bilgi notu
advertisement
BİLGİ NOTU Göç Politikaları Bağlamında, Hollanda’daki Siyasi Partilerin Seçim Programları 14 Şubat 2017 Giriş Hollanda halkı 15 Mart 2017’de parlamento seçimleri için sandık başına gidecek. Bu kapsamda seçime katılacak olan siyasi partiler (geçici) seçim programlarını açıkladı. Bu bilgi notunda partilerin seçim programlarında; göç, entegrasyon, ayrımcılık ve aşırıcılıkla mücadele konularını nasıl ele aldığı açıklanmaktadır1. Güncel Durum ve Seçimlere Katılacak Olan Siyasi Partiler Hollanda parlamentosundaki (Temsilciler Meclisi, Tweede Kamer) 150 sandalyeden en az 1 veya 2’sini kazanma olasılığı olan siyasi partiler aşağıdaki tabloda sunulmuştur.2 Parlamentonun mevcut sandalye dağılımı da tablodadır. Bu bilgi notunda kaynak olarak kullanılan rapor: Ewoud Butter. (21 Kasım 2016). Wat zeggen de politieke partijen over integratie en inclusie? Een inventarisatie van de verkiezingsprogramma’s over immigratie, integratie, discriminatie en tegengaan van radicalisering. Kennisplatform Integratie & Samenleving. https://www.kis.nl/sites/default/files/bestanden/Publicaties/verkiezingsprogrammas-politiek-over-diversiteitinclusie.pdf Erişim: 19 Aralık 2016 1 Entegrasyon ve Toplum Bilgi Platformu (Kennisplatform Integratie & Samenleving - KIS) Hollanda’da entegrasyon, göç ve çeşitlilik konuları üzerinde araştırma yapan ve tavsiye veren bir kurumdur. KIS hazırladığı bilgi ve raporları, belediyede ve diğer devlet kurumlarında çalışan yetkililerle, siyasetçilerle, uzmanlarla ve göçmen kuruluşlarla paylaşmaktadır. Kadir Canatan, Ahmet Yükleyen, Fatih Serbest ve Fatih Okumuş. (2015). 2014 Yılı Hollanda İnsan Hakları Raporu. İstanbul Zaim Üniversitesi. 2 1 Siyasi Görüş Siyasi Parti3 Parlamentoda Sandalye Sayısı 4 Anketler5 Anketler yüzdelik oran (12 Şubat 2017) (12 Şubat 2017) Liberal Parti (VVD) Muhafazakar-liberalizm 40 22 ila 26 15% ila 17% İşçi Partisi (PvdA) Sosyal Demokrasi 35 11 ila 15 7% ila 9% Özgürlük Partisi (PVV) Popülizm 12 25 ila 31 17% ila 20% Hristiyan Demokrat Parti (CDA) Hristiyan Demokrasi 13 14 ila 18 10% ila 11% Demokratlar 66 (D66) İlerici liberalizm 12 14 ila 18 10% ila 11% Yeşil Sol (GroenLinks) Ekolojizm 4 13 ila 17 9% ila 11% Sosyalist Parti (SP) Sosyalizm 15 12 ila 16 8% ila 10% 50+ (50PLUS) Yaşlılar 1 7 ila 11 5% ila 7% Hristiyan Birlik Partisi (CU) Hristiyan sosyal 5 5 ila 7 4% Hayvan Hakları Partisi (PvdD) Hayvan Hakları 2 3 ila 5 3% Devletçi Reform Partisi (SGP) Reformcu 3 3 ila 5 2,5% Hollanda İçin (VNL) PVV’den ayrılan 2 0 ila 1 0% ila 0,5% Denk İşçi Partisinden ayrılan 2 0 ila 2 0% ila 1% 6 Seçim Programları Partilerin (geçici) seçim programlarında, aşağıda belirtilen konular hakkındaki görüşleri incelenmiştir: 1. Mülteciler ve göçmenler 2. Vatandaşlığa geçme ve entegrasyon 3. Çeşitlilik 4. Ayrımcılık, polisin etnik kökeni dikkate alarak hareket etmesi7 ve din özgürlüğü 5. Radikalleşme ve terör Daha ayrıntılı bilgi için ‘Hollanda’daki Siyasi Partiler’ isimli bilgi notuna bakınız. Tweede Kamer der Staten-Generaal. (2016). Fracties. https://www.tweedekamer.nl/kamerleden/fracties Erişim: 30 Aralık 2016 5 Peilingwijzer, update 12 februari 2017. http://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/ Erişim: 14 Şubat 2017 6 Türkiye kökenli Hollanda milletvekilleri Tunahan Kuzu ve Selçuk Öztürk, 2014’ün Kasım ayında İşçi Partisi’nden ihraç edildikten sonra 9 Şubat 2015’te DENK’i kurmuşlardır. 7 Uluslararası Af Örgütü Amnesty International tarafından “ayrımcılığın bir çeşidi olarak tanımlanan ‘etnisch profileren’ (polisin etnik kökeni dikkate alarak hareket etmesi) Hollanda’daki yabancılar, Hollandalılara kıyasla daha fazla polis müdahalesine maruz kalıyor. Bu durum Uluslararası Af Örgütü’ne (Amnesty International) göre insan haklarına aykırıdır. https://www.amnesty.nl/etnischprofileren Erişim: 2 Ocak 2017 3 4 2 1. Mülteciler & Göçmenler Çatışma Bölgelerinin Etrafındaki Ülkelerde Mültecilere Yönelik Verilen Hizmetler VVD, SP, D66, GroenLinks, CDA, CU, PvdA, 50PLUS, VNL, SGP, DENK ve PvdA bölge ülkelerdeki mültecilere yönelik barınma