KAN GRUPLARI Prof. Dr. Asuman Gölgeli Kan Tipleri • Eritrosit yüzeyindeki glikoproteinin tipine bağlıdır • Kan uyuşmazlığı olan kanın transfüzyonunda yabancı glikoprotein varlığı eritrositlerin parçalanmasına neden olur • ABO kan grupları A ve B glycoproteinlerinin (agglutinojenler)bulunmasını esas alır. • Rh grupları: agglutinojen D yi esas alır. Kan Tipleri • AB: her iki glikoprotein mevcut – nadir, A, B, AB ve O den kan alabilir. • A: A glikoproteini var – A veya O dan alır. • B: B glikoproteini var. – B veya O dan alır. • O: A ve B glikoproteinlerinin ikisinide içermiyor. – Çok yaygın , Sadece O grubundan alır. Kan Tipleri • Rhesus (+) Çok Yaygın – agglutinogen D mevcut. • Rhesus (-) – agglutinogen D mevcut değil. agglutinogen D ye antibody oluşumu A and B tipine olandan daha yavaş. Rhesus (-) anne rhesus (+) bebeği varsa tedavi olmak zorunda • ABO sınıflaması • yalnız A aglütinojeni varsa A grubu yalnız B aglütinojeni varsa B grubu hem A, hem B aglütinojeni varsa AB grubu ne A, ne B aglütinojeni varsa O grubu • • • • 6aglütininler A kan grubunda anti-B aglütinini, B kan grubunda anti-A aglütinini, O kan grubunda her iki aglütinin ve bulunurken, • AB kan grubunda hiç aglütinin bulunmaz. 7transfüzyon Yanlış kan transfüzyonu yapıldığında; alıcının plazmasındaki aglütininler,vericinin aglütinojenleri ile etkileşir sonuçta eritrositler aglütine olur oluşan eritrosit kümeleri kılcal damarları tıkayabilir hemoliz sonucu artan bilurubin sarılık yapabilir 8graft versus host reaksiyon • verilen kanın plazmasında bulunan aglütininlerin alıcının aglütinojenleri ile reaksiyona girmesi sonucu meydana gelen ters reaksiyondur • verilen kan, evsahibi durumunda olan kişinin kanına karşı savaş açar aglütininler • A kan grubunda anti-B aglütinini, • B kan grubunda anti-A aglütinini, • O kan grubunda her iki aglütinin ve • bulunurken, • AB kan grubunda hiç aglütinin • bulunmaz. Aglütinojen Aglütinin A B Anti-A Anti-B A Grubu Var Yok Yok Var B Grubu Yok Var Var Yok AB Grubu Var Var Yok Yok O Grubu yok yok var var 13Rh faktörü • aglütininleri doğal olarak bulunmaz, sonradan oluşur • CcDdEe genleri ile belirlenir • en güçlüsü D’dir • antikorlarına anti-D de denir 14Rh uyuşmazlığı • • • • Baba Rh (+) Anne Rh (-) Çocuk Rh (+) yenidoğanın hemolitik hastalığı (eritroblastosis fetalis) • kernikterus 16cross-matching • ABO ve Rh sistemleri dışında bulunan diğer kan grupları nedeniyle önemlidir. • Kan transfüzyonu öncesinde mutlak yapılması gereken bir testtir.