muhasebe uygulamaları

MUHASEBE UYGULAMALARI
1- Muhasebe Ne Demektir?
Muhasebe, işletmenin varlıkları ve
kaynakları (sermayesi ve borçları)
üzerinde değişme yaratan ve para ile ifade
edilebilir mali nitelikli işlemlere ait bilgileri;
kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek,
analiz etmek ve yorumlamak suretiyle ilgili
kişi ve kurumlara raporlar halinde sunan
bir bilgi sistemidir.
2- Mali Tablolar İlkleri Nelerdir?
Temel Mali tabloların düzenlenmesinde işletmeler
tarafından uygulanacak kuralları ifade eder. Mali tabloların
hazırlanmasında esas alınan kavram ve ilkeler ile Türk Ticaret
Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerinin farklı
uygulamalara yer verdiği durumlarda, işletmeler söz konusu
mevzuat hükümleri uyarınca istenilen bilgileri sağlayacak
şekilde gerekli düzenlemeleri yaparlar. Ancak bu
düzenlemeler bu bölümde yer alan ilkeler çerçevesinde
düzenlenecek mali tabloların tebliği ilkesini değiştiremez.
3- Mali Tabloların Amaçları Nelerdir?
Mali tabloların Amaçları şöyledir:
a-Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar
almada yararlı bilgiler sağlamak,
b- Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı
bilgiler sağlamak.
c-Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile
faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamaktır.
4- Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarında
Kullanılan Mali Tablolar Nelerdir?
Bilanço
Gelir Tablosu
5- Mali Tablolardaki Bilgilerin Özellikleri Nelerdir?
Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar alanlar
tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanabilmesi için bu
tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir,
karşılaştırılabilir olması, zamanında düzenlenmesi
gerekir.
6- Mali Tabloların Düzenleme İlkeleri Nelerdir?
Mali tabloların düzenlenme ilkeleri, temel mali
tablolara paralel olarak iki ana guruba ayrılır:
A-Gelir Tablosu İlkleri:
Gelir tablosu ilkelerinin amacı; satışların, gelirlerin, satışlar
maliyetinin, giderlerin, kar ve zararlarına ait hesapların ve belli
dönemlere ait faaliyet sonuçlarının sınıflandırılmış ve gerçeğe
uygun olarak gösterilmesini sağlamaktır.
B- Bilanço İlkeleri:
Bilanço ilkelerinin amacı; sermaye koyan veya sonradan
kendilerine ait karı işletmede bırakan sahip ve hissedarlar ile
alacaklıların işletmeye sağladıkları kaynaklar ve bunlarla elde
edilen varlıkların muhasebe kayıt, hesap ve tablolarında anlamlı bir
şekilde tespit edilmesi ve gösterilmesi yoluyla belli bir tarihte
işletmenin mali durumunun açıklıkla ve ilgililer için gerçeğe uygun
olarak yansıtılmasıdır.
Bu amaç doğrultusunda benimsenen bilanço ilkeleri;
a-Varlıklara İlişkin İlkeler
b-Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler
c-Özkaynaklara İlişkin İlkeler
7- Bilanço Nedir?
Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile
bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren mali tablodur.
8- Bilanço Nasıl Düzenlenir?
Bilançonun düzenlenmesinde, mali tablolar ilkelerinde verilmiş
açıklamalar esas alınır.
Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme
hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yer
alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli
kaynağa doğru sıralanmalıdır.
9- Gelir Tablosu Nedir?
Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm
gelirler ile aynı dönemde katlandığı, bütün maliyet ve giderleri ve
bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net karının veya
dönem net zararını kapsar.
10- Gelir Tablosu Nasıl Düzenlenir?
Gelir tablosunun düzenlenmesinde mali tablolar ilkelerinde verilmiş
açıklamalar esas alınır. Bu tablonun düzenlenmesinde esas
faaliyetlerden sağlanan gelir ve süreklilik gösteren diğer olağan
faaliyetlerden sağlanan gelir ayrı gösterilebileceği gibi, süreklilik
göstermeyen olağan dışı gelirler de ayrı olarak gösterilir. Buna göre, esas
faaliyetleri için yapılan giderler ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyet
giderleri ve süreklilik göstermeyen olağan dışı giderler ayrı ayrı gösterilir.
11- Gelirin Niteliği Nedir?
Gelir, genellikle varlık veya hizmet satışlarından ve faiz, kira gibi
işlemlerden elde edilen nakit para veya diğer varlıkların (aktiflerin) brüt
tutarlarıdır. Diğer bir ifadeyle gelir, varlık veya hizmet satışlarından ve
faiz, kira gibi işlemlerden sağlanan hasılattır.
12- Giderin Niteliği Nedir?
Gider, gelir elde etmek amacı ile yapılan varlık (aktif) tükenmeleridir.
Varlıklarda bir azalmayı ifade eder.
13- Gelir ve Gider Arasındaki Fark Neyi İfade Eder?
