Document 793413

İçindeliler:
1. Giriş
2. Xdsl Nedir?
3. Dsl Türleri
 ADSL
 SDSL
 HDSL
 VDSL
 IDSL
 CDSL
 RADSL
4. DSL




Nasıl Çalışır?
Veri Aktarımını Etkileyen Faktörler
XDSL Erişiminde Kullanılan Cihazlar
Kullanım ve Uygulama Alanları
Avanatajları
5. Sonuç
6. Kaynakça
1. GİRİŞ
Bilginin sayısal gösterimi ile birlikte gelişen teknoloji, bilgisayarların gelişip ve
güçlenmesinin yanısıra veri iletişiminde hızlı ve hemen hemen hatasız aktarım
teknolojilerini ortaya çıkarmıştır.
İçinde yaşadığımız dünya üzerinden, her an her çeşit bilgiyi (elektronik posta, kaliteli ses,
görüntü, videokonferans, mali bilgiler,bankacılık işlemleri, kredi kartı bilgileri, askeri
harekatlar, dersler, tıbbi konsültasyonlar, sanat, gazete, dergi, fotoğraf, rezervasyon
işlemleri) taşıyan, bir ikil(bit) seli akmaktadır. Yaşamımızı bir bilgi sağanağı altında
sürdürmekteyiz. Hızlı ve güvenli bilgi alışverişini sağlamak amacıyla, birçok kullanıcı
yüksek hızlı veri transferi için kolay uygulanabilir, taşınabilir nitelikli transmisyon
ortamlarına gereksinim duymaktadır. Hedef, her türlü verinin , bütünleşmiş sistemler
üzerinden hızlı, aynı zamanda da güvenli bir biçimde aktarılması ve işlenmesidir.
Modemler, bir iletişim hattı üzerinde elektrik işaretlerini sayısal işaretlere ya da sayısal
işaretleri elektrik işaretlerine dönüştürmek için kullanılan aygıtlardır. Modemler, seri
halindeki ikilleri kodlayarak veya kodlanmış olanları çözerek telefon hattı üzerinden
sıklıklar(frekanslar) halinde iletir.
Kullanılacak modemlere gelince; ses sınıfı yani kablo modemler ciddi bir alternatif
olmasına rağmen, mevcut yapıların 2 yönlü veri trafiğini kaldıramaması ve bant
genişliğinin paylaşılması nedeniyle kullanıcı sayısı arttıkça bandın daralması bir
dezavantaj olarak karşımıza çıkmaktadır.
Mevcut modem teknolojisi en fazla 56 kbps (V.34 ile 33.6 kbps) iletebilmektedir. Bu
hızlarda, yoğun metin ve grafik dosyalarını göndermek ya da internet üzerinden ses ve
görüntü göndermek pratik olarak mümkün değildir.
Sonuç olarak, abonelerin yüksek hızda internet'e erişebilmesi, uzak LAN erişimi
sağlayabilmesi ve ısmarlama video hizmetini alabilmesi ve bütün bunların basit,
ekonomik ve kısa sürede sunulması hedeflenmektedir. Bu hedefi sağlayacak teknoloji,
hız/performans faktörleri göz önüne alınarak araştırıldığında karşımıza en iyi seçenek
olarak DSL (sayısal abone hattı) teknolojileri çıkmaktadır.
2. xDSL nedir?
XDSL, sayısal abone hattı teknoloji ailesine verilen isimdir. DSL aslında sadece
teknolojinin adını ifade eder ve kullanım alanlarına göre alt gruplar farklı bir
isimlendirmeye tabi tutulur. xDSL olarak kısaltılan terimin başındaki x harfi, değişik
tipteki sayısal abone hatlarının özelliklerinden dolayı aldıkları farklı adlarla ilgilidir ve bu
hatların genel adını temsil etmek amacıyla kullanılmaktadır.
DSL’in başına eklenen I, V, S, A, H ve RA harfleri ile ifade edilen bu alt gruplar, kendi
aralarında teknik, mesafe, kullanılan kablo çifti sayısı, download-upload (downstreamupstream) bant genişliği (hız) gibi özellikleri yönünden birbirlerinden ayrılırlar (HDSL,
SDSL, G.SHDSL, VDSL, IDSL, RADSL, ADSL v.b.)
DSL, lokal bölgede telekom santrali ile kullanıcı arasında telefon için çekilen alt yapıda
kullanılan bir çift bakır tel üzerinden, yüksek hızda veri (data) ve ses (voice) iletimini
aynı anda sağlayabilen, 1997’nin ikinci yarısında kullanıma sunulan geniş bantlı erişim
teknolojisidir.