merkezlerinin/kuruluşlarının daha kaliteli hale getirilmesi için yatırım yapılmasını istiyor. Böylece mülteciler; daha güvenli, sağlıklı bir ortamda olacak. Aynı zamanda daha iyi eğitim ve sağlık hizmetlerinden de yararlanacak. Hatta VVD’ye göre bölge ülkelere yapılan bu yatırım sayesinde Avrupa’ya yönelik iltica başvuruları azalacak. VVD, bölge ülkelerinin mültecilere oturma izni vermesini de istiyor. SGP ise baskı altında olan Hristiyanların ayrıca önemsenmesini istiyor. İnsan Kaçakçıları CU, SGP ve PvdD insan kaçakçılarına yönelik sert bir politika uygulamak istiyor. D66, GroenLinks ve PvdA’ya göre mülteciler için daha güvenli ve yasal rotalar oluşturulmalı. D66 buna ek olarak “Avrupa sınır ve sahil güvenliği” birimi oluşturulmasını istiyor. PvdD’ye göre ise Türkiye ile mülteci anlaşması feshedilmeli. Sınır Kontrolleri Ve Başvuru Noktaları VVD, D66, SP, 50PLUS, CDA ve CU Avrupa’daki sınır kontrollerinin artırılmasından yana. SP ve D66 ise Avrupa sınırlarında ‘başvuru merkezlerinin’ oluşturulmasını ve bu noktalarda sığınmacıların mecburi olarak başvuru yapmasını istiyor. Buna karşın GroenLinks da iltica başvurularının AB’nin diplomatik noktalarında yapılmasını istiyor. CU İtalya ve Yunanistan’daki kampların koşulların düzeltilmesi için AB aracılığıyla finansal destek sağlanmasını istiyor. PvdA, D66, DENK ve CU, Avrupa ülkeleri için özel bir ‘Avrupa geri dönüş politikası’ oluşturmak istiyor. Bu politika ile mültecilerin geldikleri ülkeye geri gönderilmesini belirleyen şartların ele alınması isteniyor. 3 Sığınmacıların Avrupa’daki Yerleşimi SP, VVD, CU, PvdD, DENK, CDA, GroenLinks, PvdA, D66 ve 50PLUS partilerine göre, mültecilerin Avrupa ülkeleri arasında adaletli şekilde dağıtılması gerekiyor. Hatta PvdA, DENK, CDA ve PvdD bu kapsamdaki anlaşmalara uymayan ülkelere yaptırım uygulanmasından yana. D66 ‘Avrupa mülteci politikası’ oluşturmak istiyor. D66 ayrıca AB’nin mültecilerle ilgili bir Avrupa komiseri atamasını ve çok sayıda mülteci alan AB ülkelerinin finansal olarak ödüllendirilmesini istiyor. 50PLUS ise mülteci dağılımında AB ülkelerinin nüfusunun hesaba katılması gerektiğini savunuyor. Hollanda’daki Mülteci Başvuru İşlemleri Siyasi partiler, bu prosedürün daha hızlı tamamlanması taraftarı. GroenLinks iltica başvurularının bir sene içerisinde sonuçlanmasını ve iltica başvurusuyla aile birleşimi için de başvuru yapılmasını mümkün kılmak istiyor. VVD ise mültecilerin, iltica başvurusunu tekrarlaması durumunda, sözkonusu kişinin, sonuç alınana kadar geçen süreçte ülkede beklemesini yasaklamaktan yana. Parti ayrıca bu duruma engel olmak için; başvurusu reddolanların temyize gitme imkanını ortadan kaldırmak istiyor. Buna paralel olarak SGP de, iltica başvurularının tekrarlanmaması için önlem alınması gerektiği görüşünde. (Örn: Mültecilerin ikinci bir başvuru sürecindeki hukuki masrafları devlet tarafından daha az desteklenmeli.) SGP ayrıca aile birleşimine de kısıtlama getirilmesi taraftarı. Kimlerin İltica Başvurusu Kabul Edilmeli? PVV ve VNL mültecilere tamamen karşı. PVV ayrıca Müslüman ülkelerden gelen göçmenlerin ülkeye girişinin yasaklanmasını istiyor. Buna ek olarak PVV, daha önce verilmiş olan oturma izinlerini de iptal etmek istiyor. Parti ülkedeki bütün mülteci barınma merkezlerini kapatmak istiyor. Öte yandan VNL ve SGP’ye göre sınır kontrolleri artırılmalı. VNL, Avustralya modelinde olduğu gibi katı bir göç politikası istiyor. VNL’ye göre çocuk yaştakilerle 4 evlilik yapan göçmenler ise doğrudan sınır dışı edilmeli. Parti ayrıca kaçtığı ülkeye geri tatile giden mültecileri de sınır dışı etmekten yana. PvdA, Hollandalı işçilerin, gelen mülteciler nedeniyle mağdur olmamasını şart koşuyor. Ayrıca PvdA, D66 ve VVD ‘beyin göçünün’ önemine dikkat çekiyor. D66 ve CU ise bir Mavi Kart sistemi oluşturmak istiyor. Böylelikle D66’ya göre işverenler çalışanları farklı ülkelere de gönderebilecek ve AB-ülkelerinde bir işçinin çalışması kolaylaşacak. Buna ek olarak CU, Mavi Kart sistemini genişletmek de istiyor. VNL’ye göre ise Hollanda sadece ekonomik katkıda bulunabilecek