ıncoterms 2000

ICC & INCOTERMS (DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ)
ICC TARİHÇESİ VE AMACI
1919 yılında ABD'nin Atlanta şehrinde uluslararası bir Konferans'da
Belçika, Fransa, İtalya, İngiltere ve ABD'nin öncülüğünde ilk temelleri
atılmıştır.
Birinci Dünya Savaşının bitiminde ekonomide bozulan dengeleri
yeniden sağlamak, savaşın kötü etkilerini bertaraf etmek gayesiyle böyle
bir oluşum gerçekleştiren devletler, ICC'nin amacını;
1.Himayecilikle mücadele,
2.Uluslararası ticaretin ve işbirliğinin geliştirilmesi,
3.Özel teşebbüsün güçlendirilmesi,
4.Uluslararası iş dünyasının gerektirdiği şartların düzeltilip standart hale
getirilmesi şeklinde tanımlamışlardır.
Daha sonra bu amaç daha da gelişerek piyasa ekonomisinin
desteklenmesi, uluslararası platformda iş dünyasının her yönüyle
temsil edilmesi, ekonomik sorunların çözümünde çaba harcanması, iş
dünyası ve uluslararası organizasyonlar arasında diyalog kurulması
gibi konularda faaliyetler geliştirilmiştir.
Dış Ticarette teslim şekilleri geçen yy. nin ilk çeyreğinin sonlarına
kadar yazılı olmayan ticari örf ve adetlere göre belirleniyordu.Ticari örf
ve adetler herkes tarafından bilindiği için sözleşmelerde ayrıca yer
almasına gerek kalmıyordu. Ancak, tarafların farklı yorumları, ülkeden
ülkeye farklı uygulamalar vb. sebeplerle dış ticarette sorunların
doğmasına sebep oldu. Bunun üzerine ticari örf ve adetleri bütün dış
ticaret yapan ülkelerin ortak bir şekilde kullanabileceği biçimde
standartlar haline getirecek, hükümetlerden bağımsız, özel bir uluslar
arası kuruma ihtiyaç duyuldu.
Dış ticarette uyuşmazlıkları ve ihtilafları ortadan kaldırmak,
alış-satış işlemlerine bazı kurallar getirmek amacıyla ICC
tarafından birtakım düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan biri de
uluslararası ticarette kullanılan teslim şekilleridir. INCOTERMS
(International Commercial Terms) Uluslararası Sözleşme Terimleri
olarak adlandırılmakta ve uygulanmaktadır.
Incoterms dünya üzerinde dış ticaret için taraflar arasında
yapılan alım satım sözleşmelerinin temel referans unsurlarından
biridir. Dış ticarette ithalatçının ve ihracatçının sorumluluklarının
sınırlarını belirler.
Incoterms 2000 Özellikleri
**ICC – Milletlerarası Ticaret Odası tarafından düzenli olarak
gözden geçirilir ve yayınlanırlar.
**Dış ticaret alanında, bir satış sözleşmesinde, ticari terimlerin
yorumlanması için uluslararası kural oluşturmak.
**Taraflar arasında zaman ve para kaybına neden olan yanlış
anlamaları ve ihtilafları engellemeye yardım etmek.
**Satıcının mahallinden alıcının yerine kadar malların
taşınmasının masraf sorumlulukları ile ilgili olarak alıcı ve
satıcının her birinin yükümlülüklerini belirler.
**‘Kim ne için sorumlu ?’ ‘Kim ne için ödemede bulunacak ?’
sorularında yanlış anlamaları önlemek.
TAŞIMACILIK TÜRLERİNE GÖRE TESLİM ŞEKİLLERİ
Genel olarak 5 tür taşımacılık vardır.İlk 4 ‘ü tek tip taşıma
aracını kapsadığı için tekli taşımacılık olarak adlandırılabilir.