Sayısal abone hatları ikiye ayrılır: Simetrik ve asimetrik. Bir hattın simetrik olması o hat
üzerinden yapılan veri aktarımı sırasında, verinin şebekeden kullanıcıya ya da
kullanıcıdan şebekeye aynı biçimde en yüksek hızla ulaşabiliyor olmasıdır. Asimetrik bir
hatta ise sözü edilen bu iki veri akışı sırasında ulaşabilen en yüksek hızlar farklı
olmaktadır.
3. Dsl Türleri
ADSL
ADSL (Asymetric Digital Subscriber Line}, ev ve ofis kullanıcıları arasında en çok
kullanılan DSL formudur. ADSL'nin asimetrik özelliği, yükleme ve indirme için ayrıayrı
hızlara sahip olmasından ileri gelir. Bant genişliğinin küçük bir kısmı Yükleme (upload)
için kullanılırken büyük bir kısmı indirme (download) için kullanılmaktadır. Son
kullanıcıların Internet ortamında, indirme hız genellikle yükleme hızından çok daha
önemlidir. Alınmak istenen bilgi, gönderilenden genellikle daha fazladır.
Bu servisin diğer yüksek hızlı alternatiflere göre (kablo modemler. vb.) en ciddi avantaj
bant genişliğinin garanti edilmesinde yatmaktadır. Diğerlerinde mevcut olan bant
genişliğini komşularınızla paylaşırken ADSL'de ödediğiniz Ücret ölçüsünde garantili bir
erişim hızı bulunmaktadır. Türkiye de TTnet ile birlikte bağlayan DSL varyant da
ADSL'dir ve Farklı upload/download hızlarında farkl tarifelerle ücretlendirilmektedir.
CDSL
Consumer DSL, ADSL'den biraz daha yavaştır ancak kullanıc tarafına sinyal bölücüsü
gerektirmediğinden kurulumu daha ucuzdur. CDSL Rockwell tarafından geliştirilen özel
bir çözümdür ve kendi taşıyıc teknolojisine sahiptir.
G.Lite veya DSL Lite
G.Lite, sinyal bölücü istenmeyen daha yavaş bir ADSL dir. Bu telefon şirketlerine
merkezi yönetim kolaylığı getirir. Resmi ITU-T standard 1.544-6 Mbps indirme ve 128384 Kbps yükleme hız öngörmüştür. ABD başta olmak üzere hızla yayılan G.lite n tüm
dünyada en yaygın teknoloji olması beklenmektedir.
HDSL
DSL in ilk varyantı olan HDSL (High bit-rat DSL) her iki yönde eşit hıza sahip
teknolojidir. Genellikle kurumsal bağlantılar için tercih edilir. Ancak simetrik olması
maksimum iletim hızını düşürür. Bir bakır kabloda taşınabilecek veriyi azami olarak
taşır.
IDSL
ISDN DSL, DSL den çok ISDN teknolojisine yakındır. 128 Kbps ve daha yüksek
hızlarda çalışır.
RADSL
RADSL (Rate-Adaptive DSL), Westell şirketi taraf ndan geliştirilen bir ADSL
teknolojisidir.
Yazılım aracılığıyla hattın durumuna göre veri hızını ayarlamak mümkündür. ADSL nin
erişebileceği azami hızların üzerine çıkma olanağı bulunmaktadır.
UDSL
Unidirectional DSL, tek yönlü bir HDSL varyantıdır. Bazı Avrupa şirketlerince
geliştirilmiş ve Kullanılmaktadır.
VDSL
Very High Data Rate DSL, çok yüksek hızlar vaat eden gelişen bir teknolojidir. 300
metreye kadar olan mesafelerde 51-55 Mbps aras hızlara erişmek olanaklıdır. ADSL nin
yaygınlaşmasına paralel olarak onunla birlikte kullanılacağı düşünülmektedir.
Transmisyon teknolojisi ve etkinliği bazı ortamlarda henüz denenmemiştir. Standart
belirleyicileri üzerinde çalışmaktadır.
4. DSL nasıl çalışıyor?
POTS olarak adlandırılan geleneksel telefon servisi, ev veya işyerini, twisted pair olarak
adlandırılan, birbirine sarılmış bir çift bakır kablo üzerinden telefon şirketine bağlar.