insanlara kapılarını açmalı. SGP’ye göre iltica başvurusunda bulunanlar; kendi ayakları üzerinde durabileceklerini ispat etmeli, aksi takdirde bu kişilerin göç etmesi ve aile birleşimi engellenmeli. VVD ise AB genelinde evlilik yoluyla oturma izni alan göçmenlere yönelik kuralları katılaştırmak istiyor. Siyasi partiler ayrıca kabul edilmesi gereken göçmenleri sınıflandırıyor. PvdA, GroenLinks, CU ve PvdD cinsel eğilim, cinsiyet, din veya siyasi görüşlerinden dolayı sığınan göçmenlere ayrıca özen gösterilmesi gerektiği görüşünde. Buna ek olarak PvdA insan ticareti mağdurlarına, tek başına seyahat eden; kadın, çocuk ve engellilere dikkat çekiyor. SGP ise öncelikle Müslüman ülkelerde şiddete maruz kalan Hristiyanlara kapıların açılması gerektiğini savunuyor. CU ise “din değiştirenlere, insan ticareti mağdurlarına, çocuk yaşta evlenenlere, savaş suçu işlediğinden şüphelenilenlere” ayrıca vurgu yapıyor. DENK mültecilerin statüsüne dair sözleşmenin ilgili (1F) maddesinin uygulanması sırasında eşitlikçi olunması gerektiğini savunuyor. Mülteci Barınma Merkezleri CU ve D66 çocukların iltica işlemleri sırasında olabildiğince az mekan değiştirmesini istiyor. D66, CDA, GroenLinks, PvdD, SGP, SP ve DENK bölgenin demografisi göz önünde bulundurularak küçük ölçekte barınma merkezlerinin oluşturulmasından yana. CU ve SGP’ye göre merkezlerde mültecilerin, zamanlarını kaliteli ve verimli 5 şekilde değerlendirebilmelerini sağlayacak imkanlar sağlanmalı ve bu yönde sivil toplum kuruluşlarının girişimleri desteklenmeli. Mülteci Barınma Merkezlerinde Hassas Gruplar VVD, PvdA, D66, CU, SP ve GroenLinks Mülteci Barınma Merkezlerinde bulunan hassas mülteci grupların ayrımcılığa, dışlanmaya ve tehdite karşı korunmasını istiyor. Çocuk Affı ("Çocuk Affı" uzun süre önce Hollanda'da yaşayan mülteci çocuklar için çıkarılan bir uygulama. Buna göre, 18 yaşına bastıklarında 5 yıldan daha uzun süre Hollanda'da yaşayan ve iltica başvurusu yapmış ailelerin çocuklarına oturma izni veriliyor. Amaç Hollanda'da büyümüş çocukları mağdur etmemek.) VVD çocuk affı uygulamasını kaldırmak istiyor. SGP ise uygulamaya kısıtlamalar getirmek istiyor. Öte yandan D66, CU, SP, PvdD ve GroenLinks ise çocuk affının genişletilmesini istiyor. Özellikle de GroenLinks, sığınmacı çocukların haklarının genişletilmesinden yana. PvdA seçim programında çocuk affı konusuna yer vermiyor. Ancak PvdA çocukların ve onların haklarının daha iyi korunmasını istiyor ve refakatçisiz seyahat eden çocukların güvenliğini artırmak istiyor. (Örn: Yunanistan ve İtalya’dan gelecek olan sığınmacılarda çocuklara öncelik tanınması…) İltica Başvurusu Olumsuz Sonuçlanan Mülteciler Bütün siyasi partiler iltica başvurusu olumsuz cevaplanan mültecilerin mümkün olduğu kadar çabuk ülkelerine geri gönderilmesini istiyor. Ancak uygulamada her mülteci Hollanda’dan ayrıl(a)mıyor. Bu insanlar bazı belediyelerde ‘bed-bad-brood’ isimli hizmetten yaralanıyor. Bu hizmet aracılığıyla belediyeler mültecilerin temel ihtiyaçlarının giderilmesi için devletten bağımsız olarak yardım sunuyor. VVD’ye göre iltica başvurusuna olumsuz cevap alanlar ülkeyi terketmeye zorlanmalı. Belediyeler bu süreci desteklemeli ve mültecilere ‘bed-bad-brood’ hizmeti sunmamalıdır. VVD ayrıca sözkonusu göçmenlere ve onlara yardım edenlere yaptırım uygulamak istiyor. PvdA ve VVD bu göçmenlerin geldikleri ülke tarafından geri 6 alınması için sözkonusu ülkelerle katı anlaşmalar yapılmasını istiyor. SGP de sözkonusu göçmenlerin zorla geri gönderilmesi için daha fazla yatırım yapılmasını istiyor. CDA ise ‘güvenli ülkelerden’ gelen göçmenlerin geri dönmesi için; Hollanda’nın bu ülkelerle anlaşma yapmasını istiyor. Ayrıca CDA bu sürece katkı sağlamayan ülkeleri, bazı yardımlardan muaf tutarak baskı altına almaktan yana. CU ve D66 göçmenlerin zorla geri gönderilmesi konusunda diğer Avrupa ülkeleriyle birlikte çalışmak istiyor. D66, SP, PvdD ve CU’ya göre devlet; iltica başvurusu reddedildikten sonra Hollanda’yı terk etmeyen göçmenlerin sokakta kalmaması için, bu göçmenlere yardım sunan belediyeleri desteklemeli. Diğer partilere kıyasla GroenLinks, göçmenlerin geri gönderilmesi konusunda biraz daha esnek. Parti, geri gönderilmesi mümkün olmayan göçmenlere 3 sene geçici oturma izni verilmesi taraftarı. 