1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ GENÇLER OLMADAN GENÇLER

1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ
GENÇLER OLMADAN GENÇLER İÇİN OLMAZ!
www.1aralik.com
‘’Her 3 gençten 2’si HIV ile yaşayan biriyle aynı odada olmaktan kaygı duyuyor. Ayrımcılıktan
arınmış bir dünya için cinsellik konuşma zamanı ’’
‘’Gençler cinsel sağlık üreme sağlığı haklarını talep ediyor. Gençleri politikalara dâhil et’’
‘’10 gençten 9’u HIV/AIDS’i bilmiyor. Okullarda cinsel sağlık eğitimine ihtiyacımız var’’
1 Aralık Genç İnisiyatifi olarak, 2012 yılının 1 Aralık Dünya AIDS gününde Toplum Gönüllüleri Vakfı
(TOG), Genç Akran Ağı Türkiye (Y-PEER), Türk Tıp Öğrencileri Uluslararası Birliği (TURKMSIC) ile
birlikte tüm Türkiye’de birçok kurum ve kuruluşun desteğiyle önceki yıllarda olduğu gibi etkinlikler
düzenlemeyi amaçlıyoruz.
1 Aralık Dünya AIDS Günü'ne GENÇ yaklaşımını katmak, cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimleri
ihtiyacını ortaya koymak, HIV ve AIDS’le yaşayan bireylerin insan haklarına dikkat çekmek ve
HIV/AIDS ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek amacıyla düzenlenen
etkinliklerde, Türkiye’nin farklı illerinde, gençler haklarını savunmakta, 1 Aralık Dünya AIDS Günü'nde
HIV/AIDS'le yaşayan insanların yanlarında yer almakta, ayrımcılığa karşı seslerini yükseltmektedir.
Bugünün gençleri olarak bizler, HIV ve AIDS’in var olduğu bir dünyaya gözlerimizi açtık. Yapılan
çalışmalara rağmen bugün hala HIV ve AIDS bizi endişelendirmektedir.
Çünkü;





1
2
Gelecek 24 saatte 7.400’den fazla insan HIV ve AIDS ile tanışacaktır ve bunların yarısına yakını 25
yaşın altındaki gençler olacak1.
Bugün 72 milyonu aştığı hesaplanan nüfusumuzun yaklaşık yarısı 25 yaşın altındadır, yani genç
nüfustur.
Ülkemizde her 10 gençten yalnızda 1'i, HIV ve AIDS hakkında kendilerini koruyabilecek bilgiye
sahiptir2
Üstelik her iki gençten biri, HIV ile yaşadığını bildikleri biriyle aynı odayı, sınıfı paylaşmaktan
korkmaktadır2
Ülkemizde çoğu lezbiyen, gey, biseksüel, transeksüel ve travesti birey, HIV ile yaşadıkları
önyargısıyla ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Güncel rakamlar, ülkemizdeki HIV ile yaşayanların
yarısından fazlasının heteroseksüel olduğunu göstermektedir.
UNAIDS.
2007, Türkiye’de Gençlerin Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Durumu Araştırması, UNFPA Türkiye, Nüfus Bilim Derneği
Buna ek olarak, günümüzde hala HIV ve AIDS ile yaşayan insanlar, cinsiyet, cinsiyet kimliği ve cinsel
yönelim, yaş, sosyoekonomik durum, iş güvencesi gibi etmenler ve görünmez sınırlamalar nedeniyle
sağlık hizmetlerinden yoksun kalabilmektedirler.
2007 yılında Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ve Nüfus Bilim Derneği’nin yaptığı araştırma
verilerine göre;
- Her 10 gençten 9'u HIV/AIDS hakkında bilgi sahibi değildir. Bunun için okullarda yaşa ve müfredata
uygun cinsel sağlık eğitimine ihtiyacımız var!
- Her 3 gençten 2'si HIV ile yaşadıklarını bildikleri biriyle aynı ortamı paylaşmak istememektedir.
Ayrımcılıktan arınmış bir dünya için cinsellik konuşma zamanı!
Gençler olarak cinsel sağlık haklarımızı talep ediyoruz ve politikalara doğrudan dahil olmak istiyoruz!
DİYORUZ!
BU KAMPANYA NEDEN ÖNEMLİ?
Gençler olarak sesimizi yükseltirken ve haklarımızı savunurken HIV/AIDS konusunda uluslararası
alanda belirlenen hedefler ve bildirgeleri göz önüne alarak hareket ediyoruz.
Örneğin;
1994 yılında Kahire’de yapılan Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında hükümetler HIV/AIDS’in
kontrolü, HIV/AIDS’ten korunma konularında hedefler belirlemişlerdir.
