anlama tekn*kler*: okuma e**t*m
advertisement
ANLAMA TEKNİKLERİ: OKUMA EĞİTİMİ GİRİŞ, TANIM, KAPSAM, ÖZELLİK, İLKE YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN ARI TANIM • Onun okuması yoktur. • Çok okuyan çok bilir. • Bizim çocuk iyi okuyor. • Oku da adam ol! • Canına okurum. TANIM • Büyük resmi okumak gerek. • Görselleri okudun mu? • Oğlum! Kitaba bakmadan İstiklâl Marşı’nı oku. TANIM • Hoca seni okudu mu? • Ben okuturum arabayı. • Oku baban gibi, eşek olma! TANIM Yazıya geçirilmiş bir metne bakarak bunu sessizce çözümleyip anlamak veya aynı zamanda seslere çevirmek (TDK, 1998). • Gözlerin ve ses organlarının çeşitli hareketlerinden ve zihnin anlama ve kavrama çabasından oluşan karmaşık bir etkinliktir (Kırkkılıç vd. 1999). • Bir yazının harflerini, sözcüklerini, imlerini tanımak ve bunların anlamlarını kavramaktır (Göğüş, 1978). • Bir yazıyı, sözcükleri, cümleleri, noktalama işaretleri ve öteki ögeleriyle görme, algılama ve kavrama sürecine dayanan bir dizi fiziksel ve zihinsel etkinlikler bütünüdür (Kavcar vd. 1998). • Bilişsel davranışlar ve psiko-motor becerilerin ortak çalışmasıyla yazılı sembollerden anlam çıkarma etkinliği, yazının anlamlı ses hâline dönüşmesidir (Sever, 2004). • Basılı sözcükleri duyu organları yoluyla algılayıp bunları anlamlandırma, kavrama ve yorumlamaya dayanan zihinsel bir etkinliktir (Özdemir, 1993). • Bir yazıyı, sözcükleri, cümleleri, noktalama işaretleri ve öteki ögeleriyle görme, algılama ve kavrama sürecine dayanan bir dizi fiziksel ve zihinsel etkinlikler bütünüdür (Kavcar vd. 1998). • Yazı dilinin anlamlı olarak yorumlanmasıdır (Harris ve Spay, 1990). • Geçmiş yaşantılar aracılığıyla metinden oluşturulan anlamların hatırlanması ve okuyucunun önceden sahip olduğu kavramları kullanarak yeni anlamlar kurması için uyarıcı görevinde olan yazılı sembollerin tanınması, algılanması sürecidir (Tinker ve McClough, 1968). • İnsanın yazılı metinlerle etkileşimde bulunduğunda kullanabileceği bilgi edinim yeteneğidir (Urquhart ve Weir, 1998). • Duyu organları aracılığı ile Görme, algılama, dikkat, odaklanma, hatırlama, ilişki kurma, kavrama, değerlendirme, yorumlama, seslendirme gibi farklı bileşenlerden oluşan bilişsel işlemler sürecidir.