3 sene sonra hala geri gönderilmeleri mümkün değilse, oturma izninin kalıcı olması gerektiğini savunuyor. CU’ya göre ise eğer göçmenler bütün gayretlere rağmen geri dönemiyorsa; bir senelik oturma izni verilmeli. 2. Vatandaşlığa Geçme ve Entegrasyon Göçmenlerin Hollanda’da Yerleşimi PvdA; mültecilerin Hollanda’ya ilk ayak bastıkları yerde ikamet etmelerinden yana. Ayrıca parti ev sayısının az olduğu bölgelerde, sığınmacılara öncelik tanınmasına karşı; bu sığınmacılara özel, geçici küçük evler inşa edilmeli. D66 ise iltica süreci devam eden sığınmacılar için gelecekte 100 bin yeni (düşük gelirli kişilere devlet destekli) konut inşa edilmesi taraftarı. Buna karşın DENK ise mevcut boş evlerin daha iyi değerlendirilmesinden yana. SP de maddi gücü olan belediyelerin de mültecilere kapılarını açması gerektiği görüşünde. 7 Göçmenler İçin Eğitim ve İstihdam D66, CU ve GroenLinks; mültecilerin ülkeye geldikleri andan itibaren dil dersi almalarını ve (gönüllü) iş imkanından yararlanmalarını istiyor. DENK de mültecilerin yasal yollardan eğitim ve çalışma imkanına daha çabuk sahip olabilmesini istiyor. SP sığınmacıların, oturma izni alır almaz Flamanca öğrenmesini istiyor. PvdD de dil eğitiminin önemine vurgu yapıyor. Ayrıca SP ve CDA; devletin dil eğitimi konusunda destek sağlamasını istiyor. D66, göçmenlerin ülkeye geldiklerinde; iki senelik uluslararası hazırlık sınıflarına (internationale schakelklas = ISK) yerleştirilmesini istiyor. D66, 16 yaşının üzerindekiler için ise özel eğitim programları oluşturulmasını ve diploma denklik sürecinin hızlı yürütülmesini istiyor. PvdA “entegrasyon eğitiminin” kalitesini artırmak ve bunu Hollanda eğitim sistemiyle uyumlu hale getirmek istiyor. DENK mültecilere ve mülteci çocuklara yönelik eğitim ve sağlık hizmeti için daha fazla finansal yatırım yapılmasından yana. SP, GroenLinks, 50PLUS, PvdA ve CU, Hollanda’daki özgürlüklerin ve anayasanın, mülteciler tarafından kabul edilmesi gerektiği konusuna özellikle vurgu yapıyor. Bu kapsamda PvdA; hoşgörü, özgürlük, eşitlilik, sağduyu ve insan hakları gibi konulara saygı duyulacağına dair mültecilerin imza vermesini istiyor. 50PLUS Belçika örneğinde olduğu gibi bir beyanname oluşturulup imzalanmasından yana. VVD ise “Sadece ‘bizim’ özgürlüklerimizi benimsedikleri takdirde mülteciler, Hollanda’ya ait kabul edileceklerdir” ifadelerini kullanıyor. SGP de Hollanda tarihini, kültürünü ve geleneklerini öğrenmeyi reddedenlerin “Hollanda’da ikamet etmeyi unutmasını” söylüyor. SGP uyum kurslarında dile ek olarak Hollanda’nın ulusal marşı ve önemli (bayram) günlerin öğretilmesini istiyor. Bir diğer dikkat çeken nokta ise CU’nun imzalatmak istediği ‘sadakat beyannamesi’nde; hukuk devleti, din özgürlüğü, eşitlik, kadın/ azınlık haklarının gözetilmesi ön planda. 8 Vatandaşlığa Geçme Masrafları Ve Uyum Zorunluluğu PvdA’ya göre vatandaşlığa geçme masraflarına devlet katkı sağlamalı. VVD ise tam tersi görüşte. VVD ayrıca dil öğrenmek için gayret göstermeyenlerin, finansal yardımlardan faydalanmasını hatta oturma izninin sürmesini istemiyor. SGP de entegrasyon şartlarına uymayanların finansal yardımdan mahrum bırakılmasını istiyor. D66 ve CDA; sınır dışı etmek gibi yaptırımlardan bahsediyor. Aşırı sağcı bir parti olan VNL ise mültecilerin ilk 10 sene sosyal devlet imkanlarından yararlanamamasından yana. Vatandaşlık, Çifte Vatandaşlık ve Ulusal Bayramlar VVD, VNL ve 50PLUS yabancılara vatandaşlık verilmesini zorlaştırmak istiyor. Bu partilere göre vatandaşlık için bekleme süresi 10 yıla çıkarılmalı. Hatta 50PLUS: göçmenlerin suça karışmamış olmalarını, Flamancaya hakim olmalarını ve anayasayı kabul yemini etmelerini şart koşuyor. VVD’ye göre ise bir göçmen, devlet yardımına “fazlasıyla muhtaç” olduğunda vatandaşlık başvurusu kabul edilmemeli. Ayrıca; suça karışmış olmak ve “toplum için tehdit oluşturmak” da VVD için reddedilme sebebi. D66 ise vatandaşlık için bekleme süresini 5 yıla indirmek istiyor. CDA göçmenlerin topluma özel veya büyük bir katkı sağlaması durumunda, vatandaşlık için bekleme süresini azaltmak istiyor. 