Gelir ile gider arasındaki fark; gelirler giderlerden fazla olduğunda
kar, giderler gelirlerden fazla olduğunda zarar olarak adlandırılır. Bütün
gelirler, giderler aralarındaki fark olan kar ve zarar bir arada ve
kaynaklarına göre sınıflandırılmış bir şekilde Gelir Tablosunda gösterilir.
14- Kullanılacak Muhasebe Defterlerinin Noterden Tasdik Şartı Var
mı? Varsa Ne Zaman ve Hangi Defterlerdir?
Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarında kullanılan ve başta
bilanço ve işletme hesaplarının esaslarını oluşturan defterler olmak
üzere tasdiki zorunlu defterler ;
a-Envanter ve Bilanço Defteri
b-Yevmiye Defteri (Günlük Defter)
c-Büyük Defter (Defter-i Kebir)
d-Kasa Defteri
e-Gelir gider defteri
Tasdik zamanı ;
1- Öteden beri işe devam etmekte olanlar ertesi yıl kullanacakları
defterleri o yılın Aralık ayı içinde,
2- Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir
mükellefiyete girenler, işe girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni
mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi mükellefiyeti kalkanlar,
muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
3- Defterin dolması halinde veya diğer nedenlerle yıl içinde defter
kullanmak zorunda kalanlar kullanmadan önce,
4- Aynı defteri ertesi yıl da kullanmak isteyenler kullanacağı yılın
Ocak ayı içinde tasdik işlemini yaptırmak zorundadırlar. (V.U.K, M:221)
15- Muhasebe Defterlerine Kayıt Sırasında Hangi Kurallara Uyulur?
1- Defterler ve kayıtlar Türkçe tutulurlar.
2- Defterler mürekkeple yazılır. İstampa ve sair damga aletleri
kullanılması, Maliye Bakanlığı’nın müsaadesi alınarak hareketli yapraklı
Kanunu Defter kullanılıyorsa bunların makinede yazılması, kopya kağıdı
kullanılması mümkündür. Toplamlar geçice olarak kurşun kalemle alınabilir.
3- Defterlerde usulen yazılmaya ayrılmış satırlar çizilmeksizin boş
bırakılamaz ve atlanamaz. Satır aralarına yazılamaz.
4- Defterlerin sayfaları ciltten koparılamaz, yırtılamaz. Hareketli yapraklı
defter kullanılıyorsa bunların sırası bozulamaz, yırtılamaz.
5- Defterlere geçirilen bir kaydı çizmek, silmek veya kazımak suretiyle
okunamaz hale getirmek yasaktır.
6- Yevmiye defterlerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına
göre düzeltilebilir. Yevmiye defteri dışında kalan defterlerdeki yanlışlar,
yanlış yazılan rakam veya yazının okunacak şekilde çizilmesi üst ve yan
tarafından yada ilgili bulunduğu hesaba doğrusunun yazılması yoluyla
düzeltilebilir.
7- İşletmelerin defterleri günü gününe geçirilmesi esas olmakla birlikte
işlemler en geç 10 gün içinde defterlere kayıt edilir. Kayıtlarını sürekli olarak
muhasebe fişleri, priminota veya bordro gibi yetkililerinin imzasını taşıyan
belgelere dayanarak yürütülen işletmelerde işlemlerin sözü geçen belgelere
kaydedilmesi, defterlere işlenmesi yerine geçer. Ancak bu durumda en geç
45 gün içinde deftere yazılmalıdır.
8- Günlük Kasa defterlerine işlemler günü gününe kaydedilir.
16- Mizan Nedir?
Mizan, (sağlama) yevmiye defterine kaydedilen işlemlerin büyük defterdeki
hesaplara aritmetiksel olarak doğru aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmeye yarayan
tablodur.
17- Mizan Düzenlemek İçin Hangi İşlemler Yapılır?
Mizan, dönemsel olarak ve genellikle ay sonlarında çıkarılır. Mizan çıkarmak
(düzenlemek) için sırayla şu işlemlere yer verilir :
1-Hesaplar, büyük defterdeki (veya hesap planındaki) sıraya göre, borç ve alacak
toplamaları ile birlikte alt alta yazılır.
2- Borç ve alacak tutarlarının toplamları yapılır. Toplamların, “borç toplamı (B) =
alacak toplamı (A) = Yevmiye Toplamı (Y)” eşitliğini taşıması gerekir.
3- Her hesabın borç ve alacak toplamı arasındaki kalan (fark) hesaplanır ve sonuca
göre aradaki kalan hesabın karşısındaki kalanlar sütununun ilgili kısmına yazılır.
4- Borç ve alacak kalanlarının toplamları yapılır. Toplamların, “borç kalanları toplamı
(Bk) = alacak kalanları toplamı (Ak) “ eşitliğini taşıması gerekir.
