınım) Aberasyon - Sapınç Seeing - Görüş Piksel Ölçeği Nesneleri Büyütmek ODAK UZUNLUĞUNU ARTTIR! NE KADAR SÖNÜK NESNELERİ GÖZLÜYORUZ... Görünen Parlaklık Sirius m = -1.44 Güneş (1362 Joule s-2 m-2) m = -26.74 Dolunay m = -12.74 Birim alana birim zamanda gelen enerji miktarının (foton sayısı?!) ölçüsüdür Yıldızlar öylesine uzak ki… 2 Ekim 1608 Johannes Lippershey Demissiani (1612) ÇÖZÜM... GALILEO GALILEI TELESKOBU GÖK CİSİMLERİNİ İNCELEMEK İÇİN İLK KEZ KULLANDI (1609) TELESKOP TÜRLERİ? MERCEKLİ AYNALI MELEZ Büyütmek denince… TELESKOP TÜRLERİ? MERCEKLİ AYNALI MELEZ Gregorian Telescope Aynalar: Konik Kesitleri… Fermat… Eliptik, Küresel, Parabolik, Hiperbolik Vignetting Uzunluk Newtonian TELESKOP TÜRLERİ? MERCEKLİ Schmidt-Cassegrain AYNALI Maksutov-Cassegrain MELEZ NEDEN iki,üç,… ayna kullanıyoruz? Küresel Aberasyon Mayall Telescope (1973) D=4m 34M USD 350 T 30m Keck Telescope (1992) D = 10 m 100M USD (400M!) 270 T 37 m NE KADAR BÜYÜK? Galilei- 1609 (4 cm) Herschell- 1789 (120 cm) NE KADAR BÜYÜK? Lord Rosse 1845 (180 cm) Herschell- 1789 (120 cm) NE KADAR BÜYÜK? Hooker Telescope, Mt. Wilson, (250 cm) was the world’s largest telescope between 1917 and 1949 Hale Telescope, Mt. Wilson, (508 cm) was the world’s largest telescope between 1949 and 1975 until AZT (600 cm) was built DEVLERİN ÇAĞI KECK 2x10 m segmented mirror ESO-VLT 4x8.2 m thin mirror DEVLERİN ÇAĞI Gran Telescopio Cnarias (10.5 m) DEVLERİN ÇAĞI SALT Telescope (10.5 m) DEVLERİN ÇAĞI E-ELT (39 m) ATMOSFER… İYİ Kİ VARSIN! SENDEN KURTULMALIYIZ! UZAY TELESKOPLARI Hubble ST (2.4 m) UV-Radyo için temel prensip optik bölge ile aynıdır… UZAY TELESKOPLARI James Webb ST (6.5 m) BAŞKA TELESKOPLAR Chandra X-Ray Telescope Fermi Gamma-Ray Telescope BAŞKA TELESKOPLAR Arecibo Radio Telescope (300 m) Largest Non-Steerable 500 m! Green Bank Radio Telescope (100 m) Largest Steerable BAŞKA TELESKOPLAR Pierre Auger Cosmic Ray Observatory Sadbury Neutrino Observatory TEŞEKKÜRLER