50PLUS, SGP ve CDA çifte vatandaşlığı olabildiğince kısıtlamak istiyor. VNL çifte vatandaşlığa sahip olanların (belirli suçlara) suça karışması durumunda Hollanda vatandaşlığından atılması taraftarı. PVV ise çifte vatandaşlığı olan suçluları, vatandaşlıktan atıp sınır dışı etmek istiyor. D66 ise çifte vatandaşlık konusunda en esnek davranan parti. VNL ulusal bayramların korunmasını istiyor. SGP de Hristiyan dininin/özel günlerinin yasalardan silinmesine ve İslami bayramların resmi bir gün olarak kutlanmasına karşı. DENK ise (çokkültürlülük açısından) farklı insanların ortak özelliklerinin kutlandığı bir “Ulusal Devlet Vatandaşlığı Günü” ilan edilmesini istiyor. 9 Entegrasyon ve Ayrışma PvdA, SP ve VNL entegrasyon konusunda bazı planlar ortaya koyuyor. SP uyum konusunda çok zayıf kalan göçmenlere yönelik özel bir entegrasyon politikası oluşturmak istiyor. VNL entegrasyon politikalarında Flamanca’nın özellikle önemsenmesi taraftarı. SGP, ayrışma konusunda belediyelere görevler yüklüyor. Batılı olmayan göçmenlerin bir bölgede yığılıp kalmamasını isteyen parti, onların topluma karışmaları için özel bir yerleşim politikası oluşturmak istiyor. PvdA da aynı şekilde göçmenlerin topluma karışmasını istiyor. Aynı zamanda PvdA farklı etnik kökenli öğrencilerin birarada eğitim aldığı okulların oluşturulmasından yana. SP, öğrencileri; kimliği ve vizyonu nedeniyle reddeden okullara devletin finansal destek vermesine karşı çıkıyor. PvdA toplumdaki farkılıklara rağmen herkesin eşit olduğu düşüncesinin, okullarda öğretilmesini istiyor. SP de eğitimde; toplumdaki farklılıklara ve farklı düşüncelere önem verilmesi taraftarı. DENK, birbirinden farklı kültüre sahip öğrencilerin irtibat halinde olmasını önemsiyor. Parti bu bağlamda yasalarla kardeş okulların oluşturulması gerektiği görüşünde. DENK ayrıca bir entegrasyon sorunundan ziyade, göçmenlerin kabulü konusunda sorun yaşandığını savunuyor. Hatta parti ‘entegrasyon gözlem sistemi’ yerine ‘karşılıklı kabulü’ ölçen bir ‘kabul gözlem sistemi’ oluşturulmasını istiyor. DENK ‘Karşılıklı Kabul Bakanlığı’ oluşturulmasını da istiyor. Parti bazı kutuplaştırıcı ve damgalayıcı kavramların kaldırılmasını da istiyor. (Örn: ‘atokton’ ve ‘alokton’) 3. Çeşitlilik Çeşitlilik Politikası PvdA, D66, GroenLinks, SP, CU, DENK ve VVD; devlet kurumlarında kültürel farklılığın artırılması ve kurumlarda toplumun her kesiminin daha iyi temsil edilmesi taraftarı. PvdA, SP, GroenLinks ve D66 bu konuda şeffaflık, sistematik takip istiyor ve kamuda her kesimin temsil edilmesi için devletin daha aktif bir rol alması taraftarı. 10 DENK de özellikle kadınlar ve göçmenler için devlette bir ‘çeşitlilik kotası’ oluşturulması taraftarı. Hatta Hollanda’daki büyük şirketlerde yüksek pozisyonların yüzde 10’unun göç geçmişi olanlarla doldurulmasını hedefliyor. VVD; çeşitliliğe önem verdiğini söylese de yasalarla kimsenin zorlanamayacağı ve bu yüzden de kota sisteminin olmaması gerektiği görüşünde. 4. Ayrımcılık, Polisin Etnik Kökeni Dikkate Alarak Hareket Etmesi8 ve Din Özgürlüğü VVD ayrımcılıkla mücadalenin önüne; yasaları iyi uygulayarak ve eğitim vererek geçileceğini savunuyor. Diğer partiler ise yasal düzenlemeler yapmak istiyor. (Örn: ayrımcılık kayıtlarının oluşturulmasını, polise/ savcılığa daha fazla yetki verilmesi) Ayrımcılık Çeşitleri Siyasi partiler seçim programlarında aşağıdaki ayrımcılık çeşitleriyle mücadelenin önemine dikkat çekiyor: - Yaş ayrımcılığı (50PLUS, D66 ve GroenLinks) - Yahudi karşıtlığı (CDA, CU, PvdA, SGP, DENK ve D66) - Müslüman ayrımcılığı (CU, D66, PvdA. DENK ise İslamofobi ve Afrofobiden bahsediyor) - Cinsel eğilim ve cinsiyet tercihinden dolayı ayrımcılık (GroenLinks, D66 ve PvdA. DENK ise homofobiden bahsediyor) CU ve VNL Yahudi toplumunun güvenliğinin artırılmasına da vurgu yapıyor. CU; devletin Yahudi okulları ve ibadethanelerinin güvenliği için finansal destek vermesini istiyor. SGP’ye göre devlet; tarih derslerinde Yahudi Soykırımı konusuna itiraz edilmesinin önüne geçmeli. Ayrıca mültecilerin uyum eğitiminde bu konuya da önem verilmeli. SGP hem ülkenin hem de AB’nin, anti-semitik Filistin ders kitaplarına yönelik finansal desteğin kesilmesini de istiyor. 