18- Mizan Kaça Ayrılır?
a- Mizanlar düzenlenirken defter yönünden;
1- Büyük defter mizanı (Esas mizan)
2- Yardımcı defter mizanı (Muavin defter) olarak ikiye ayrılır.
b- Düzenlendikleri zaman yönünden ise mizanlar ;
1- Geçici Mizanlar : Ay sonlarında hazırlandığında “aylık mizan “ , dönem sonunda
envanter kayıtları öncesi hazırlandığında da “ genel geçici mizan “ adını alır.
2- Kesin Mizan : Dönem sonunda envanter kayıtlarından sonra hazırlanan mizana “
kesin mizan “ denilmektedir.
19- Aylık Mizan Ne Demektir? Neyi Kontrol Eder?
Büyük Deftere yapılan kayıtların belli dönemler sonunda genellikle ay
sonlarında yevmiye defterinden doğru geçirilip geçirilmediğini kontrol etmek
amacıyla aylık mizanlar düzenlenir. Mizanda hesapların borç ve alacak
toplamları arasındaki eşitlik aranır. Eşitlik sağlanmışsa yevmiye defterindeki
işlemlerin büyük deftere doğru aktarıldığı kabul edilir.
20- Dönem Sonu İtibariyle Ne Gibi İşlemler Yapılır?
İşletmenin bir dönemlik günlük işlemlerin kaydından sonra dönem sonu
itibariyle “genel geçici mizan” çıkarılır. Dönem genellikle bir takvim yılı
olduğundan, genel geçici mizanda yer alan hesapların kalanları işletmenin o
dönem içindeki faaliyetlerinin sonucunu vermekten uzaktır. Bunun için dönem
sonunda ayrıca fiili durumunu saptamak gerekir. Bu amaçla dönem sonu
itibariyle saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle işletmenin varlıkları
ve borçları kesin ve ayrıntılı olarak saptanır.
21- Kesin Mizan Ne Zaman Düzenlenir ve Mizandaki Hesapların Kalanları
Neyi İfade Eder?
Hesapların kalanlarının envanter sonuçlarına eşit duruma getirilmesini
sağlayan envanter işlemlerinin yevmiye defterine ve büyük deftere kaydından
sonra kayıtların doğruluğunu gösterecek olan “kesin mizan” çıkarılır. Bu
mizandaki kalanlar işletme varlıklarını ve bu varlıkların kaynaklarını oluşturan
unsurların gerçek büyüklüğünü gösterir. Bu nedenle kesin mizanın kalanlarından
yararlanılarak işletmenin dönem sonu bilançosu düzenlenir. Nitekim kesin
mizanda yer alan kalanlar bilançoyu oluşturur. Mizanın borç kalanları bilançonun
aktifini, alacak kalanları da bilançonun pasifini verir. Dolayısıyla bilançonun
düzenlenmesi işlemi, kesin mizandaki kalanların bir tablo şeklinde bilançoya
yerleştirilmesi işleminden ibaret olmaktadır.
22- Muhasebe Fişleri Nelerdir?
Tahsil Fişi : İşletmenin kasasına giren paraların ne için alındığını
ve bu tahsilatın karşılığında hangi hesaba veya hesaplara alacak
kaydedileceğini gösteren bir belgedir.
Tediye Fişi : İşletmenin kasasından çıkan paraların ne için
ödendiğini ve bu ödemenin karşılığında hangi hesaba veya hesaplara
borç kaydedileceğini gösteren bir belgedir.
Mahsup Fişi : Tahsil ve tediye dışında kalan, diğer bir ifadeyle
kasa hesabını ilgilendirmeyen işlemlerin kaydı için kullanılan bir
belgedir. Kasa hesabını ilgilendirmeyen işlemlere hesaba karşılık senet
verilmesi, kredili alışlar, kredili satışlar, çek alınıp, çek verilmesi gibi
işlemler örnek verilebilir.
23- Muhasebe Fişlerinin Kullanılması Yasal Bir Zorunluluk mudur?
Kullanılması Ne Gibi Yararlar Sağlamaktadır?
Muhasebe fişlerinin kullanılması yasal bir zorunluluk olmamakla
birlikte önemli yararlar sağlamaktadır. Muhasebe fişleri;
a-Kayıtlarda düzeni sağlar,
b-Yanlış Kayıt olasılığını azaltır,
c-Kayıtların Kontrolünü Kolaylaştırır,
d-Aynı Nitelikteki İşlemlerin toplu kaydına olanak sağlar.
**TESK ve alt kuruluşları için tahsil , tediye ve mahsup fişi
kullanmak zorunludur.
24- Yevmiye Defterine Yapılan İlk Kayıt ile Ondan Sonraki Kayıtlar
Nelerdir?
Yevmiye defteri, işlemlerin tarih sırası ile kaydedildiği bir defterdir.
