Slayt 1 - Prof.Dr.Kenan ÇELİK / Prof.Dr.Kenan ÇELİK

ULUSLARARASI İKTİSAT
DERS-6 SLAYT GÖSTERİSİ
Slaytların fotokopi veya elektronik ortamda
kopyalanması, her ne şekilde olursa olsun
çoğaltılması, bilgisayarlara veya CD vb.
depolama araçlarıyla çoğaltılması ve ticari
olarak kullanılması yasaktır.
 Dersi öğrenmek için sadece bu slaytların
kullanılması yetersizdir. Tavsiye edilen ek
kaynaklara başvurulması zorunludur.
Slaytlar derslerde anlatılan tüm konuları
kapsamamaktadır.

Farksızlık Eğrileri

Bireysel Farksızlık Eğrisi: Bir tüketiciye
aynı fayda düzeyini sağlayan farklı mal
bileşimlerinin geometrik yeridir.
Televizyon
U1
Buğday
Farksızlık Eğrilerinin Özellikleri
Negatif eğilimlidirler, yani sol yukarıdan
sağ aşağıya doğru inerler.
 Birbirini kesmezler.
 Orjine göre dışbükeydirler. Dış bükey
olmalarının nedeni azalan marjinal ikame
oranıdır.
 Orjinden ileri doğru gittikçe daha yüksek bir
fayda düzeyini ifade ederler.

Marjinal İkame Oranı
Televizyon
MİO=
-∆T
∆B
= tan 
X
t1
-∆T
Y
t2
U1
∆B

b1
b2
Buğday
Toplumsal Farksızlık Eğrileri
Bireysel farksızlık eğrilerinden toplumsal
farksızlık eğrilerini elde edebilmek için
çoğunluk kuralı uygulanır.
 Toplumun çoğunluğu hangi malı tercih
ediyorsa, o toplumun tercihleri o malın
lehindedir denir.
 Toplumsal farksızlık eğrileri, toplumun
refah düzeyini gösterir.

Toplumsal farksızlık eğrileri, hangi eksene daha
yakınsa, zevk ve tercihler o eksendeki malın
lehindedir denir
Televizyon
Zevk ve Tercihler
Televizyona
Yöneliktir
Zevk ve Tercihler
Buğdaya Yöneliktir
Buğday
KAPALI EKONOMİ DENGESİ
Artan
Fırsat
Maliyetleri
Televizyon
DENGE OLAMAZ
MDO<MİO
β
DENGE ŞARTI
MDO=MİO
H
X
U3
Tan β
Televizyonun
Buğday
Cinsinden
Fiyatını
gösterir
D
U2
M
DENGE OLAMAZ
MDO>MİO
U1
Y

0
Tan  üç Şeyi
Gösterir:
• MİO
• MDO
• Buğdayın
Televizyon
cinsinden
fiyatı
Buğday
KAPALI EKONOMİ DENGESİ
Sabit
Fırsat
Maliyetleri
Televizyon
DENGE OLMAZ
MDO<MİO
β
DENGE ŞARTI
MDO=MİO
H
X
Tan β
Televizyonun
Buğday
Cinsinden
Fiyatını
gösterir
U3
D
U2
M
U1
Y

0
Tan  üç Şeyi
Gösterir:
• MİO
• MDO
• Buğdayın
Televizyon
cinsinden
fiyatı
DENGE OLMAZ
MDO>MİO
Buğday
KAPALI EKONOMİ DENGESİ
Azalan
Fırsat
Maliyetleri
Televizyon
DENGE OLMAZ
MDO<MİO
DENGE ŞARTI
MDO=MİO
β
X
H
U3
Tan β
Televizyonun
Buğday
Cinsinden
Fiyatını
gösterir
D
Tan  üç Şeyi
Gösterir:
• MİO
• MDO
• Buğdayın
Televizyon
cinsinden
fiyatı
U2
M
U1