8 Ethnic/Racial profiling 11 Nefret Suçunun Kayıt Altına Alınması ve Yasal Süreç PvdA’ya göre ‘ırkçılık’ ‘nefret suçu’ olarak nitelendirilerek cezası ağırlaştırılmalı. Ayrımcılıkla mücadele konusunda mağdurların; elektronik bildirim uzmanlaşmış hatları polis üzerinden yetiştirilmeli. polise kolayca PvdA ihbarda bulunmasından yana. Ayrıca bu konuda polise /savcılığa daha fazla destek sağlanmalı. DENK ayrımcılık vakaları için özel bir kayıt sistemi oluşturulmasını istiyor. Bu kayıt sisteminde ayrımcılık yaptığı ispatlanan kişiler, kamuda çalıştırılmamalı. DENK’e göre ayrımcılıktan yargılanan kişilerin bir daha bu suçu işlememesi için “Ayrımcılığa Karşı Eğitici Önlem” uygulamalı. Ayrıca parti; bu kişilere; mağdurlarla iletişime geçerek görüşmelerini zorunlu hale getirmeyi amaçlıyor. Parti bu uygulamanın ‘kamu hizmeti cezası’ kapsamına alınmasını da istiyor. DENK ayrımcılık üzerine eğitim almış ‘ırkçılık polislerinin’ de yetiştirilmesi gerektiğini savunuyor. İş Piyasasında Ayrımcılık SP, GroenLinks ve PvdA iş piyasasında yaşanan ayrımcılıkla mücadele için kurumların/şirketlerin müfettişler tarafından daha fazla kontrol edilebilmesini istiyor. SP ayrımcılık yapan şirketlerin ifşa edilmesi ve yargılanmasını da istiyor. PvdA ise biraz daha ileri giderek, ayrımcılık suçu işleyen şirketlerin yaptıklarının basında ilan edilmesini istiyor. GroenLinks ise ayrımcılıktan yargılanan şirketlerin geçici olarak devlet harcamalarından mahrum bırakılması taraftarı. DENK ‘kurmaca/tuzak iş görüşmeleri’ düzenleyerek, kurumlarda ne derece ayrımcılık yapıldığını da kontrol etmek istiyor. Staj konusunda ayrımcılığı engellemek için ise DENK okulların, öğrencilere staj yeri ayarlamasını zorunlu hale getirmek istiyor. D66 işbaşvurusu sürecinde tarafsızlığı sağlamak istiyor. GroenLinks devletin “anonim işbaşvurusu” konusunda öncülük yapması taraftarı. Hatta PvdA bunun bütün devlet ve kamu kurumlarında uygulanmasını istiyor. 12 Polisin Etnik Kökeni Dikkate Alarak Hareket Etmesi9 PvdA, D66, SP, GroenLinks, DENK ve CU polis tarafından yapılan ayrımcılıkla; polis teşkilatlarında ‘çeşitlilik politikası’ uygulayarak mücadele etmek istiyor. Daha fazla yabancı kökenli polis memuru istihdam edilerek bu ayrımcılık engellenmek isteniyor. Ayrıca polisleri daha iyi eğitim vermek de bu probleme sunulan çözümler arasında. GroenLinks ve DENK polis memurlarının; vatandaşları, hangi gerekçe ile güvenlik çevirmesine aldıklarını anlatan bir form doldurmasını istiyor. Buna ek olarak DENK; vatandaşların bir bildirim hattı aracılığıyla polis memurlarını değerlendirmesini de talep ediyor. DENK bazı kurumlardaki (vergi daireleri, belediyeler, Vergi İnceleme ve Soruşturma Bürosu (FIOD), Sosyal İşler ve İstihdam Bakanlığı Denetimi gibi) ayrımcılığa ayrıca mercek tutulması gerektiğini savunuyor. Öte yandan VNL’ye göre ise polisin iş yükü ayrımcılık önlemleriyle daha da artırılmamalı. Hollanda’nın Sömürgeci Geçmişi ve Kölelik Tarihi DENK, PvdA, D66, GroenLinks ve CU Hollanda’nın sömürgeci geçmişi ve kölelik tarihine değiniyor. Partiler ülkenin kara lekesi olan bu geçmişi tartışmasını ve özeleştiri yapmasını istiyor. DENK’e göre sömürgecilik tarihi daha adaletli ve farklı bakış açılarıyla yeniden yazılmalı ve bunun için özel bir fakülte de oluşturulmalı. Hollanda’nın sömürgeci tarihinde kilit rol oynayan kişilerin isimlerinin, sokak ismi olarak kullanılmaması da maddeler arasında. GroenLinks hem tarihin olumsuz yanlarının hem de geleneklerin değişime uğrayabileceğinin kabullenilmesinden yana. (Örn: Aziz Nikola etkinliğindeki Kara Peter10) DENK de Kara Peter’in ırkçı imgelerden arındırılmasını istiyor. GroenLinks sömürge tarihindeki savaş mağdurlarının tanınması ve tazminat almaları gerektiği görüşünde. Buna ek