ÜSLÜ SAYILAR www.kademeliegitim.com ileri I. ÜSLÜ İFADE • a bir reel sayı, n pozitif bir tam sayı olmak üzere; n tane n a sayısının çarpımı a ile gösterilir. • a ya taban, n ye üs denir ileri ÖRNEK 5 5.5.5 125 3 2 4 2.2.2.2 4.4 16 2 2. 2 4 2 n a) a ifadesi, n.a ifadesiyle karıştırılmamalıdır. Çünkü n.a=a+a+a+…..+a olduğundan n a n.a b) Sıfırdan farklı her reel sayının sıfırıncı kuvveti 1 dir . a 0 1 a 0 . ÖRNEK 1998754 0 1 0 TANIMSIZDI R. 0 II. ÜSSÜN ÜSSÜ • Üslü bir ifadenin tekrar üssü alınırsa üsler çarpılır. a x y a x. y a y. x a y x ÖRNEK 2 3 2 2 3 3.2 2 2 2 6 2 2.8 16 16 8 2 3.3 9 2 2 2 4 16 4.16 2 64 VI.ÜSLÜ SAYILARDA DÖRT İŞLEM a)TOPLAMA VE ÇIKARMA İŞLEMİ Toplama ve çıkarma işlemlerini yapabilmemiz için tabanlar ve üsler aynı olmalıdır.Bu durumda ifade ortak çarpan parantezine alınır. x.a y.a z.a a ( x y z ) n n n n ÖRNEK 3 3 3 4.10 2.10 3.10 (4 2 3).10 5.10 3 3 ÖRNEK 3 3 3 4 4 4 işleminin sonucunu bulalım. 3 3 3 3.3 3 4 4 4 4 (3 tane 5 3 4 olduğundan) b)ÇARPMA İŞLEMİ Tabanları eşit ise üsler toplanır,ortak taban aynen yazılır. x y x y a .a a Üsler eşit ise tabanlar çarpılır,ortak üs aynen yazılır. x x x a .b ab ÖRNEK 2 2 .2 .2 2 3 4 3 4 2 2 32 5 ÖRNEK x . x . x 6 2 x x x x 6 2 x 3 3 ? x . x . x 6 6 3 2 x .x x 6 2 3 x ise x 2 6 2 3 3 x 5 c)BÖLME İŞLEMİ Tabanları eşit ise üslerin farkı alınır, ortak taban aynen yazılır. x a x y a y a Üsler eşit ise tabanlar bölünür,ortak üs aynen yazılır. a a x b b x x ÖRNEK 7 2 7 3 4 2 2 16 3 2 ÖRNEK 3 3 .4 5 6 işleminin sonucu kaç basamaklı sayıdır? ÇÖZÜM 3.4 5 3. 2 .5 3.2 .5 3.2.5 3.10 3 6 2 3 6 6 6 6 6 3 ün yanına 6 tane sıfır gelecek. Dolayısıyla 7 basamaklı bir sayıdır. ÖDEVLER ÖDEV 1. 10 4 4 4 10 10 10 21 21 21 4 2 2 2 2 21 ??? ÖDEV 2. 111 29 ??? ÖDEV 3. a 1 1 3 1 ise a a ??? 4