Yevmiye defterindeki ilk kayıt açılış bilançosunda yada dönem başı
bilançosunda yer alan varlıklar, borçlar ve sermaye unsurlarını hesapları
yansıtmak üzere yapılan “hesapların açılış” kayıtlarıdır. Bu ilk kayıttan sonra
günlük işlemler yevmiye defterine tarih sırasıyla belgelere dayanarak
maddeler şeklinde kayda alınır.
25- Büyük Deftere Yapılan Kayıtlar Neye Göre Yapılmaktadır?
Yevmiye defterinde maddeler şeklinde yapılan muhasebe kayıtları daha
sonra yevmiye defterinden büyük deftere geçirilir. Büyük defter, işlemleri
sistemli bir şekilde hesaplara göre sınıflandırılmış olarak toplayan defter
olduğu için, yevmiye defterine maddeler şeklinde yapılan kayıtta
borçlandırılan ve alacaklandırılan hesaplar, büyük deftere o hesap için
ayrılan sayfaya hesabın durumuna göre borç yada alacak tarafına kaydedilir.
26- Gelir Hesapları Nasıl Çalışır?
Faaliyetlere bağlı olarak bir gelir doğduğu zaman bu gelir sermayeyi
arttıracağından, ilgili gelir hesabının alacağına yazılır. Bir gider çıktığında ise,
sermayede azalış olacağından bu gider ilgili gider hesabının borcuna yazılır.
Dönem sonunda gelir hesaplarının toplamları yapılır, kalanları bulunur ve
kalanlar gelir ve giderleri toplayan “Dönem Karı ve Zararı “ hesabına
devredilir.
27- Gider Hesapları Nasıl Çalışır?
Gider, işletmenin gelir elde etmek için bir aktifinin (varlığın) kullanılması veya
tüketilmesi sonucu meydana gelir. İşletmenin öz sermayesindeki azalmaları gösteren
giderler, meydana geldiklerinde, ilgili gider hesaplarının borcuna kaydedilir. Gider
işlemleri : Genel Yönetim Giderleri Hesabı, Finansman Giderleri gibi konusuna uygun
adı taşıyan hesaplara kaydedilir. Gider hesapları her zaman borç kalanı verir. Hesap
döneminin sonunda bütün gider hesaplarının toplamları yapılır, kalanları bulunur ve
kalanlar “ Dönem Karı ve Zararı “ hesabına devredilir.
28- Dönem Karı veya Zararı Hesabı Neyi Gösterir?
“ Dönem Karı veya Zararı” hesabı bir hesap dönemi içinde öz sermayede kar
veya zarar şeklinde meydana gelen artış veya azalışın gösterildiği bir çizelgedir. Bu
hesabın borç tarafı hesap dönemi içinde meydana gelen bütün giderleri, alacak tarafı
ise bütün gelirleri gösterir. Gelirler giderlerden fazla olduğunda, arasındaki fark
işletmenin net karını, giderlerin gelirlerden fazla olması halinde ise işletmenin zararını
gösterir.
29- Hesap Planı Nedir?
Muhasebede beklenen bilgilerin, raporların istenildiği şekilde ve içerikte
olabilmesi için, mali nitelikteki işlemlere ait etkin ve düzenli bir şekilde toplanması ve
kaydedilmesi gerekir. Bilgilerin muhasebe kayıtlarına geçirilmesinde, işletmenin
faaliyet konusuna, büyüklüğüne ve yönteminin muhasebe bilgilerinden yararlanma
durumuna göre birçok hesap bulunmaktadır. Bu nedenle, çeşitli hesapların bir düzen
içinde olmaları ve aynı olayların sürekli olarak aynı hesaplara kaydedilebilmelerini
sağlamak bakımından, işletmeler kullanacakları hesapları önceden belirleyerek
bunların bir listesini, bir planının yaparlar. Bir işletmede kullanılacak hesapların
muhasebenin temel kavramları ve ilkeleri doğrultusunda sistemli bir şekilde ve
gruplandırılmış olarak yer aldığı listeye hesap planı denir.
30- Hesap Planıyla Sağlanmak İstenen Nedir?
Hesap planı ile mali nitelikli işlemlerin kaydı için kullanılacak
hesapların belli bir sıra ve belli bir gruplama altında toplanması sağlanır.
Hesapların belli bir sıra ve gruplama altında toplanması hesapların
kodlanması ile gerçekleştirilir. Hesapların kodlanması her gruba ve her
hesaba belli bir sayının verilmesi şeklinde olur. Hesap planında genellikle
kullanılan kodlama şekli, ondalık veya desimal kodlama olarak
adlandırılan sistemdir. Bu sistemde 0’dan 9’a kadar her sayı bir hesap
grubuna verilir ve her grup alt gruba, ana hesaplar daha alt hesaplara vb.
bölünerek devam edecek şekilde hesaplar kullanılır.
Hesap planının düzenlenmesinde bazı hususların göz önünde
tutulması gerekir.
1- Hesap planı düzeni, bilanço ve gelir tablosunun süratle
düzenlenmesine olanak sağlayacak biçimde olmalıdır.