DENGE OLMAZ
MDO>MİO
Y
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Sabit Fırsat Maliyetleri
Televizyon
β1
Televizyonun
Buğday cinsinden
İç maliyetini
Gösterir
Fİ
β1
Dİ
t1
0
Kapalı Ekonomide
Üretim ve Tüketim
Dengesi
Aynı noktada
Olmak
zorundadır
U1
1
b1
1
Buğdayın
Dönüşüm Eğrisi
TV cinsinden
Yatay Eksende
İç maliyetini
Daha uzun
Gösterir.
Olduğu için
Aynı Zamanda,
Buğdayda
MİO ve MDO’nı
Karşılaştırmalı
Gösterir
Üstünlük
Vardır
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
β
Sabit Fırsat Maliyetleri
2
Televizyon
FU
β2
t2
Fİ
β1
t1
Televizyonun
Kapalı Ekonomide
Tüketim
İçin;
Buğday cinsinden
Üretim Dengesini
ve TüketimBulmak
Dengesi
Eğrisi,zorundadır.
paralel olarak
Dış Ticaret HaddiniToplumsal
Aynı Farksızlık
noktada olmak
DışAçık
Ticaret
Haddi Doğrusu
ile teğet
GÖSTERİR
Ekonomide
ise
Örnek
Toplum,
kadar Kaydırılır.
Oluncaya
Üretim
ve Tüketim
Noktası
Buğdayda
2
Teğet
olan Noktalardadır.
noktaKarşılaştırmalı
Tüketim Dengesidir.
Buğdayın
Farklı
Üstünlüğe
Tüketim: Buğday:0b2
TV: 0t2göre,
TV cinsinden
Sahip olduğuna
Üretim
: Buğday:0b
TV:dış
Sıfır
Dış Ticaret
Haddini
0
iç maliyetleri
ticaret
Üretim Dengesi
DT
GÖSTERİR
hadlerinden daha düşük
U2
Dış Ticaret Haddi Doğrusu
olmalıdır.
İle
Bu nedenle,
Dönüşüm
eğrisinin
Dİ
2 açısı 1’den daha
İlk temas
ettiği yerdedir.
U1
büyük olur.
2
0
b1
b2
1
DÜ
b0
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Sabit Fırsat Maliyetleri
Televizyon
FU
β2
t2
İthalat Miktarı
0t2=DTb2Dış Ticaret Sayesinde Toplum, üretebileceğinden
Daha fazlasını tüketme imkanına kavuşur.
DIŞ TİCARET ÜÇGENİNİN
Buna TOPLAM DIŞ TİCARET KAZANCI denir.
Dik kenarı :İthalatı
Yatay Kenarı :İhracatı
Hipotenüsü: Dış Ticaret Haddini
İhracat Miktarı
DT
Alanı: Dış Ticaret Hacmini b0b2
U2GÖSTERİR
Fİ
β1
Dİ
t1
U1
DIŞ TİCARET
ÜÇGENİ
2
0
b1
b2
1
DÜ
b0
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Artan Fırsat Maliyetleri
Televizyon
β1
Televizyonun
Buğday cinsinden
İç maliyetini
Gösterir
Fİ
β1
t1
Kapalı Ekonomide
Üretim ve Tüketim
Dengesi
Aynı noktada
Olmak
zorundadır
1
Buğdayın
Dönüşüm Eğrisi
TV cinsinden
Yatay Eksende
İç maliyetini
Daha uzun
Gösterir.
Olduğu için
Aynı Zamanda,
Buğdayda
MİO ve MDO’nı
Karşılaştırmalı
Gösterir
Üstünlük
Vardır
U1
Dİ
1
0
b1
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
β
Artan Fırsat Maliyetleri
2
Televizyon
FU
β2
t2 Fİ
t0
β1
Televizyonun
Tüketim Dengesini Bulmak İçin;
Buğday cinsinden
KapalıEğrisi,
Ekonomide
paralel olarak
Dış Ticaret HaddiniToplumsal Farksızlık
Üretim
ve
Tüketim
Dengesi
Dış Ticaret Haddi Doğrusu
ile teğet
GÖSTERİR
Örnekzorundadır.
Toplum,
Aynı
noktada
olmak
kadar Kaydırılır.
Oluncaya
Buğdayda
2
Açık
Ekonomide
ise
Teğet
olan
nokta
Tüketim
Dengesidir.
Buğdayın
Karşılaştırmalı
Üstünlüğe
Üretim ve
Tüketim Noktası
TV cinsindenFarklı Sahip
olduğuna göre,
noktalardadır.
Dış TicaretTüketim:
Haddini Buğday:0b
iç maliyetleri
dış ticaret
TV:
0t2
Üretim2 Dengesi
DT
GÖSTERİR
Üretim : Buğday:0b
TV: 0t
hadlerinden
düşük
1 daha
1
U2
Dış Ticaret Haddi
Doğrusu
olmalıdır.
İle
Dİ
U1
Bu nedenle,
Dönüşüm eğrisinin
2 açısı 1’den daha
İlk temas
ettiği yerdedir.
büyük olur.
t1
DÜ
2
0
b0 b2
b1
1
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Artan Fırsat Maliyetleri
Televizyon
İthalat Miktarı
t1t2=DTS
Dış Ticaret Sayesinde Toplum,
Üretebileceğinden daha fazlasını
tüketme
imkanınaÜÇGENİNİN
kavuşur.
DIŞ TİCARET
Buna TOPLAM
DIŞ
TİCARET
Dik
kenarı
:İthalatıKAZANCI denir.
Yatay Kenarı :İhracatı
Hipotenüsü: Dış Ticaret Haddini
İhracat Miktarı
DT
Alanı: Dış Ticaret Hacmini
U2 GÖSTERİR
B1b2=SDÜ
FU
β2
t2 Fİ
t0
β1
Dİ
U1
DIŞ TİCARET
ÜÇGENİ
t1
DÜ
S
2
0
b0 b2
b1
1
Buğday
©Prof.Dr.Kenan ÇELİK-2005
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Azalan Fırsat Maliyetleri
Televizyon
β1