1.DENİZ VEYA NEHİRYOLU İLE TAŞIMACILI
2.KARAYOLU İLE TAŞIMACILIK
3.HAVAYOLU İLE TAŞIMACILIK
4.DEMİRYOLU İLE TAŞIMACILIK
5.ÇOK ARAÇLI TAŞIMACILIK (MULTİMODEL )
MULTİMODEL (ÇOK ARAÇLI )TAŞIMACILIK
Bir malın birbirinden farklı en az iki uluslar arası taşıma aracı
tarafından taşındığı bir taşımacılık türüdür.
ÖRN:
Deniz+Hava
Uzakdoğu-Dubai :Deniz
Dubai-Türkiye :Hava
Deniz+Demiryolu :
Türkiye-Rus/Ukrayna Limanları :Deniz
Rus/Ukrayna Limanlarından –İç bölgelere :Tren
TESLİM ŞEKİLLERİ
Tanımlarını oluşturan kelimelerin baş harflerinden meydana
gelen kodlarla tanınırlar. İncoterms 2000 e göre 13 tür teslim şekli
vardır :
“Incoterms–2000”, uluslararası ticaret hareketlerinde
anlaşmazlıkları, uyuşmazlıkları ve hukuksal ihtilafları ortadan
kaldırmak ve böylece alıcı ile satıcının gereksiz yere para ve zaman
kaybını önlemek amacıyla, alım- satım işlemlerine bazı kurallar
getirmiş ve bu düzenlemeleri ilk kez 1936'da "INCOTERMS" adıyla
yürürlüğe koymuştur. 2000 ve 2010 yıllarında INCOTERM’ler
gözden geçirilerek yeniden kaleme alınmıştır.
Herhangi bir vesaik çeşidinde (örneğin ticari faturada) teslim
belirtileceği zaman teslim şeklinin kod harfleri ve hemen yanında
ihracatın gerçekleştirilerek sorumluluğun hükümsüz hale geleceği
yerin adı yazılır. Bu teslim yeri şehir, hava veya deniz limanı gibi
yerler olabilir.
Örneğin;
EX Works Ankara,
FOB İstanbul/Haydarpaşa,
DDP Londra vb.
Incoterms’ler uluslararası ticarette kullanılan, evrensel olarak
standartlaştırılmış sözleşme terimleridir. Kısaca, müzakereye konu
olan terimler, ürünün taşınmasının hangi kısmını hangi tarafın
yükleneceğini gösterir.
Bu terimlerin (klozların) sözleşmede kullanılması zorunlu
değildir. Bu taşıma şekilleri dört ayrı grupta (F, E, D ve C)
toplanmıştır ve Incoterms 2000’e göre her biri üç harf kısaltması ile
belirtilen 13 adet terim vardır.)
EXW (EXWORKS ): İşyerinde Teslim
FCA (FREE CARRİER): Taşımacıya Teslim
FAS (FREE ALONGSİDE SHİP ): Gemi Bordasında (hizasında) Teslim
FOB (FREE ON BOARD): Gemi Güvertesinde Teslim
CFR(COST AND FREİGHT): Varış Limanına Kadar navlun ödenmiş olarak
Teslim
CIF(COST INSURANCE AND FREİGHT): Varış limanına kadar navlun ve
sigorta primi ödenmiş olarak Teslim
CPT (Carriage Paid to Named Place of Destination ): Belirlenen varış
yerine kadar navlun ödenmiş olarak Teslim.
CIP (Carriage and Insurance Paid to Named Place of Destination)
:Belirlenen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak
Teslim.
DAF (Delivered at Frontier): Sınırda Teslim
DES (Delivered Ex Ship) : Varış Limanında Gemi güvertesinde
Teslim
DEQ(Delivered Ex Quay ): Gümrük vergisi ödenmemiş olarak varış
limanında rıhtımda teslim
DDU (Delivered Duty Unpaid ): Gümrük vergisi ödenmemiş olarak
belirlenen varış yerinde teslim
DDP (Delivered Duty Paid ): Gümrük vergisi ödenmiş olarak
belirlenen varış yerinde teslim
Sadece deniz ve/veya nehir yolu ile taşımacılıkta kullanılan
teslim şekilleri (Incoterms 2000’e göre )
FAS
FOB
CFR
CIF
DES
DEQ
NOT : Her ne kadar uluslar arası sözleşme terimleri olarak bazı
kuralları içerse de,bu terimlerin uygulamada kullanılan halinde
birtakım farklılıkların olduğu görülebilmektedir.