2- Hesaplar, hesap planında, muhasebeden istenen bilgileri kolayca
verecek, muhasebe raporlarına kolayca aktarılacak biçimde yer almalıdır.
3- Gerek ana, gerekse yardımcı hesaplar işletme için gerekli ise
açılmalıdır.
4- Hesap planının ana yapısı gerekli değişikliğe olanak verecek
esneklikte olmalı, her değişiklikte planın bütünü etkilenmemelidir.
31- Gelir Hesaplarının Kapatılması ve Dönem Karı veya Zararı Hesabına
Devredilmesi Nasıl Yapılır?
Gelir hesapları alacak yanlı çalışan ve alacak kalını veren hesaplardır.
Bu hesapların kapatılması ; alacak kalanları kadar borçlandırılması, Dönem
Karı veya Zararı Hesabının alacaklandırılması şeklinde olur.
32- Gider Hesaplarının Kapanışı ve Dönem Karı veya Zararı Hesabına
Devri Nasıl Yapılır?
Gider hesapları borç yanlı çalışan ve borç kalanı veren hesaplardır. Bu
hesapların kapatılması ; borç kalanları kadar alacaklandırılması, Dönem Karı
veya Zararı Hesabının borçlandırılması şeklinde olur.
33- Dönem Karı veya Zararının Temel Özellikleri Nelerdir?
Dönem içinde meydana gelen gelirlerin ve giderlerin kaydedildikleri gelir
ve gider hesapları dönem sonunda “690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına “
devredilerek kapatılır. Gelir tablosu hesapları denilen bu hesapların
devredildiği “Dönem Karı veya Zararı Hesabı” işletmenin bir hesap dönemi
içinde öz sermayesinde kar yada zarar olarak meydana gelen artış ve azalışın
gösterildiği bir hesaptır. Bu hesabın borç tarafında hesap döneminde
meydana gelen bütün gider ve zararlar, alacak tarafında ise, bütün gelir ve
karlar toplanır.
Dönem Karı veya Zararı Hesabı alacak kalanı verirse faaliyetler karlı, borç
kalanı verirse faaliyetler zararlı sonuçlanmış demektir.
34- Dönem Karı veya Zararı Hesabının Kalanları Hangi
hesaba Devredilir?
Hesap dönemi içinde oluşan tüm gelir ve karlar ile ilgili
gider ve zararların, dönem sonunda “Dönem Karı veya
Zararına” devredilmelerinden sonra bu hesap işletmenin o
faaliyet döneminin Net Sonucu Kar yada Zararının
saptanmasını sağlar
35- Üst Kuruluşlara Ödenecek %3 Katılma Payı
Hesaplanmasında Matrahtan İndirilecek Kalemler
Nelerdir?
Odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve
federasyonların Konfederasyona, her yıl ödeyecekleri
katılma payı, ödemeyi yapacak esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşunun bir önceki yıl gayri safi gelirlerinin %
3'üdür. Katılma payı hesaplamasında; bu Kanuna göre üst
kuruluşlardan satın alınan evrakın maliyet bedeli ile bu
Kanun dışındaki diğer kanuni düzenlemeler nedeniyle elde
edilen gelirlerin maliyet bedelleri ve bunlar için yapılan
giderler gayri safi gelirden mahsup edilir.
36- Arşivlik Malzemenin Saklama Süreleri Ne Kadardır?
Arşivlenen malzemeden yazışma evrakı 5 yıl, muhasebe evrakı 10
yıl süreyle saklanır.
Bazı dokümanlar sürekli saklanır. ( karar defteri, sicil kayıtları, üye kayıt
defterleri, personel dosyaları, muhasebeye ait saklanması gereken defterler gibi).
37- Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarında görev alan başkan, başkan
vekili, Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu üyelerine ödenen aylık ücretler
ve huzur hakları üzerinden Sosyal güvenlik primi ödenir mi?
Bu tür görevlerde bulunanlar hizmet akdi ile çalışmadıklarından, bunlara
ödenen ücret ve huzur hakları üzerinden sosyal güvenlik primi kesilmez.
38-Yönetim kurulu karar defterini her yıl noter tasdiki yaptırmak
zorunlumudur.?
Hayır zorunlu değildir. Bu tür defterlerin kullanılmaya başlanmadan önce bir
defa tasdik ettirilmesi yeterlidir.
39-Odalar kasalarında ne kadar para tutabilirler?
Odaların kasasında bulunduracağı azami para miktarı, içinde bulunulan
hesap yılının tahmini bütçesinin %5 i dir. Ancak yönetim kurulu bunun altında bir
oran veya tutara karar verebilir.
40-Odada aylık olarak mizan çıkarmak zorunlumudur ?
Hesapların durumlarını görebilmemiz ve yönetim ve denetim kurullarının
aylık toplantılarına finansal raporları verebilmemiz için aylık mizan almak
zorunludur.
41-Nakdi ödenen ikramiyelerden SGK kesintisi yapılır mı?