Aynı zamanda Haziran 2001 yılında gerçekleşen Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS özel oturumunda
hükümet temsilcileri ergenler ve gençler için HIV/AIDS bağlılık bildirgesini imzaladılar.
Belirlenen hedefler ve imzalanan bildirgeler doğrultusunda HIV/AIDS konusunda hükümetler
gençlerin ihtiyaçlarına ve isteklerine yönelik adım atmalıdır.
Gençler HIV/AIDS’ten haberdar olmalarına rağmen, bulaş - bulaşmama yollarına erişimi, korunma
yöntemlerine ilişkin bilgileri yetersizdir. Bilinçli seçimlerin yapılması ve bilinçli kararlar alınması için
ayrımcılığa maruz kalmadan gençlerin cinsel sağlık bilgilerine erişimi sağlanmalıdır.
Gençlerle cinsellik konuşmak, gençlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesini sağlamak ahlaki, kültürel
veya sosyal bir zedelenmeye yol açmaz.
HIV/AIDS öldürmez, önyargılar öldürür. Önyargılardan uzak cinsel sağlık konuşmak her gencin
başlıca hakkıdır.
BU KAMPANYA KAPSAMINDA YERELLERDE NELER YAPILABİLİR?
Biz gençler olarak, HIV/AIDS ile ilgili önyargılardan kurtulmak için doğru bilgiye ihtiyacımız olduğunu
bildiğimizden, okullarda kapsamlı bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimi verilmesinin ihtiyacını
vurgulayarak bilgiye ve sağlık hizmetlerine erişim hakkımızı talep etmek için bu sene de 1 Aralık’ta
üniversite kampüslerinde, sokaklarda ve meydanlarda olacağız. Biz gençler, HIV/AIDS’in bir başkasının
meselesi olmadığını hepimizin meselesi olduğunun bilincinde, sosyal ayrımcılık ve damgalanmaya
karşı, doğru bilgi edinme ve öğrenme hakkımız için, 1 Aralık'ta elimizin uzanabildiği her yere
dokunmak için gençliğin değişim gücüyle sesimizi duyuracağız.
Cinsel sağlık haklarımızı talep etmek ve bizimle ilgili alınacak kararlara doğrudan dahil olma isteğimizi
duyurmak istiyoruz. Bunun için de;
Her yıl yaptığımız gibi farklı şehirlerde cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda yaygınlaştırma
eğitimleri gerçekleştireceğiz.
HIV/AIDS konusunda tematik eğitimler gerçekleştireceğiz.
HIV/AIDS konusunda önyargıları kırmak, doğru bilinen yanlışlar üzerine konuşmak için tasarlanmış
olan kutu oyunu ‘’Kendine İyi Bak’’ oynayacağız ve oynatacağız.
Standlar açarak, etkinlikler düzenleyerek ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşmaya çalışacağız.
HIV/AIDS değil, önyargılar bulaşıcıdır!
ÖNERİLEN ETKİNLİKLER
1) Eğitim (Yaygınlaştırma & Tematik)
Nedir? ‘’ÜSAEP kapsamında yerellerde gençlere temel CSÜS bilgilerini vermeyi, bilgi ve tutum
değişikliği sağlayan 2 günlük yaygınlaştırma ya da tek günlük tematik eğitimlerdir.’’
Nasıl Yapılır? 10 gün öncesinden eğitim sorumlusunun ya da yerel iletişim kişisinin ÜSAEP
Koordinatörüne talep formunu göndermesi ile planlama süreci başlar.
Ne Gerekli? Talep Formu, Eğitim Salonu, 16-30 katılımcı
Ne İşe Yarar? Gençlerde bilgi ve tutum değişimini sağlar.
Nasıl Ölçülür? Eğitimin kendine özgü ölçme ve değerlendirme yönteminin yanında eğitime katılan kişi
sayısı da ölçüt olarak göz önüne alınabilir.
2) Transit
Nedir? MTV Staying Alive kampanyası kapsamında üretilen cinsel sağlık ve üreme sağlığı temalı uzun
metrajlı bir film olan Transit’in yerellerde gösterimi ve sonrasında en az 30 dakikalık film
çözümlemesinden oluşan bir atölye çalışmasıdır.
Nasıl Yapılır? 10 gün öncesinden eğitim sorumlusunun ya da yerel iletişim kişisinin ÜSAEP
Koordinatörüne bildirmesi ile planlama süreci başlar.
Ne Gerekli? Film gösterimi için salon, projeksiyon cihazı, ses sistemi
Ne İşe Yarar? Gençlerde özellikle HIV/AIDS konusunda farkındalık ve özellikle güvenli cinsel
davranışlar hakkında olumlu bilgi ve tutum değişikliği oluşturmaya yarar.
