Yeni Örgütün Ortaya Ç*k***** Peter F. Drucker*in
advertisement
‘‘Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı’’ Peter F. Drucker’in makale incelemesi ve Öğrenen Organizasyonlar BILGI YÖNETIMI DERSI DOÇ. DR. MUHTEŞEM BARAN ÖĞRENCI: BURAK KÜLLI - 2501160429 Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Öğrenen Organizasyonlar • Yazar - Peter F. Drucker • Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı Öğrenen Organizasyonlar • Bilgi ve öğrenme kavramları • Organizasyonel Öğrenme • Öğrenen Organizasyonlar Öğrenen Organizasyonlar • Bilgi ve Öğrenme kavramları • Organizasyondaki birey için bilgi, bireyin davranışlarını değiştiren bir uyarıcı iken, aynı birey için öğrenme, yeni bir bilginin kabulüdür. • Öğrenme kavramsal düşüncelerden, uygulama ve tecrübelerden elde edilen bilgilerle, bireyin inancını, değerlerini, tutum ve davranışlarını değiştirme sürecidir. • Önemi vurgulanması gereken bir nokta da, öğrenmenin davranıştaki değişiklikten daha çok başarıdaki değişiklik için bir güç ifade etmesidir. Doğru yol gergin bir ip boyunca ilerler; yükseğe değil, yerin az üzerine çekilmiştir ip. Üzerinde ilerlemekten çok insanı çelmelemek için çekilmiş gibidir. F. Kafka Öğrenen Organizasyonlar • Bireysel Öğrenmeden, Organizasyonel Öğrenmeye Geçiş • Organizasyonlarda başarının anahtarı olan unsurlar kalite, etkinlik, değişim ve dönüşümdür. • Bu unsurların hayata geçirilmesinde ise en önemli unsur insan unsurudur. En gelişmiş teknolojiyi de elinde bulundursa, organizasyon o teknolojinin kullanımı için yine insana ihtiyaç duyacaktır. • Organizasyon için insan, teknolojinin ötesinde, kendi bilgi ve tecrübelerini işe yansıtarak organizasyon için fark yaratan kişi olacaktır. • Bu durumda kişi organizasyon için hem daha verimli balık tutacak, hem de organizasyona farklı balıklar tutmayı öğretecektir. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme tanımı • İşletmenin kendi faaliyetleri ile ilgili bilgi ve yöntemleri toplayarak, organize etmek ve çalışanların verimlerini arttırmak için toplanan bilgileri ve yöntemleri kullanmaktır. • Yine başka bir ifadeyle organizasyonel öğrenme, bilgi işleme yoluyla oluşturulan ve geliştirilen faaliyetlerin, organizasyon bütününe yayarak, iyileştirmenin sağlanması olarak tanımlanabilir. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme amaçları • Hızla gelişen teknolojiden kaynaklanan, pazar belirsiliği ve karışıklığı karşısında uyum sağlayarak sürdürülebirlirliğini ve mevcudiyetini devam ettirmek için organizasyonlar eğitime ağırlık vererek, öğrenme ve gelişme yoluna giderler. • Organizasyon çevresi ne kadar belirsiz olursa, organizasyon için o derecede öğrenme ihtiyacı ortaya çıkar. • Bu sebeple bireylerden başlayarak öğrenmenin tüm organizasyona yayılması hedeflenir. Değişime ayak uydurmak ancak organizasyonel öğrenme ile mümkün olacaktır. Bunu da ancak tüm bireyleri ortak bir vizyon çatısı altında toplayarak başarabiliriz. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonlarda Öğrenme 1. 2. 3. Tek döngülü öğrenme Çift döngülü öğrenme İkincil öğrenme Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme çeşitleri 1. Tek döngülü öğrenme • Öğrenme, hata gerçekleştikten sonra hatanın tespiti ve düzeltilmesi şeklinde olur. • Bu hatanın tespiti ve düzeltilmesi, organizasyonun mevcut politikalarını sürdürmesine ve mevcut amaçlarına ulaşmasına izin veriyorsa, tek döngülü öğrenme olarak adlandırılır. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme çeşitleri 2. Çift döngülü öğrenme • Hatanın organizasyonun esas kurallarını, politikasını ve amaçlarını değiştirmesi yoluyla tespit edildiği ve düzeltildiği durumlarda gerçekleşir. • Bu durumda organizasyonda oluşan hatanın nasıl düzeltildiği ve yeniden gerçekleşmemesi için ne gibi önlemler alınabileceği önem arz eder. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme çeşitleri 3. İkincil öğrenme • Bir organizasyon hem çift döngülü hem de tek döngülü öğrenmeyi uygulamayı öğrendiğinde ve uygulamaya koyduğunda ikincil öğrenme gerçekleştirmiş olur. • Organizasyondaki kişiler öğrenmenin genel durumunu araştırarak daha önce ne yaptıklarını ve nasıl bir yol izlediklerini ortaya koyarak yeni stratejiler geliştirip, üreterek, ürettiklerini genellerler. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme süreci • • • • Bilginin elde edilmesi Bilgi dağıtımı Bilginin yorumlanması Organizasyonel hafıza Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme süreci • Bilginin elde edilmesi • Çevrenin sürekli izlenmesi, çalışanlara eğitim sağlanması, pazarın iyi takip edilmesi ve rakiplerle kıyas yoluyla bilgi edinimi gerçekleştirilebilir. • Çevrenin izlenmesi ve işletme içinden bilginin elde edilmesinde dört farklı yol vardır. 1. Doğuştan gelen bilgi 2. Deneysel öğrenme 3. Başkalarının deneyiminden öğrenme 4. Benchmarking Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme süreci • Bilginin elde edilmesi • Doğuştan gelen bilgi: Organizasyon üyelerinin organizasyona getirdikleri deneyim, davranış, know-how ve beceri gibi faktörlerdir. Zaman içinde organizasyona adapte olan bu olgular organizasyona gidişat konusunda yön verir. • Deneysel Öğrenme: Organizasyona etki edecek alternatif hareket tarzlarını denemeyi, test etmeyi, sistemsel olmayan öğrenmeyi, başka bir deyişle deneme yanılma ile öğrenmeyi içerir. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenme süreci • Bilginin elde edilmesi • Başkalarının deneyiminden öğrenme: Dışarıdan karşılanan tecrübe gereksinimi sayesinde, pazarlar hakkında bilginin elde edilmesi sürecini kapsar. • Benchmarking: Rakiplerlerle mevcut durum ve ürünlerin kıyasına girerek, pazarı ve pazar içinde organizasyonun durumunu görmeyi mümkün kılar. Öğrenen Organizasyonlar • Bilginin dağıtımı • Organizasyon içinde bölümler arasında birbirinden bağımsız olarak oluşturulan bilginin gerekli dağıtım kanallarıyla organizasyon için kullanılabilirliğinin sağlanması sürecini içerir. • Bilgi paylaşımı organizasyon içinde ne kadar etkinse organizasyon çapında öğrenme o derecede artacaktır. Öğrenen Organizasyonlar • Bilginin dağıtımı • İngilizlerin sömürgesi olan Hindistan’da bilginin dağıtımını ve bölgenin kontrolünü sağlamakta kullandıkları yönteme dair Peter F. Drucker’dan bir örnek: Öğrenen Organizasyonlar • Bilginin yorumlanması • Kazanılan bilgiye organizasyon içi herkes için ortak bir yorum getirmeyi kapsar. • Bilgi organizasyon içi her birey tarafından farklı yorumlanabileceği için ortak bir görüş oluşturmak önem arz etmektedir. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyon hafızası • Organizasyonlarda zaman içinde yöneticiler ve çalışanlar değişse de organizasyonlar belli davranışları ve kuralları muhafaza ederler. • Organizasyon yöneticilerini kaybedince öğrendiklerini yitirmez. Öğrenen bir organizasyon her yeni geleni tecrübelerine ekleyerek öğrenmeye devam eder. • İşte bunu sağlayan organizasyonların sadece işlenmemiş bilgiyi depo etmeyip, bizzat organizasyon tarafından yorumlanmış bilgiyi de barındırmalarıdır. Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler • • • • Organizasyon Yapısı (Açık sistem/ Daha az açık sistem) Bireysel Gelişme (Kişinin gelişimi, organizasyonun gelişimini etkiliyor.) Çevre (Pazarın rekabet yoğunluğu, genel ve rekabet çevresinin gücü) Bilgi Teknolojisi (IT’yi günümüzde ICT’ye dönüştürebilme kabiliyeti) Öğrenen Organizasyonlar • Organizasyonel Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler • • • • Bilgi Edinilmesi (İşletme içi ve işletme dışı bilgi edinimi) Bilginin Dağıtılması (Bilginin organizasyon içinde tüm birimlere dağıtımı) Bilginin yorumlanması ( Bilginin organizasyona ortak paydada aktarılması) Organizasyonel hafıza (İşlenmemiş bilginin ötesinde tecrübelerle yorumlanmış bilgininde katılması ve organizayonun karakteristik temellerinin oturtulması), olarak sıralanabilir. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonlar • Bireylerin gelişmesine olanak sağlayan bir ortam yaratarak, elde ettiği potansiyal ile sürekli bir dönüşüm içinde olan organizasyondur. • Öğrenen organizasyonun amacı, Pazar koşullarının ve teknolojik gelişmelerin belirsiz olduğu şartlarda rekabet gücünü ve verimliliği önce mevcut düzeyde tutmak, sonra da arttırmaktır. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların gelişimi • Bilen Organizasyonlar • Anlayan Organizasyonlar • Düşünen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonlar Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların gelişimi • Bilen Organizasyonlar: Rasyonellik ve en iyiye ulaşma anlayışı kapsamında hareket eden organizasyon yapılarıdır. • Anlayan Organizasyonlar: Olaylara en iyi açıdan bakan, olayların ve çevrenin etkisine göre değişik hareket tarzları belirleyenilen organizasyonlardır. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların gelişimi • Düşünen Organizasyonlar: Yönetim tekniklerini, organizasyonun aksayan taraflarını düzeltici araçlar olarak görürler. • Öğrenen Organizasyonlar: Organizasyonun her aşamasında öğrenmeyi teşvik eden personelini geliştirmeyi ön plana alan açık haberleşme ve yapıcı diyaloğu öne çıkaran bir yapıdır. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların Disiplinleri 1. 2. 3. 4. 5. Kişisel Ustalık Zihin Modelleri Paylaşılan Vizyon Takım Halinde Öğrenme Sistem Düşüncesi Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların Disiplinleri 1. 2. Kişisel Ustalık: Kişilerin görüşlerine sürekli olarak açıklık kazandıran, derinleştiren, enerjilerini odaklaştıran, sabrı geliştiren ve gerçeği objektif olarak görebilmeyi sağlayan bir disiplindir. Zihin Modelleri: Zihnimizde iyice yer etmiş, kökleşmiş varsayımlar, genellemeler hata imgeleri olarak dünya anlayışımızı ve eylemlerimizi etkiler. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların Disiplinleri 3. 4. Paylaşılan Vizyon: Organizasyon içinde kişilerin bireysel çıktılarını, organizasyonla bağdaştırıp, ortak payda altında toplamak için ortaya atılan ana resimdir. Takım halinde Öğrenme: Takım üyelerinin kendi varsayımlarını bırakıp birlikte düşünme kapasitesidir. Öğrenen Organizasyonlar • Öğrenen Organizasyonların Disiplinleri 5. Sistem düşüncesi: Disiplinleri birbirine kaynaştıran, bir bütün olarak birleştiren bir disiplindir. • Diğer disiplinler organizasyondaki durumları parçalar halinde ele alırken, sistem yaklaşımı organizasyonu ve diğer disiplinleri bir bütün halinde ele alır. Yazar – Peter F. Drucker (1909 -2005) • 1909 yılında Avusturya’da doğan yazar, ilerleyen yıllarda eğitimine devam etmek için Frankfurt Üniveristesi’ne kayıt oldu. • Öğrenciliği boyunca Keynes ve Schumpert’ten ekonomi alanında dersler aldı. • Daha sonraki yıllarda Frankfurt’ta bir gazatede ekonomi yazarlığı yapsa da, yazıları Nazi karşıtı olarak görüldüğü için, Londra’ya zorunlu göç yaptı. Yazar – Peter F. Drucker (1909 -2005) • Londra’ya gelen yazar kısa bir süre Londra bankasında çalıştıktan sonra gazeteci sıfatıyla 1937’de Amerika’ya göç etti ve hayatının geri kalanını Amerika’da geçirdi. • Amerika’da