İkramiyelerden SGK kesintisi yapılması gerekir .
42-Genel sekreter olarak çalıştığım esnaf odasında AGİ almaktayım.
Eşim esnaf ve bağ-kurlu. Bir çocuk sahibiyim ve çocuk benim Sosyal
güvencemden faydalanıyor. Eşim ve çocuğum için AGİ den faydalana
bilirmiyim?
Çocuk 18 yaşını veya öğrenime devam ediyorsa 25 yaşını doldurmamış
olması koşuluyla AGİ den faydalanır. Eşiniz ise ücret geliri elde etmediğinden
AGİ den faydalanır.
43-ÜCRETSİZ İZİNE AYRILMAK İSTEYEN PERSONEL İÇİN SSK
ANLAMINDA EK 8 FORMU DOLDURULACAĞINI BİLİYORUM.
BELGENİN VERME SÜRESİ NE KADARDIR. EKİNDE NELER VERMEM
GEREKİR?
İlgili ayın sigorta bildirgesini verme süresi içerisinde verilmesi gerekir.
Ekinde ise ispat edici belge olarak ilgilinin ücretsiz izin isteğini belirtir dilekçe
ile yetkili makamın kararı eklenmelidir.
44-Maaşımızın yanında ek olarak kasa tazminatı altında tutanak yolu ile
para alsak bunu SGK ya bildirmek zorunlumudur?
Kasa tazminatından SGK primi kesilmez. Ancak gelir vergisi ile damga
vergisi kesilir. Bu paranın tutanakla ödenmemesi, bordroda gösterilmesi
gerekir
45-Birliğimize bağlı odamızda 01.09.1987 yılından bu yana çalışmakta olan
Genel Sekreter çalışmaya başladığı yıl itibari ile yıllık iznini kullanmadığı
için izin ücreti ödeyebilirmiyiz?
İş kanununa göre yıllık ücretli izinin kullanılması esastır. Çeşitli nedenlerle
kullanılamayan izin ücretleri ancak iş akdinin sona ermesi halinde ödenebilir. İş
akdinin devam ettiği durumlarda izin ücreti ödenemez. İzin ücreti ödemesi ise son
aldığı ücret üzerinden yapılacaktır.
46-Merhabalar.1,5 yıldır odamızın genel sekreterliğini yapıyorum.Yalnız kasa
tazminatından yararlanamıyorum.Aylık ne kadar kasa tazminatı
almalıyım.Yasal hakkım nedir?
Kasa tazminatı akçalı işlerle uğraşanlara verilir. Ne kadar kasa tazminatı
alınacağına ise ilgili yönetim kurulu karar verecektir.
47-Esnaf odasında çalışmaktayım. izin ücreti nasıl hesaplanır? bir aylık 30
a mı bölünür yoksa çalışmış olduğumuz 20 güne mi bölünür?
İzin ücreti hesaplanırken aylık ücret 30'a bölünür. Çıkan sonuç izin günü ile
çarpılır. Aylık Ücret/30*izin günü.
48-SSK'lı olarak bir işyerinde çalışırken bu işyerinden emekli olduktan
sonra, yine aynı işyerinde sosyal güvenlik destekleme primi yatan kişi, işten
ayrılması veya çıkartılması durumunda kıdem tazminatı hak eder mi? Kıdem
tazminatı verilmesi gerekir mi?
Emeklilik sonrası çalışmanızdan da tazminat almaya hak kazandıran bir
sebeple işinize son verildiği takdirde kıdem ve/veya ihbar tazminatı hakkınız
doğmuş olur.
49-SSK Gen.Müd.'nün 1995/4 sayılı iç emrinden huzur haklarının
SSk prim kesintisine tabi olduğu anlaşılmaktadır. Bu bağlamda
teşkilat başkan ve yöneticilerine ödenen huzur hakkı ve aylık
ücretlerden; ticari ve/veya emekli maaşı elde ediyor ve ticari
gelirinden dolayı emekli maaşından kesilen SGDP ödeniyor olsa
bile kurumdan alınan huzur hakkı ve aylık ücretleri SSK prim
kesintisine tabimi dir?
Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından
çalıştırılanlar 5510 sayılı kanuna göre kendiliğinden sigortalı
sayılırlar. Yukarıdaki hüküm doğrultusunda emekli olup olmamasının
bir önemi yoktur. Hiç bir koşulda prim ödenmemesi gerekir. Söz
konusu iç emirdeki huzur hakkı hizmet akdi ile çalışanlar için söz
konusudur.
50-Odamızda stajer öğrenci (lise) çalıştırabilirmiyiz? stajer
öğrenciye kanunen asgari ücretin 1/3 ünüi ödemek zorunda
mıyız.Verilecek ücret asgari ücretin brütünden mi
hesaplanacak.Ücret vermeden çalıştırılsa kanunen sakıncası var
mıdır?