Nasıl Ölçülür? Atölyeye katılan kişi sayısı ölçüt olarak değerlendirilebilir.
3) Stant
Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında insanları bilgilendirmek ve bu konulara dikkatlerini
çekmek amacıyla kalabalık bir yerde düzenlenen bilgilendirme çalışmalarıdır.
Nasıl Yapılır? 7 gün öncesinden etkinlik sorumlusunun ÜSAEP Koordinatörü ile iletişime geçmesi
gerekmektedir.
Ne Gerekli? Masa, sandalye, ÜSAEP Tanıtım Broşürü, HIV/AIDS Bilgilendirme Broşürü ve en az 1
Akran Eğitmeni, Dağıtım Materyalleri, kamuya açık bir alanda yapılacaksa
valiliğe/kaymakamlık/belediye yazılı (dilekçeyle) bildirim, özel alan ise mülkiyet sahibinden yazılı izin.
Ne İşe Yarar? Toplumun farklı kesimlerinden insanlara CSÜS bilgisi ve gençlerin ihtiyaçları aktarılır.
Nasıl Ölçülür? Ulaşılan kişi sayısı (Dağıtılan materyal sayısının yanında yüz yüze görüşülen kişi sayısı
da kullanılabilir)
4) Yürüyüş
Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına ve ihtiyaçlarına dikkat çekmek amacıyla
organize edilen geniş katılımlı etkinliktir.
Nasıl Yapılır? 15 gün öncesinden etkinlik sorumlusunun ÜSAEP Koordinatörü ile iletişime geçmesi
gereklidir.
Ne Gerekli? Valiliğe/kaymakamlığa/belediyeye yazılı (dilekçeyle) bildirim, dövizler, pankartlar, tanıtım
broşürler, sloganlar, mesajlar, diğer materyaller
Ne İşe Yarar? Görünürlük artırılır. Toplumda CSÜS farkındalığı oluşturulur.
Nasıl Ölçülür? Yürüyüşe katılan kişi sayısı ile dağıtılan materyal sayısı; medyada çıkan haberlerin
okunma sayısı ve farklı medya kanallarındaki görünürlük…
5) Basın Açıklaması
Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı ihtiyaçlarını medyada görünür kılarak topluma ve
karar alıcılara ulaşmayı sağlayan bir yöntemdir.
Nasıl Yapılır? 1 hafta öncesinden başlayarak özellikle etkinlikten 1 gün önce basını bilgilendirmek. Bu
bilgilendirme e-posta, faks ve telefonla da olacağı gibi yüzyüze görüşmeler de önemlidir.
Ne Gerekli? Basın listesi, basın açıklaması metni ve kopyaları, basın daveti metni
Ne İşe Yarar? Medyada görünür olmanın yanı sıra basın ile de sürdürülebilir ilişkilerin gelişmesini
sağlar.
Nasıl Ölçülür? Medyada çıkan haber sayısı ve bu haberlerin okunma oranı
6) Kendine İyi Bak
Nedir? Gençlerde CSÜS hakkında temel bilgileri ve farkındalıkları bir kutu oyunu yardımıyla eğlenceli
bir şekilde aktarmayı amaçlar.
Nasıl Yapılır? 4-6 kişinin oynaması gerekir.
Ne Gerekli? Kutu oyunu
Ne İşe Yarar? Eğlenceli bir şekilde gençlerde farkındalık yaratmayı ve bilgi düzeyini artırmayı amaçlar.
Nasıl Ölçülür? ÜSAEP Koordinatörünün göndereceği formun düzenli bir şekilde doldurulması gerekir.
7) Karar Alıcılarla Görüşme
Nedir? Gençlerin cinsel sağlık üreme sağlığı haklarının devlet tarafından tanınması ve bu alandaki
ihtiyaçlarının karşılanması için yürütülen bir savunuculuk çalışmasıdır.
Nasıl Yapılır? 7 gün öncesinde ÜSAEP Koordinatörü ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.
Ne Gerekli? Tanıtım materyali, 1 sayfalık kurum açıklaması, hazırlık toplantısı, randevu, (Gerekli
görünürse) basınla iletişim, fotoğraf makinası
Ne işe yarar? CSÜS alanındaki hakların ve taleplerin karar alma mekanizmasında yer alan kişilere
iletilmesini sağlar.
Nasıl Ölçülür? Uzun soluklu bir süreç olmasının yanında medyadaki görünürlük de önemlidir.
8) Kondom Parti
Nedir? 1 Aralık haftasında farklı gruplardaki insanlara HIV/AIDS konusunda farkındalık yaratmak için
organize edilen bir etkinliktir. İhtiyaca ve yerele göre şekli değiştirilebilir.