Bennington kolejinde siyaset ve felsefe dersleri veren yazar 1939’da ilk kitabı: ‘‘Ekonomik Adamın Sonu: Totaliterliğin Kökenleri”ni yazdı. • 1950 yılında ‘‘İşletme Kavramı’’ adlı kitabıyla ve takip eden yıllarda ‘‘Yönetim Uygulaması’’ kitabıyla, işletme ve yönetim temalı konuları derinlemesine inceledi. Yazar – Peter F. Drucker (1909 -2005) • Yazar, yirmi yılı aşkın süre ile New York Üniversitesi’nde ders vermeye devam etti. • 1975 senesinden 1995 senesine kadar Wall Street Journal’da köşe yazarlığı yaptı. • Son olarak yazar 2002 yılında ABD başkanı George Bush tarafında özgürlük madalyası ile ödüllendirildi. • Yazar 37 dile çevrilen 38 kitaba ve birçok makaleye de imza attı. • Kar amacı gütmeyen organizasyonlar vakfının kuruculuğunu ve başkanlığını da yapmıştır. Yazar – Peter F. Drucker (1909 -2005) • Genel olarak incelediği konulara bakacak olursak: • 1940’larda, organizasyonların temel prensiplerinden olan, sorumluluğun dağıtılması fikrini öne sürmüştür. • 1950’lerde işçilerin yok edilmesi gereken mükellefiyetler değil, değerler olduğunu ilk o dile getirdi. • 1960’larda, yönetimin içeriği alanında liderlik teorileri üzerine incelemeler yaptı. • 1970’lerde, bilginin ekonominin asıl sermayesi olduğunu yazan yine Drucker oldu. • 1980’lerde kapitalizim ve iş dünyası hakkında ciddi şüpheler edinmeye başladı.Onu en çok kızdıran işletmelerin işten çıkarmalarda elde ettikleri büyük kazançlardı: “Bu ahlaki ve sosyal olarak affedilemez. Bunun için çok büyük bedel ödeyeceğiz.” sözünü de dünyaya duyurmuştur. Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Peter F. Drucker, 1999 yılından günümüze uzanan tahminlerinde, geleneksel organizasyon yapılarının enformasyona daha kolay ulaşmasıyla birlikte değişeceğini ve günümüzdeki çalışma grupları halini alacağını öngörmüştür. • Drucker’ın çalışmalarında orta kademelerin azalacağı ve yine toplam yönetici sayısının üçte birine düşeceği, yine yirmi yıla yakın bir süre öncesinden fark edilmiştir. Artık bilgi yaratmanın ötesinde, bilgiyi yorumlayıp kullanmanın yarışındayız. Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Drucker’ın enformasyon yaratan örgütleri öngörüleri kapsamında aşağıdaki konular çerçevesinde tanımlamıştır. 1. Yönetim kademesinde işçi sayısının azalması (Organizasyonda etkinlik ve verimlilik artışı) 2. Geleneksel organizasyonların ötesinde çalışma gruplarının oluşması (Takım halinde öğrenme) Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı 3. Koordinasyonda ve kontrolde çalışanların etkinliği (Ortak vizyon geliştirme) 4. IT kavramının yerini işletmelerde ICT kavramının alması (Organizasyonda bilginin elde edilmesi, organizasyon içinde dağıtımı ve yorumlanması) Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Enformasyona dayalı yeni örgütler nasıl bir çalışmayı gerektirir ? • Açık ve basit hedefler bütünününe (partisyon) ulaşmayı gerektirir. • Organizasyon içinde kişinin, kime bağlı olduğunu ve kendisine bağlı olanların kim olduğunu bilmesini gerektirir. (Kişinin organizasyonel uyum içinde kendi kendini denetlemesini mümkün kılar.) Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Hastaneler yönetimleri üzerinden günümüz yönetimlerinin yapısı hakkında bilgi vermesine dair Peter F. Drucker’dan bir örnek: Yeni Örgütün Ortaya Çıkışı • Orkestralar ve üyeleri üzerinden günümüz yönetimlerinin yapısı hakkında bilgi vermesine dair Peter F. Drucker’dan bir örnek: Kaynakça • Harvard Business Review, Bilgi Yönetimi, 1999 • Dikmen,Çiğdem, İstanbul Üniversitesi Yönetim Dergisi, 1999 • Bir Strateji Ustası: Peter Ferdinand Drucker, İş Bankası Kültür Yayınları, 2011 Katılımınız için teşekkür ederim. BURAK KÜLLI