Telefon hatları, aynı anda hem karşıdakiyle konuşulabilen, hem de dinlenebilen bir
özelliğe (full duplex) sahiptir. Bu nedenle bir çift bakır kablodan oluşmaktadır.
Telefon servisi, başka telefon kullanıcıları ile haberleşmeyi sağlayabildiği gibi
modemlerin kullanımıyla, veri iletişimine de olanak tanır. Bu sistemin kullandığı
sinyaller analog sinyallerdir. Alıcı-vericiler (telefonlar) akustik ses dalgalarını, farklı
yüksekliklere sahip elektrik sinyallerine çevirirler.
Modemler bilgisayardan gelen sayısal sinyalleri analog sinyallere, telefon hattından gelen
analog sinyalleri de sayısal sinyallere çevirir. Böylece telefon hattından analog sinyaller
aktarılır ve sayısal sinyallere çevrilerek bilgisayarın anlaması sağlanır. Analog
transmisyon, bakır kablonun kapasitesinin çok küçük bir bölümünü kullanır.
Bilgisayarın veri alma yeteneği, telefon şirketinin modemden sayısal olarak gelen veriyi
analog forma çevirmesi ve bu şekilde geri gönderildikten sonra modem tarafından tekrar
sayısal forma çevrilmesinden dolayı kısıtlanmaktadır. Bir başka deyişle analog aktarım
ev veya işyerindeki telefon ile telefon şirketi arasındaki bant genişliğinde bir darboğaz
yaratır.
DSL, sayısal verinin analog forma ve tekrar geriye çevrilmeyeceğini varsayan bir
teknolojidir. DSL, modemleri sinyallere çevirmez bunun yerine verileri sayısal olarak
yollar ve alır. Sinyalleri çevirmeye gerek kalmadığından veriler normal modemlerden çok
daha hızlı iletilir.
Sayısal veri, bilgisayara doğrudan doğruya bu şekilde gelerek telekom şirketinin
aktarabileceği bant genişliğini kat kat artırır. Eğer sinyalin ayrılması sağlanırsa, bant
genişliğinin bir bölümü analog sinyallerin transferi için de ayrılabilir; böylece telefon ile
bilgisayarın aynı hatta, aynı anda kullanımı mümkün olabilir.
Veri aktarımını etkileyen faktörler
Ev veya işyerinin, DSL hizmetinin sunulduğu şebekeye yakınlığı, hatta kullanılan bakır
kablonun çapı, kullanılan modemin tipi, alınacak servisin kalitesi ve hızını doğrudan
etkiler. 8 Mbps’a varan hızlarda veri iletimi mümkün olabilmektedir. Bu hız, video, ses,
hareketli 3D grafikler v.b. çoklu ortam bilgisinin kesintisiz alınabilmesi için yeterlidir.
Bir DSL kurulumunun azami uzaklığı tekrarlayıcı kullanılmadığı takdirde yalnızca 5.5
km ile sınırlıdır. Bundan daha fazla uzunluğa sahip bir kablo üzerinden verilen bir
servisin hem kalitesi, hem de hızı düşer. Eğer telefon şirketi yerel DSL döngüsünü fiber
optikle takviye ederse 5.5 km’nin ötesinde DSL kullanma olanağı doğacaktır.
xDSL erişiminde kullanılan cihazlar
DSLAM (Digital Subscriber Line Access Mul-tiplexer-Sayısal Abone Hattı Erişim
Çok-layıcıları): Birden fazla DSL kullanıcısını yüksek hızlı bir omurgaya bağlamak için
telefon şirketleri DSL erişim çoklayıcıları kullanırlar (DSLAM). Bu cihazlar, üzerinde
xDSL hizmetlerine ait portların bulunduğu, ATM (Asynchronous Transfer ModeEşzamansız İletim Modu) şebekeleri üzerinden birbirine bağlanan, abonelerden gelen
trafiği toplayarak istenen yönlerde iletebilen cihazlardır.
DSL teknolojisinin kullanım ve uygulama alanları
İnternete yüksek hızlarda bağlantıya olanak tanıyan DSL teknolojisi, birleşik intranetlerin
kurulması, daha gelişmiş sanal alışveriş, video oyunları ve farklı iletişim seçenekleri gibi
birçok avantajı da kullanıcıya ulaştırıyor. Günümüze dek yararlanılan diğer internet
erişim biçimlerinden çok daha fazla özellik sunan DSL, yüksek kalitede video yayını,
video konferans, yüksek hızda veri transferi için gereken hızı sağlayan en iyi alternatif
olma özelliğini de elinde tutuyor. Bunun yanı sıra internete sürekli bağlı kalmanın
getirdiği diğer yazılım avantajlardan da yararlanılabiliyor. Özellikle IP multicast gibi
streaming uygulamalarının da kullanılmasıyla iş, eğlence ve en önemlisi eğitim
alanlarında da büyük gelişmeler elde edilebiliyor.
