Kamu Mali Yönetim Süreci

T.C.
Maliye Bakanlığı
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Kamu Mali Yönetim Süreci
Melek ERCAN DEDE-Maliye Uzmanı
19.11.2013
Sunum Planı
 Türkiye’nin İdari Yapısı
 Merkez-Taşra Teşkilatı
 Maliye Bakanlığı Teşkilat Yapısı ve Görevleri
 Kamu Mali Yönetim Reformu ve 5018 Sayılı Kanun
 Kamu Mali Yönetim Süreci ve Aktörleri
 Bütçe Süreci
2
Devlet Teşkilatı
3
ANAYASA
YÜRÜTME
YASAMA
CUMHURBAŞKANI
TBMM
SEÇMEN
DEVLET DENETLEME
KURULU
MİLLİ GÜVENLİK
KURULU
MERKEZİ YÖNETİM
KURULUŞLARI
BAKANLAR KURULU
BAŞBAKAN
BAKANLAR
YARGI
ANAYASA MAHKEMESİ
HAKİMLER VE
SAVCILAR YÜKSEK
KURULU
YARGITAY
DANIŞTAY
ASKERİ YARGITAY
İL, İLÇE, BUCAK, BÖLGE
Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi
YEREL YÖNETİMLER
BELEDİYELER
İL ÖZEL İDARELERİ
KÖYLER
UYUŞMAZLIK MAEHKEMESİ
YÜKSEK SEÇİM
KURULU
SAYIŞTAY
4
T.C İDARİ YAPISI
MERKEZİ YÖNETİM
YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI
MERKEZ
TAŞRA
TEŞKİLATI
TEŞKİLATI
Cumhurbaşkanı
İller
Bakanlar Kurulu
İlçeler
Bakanlıklar
Bucaklar
Yardımcı Kuruluşlar
Bölge
Kuruluşları
-Danıştay
MAHALLİ İDARELER
İl Özel İdareler
Belediyeler
Köyler
HİZMET KURULUŞLARI
Üniversiteler
-Sayıştay
Kamu İktisadi Teşekkülleri
-Milli Güvenlik Kurulu
Sosyal Güvenlik Kurumları
MESLEK KURULUŞLARI
Barolar
Ticaret, Sanayi Odaları
Diğerleri
BAĞIMSIZ İDARİ OTORİTELER
Sermaye Piyasası Kurulu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu vb.
5
Genel İdari Yapı
Merkezi Yönetim
Yerinden Yönetim
• Toplumun genelini ilgilendiren ortak nitelikteki
ihtiyaçları karşılar.
• Yerel düzeyde ortak nitelikteki ihtiyaçları karşılar.
•
•
Adalet, savunma, güvenlik, sosyal
güvenlik, milli eğitim, maliye, hazine vb.
• Devlet tüzel kişiliği içinde yer alırlar.
• Kararlar merkezde alınır ve merkeze bağlı birimler
tarafından yerine getirilir.
• Kamu gelirleri merkezi idare tarafından toplanır ve
merkeze bağlı birimler ile yerel yönetimlere
ihtiyaçları oranında dağıtılır.
• Merkezi idare üzerine düşen görevleri yerine
getirebilmek için merkez (başkent) ve taşra teşkilatı
olarak örgütlenmiştir.
Ulaşım, çevre, temizlik, imar, bayındırlık,
sağlık, sosyal yardımlar vb.
• Kendilerine ait kamu tüzel kişilikleri, bütçeleri ve
malvarlıkları vardır.
• İcrai
kararlar
merkez
teşkilatı
dışında
alınmaktadır, hiyerarşik yönden merkeze bağlılık
sözkonusu değildir. Merkezi yönetim tarafından,
yasal düzenlemelerle sınırlı olarak denetlenirler.
• Hizmet kuruluşlarının gördükleri kamu hizmetinin
özelliğine uygun özerklikleri vardır.
• Mahalli idarelerin karar ve yürütme organları ile
kendilerine ait öz gelirleri bulunur. Aynı zamanda
genel bütçeden de pay alırlar.
6
Merkez -Taşra İlişkisi
MERKEZ TEŞKİLATI
POLİTİKA
KURAL
KAYNAK
DENETİM
YÖNETİM
•Bakan
•Müsteşar
•Genel Müdür
SONUÇ
RAPOR
TAŞRA TEŞKİLATI
(81 İL, 892 İLÇE)
•Atanmışlar (vali, kaymakam)
•Seçilmişler (Belediye Başkanı)
HİZMET
VATANDAŞ
7
Maliye Bakanlığı Teşkilat Şeması
8
Maliye Bakanlığı
Görevleri
1. Bütçe Hazırlama, Yönetim ve Mali Kontrol
2. Gelir Politikalarının Geliştirilmesi
3. Gelir-Gider Kayıtlarının Muhasebesi, Raporlama ve Denetimi
4. Kamu Mallarının ve Taşınmazların Yönetimi, Edinimi , Satışı ve Kiralanması
5. Devletin Hukuk Danışmanlığı ve Muhakemat Hizmetleri
6. Suç Gelirleri Aklanmasının Önlenmesi Hizmetleri
7. Mali Konular ve Verginin Denetim, Teftiş ve İncelemesi
9
Kamu Mali Yönetimi ve Bütçe Süreci
10
Kamu Mali Yönetim Reformu
 Kamu
mali yönetimi reformları üç temel
gerçekleştirecek şekilde yapılmaktadır. Bunlar;



amacı
Bütçe disiplini için gerekli unsurları sisteme yerleştirmek,
Stratejik önceliklerin belirlenmesi ve kamu kaynaklarının buna
göre tahsisi
Kamu sektörünün performansının artırılması
 Nasıl?
Kamu kaynaklarının kontrolü
Kaynakların tahsisinin planlanması
Kaynakların yönetimi
11
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve
Kontrol Kanunu
5018 sayılı Kanun 10 Aralık 2003
tarihinde kabul edilmiş ve 2006
yılında uygulamaya geçmiştir.
12
Anahtar Kavramlar