Örnek olarak bazı terimlerdeki gümrük prosedürleri ya da
sigorta işlemleri gibi durumlar, ithalatçı ya da ihracatçı tarafından
anlaşmaya bağlı olarak yapılabilmektedir.
Ya da FOB ve CIF terimleri Incoterms’de sadece denizyolu
taşımacılığında kullanılabilir kuralı olmasına rağmen pratikte
genel olarak bu terimler tüm taşıma şekillerinde kullanılmaktadır.
TANITIM BİÇİMLERİNE GÖRE TESLİM ŞEKİLLERİ (INCOTERMS 2000)
E GRUBU
EXWORKS
F GRUBU
FCA-FAS-FOB
C GRUBU
CFR-CIF-CPT-CIP
D GRUBU
DAF-DES-DEQ-DDU-DDP
Her grup için yapılan açıklamalar,o grubu temsil eden
teslim şekillerinin ortak özelliklerini gösterir.
E’den F’ye
F’den C’ye
C’den D’ye
Geçerken ihracatçının sorumluluğunun artıp, ithalatçının
sorumluluğu azalır.
Teslim şekilleri tanıtım biçimlerine göre 4 grupta
sistematikleştirilebilir: E,F,C ve D grupları.
Her bir grubu bir veya daha fazla teslim şekli temsil
eder.Her grup için yapılan açıklamalar ,o grubu temsil eden
teslim şekillerinin ortak özelliklerini gösterir.
E GRUBU (EXW)
Bu grupta ihracatçı ,ürettiği malı ithalatçının emrine ,kendi
fabrikasından (işletmesinden ) itibaren teslim etmektedir.Mal
üretildikten sonra bütün masraflar ve riskler tamamıyla ithalatçıya
aittir.Malın teslim yeri ihracatçının ülkesidir.
F GRUBU (FCA,FAS,FOB )
F grubu teslim şekillerine “ yükleme sözleşmeleri” de
denir.Çünkü bu grupta ,ihracatçıdan malı ,ithalatçının gösterdiği
(belirlediği) taşıma şirketinin aracına teslim etmesi ve/veya
yükletmesi de istenmektedir.İhracatçının sorumluluğu taşımacıya
teslim ile birlikte sona erer.Malın teslim yeri ihracatçının ülkesidir.
C GRUBU (CFR-CIF-CPT-CIP)
C grubu teslim şekillerine F grubu teslim şekillerinde olduğu gibi
“Yükleme Sözleşmeleri” veya “Sevk Anında Teslim Sözleşmeleri” de
denir.Ancak bu grupta ihracatçının sorumluluğu biraz daha artmıştır.Çünkü
taşıma ve varsa sigorta masrafları da faturaya eklenip daha sonra
ithalatçıdan tahsil edilmek üzere, ihracatçı tarafından ödenir.
Yani bir uluslararası taşıma firmasıyla taşıma sözleşmesi
yapmak,malı taşımacı firmaya teslim etmek ve CIF ile CIP teslim
şekillerinde olduğu gibi sigorta da yaptırmak suretiyle sevkiyatı başlatan
ihracatçıyı her türlü risk ve ek masraflardan muaf tutmak, bunların dışında
taşımacı firmaya ait bütün giderleri ihracatçıya karşılatmak C grubu
teslim şekillerinin ana ilkelerini oluşturur.
Ancak burada teslim yeri yine ihracatçının ülkesidir. Çünkü
ihracatçı tıpkı E ve F grubu teslim şekillerinde olduğu gibi, malların
ne kayıp ne hasar ne de tasıma aracına yükleme yapıldıktan sonra
doğabilecek ek masrafları üstlenir.