Televizyonun
Buğday cinsinden
İç maliyetini
Gösterir
Fİ
Kapalı Ekonomide
Üretim ve Tüketim
Dengesi
Aynı noktada
Olmak
zorundadır
1
Buğdayın
Dönüşüm Eğrisi
TV cinsinden
Yatay Eksende
İç maliyetini
Daha uzun
Gösterir.
Olduğu için
Aynı Zamanda,
Buğdayda
MİO ve MDO’nı
Karşılaştırmalı
Gösterir
Üstünlük
Vardır
β1
Dİ
t1
U1
1
0
b1
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Azalan Fırsat βMaliyetleri
1
Televizyon
FU
β1
t2 Fİ
β1
t0
Televizyonun
Tüketim Dengesini Bulmak İçin;
Buğday cinsinden
KapalıEğrisi,
Ekonomide
paralel olarak
Dış Ticaret HaddiniToplumsal Farksızlık
Üretim
ve
Tüketim
Dengesi
Dış Ticaret Haddi Doğrusu
ile teğet
GÖSTERİR
Örnek Toplum,
Aynı
noktada
olmak
zorundadır.
kadar Kaydırılır.
Buğdayda
Oluncaya
1
Açık
Ekonomide
ise
Teğet
olan
nokta
Tüketim
Dengesidir.
Karşılaştırmalı Üstünlüğe
Buğdayın
Üretim ve Tüketim Noktası
Sahiptir.
Ancak Sabit Maliyet
TV cinsindenFarklı
noktalardadır.
şartlarında,
Dış TicaretTüketim:
Haddini Buğday:0b
TV: 0t2
2 Dengesi
Üretim
maliyetler1 ile dış
GÖSTERİR
Üretim :içBuğday:0b
TV: ticaret
0
DT
Dış
Ticaret
Haddi
Doğrusu
U2
Hadleri eşit olsa bile
İle ticaret
Karlı dış
Dönüşüm
eğrisinin
VARDIR
İlk temas ettiği yerdedir.
Dİ
U1
DIŞ TİCARET
ÜÇGENİ
1
0
b0
b2
1
DÜ
b1
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
β
Televizyonun
Azalan Fırsat Maliyetleri
Buğday cinsinden
Örnek Toplum,
Buğdayda
Karşılaştırmalı Üstünlüğe
Sahiptir. Ancak Azalan
Maliyet şartlarında,
dış ticaret Hadleri
iç maliyetlerden büyük
Olduğu ölçüde
Dış ticaret kazancı da
O kadar fazla olur
2
Dış Ticaret Haddini
GÖSTERİR
Televizyon
FU2
FU1
t2
β2
DT2
β1
DT1
β1
Dİ
U1
DIŞ TİCARET
ÜÇGENİ
0
2
Buğdayın
TV cinsinden
Dış Ticaret Haddini
GÖSTERİR
U2
Fİ
t0
U3
b0
1
b2
2
1
DÜ
b1
Buğday
β
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Televizyonun
Buğday cinsinden
Azalan Fırsat Maliyetleri
Örnek Toplum,
Buğdayda
Karşılaştırmalı Üstünlüğe
Sahiptir. Ancak Azalan
Maliyet şartlarında,
dış ticaret Hadleri
iç maliyetlerden küçük
Olsa bile dış ticaret
Kazancı vardır
2
Dış Ticaret Haddini
GÖSTERİR
Televizyon
FU1
β1
FU2
β2
DT1
U2
Fİ
t2
t0
DT2
β1
U3
Dİ
U1
DIŞ TİCARET
ÜÇGENİ
1
0
b0 b2
2
Buğdayın
TV cinsinden
Dış Ticaret Haddini
GÖSTERİR
1
2
DÜ
b1
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
β
Sabit Fırsat Maliyetleri(İhraç
Malı:TV)
2
Televizyon
t0
DÜ
β2
β1
t2
t1
Fİ
Televizyonun
Üretim Dengesi
Tüketim
Dengesini
Bulmak
İçin;
Buğday cinsinden
Dış Ticaret
Haddi
Doğrusu
paralel olarak
Dış Ticaret HaddiniToplumsal Farksızlık Eğrisi,
İle
Dış TicaretDönüşüm
Haddi Doğrusu
ile teğet
GÖSTERİR
eğrisinin
Örnek Toplum,
kadar Televizyonda
Kaydırılır.
Oluncaya
yerdedir.
2 İlk temas ettiği
Teğet
olan noktaKarşılaştırmalı
Tüketim Dengesidir.
Buğdayın
Üstünlüğe
TV cinsinden
Sahip olduğuna göre,
Dış Ticaret Haddini iç maliyetleri dış ticaret
DT
GÖSTERİR
hadlerinden daha düşük
U2
olmalıdır.
Bu nedenle,
Dİ
β2 açısı β1’den daha
U1
büyük olur.
1
0
b1
b2
2
FU
Buğday
AÇIK EKONOMİ DENGESİ
Sabit Fırsat Maliyetleri(İhraç Malı:TV)
Televizyon
t0
DÜ
Daha fazlasını tüketme imkanına kavuşur.
DIŞ TİCARET ÜÇGENİNİN
Buna TOPLAM DIŞ TİCARET KAZANCI denir.
Dik kenarı :İhracatı
Yatay Kenarı :İthalatı
Hipotenüsü: Dış Ticaret Haddini
DT
Alanı: Dış Ticaret Hacmini
U2GÖSTERİR
β2
β1
t2
İhracat Miktarı
Dış Ticaret Sayesinde Toplum, üretebileceğinden
t0t2
Fİ
DIŞ
TİCARET
ÜÇGENİ
t1
U1
2
1
0
İthalat Miktarı
0b2=DTt2
Dİ
b1
b2
FU
Buğday
Tam ve Eksik Uzmanlaşma
Tam Uzmanlaşma: Bir ülkenin tüm kaynakları
ile sadece bir mal üretmesi durumudur.
 Eksik Uzmanlaşma: Bir ülkenin, tüm
kaynakları ile bir malı fazla üretmesi ama
diğer maldan da az miktarda üretmesidir.
 Sabit ve Azalan Fırsat Maliyeti şartlarında,
tam uzmanlaşma vardır.
 Artan Maliyet şartlarında ise eksik
uzmanlaşma vardır.