olarak DENK de Hollanda’nın, kölelik geçmişinde ve Dipnot 7’ye bakınız. Hollanda’da her yıl geleneksel olarak Aziz Nikola (Sinterklaas) eğlenceleri düzenleniyor. Ülkede Kasım ayı ortasında başlayan ve 5 Aralık’a kadar süren eğlencelerde, Aziz Nikola ve siyahi yardımcıları canlandırılıyor. Aziz Nikola ve “Kara Peter” (Zwarte Piet) olarak adlandırılan siyahi yardımcıların; çocuklara hediye dağıttığı, hastane, alış-veriş merkezi gibi yerleri ziyaret ettiği etkinlikler kölelik düzeninden izler taşıdığı için büyük eleştiri alıyor. http://gocvakfi.org/hollandada-kara-peter/ Erişim: 2 Ocak 2017 9 10 13 Endonezya’daki işgal döneminde yaptığı toplu katliamlardan dolayı resmi olarak özür dilemesini ve tazminat ödemesini istiyor. Ermeni Meselesi DENK’in dikkat çeken isteklerinden biri de Ermeni meselesine dair bağımsız uluslararası bir araştırma yapılması. 5. Radikalleşme ve Terör Bütün partiler programlarında aşırıcılığı ve terör konusuna yer veriyor. Partilere göre toplum içindeki aşırıcı eğilimlerin gözlemlenebilmesi konusunda; devlet görevlilerine, eğitim kurumlarına ve sivil toplum örgütlerine daha fazla yatırım yapılmalı. SGP terörü övenlerin (DAİŞ ve Hamas bayrakları taşıyanların) yargılanmasını istiyor. VVD ve SGP savaş bölgelerine gidenleri ve terör suçuna karışanları cezalandırmak istiyor. VVD’ye göre Hollanda vatandaşlığı olan cihatçıların; sosyal ödenekleri, pasaportları ve oturma izinleri iptal edilmeli. SGP de bu noktada VVD ile kısmen benzer görüşlere sahip. Buna ek olarak VNL ve PVV savaş bölgelerinden gelen cihatçılara giriş yasağı da getirmek istiyor. CDA, SGP ve CU bu kişilerin ülkeye dönmeleri durumunda tutuklanmalarından yana. SP ise bu kişileri aşırıcılıkla mücadele programları ile topluma tekrar kazandırmak istiyor. Öte yandan çoğu parti terörle mücadele kapsamında devletin yetkilerinin genişletilmesini istiyor. DENK ise programında aşırı sağcı şiddete dikkat çeken tek parti konumunda. Parti aşırı sağcı şiddetle mücadele için bir eylem planı oluşturmak istiyor. Güvenlik Önlemleri Ve İnanç Özgürlüğü - CU parti programında ‘herkese inanç özgürlüğü’ vurgusu yapıyor. - DENK, Müslümanlar için ‘İslami finans’ imkanı istiyor. - DENK’e göre hem imam eğitimi olmalı hem de İslami eğitime eşit imkanlar sunulmalı. - PVV Hollanda’yı İslam’dan arındırmak istiyor. 14 - SGP’ye göre “Hristiyanlık ile İslam” bir değildir, ülke yasalarıyla çelişen İslami uygulamalar tolere edilemez ve şeriat ülkeye kesinlikle gelmemelidir. - CU erkek çocuklarının sünnet edilmesine ve kurban kesimine yasak getirilmemesini istiyor. - CU ve SGP’ye göre kamuda peçe gibi yüzü kapatan kıyafetler yasaklanmalı. - VVD yüzü kapatan (burka ve kask) kıyafetlerin kamusal alanda tamamen yasaklanmasını istiyor. - VNL de kamusal alanda burka ve peçe yasağı istiyor. - PVV kamu görevlileri için başörtüsünün ve “kamu düzenine aykırı diğer islami sembollerin” yasaklanmasını istiyor. - SGP’ye göre camilerin dışarıdan duyulacak şekilde ezan okuması yasaklanmalı ve camilerin inşasına belediyeler tarafından kısıtlama getirilmeli. - PVV’ye göre ise bütün camiler ve islam okulları kapatılmalı ve Kuran yasaklanmalı. - VVD, CDA, CU, SGP ve SP; nefreti körükleyen vaizlerin ülkede yasaklanmasından yana. VNL, SGP ve CDA ayrıca sözkonusu vaizleri davet eden camilerin ve kuruluşların da kapatılmasını istiyor. - VVD’ye göre dini kuruluşlara finansal destek veren şüpheli organizasyonlara müdahale edilmeli. - SGP de yurt dışındaki radikal grupların Hollanda’daki kuruluşlara yönelik finansal desteğini yasaklamak istiyor. CDA ve VNL camilerin ve İslami kuruluşların; başka devletlerden finansal destek almasını yasaklamak istiyor. CU ise dini toplulukların, siyasi ve kültürel kuruluşların; İran ve Suudi Arabistan gibi ülkelerden finansal destek almasını yasaklamak istiyor. - SP; Fas ve Türkiye gibi ülkelerin, Hollanda’daki insanlar üzerindeki etkisini engellemek için, bu ülkelerin (hükümetlerin) “uzantısı” olabilecek bazı kuruluşlarla işbirliği yapılmamasını istiyor. - SP, VVD ve D66 selefi kuruluşlara yaptırım ve kısıtlamalar getirilmesini istiyor. - SGP’ye göre radikal İslami düşüncelere sertçe müdahale edilmeli, ancak bu müdahaleden kiliselerin özgürlükleri etkilenmemeli. 