Örneğin , CIF teslim şeklinde ,mal yükleme limanında geminin
güvertesine yerleştirildikten sonra malın başına bir şey gelse bile
ihracatçı yine de ihraç malının bedelinin tamamını ithalatçıdan tahsil
eder. Buna riskin ihracatçıdan ithalatçıya devri denir.
Ancak risk devredilmiş olsa bile burada ithalatçı için önemli bir
risk söz konusu değildir. Çünkü CIP ve CIF teslim şekillerinde
ihracatçı sigorta şirketine malın sigortasını yaptırıp, sigorta primini
ödemiştir ve malın uğradığı hasar karşılığı tazminatı ithalatçı ,
sigorta şirketinden alacaktır.
D GRUBU(DAF-DES-DEQ-DDU-DDP)
D grubu teslim şekillerine “Varış Sözleşmeleri” veya “Varışta
Teslim Sözleşmeleri” de denir. Çünkü bu grupta, malın gönderildiği
ithalatçının ülkesindeki teslim noktasına kadar yapılan yolculuğun
yol açtığı tüm masraflar ve riskler teslim şeklinin verdiği olanağa
göre ihracatçının sorumluluğundadır.
Dolayısıyla burada ihracatçının sorumluluğu en üst düzeye
varmıştır. Malın teslim yeri, diğerlerinden farklı olarak, ithalatçının
ülkesidir.
D grubu teslim şekilleri kendi içerisinde 2 gruba
ayrılmaktadır :
1-DAF,DES,DEQ,DDU :Bu teslim şekillerinde ihracatçı ,malı
ithalatçıya gümrük giriş işlemlerini yapmadan teslim eder.
2-DDP:Bu teslim şeklinde ihracatçı ,malı ithalatçıya gümrük giriş
işlemlerini yaparak teslim eder.
Bir Dış Ticaret İşleminde Teslim Şekillerinden Hangisinin
Seçileceğini Belirleyen Faktörler :
En önemlisi malın arz-talep koşullarıdır. Eğer ilgili malın talebi
arzından fazla ise, yani talebin şiddeti oldukça yüksek ise, ihracatçı
güçlü bir konumda demektir.
İhracatçı ilgili malın ender satıcılarından biri olduğuna ya da
fiyatı diğer ülke ihracatçılarına oranla daha düşük olduğu için
ithalatçının illa ilgili ihracatçıdan ithalat yapmak istemesine güvenerek
riske girme gereğini duymayacak ve kendisini en az sorumluluk altına
sokacak teslim şeklini kabul etmesi için ithalatçıya baskı
yapabilecektir.
Malın arzı talebinden fazla ise tam tersi bir durum söz konusu
olacaktır.
GRUBU
C
KLOZLAR
İNGİLİZCE
TÜRKÇE
CFR
Cost and Freight
Ürün Bedeli ve Taşıma
Denizyolu
CIF
Cost, Insurence and Freight
Ürün Bedeli, Sigorta ve Taşıma
Denizyolu
CPT
Carriage Paid To…
Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar yapılması
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu,
Denizyolu veya
Çok vasıtalı taşıma
CIP
Carriage and
Insurence Paid To..
Sigorta dahil Taşımanın sözleşmede belirlenen yere kadar
yapılması
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
DAF
Delivered At Frontier
Sınırda Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
DDU
Delivered Duty Unpaid
Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
DDP
Delivered Duty Paid
Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
DES
Delivered Ex Ship
Gemide Teslim
Denizyolu
DEQ
Delivered Ex Quay (Duty Paid)
Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş
Olarak)
Denizyolu
EXW
Ex Works
Ticari İşletmede Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
FAS
Free Alongside Ship
Gemi Doğrultusunda Teslim
Denizyolu
FCA
Free Carrıer
Taşıyıcıya Teslim
Denizyolu,
Karayolu,
Havayolu,
Demiryolu veya
Çok vasıtalı taşıma
FOB
Free on Board
Gemi Bordasında Teslim
Denizyolu
D
E
F
TAŞIMA ŞEKİLLERİ