Yönetim kurulu kararı ile çalıştırabilir. Stajyer öğrenciye yaşına
uygun asgari ücretin en az %30' unun verilmesi yasal zorunluluktur.
Bu ücret Brüt asgari ücret üzerinden hesaplanır.
51-DENETİM KURULUNA ÖDENEN HUZUR HAKLARI VE YÖNETİM
KURULUNA ÖDENEN TOPLANTI ÜCRETLERİ İÇİN STOPAJ VERGİSİ
ÖDENİRMİ?
Denetim Kuruluna Huzur Hakkı değil aylık maaş ödenir. Adı ne olursa olsun
kurullara ödenen ücretlerden gelir ve damga vergisi stopajı yapılmalı ve süresi
içerisinde ilgili vergi dairesine ödenmelidir.
52-Genel sekreterimiz doğum iznine ayrıldı doğum öncesi ve doğum
sonrası odada çalışmadığı günlerde sigortası yattı doğrumudur?
Normal olarak doğum izninde olan personele ücret tahakkuk ettirilmez ve
sosyal güvenlik primleri ile vergileri ödenmez. Ancak uygulamada, çalışanın
sosyal güvenlik kurumlarından aldığı geçici iş görememezlik ödeneğini
işverenine verdiği ve işvereninde çalışanın ücretini tam olarak tahakkuk ettirerek
hem çalışana hem de sosyal güvenlik kurumuna ödemede bulunduğu
durumlarda mevcuttur.
53-Denetleme kurulu her ay toplanacak mı? Her ay denetleme karar defteri
yazılacak mı?Her ay huzur hakkı verilecek mi?Denetleme kurulu 3 ayda bir
yönetim kuruluna bilgi verir denmekte nasıl? Her ay düzenlenen aylık
mizan denetleme ve yönetim kuruluna imzalatılacak mı?
Denetleme kurulu her ay toplanır ve denetim kurulu karar defterini imzalar.
Denetim Kuruluna huzur hakkı değil aylık ücret ödenir. Denetim kurulu yapmış
olduğu denetimlere ilişkin üç ayda bir yönetim kuruluna rapor verir. Mizanlar değil
bu raporlar imzalanır.
54- 5362 sayılı kanun gereği denetim kurulu, yönetim kurulu toplantılarına
girip oy kullanacaklar ve 3 ayda bir toplanıp karar alacaklar,ve de yönetim
kurulu karar defterinin altına imza atacaklar bu uygulama doğrumudur?
Denetim Kurulu, Yönetim Kurulu toplantılarına katıllabilir ancak oy
kullanamazlar. Denetim üç ayda bir değil her ay toplanır ve yaptığı denetimleri üç
ayda bir yönetim kuruluna rapor halinde sunar. Denetim Kurulunun Yönetim
Kurulu Karar defterini imzalamaları diye bir şey söz konusu değildir.
55-. Hamileyim. doğum öncesi 3 haftalık iznimi kullanıp doğum sonrasına 5
haftayı aktarmak istiyorum.izinli olduğum süre zarfında istirahat ücretini
SGK mı ödeyecek? bu süre içinde SGK yapılacak mı? SGK yapılmayacaksa
işe tekrar geri döndüğümde tekrar SGK namı ı başvuracağız?
Hamile kadın doğumdan önceki 3 haftaya kadar doktorunun onayı ile
çalışabilir.Bu taktirde çalıştığı süre doğum sonrasına eklenir. Doğum izni
döneminde istirahat ücretini SGK öder. İşe başlandığında SGK ya tekrar
başvuru yapılmasına gerek yoktur.
56-Genel sekreterler seminerine katılanlar için harcırah ne kadar olmalı ve
nasıl oda giderinde gösterilir(seyahat ve yolluk bordrosu hazırlanması
gerekir mi?
Çalışanlara verilecek harcırahlar yetkili kurullarca (Genel Kurul veya
yönetim kurulu) belirlenir. Harcırah bordrosu düzenlenmesi gerekir.
57- 5362 sayılı yasada başkanların ne kadar maaş alacakları üye sayılarına göre
belirtilmiştir. Bizim odanın üye sayısı 214 dür. Buna göre başkan maaşını asgari ücretin
brütünden mi ödememiz gerekir? Yoksa brüt ücretten kesintiler düşüldükten sonra kalan
miktarımı ödememiz gerekir.
Asgari ücretin brüt tutarı kadar net ödeme yapılır. Gelir ve damga vergisi ilgili vergi dairesine
ayrıca ödenir.
58- EMEKLİ OLDUĞU İÇİN SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ YATIRLARAK
ÇALIŞTIRILAN BİR KİŞİ RAHATSIZLANIP DOKTORDAN 1 AY İSTİRAHAT ALDIĞINDA
;AYLIK ÜCRETİ ODA DANMI YOKSA EMEKLİ OLDUĞU SOSYAL GÜVENLİK
KURULUŞUNDAN MI ÖDENİR?