Nasıl Yapılır? Yerel dinamiklere göre belirlenen kafe, bar veya gece kulüpleriyle anlaşılabilir. CSÜS
alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarına kaynak sağlamak için de kullanılabilir.
Ne Gerekli? Salon, ses sistemi, tanıtım ve bilgilendirme afişleri, kondom
Ne İşe Yarar? Organizasyon ekibinin kaynaşmasını sağlamasının yanı sıra insanları bilgilendirebilmek
için de etkili bir araçtır.
9) Sosyal medya çalışmaları
Nedir? Gençlerin CSÜS mesajlarını facebook, twitter vb. araçlar üzerinden sosyal medya üzerinden
düzenli ve sistemli olarak yaygınlaştırmaktır.
Nasıl Yapılır? Hazırlanan iletişim planı çerçevesinde alana uygun bir dille mesajlar yaygınlaştırılır.
Ne Gerekli? Mesajlar
Ne İşe Yarar? Sosyal medya üzerinden farkındalığı ve görünürlüğü artırır.
Nasıl Ölçülür? Ulaşılan insan sayısı önemli bir ölçüttür.
10) Ünlülerle çalışma
Nedir? Gençlerin CSÜS mesajlarını yaygınlaştırmak için ünlüler ile yapılan röportaj, video çekimi,
etkinliklere katılım vb. etkinliklerdir.
Nasıl Yapılır? Verilecek mesajlara ve CSÜS bilgisine hâkim kişilerin ünlülere veya menajerlerine
ulaşması ve sonrasında hazırlanacak iletişim planına uygun olarak hareket edilmesi ile yapılır.
Ne Gerekli? Mesajlar ve ünlü(ler), basın ile iletişim, etkinlik türüne göre teknik ekipman
Ne işe yarar? Mesajların toplumda sevilen ünlüler yoluyla daha fazla insana ve medyaya ulaşmasını
amaçlar.
Nasıl Ölçülür? Medyadaki haber sayısına ve bu haberlerin okunma oranına göre değerlendirilir.
11) TV/Radyo Programları
Nedir? Gençlerin CSÜS mesajlarını, haklarını ve ihtiyaçlarını TV ve Radyo kanalları aracılığıyla
yaygınlaştırılmasıdır.
Nasıl Yapılır? Verilecek mesajlara ve CSÜS bilgisine hâkim kişilerin randevu alarak tv ve radyo
kanallarıyla görüşmesi ve/veya anahtar kişiler aracılığıyla programa katılması şeklinde gerçekleşir.
Ne Gerekli? Kurum notu, mesajlar vb.
Ne İşe Yarar? Mesajların toplumda yaygınlaştırılmasına katkısı sağlamasının yanında karar vericileri
ve diğer gençleri de etkilemesi bakımından önemli olabilir.
Nasıl Ölçülür? Programı takip eden kişi sayısı önemli bir ölçüttür.
HIV/ AIDS NEDİR?
İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü olarak adlandırılan HIV, bireyin bağışıklık sisteminin içine yerleşerek
bu sistemi zayıflatan bir virüstür. Tedavi olunmazsa bağışıklık sisteminin tamamen etkisiz hale
gelmesine neden olur ve vücut kolaylıkla direnebileceği hastalıklara karşı savunmasız hale gelir.
AIDS ise HIV tarafından oluşturulan Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu olarak adlandırılan bir
hastalıklar bütünüdür. HIV vücuda girdikten sonra kişinin bağışıklık sistemine göre herhangi bir belirti
göstermeyebilir. Doğru zamanda doğru ilaç tedavisiyle HIV pozitif birey AIDS evresine geçmeden
sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmeye devam ederler.
HIV dil, din, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim ayrımı olmadan yayılmaktadır ve Sağlık Bakanlığı’nın 2008
verilerine göre de ülkemizde virüsten en fazla etkilenen grup 20- 49 yaş arasıdır.
HIV NASIL BULAŞIR?
 Korunmasız her türlü cinsel ilişki yoluyla
-oral
-anal
-vajinal ilişki ile
 Kan ve kan ürünleri ile (enjektör, jilet gibi aletlerin paylaşımı ile- -ortak şırınga kullanımı ya da
kan ve organ nakilleri)
 Anneden bebeğe
-Gebelik sırasında,
-Doğum sırasında,
-Emzirirken bulaşabilir.
HIV sosyal ilişkilerle, aynı odada kalmakla, öpüşmekle, dans etmekle, aynı havuzda yüzmekle,
tuvaletlerden, sivrisinekten bulaşmaz.
Kadın ve erkek kondomları en etkili korunma yöntemidir.
Bilgi ve iletişim için:
Bulut Öncü
0 530 151 42 62
Bulut.oncu@tog.org.tr
1aralikgenc@gmail.com