15 Özet: Hollanda’da Göçmenlerin Ve Müslümanların Hak Ve Özgürlüklerini Hedef Alan Söylemler Seçim programlarında temel hak ve özgürlükleri tehdit edebilecek söylemler şu şekildedir: SGP aile birleşimine yönelik imkanların kısıtlanmasından yana. VVD AB’de evlilik yoluyla oturma izni alan göçmenlere yönelik kuralları katılaştırmak istiyor. PVV ve VNL Hollanda’ya mültecilerin gelmesine karşı. PVV Müslüman ülkelerden gelen göçmenlerin ülkeye girişinin yasaklanmasını istiyor. PVV mültecilere verilmiş olan oturma izinlerini iptal etmek ve barınma merkezlerini kapatmak istiyor. PVV Hollanda’yı İslam’dan “arındırmak” istiyor. VVD “çocuk affına” karşı çıkıyor. (Bakınız: Sayfa 5) VVD’ye göre iltica başvurusu olumsuz sonuçlananlar zorla ülkeyi terk etmeli. Onların ülkede kalmaya devam etmelerine yardım edenlere yaptırım uygulanmalı. SP, GroenLinks, 50PLUS, PvdA ve CU Hollanda’daki değer yargılarının, özgürlüklerin ve anayasal hakların mülteciler tarafından açıkça kabul edilmesini istiyor. Bu kapsamda göçmenlerden ‘sadakat beyannamesi’ aracılığıyla hukuk devleti, din özgürlüğü, eşitlik, kadın ve azınlık haklarını gözetmeleri istenmektedir. VVD dil öğrenmek için gayret göstermeyenlere, finansal yardımların tamamen kesilmesini hatta oturma izninin de iptal edilmesini istiyor. SGP de bazı şartlara uymayanların finansal yardımdan mahrum bırakılmasını istiyor. D66 ve CDA daha başka durumlarda “sınır dışı etme” gibi yaptırımlardan bahsediyor. VNL ise ilk 10 sene mültecilere sosyal devlet imkanları ve ödenekleri sunulmaması taraftarı. VVD, VNL ve 50PLUS’e göre vatandaşlık için bekleme süresi 10 yıla çıkarılmalı. 50PLUS’un diğer şartları şu şekildedir: Göçmenlerin suça karışmamış olmaları, Flamanca bilmeleri ve anayasayı kabul ettiklerine dair yemin etmeleri. VVD’ye göre bir göçmen; devlet yardımına çok fazla muhtaç ise vatandaşlık başvurusu kabul edilmemeli. VNL’ye göre polis memurlarının işyükü ayrımcılık önlemleriyle artırılmamalı. 50PLUS, SGP ve CDA çifte vatandaşlığı olabildiğince kısıtlamak istiyor. 16 VNL çifte vatandaşlığı olanların, bazı suçlara karışmaları halinde, Hollanda vatandaşlığından çıkarılması taraftarı. Buna destek veren PVV, bu kişilerin sınırdışı edilmesini de istiyor. SGP’ye göre “Hristiyanlık ile İslam” bir değildir, ülke yasalarıyla çelişen İslami uygulamalar tolere edilemez ve şeriat ülkeye kesinlikle gelmemelidir. CU ve SGP’ye göre kamuda peçe gibi yüzü kapatan kıyafetler yasaklanmalı. VVD de aynı görüşte. (VVD somut olarak: burka ve kasktan bahsediyor.) Buna ek olarak VNL de kamusal alanda burka yasağını destekliyor. PVV’ye göre kamu görevindekilerin başörtüsü takması ve “kamu düzenine aykırı diğer islami semboller” taşıması yasaklanmalı. SGP’ye göre camilerin dışarıdan duyulacak şekilde ezan okuması yasaklanmalı ve camilerin inşasına belediyeler tarafından kısıtlama getirilmeli. PVV’ye göre ise bütün camiler ve islam okulları kapatılmalı ve Kuran yasaklanmalı. VVD, CDA, CU, SGP ve SP; nefreti körükleyen vaizlerin ülkede yasaklanmasından yana. VNL, SGP ve CDA ayrıca sözkonusu vaizleri davet eden camilerin ve kuruluşların da kapatılmasını istiyor. VVD’ye göre dini kuruluşlara finansal destek veren şüpheli organizasyonlara müdahale edilmeli. SGP de yurt dışındaki radikal grupların Hollanda’daki kuruluşlara yönelik finansal desteğini yasaklamak istiyor. CDA ve VNL camilerin ve İslami kuruluşların; başka devletlerden finansal destek almasını yasaklamak istiyor. CU ise dini toplulukların, siyasi ve kültürel kuruluşların; İran ve Suudi Arabistan gibi ülkelerden finansal destek almasını yasaklamak istiyor. SP; Fas ve Türkiye gibi ülkelerin, Hollanda’daki insanlar üzerindeki etkisini engellemek için, bu ülkelerin (hükümetlerin) “uzantısı” olabilecek bazı kuruluşlarla işbirliği yapılmamasını istiyor. SGP’ye göre radikal İslami düşüncelere sertçe müdahale edilmeli, ancak bu müdahaleden kiliselerin özgürlükleri etkilenmemeli. (mö) 17