Çünkü;





Sabit fırsat maliyetlerinde, maliyetler sürekli aynı
kalır.
Dış ticaret hadlerini, tam rekabet piyasası şartları
gereği, bir ülke tek başına değiştirememektedir.
O halde, ihraç malında kar sabit kalmaktadır.
İthal malı üretilirse zarar vardır.
İhraç malı üretimi artırıldıkça toplam kar artar.
Sonuçta, sadece karlı olan ihraç malı üretilir.
Çünkü;





Azalan fırsat maliyetleri için de benzer durum
geçerlidir. Ancak,
Azalan fırsat maliyetlerinde, maliyetler üretim
arttıkça azalır
Dış ticaret hadlerini, tam rekabet piyasası şartları
gereği, bir ülke tek başına değiştirememektedir.
O halde, bir malın üretim arttıkça, kar da
artmaktadır.
Sonuçta, sadece karlı olan mal üretilir.
Çünkü; Artan Fırsat Maliyetlerinde
Üretim Arttıkça,
İç maliyetler
de artar
Üretim arttıkça,
iç maliyetler
de artar veKDNoktasında
Ü noktasında
>1 olur
3hadlerine
Dış ticaret
Daha
fazlaüretim
yapılırsa,
O
yüzden,
uzmanlaşma
Eşitlenir.
Örneğin
L noktasında b4
yani
Ü noktasında
kadar D
üretilirse,
iç maliyetler
üretimhadlerinden
seviyesinde
Dışb3ticaret
durur.
Buğday
Daha
büyük
olurfazla
ve
üretilir,
az da olsa
ihracatancak
yapılamaz.
TV’de
üretilir.
Buna
4<
2 olur.
Eksik Uzmanlaşma
Denir.
Televizyon
Fİ3
FU
Fİ2
Fİ
β2
Dİ
β1
K
1
DÜ
2
L
4
0
b1
b2
b3 b4
3
Buğday