Rahatsızlık iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ise sosyal güvenlik kurumundan
geçici iş göremezlik ödeneği alınabilir. Normal hastalık halinde ise bir ödeme yapılmaz.
59-BİR ÇALIŞANIMIZ EMEKLİ OLMUŞTUR.KIDEM TAZMİNATINI HESAPLAMAK
İSTİYORUZ.NASIL HESAPLAMAMIZ GEREKİYOR?
İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl
için işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler içinde aynı
oran üzerinden ödeme yapılır. Kıdem tazminatının hesaplanması son brüt ücret üzerinden
yapılır. Bu ücrete kanun'dan, sözleşmeden doğan hakları da ilave edilir. Ancak kıdem tazminatı
tavanı geçilemez.
60-Yönetim ve Denetim Kurulu huzur haklarından gelir vergisi ödenir mi?, Ödenirse
Başkan ,Yönetim ve Denetim Kurulu huzur haklarına asgari geçim indirimi uygulanır mı?
Uygulanırsa bunlar Başkan ve Yönetim Kurulu huzur haklarına mı eklenir yoksa oda
kasasında mı kalır.
Yönetim ve denetim kurullarına ödenen huzur haklarından gelir vergisi kesilir ve AGİ uygulanır.
Hesaplanan AGİ ilgili kişilere(Başkan, yönetim kurulu, Denetim kurulu v.b) ödenir.
61-Yönetim,denetim ve disiplin kurulu üyelerinin aylık ücretleri ile huzur haklarında
neye göre artış yapılacaktır?
Esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşlarında,Genel kurulun toplanmadığı yıllarda,
genel kurulda alınan karar doğrultusunda tahmini bütçeler oransal olarak artırılacaktır.
Ancak bu durumda da alınacak huzur hakları ile aylık ücretler uygulandığı yıl itibariyle
yasal sınırın üzerine çıkamayacaktır. Bir başka anlatımla genel kurul kararı ile artırılmış
tutar, yasal sınırın üzerine çıkıyorsa yasal sınırdan, altında kalıyor ise bu miktar üzerinden
ödeme yapılması gerekmektedir.
62-%5 lik Sgk indiriminden birliklerde yararlanır mı? Yaralanıyorsa ücretlere nasıl
yansıtılacak?
%5 lik prim indiriminden esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları yararlanır. Bu
indirim işveren hissesinden olduğu için ücretlere yansıması diye bir şey söz konusu
değildir.
63- ODA HESABI İLE EĞİTİM BÜTÇESİ MUHASEBE KAYITLARINI AYNI DEFTERDEMİ
TUTACAĞIZ? YOKSA EĞİTİM BÜTÇESİ İÇİN AYRI BİR DEFTERMİ TASDİK
ETTİRECEĞİZ.
Aynı defterde de izleyebilirsiniz, ayrı bir defterde de takip edebilirsiniz. Ayrı defterde
takip ederseniz, hesap dönemleri sonunda hesapları konsolide etmeniz (birleştirmeniz)
gerekir.
64-Demirbaşa kayıtlı eşyanın eskimesi ve demirbaştan düşülmesi işleminin
muhasebeleştirilmesinde, satılması halinde nasıl kayıt yapılır? Satılması mümkün
olmayan eşyanın imhasında nasıl kayıt yapılır?
Demirbaşların HEK'e ayrılması 654- Karşılık giderleri hesabı aracılığı ile yapılır.
65- Hibe olarak edinilen demirbaş eşya muhasebe kayıtlarında gösterilir mi?
Gösterilirse değeri nasıl tespit edilir ve muhasebe kaydı nasıl olmalıdır?
Hibe olarak edinilen demirbaşlar kayıtlara rayiç değerleri ile alınarak, muhasebe
kayıtlarında gösterilir.
68-Benim işyerimde 8 işçi,1 emekli, 1 gıda mühendisi çalışıyor. Emekliye 12 gün
mühendise ise aylık 6 gün prim ödüyoruz.8 işçi+1 EMEKLİ+1 GIDA MÜHENDİSİ =
toplam 10 ediyor. Benimde maaşları bankadan ödeme zorunluluğum var mı,yok
mu?.Ama emekli 12 gün,mühendisi de 6 gün sigorta ödendiği için, 10 kişi sınırı
altında kalmış sayılıyor muyum?.
Prim ödeme günü ile sigortalılık niteliğinin bir önemi yok. Hizmet sözleşmesi ile
çalışan sayısı 10 ve üzeri ise ödemelerin bankalar arcılığı ile yapılması gerekir.
66-Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının Kdv Mükellefiyeti var mıdır?
Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşlarının 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanunu nun 17. maddesine göre Kdv Mükellefiyeti yoktur. Ancak, her bir işlemin bedeli
Vergi Usul Kanunu'na göre o yıl için geçerli fatura düzenleme sınırını geçen;
- Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri, (1/6)
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, (2/3)
- Özel güvenlik hizmetleri, (4/5)