DSL teknolojisinin avantajlı yönleri
• Dünya üzerinde kurulu 800.000’den fazla lokal santral bölgesinde telefon kullanımı için
çekilmiş olan bakır alt yapıyı kullanması, ekstra alt yapı yatırımı gerektirmemesi,
• Sinyalizasyonda özel bir dijit kullanmaması (ses için 4 kHz olan standart, DSL’de 1.2
MHz’e ulaşmaktadır),
• Komünikasyon teknolojisinde kullanılan mevcut ve yeni çıkabilecek yöntemlerin DSL
üzerinde uygulanabilmesi,
• Kullanılan donanımların aynı servisi sağlamada kullanılan donanımlarla karşılaştırmalı
bir maliyet avantajına sahip olması,
• Simetrik ve asimetrik veri aktarımının mümkün olması,
• Mevcut bakır tel yatırımının, düşük maliyetle yüksek hızlara çevrilmesi.
5. SONUÇ
Günümüzde birçok iletişim teknolojilerine alternatif olarak kullanılmaya başlayan DSL
teknolojisi; iletişime önemli katkılar ve avantajlar getirmiştir. Dünyada kurulu
yüzbinlerce lokal santral bölgesinde telefon kullanımı için mevcut bakır altyapının
değişimine ihtiyaç duyulmamaktadır. Veri iletiminde çok yüksek bant genişliği
sağlaması, Sinyalizasyonda özel bir digital kodlama kullanması (voice için 4 kHz olan
standart, DSL de 1.2 MHz e ulaşmıştır), İletişim teknolojisinde varolan ve yeni
çıkabilecek hizmetlerin DSL üzerinde uygulanabilmesi, Kullanılan donanımların aynı
servisi sağlamada diğer donanımlara göre belirgin maliyet avantajları sağlaması gibi
birçok sebebten dolayı DSL teknolojisi iletişimde önemli bir yer oluşturmaktadır.
Bunların yanında, veri hızı iletiminde hız karşılaştırması yapıldığında, bugünün en hızlı
analog medeminden 200 defa daha hızlı erişim imkanı sağlaması, internetle ilgili
hizmetlerde genişbant erişim olanağı, Hızla gelişen ve çok büyük hacimlere erişmesi
beklenen e-Devlet, e-Türkiye uygulamalarında önemli bir teknoloji olarak
değerlendirilebilecektir.
Dünyaya genel bakış
Dünyadaki telekom şirketlerinin çoğu DSL servisi vermektedir. Gelişmiş telekom
pazarlarından olan Japonya ile İngiltere DSL servis sağlayıcılarına en geç katılanlardır.
DSL servis ücretlerinin, bölgesel bazda sıralanışı ucuzdan pahalıya doğru şöyledir:
- Asya Pasifik
- Amerika
- Avrupa
1998’de önde gelen telefon şirketlerinin internet erişimi için ADSL hizmeti vermeye
başladığı görülmektedir. ISP’ler telefon şirketlerinden ayrı olarak HDSL hizmetleri
vermektedirler. ISP’lerin HDSL, SDSL, IDSL ve ADSL’den oluşan geniş bir portföy
oluşturmaları beklenmektedir.
xDSL’in dünyada kullanımı 2002 yılından itibaren büyük oranda yaygınlaşacaktır. ADSL
önde olacak, diğerleri de pazardaki yerlerini alacaklardır.
DSL ailesinin pazarı
1991/1992 (H)DSL piyasaya tanıtıldı
1993 (A)DSL piyasaya tanıtıldı
1994 VoD büyümeye başladı
1995 VoD azalmaya başladı
1996 İnternet büyümeye başladı
2000 Çoklu ortam uygulamaları başladı
(multimedya)
2001 DSL ailesi yayılmaya başladı.
Dünyada xDSL’in başlayışı
Kuzey Amerika-Kanada
Firma Tarih
BC Telekom 1998
Bell Kanada 1998
Island Telecom 1999
MTS 1997
MTT, NB Telecom 1998
New Tel., Norveç Tel. 1999
Teus planet 1999