Yönetim sorumluluğu modeli
Kaynakların etkili, ekonomik, verimli kullanımı
Stratejik planlama
Performansa dayalı bütçeleme
Çok yıllı bütçeleme
Hesap verebilirlik
Mali saydamlık
Tahakkuk esaslı muhasebe
İç kontrol
İç denetim
Geniş kapsamlı dış denetim
13
5018 sayılı Kanunun Amacı
5018 sayılı KMYKK ile;
 Kamu mali yönetim sisteminde disiplini sağlamak,
 Hesap verilebilirlik ve saydamlığı güçlendirmek,
 Kamu kaynaklarının kullanılmasında etkinlik, verimlilik ve
ekonomikliği sağlamak
 Sistemdeki dağınıklığı gidermek
 Uluslararası standartlara ve AB normlarına uygun bir kamu
mali yönetim ve kontrol sisteminin oluşturulması
amaçlanmıştır.
14
İdareler İtibariyle Kanunun Kapsamı
GENEL YÖNETİM
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARI
MERKEZİ YÖNETİM
GENEL BÜTÇELİ İDARELER
MAHALLİ İDARELER
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER
DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR
15
Mali Yönetim ve Bütçe İtibariyle
Kanunun Kapsamı
 Genel ve katma bütçe yerine, genel bütçe kapsamındaki
idareler, özel bütçeli idareler ile düzenleyici ve
denetleyici kurumların bütçelerini kapsayan merkezi
yönetim bütçesi hazırlanmaktadır
 Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri aynı mali
yönetim ve kontrol sistemine tabi tutulmaktadır
 Bütçeler üç yıllık olarak hazırlanacaktır
 İdarelerin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde yer
alacaktır
16
Bütçe Kapsamı
GENEL YÖNETİM
KAPSAMINDAKİ KAMU
İDARELERİ
MERKEZİ YÖNETİM
BÜTÇESİ
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARI
MAHALLİ İDARELER
GENEL BÜTÇE
(Bakanlıklar)
ÖZEL BÜTÇE
(Bağlı Kuruluşlar)
DÜZENLEYİCİ
DENETLEYİCİ KURUMLAR
(İlgili Kuruluşlar)
17
İş ve İşlemler İtibariyle Kanunun
Kapsamı
 Kamu mali yönetiminin yapısı ve işleyişi
 Kamu
bütçelerinin
hazırlanması
uygulanması
 Tüm
mali işlemlerin muhasebesi
raporlanması
 Mali kontrol
ve
ve
18
Kamu Mali Yönetimi Süreci
Üst
Politika
Metinleri
5 Yıllık
Stratejik
Plan
1 Yıllık
Performans
Programı
&Bütçe
Yılsonu
Faaliyet
Raporu
Politika Geliştirme
Uyumlaştırma
Bütçe Tavanı ve Önceliklendirme
Strateji Uygulama
İzleme & Değerlendirme
Performans Yönetimi
19
Kamu Mali Yönetim Sisteminin İşleyişi
Stratejik Plan
•Misyon
•Vizyon
•Stratejik amaçlar
•Stratejik hedefler
Performans Programı
•Öncelikler
•Performans hedefleri
•Faaliyet/projeler
•Kaynak ihtiyacı
•Performans Göstergeleri
İdare Bütçesi
•Harcama birimleri
•Kaynak tahsisi
•Temel performans
göstergeleri
UYGULAMA
Faaliyet Raporu
•Faaliyet/proje sonuçları
•Performans hedef
ve gerçekleşmeleri
•Performans göstergeleri
hedef ve gerçekleşmeleri
•Sapma ve nedenleri
•Öneriler
Denetim ve
Değerlendirme
•İç ve Dış Denetim
TBMM/Yerel Meclis
•Hesapverme
sorumluluğu
20
Kamu Mali Yönetimi Aktörleri
Stratejik Plan
•Hükümet
•Kalkınma Bakanlığı
•İdareler
Performans Programı
•İdareler
•Maliye Bakanlığı
İdare Bütçesi
•İdareler
•Maliye Bakanlığı
•Kalkınma Bakanlığı
UYGULAMA
İdare, Maliye Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı
Faaliyet Raporu
•İdare
•Maliye Bakanlığı
•Sayıştay
Denetim ve
Değerlendirme
•İdare / İç Kontrol
•İç Denetim
Dış Denetim
•Sayıştay
•TBMM
21
Mali Yönetim ve İç Kontrol Yapısı
BAKAN
ÜST YÖNETİCİ
Mali Hizmetler
Birimi
Muhasebe
Birimi *
Harcama
Birimi
İç Denetim
Birimi
Harcama
Birimi
Harcama
Birimi
Ön Mali Kontrol
Harcama sonrası
Denetim
İç Kontrol
*Genel bütçeli kamu idarelerinde muhasebe hizmetleri MB tarafından gerçekleştirilir..
22
Bütçe Süreci
17 Ekim
Eylül
ilk haftası
Orta
Vadeli
Program
Bütçe
Kanun
Tasarısı
Yüksek
Planlama
Kurulu
15 Eylül
Ekimin ilk
haftası
Eylül sonu
15 Eylül
Bütçe Çağrısı ve Bütçe
Hazırlama Rehberi
Orta Vadeli
Mali Plan
Teklif
Yatırım Genelgesi ve Yatırım
Programı Hazırlama Rehberi
Görüşmeler
15 Eylül- Ekim ilk haftası
23
Teşekkür ederim.
24