BÖLÜM SONU SORULARI
advertisement
I. HAFTA (CÜMLENİN ÖGELERİ I) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Bahçe kapısı güllerle bezeli bir yola açılıyordu. B) O, kendi bildiğini okuyan inatçı bir adamdı. C) Babası ona bu yıl da ayakkabı almayacakmış. D) Şiddetli yağan yağmur trafiği alt üst etmişti. E) İhtiyar adam, boşa geçirdiği yıllarına üzülüyordu. 2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Çisenti biçiminde başlayan yağmur, şiddetini gittikçe arttırdı. B) Dik yamaçlarda ilerleyen dar yollardan geçip sahile ulaştık. C) Onun kadar çıtkırıldım birini hiç görmemiştim. D) Ev sahibinin uzattığı sabun kokulu havlu ile kuruladım yüzümü. E) Güzel ahlaklı nesiller yetiştirmek en büyük emeliydi. 3. Yükleme en yakın sözcük vurguludur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “nesne” cümlenin vurgulu sözcüğüdür? A) Bu adamı bir yerden tanıyorum. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili tamlama farklı bir ögedir? A) Cumhurbaşkanının veto ettiği yasayı, meclis ikinci kez onayladı. B) Bardaktaki sütü çocuğa zorla içirdi. B) Uzun saçlı kızın annesi hiç durmadan konuşuyordu. C) Kitabımı saatlerdir aradığım hâlde bulamadım. C) Masanın altına saklanan kediyi zorlukla evden çıkardılar. D) Bu şiir kitabını ben on yıl önce yazmıştım. D) Kendi suçunun cezasını çekti yıllarca o köhne hapishanede. E) Oldum olası kalabalık şehirleri sevmem. E) Yüzündeki samimiyetsiz gülüşü sadece fark etmişti. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi iki ögeli bir cümledir? 6. Burası, biraz oturup dinlenmek için çok uygun bir yere benziyordu. A) Vazodaki çiçeklerin güzelliği hepimizi büyüledi. B) Başarının ilk koşulu, kararlı olmaktır. C) Sevdiklerinizi her zaman aramalısınız. D) Annesinin pişirdiği o nefis yemekleri çok severdi. E) Dün söylediğini bugün unutur. Bu cümlede zamir olan sözcük, hangi ögeyi karşılamaktadır? A) Zarf tümleci B) Belirtisiz nesne C) Özne D) Belirtili nesne E) Yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç 7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi yanlış gösterilmiştir? 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili bölüm diğerlerinden farklı bir ögedir? A) Bu kocaman ağaç ben ilkokula başlamadan önce küçücük bir fidanmış. B) Yaşanan krizlerden kaynaklanan moral bozukluğu yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı. C) Albümdeki fotoğraflar bir anda beni alıp eski günlerime götürdü. D) Bu mevsimde bahçedeki ağaçların altı oldukça serin oluyordu. E) Sıkıntı dolu yıllar geride buruk bir acı bırakarak geçip gittiler. A) Kitabın kapağını tasarlayan sanatçı oldukça yetenekliymiş. B) Piknik ateşinden çıkan yangın, yüzlerce ağacın yanmasına neden oldu. C) Bilgisayar teknolojisi, hızına erişilmez bir biçimde gelişiyor. D) İşe yaramayan malzemeleri evin yakınındaki boş bir araziye atıyordu. E) Depremde yıkılan binalar en kısa sürede yeniden yapılacakmış. 9. Hayatlarında hiçbir başarı gösteremeyenler, kendilerini başkalarının başarılarını küçülterek teselli ederler. 10. İnsani ıstırapların ifadesi olan tragedya, seyircilerin ruhunda korku ve merhamet bırakan beş perdelik bir oyundur. Yukarıdaki cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir? Yukarıdaki cümlenin yüklemi aşağıdakilerden hangisidir? A) hayatlarında hiçbir başarı gösteremeyenler B) gösteremeyenler C) başkalarının başarılarını D) başarı gösteremeyenler E) kendilerini A) korku ve merhamet bırakan beş perdelik bir oyundur B) seyircilerin ruhunda korku ve merhamet bırakan beş perdelik bir oyundur C) oyundur D) bir oyundur E) beş perdelik bir oyundur CEVAPLAR 1. B 2. E 3. E 4. B 5. B 6. C 7. D 8. D 9. A 10. B II. HAFTA (CÜMLENİN ÖGELERİ II) 1. Bu kitap okurların düşüncelerini allak bullak etmişti. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) Özne - nesne - yüklem B) Özne - yüklem C) Özne - zarf tümleci - yüklem D) Özne - zarf tümleci - nesne yüklem E) Özne - nesne - zarf tümleci yüklem 2. Yorgun ve terli iki hamalın ortasında duran oymalı, yaldızlı büyük bir boy aynasında kendini seyretti. Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) Özne - nesne - zarf tümleci yüklem B) Yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç nesne - yüklem C) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci yüklem D) Özne - nesne - yüklem E) Özne - zarf tümleci - nesne yüklem 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç kullanılmıştır? A) Buradaki insanlar zengindi; ama mutlu değillerdi. B) Okuduğum romanın çok acıklı bir anlatımı vardı. C) Varacağım yere erken saatlerde ulaşmalıyım. D) Bir gün benim haklı olduğumu sen de anlayacaksın. E) Gönderdiğiniz hediyeyi çok beğendim. 4. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük ya da sözcük gruplarından hangisi farklı bir öge oluşturmuştur? A) Rakibinizi hata yaparken rahatsız etmeyin. B) Siz onu gençliğinde görmeliydiniz, şimdi o günlerinden eser yok. C) Küçük kasabalarda herkes birini sesinden tanır. D) O günlerde buraya tren gelmezdi, şehre traktörle giderdik. E) Yağmur başladığında herkes yağmurdan korunmak için sığınacak bir yer aramaya başlardı. 5. Beni görünce yüzüme şaşkın şaşkın baktı. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu cümleye ögeleri ve ögelerinin sıralanışı yönüyle özdeştir? A) Ziyaretine gittiğimizde bizi çok sıcak karşılamıştı. B) Bilmediklerini döne dolaşa bana soruyordu. C) Vakitli vakitsiz ziyaretime gelmesi beni iyice bezdirmişti. D) Başından geçenleri uzun uzun anlattı bana E) Güneş batarken, ağaçların koyu gölgesinde sessiz sessiz ağlıyordum. 6. Aşağıdakilerin hangisinde ögelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır? A) Yaşamın sürprizlerini göz önüne seren şairler / başarıyı/ yakalayacaktır. B) Sanatçılar/okuyuculara yaşamın fark edilmeyen güzel yanlarını gösterirler. C) Gerçek okuyucu/okuyacakları konusunda seçici davranmayı/ bilir. D) Bilmediğini bilmek/ kişiyi /bilmediğini öğrenmeye/ zorlar. E) Deli dolu akan nehirlerden/ tas tas sular / içtik. 7. Bir gün mahallenin ana caddelerinden birinden geçerken ekmek satan yeni bir dükkânın açıldığını gördüm. Bu cümlede altı çizili cümlenin hangi ögesidir? bölüm A) Özne B) Belirtisiz nesne C) Yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç D) Belirtili nesne E) Zarf tümleci 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, cümlenin ögesi olmayan açıklayıcı bir ara söz vardır? A) Üç yıl okuduğum bu okuldan, Mehmet Akif Ersoy Lisesi’nden, mezun oluyorum. B) Ankara’yı, doğup büyüdüğüm bu şehri, çok özlüyorum. C) Benim oğlum, hepiniz de çok iyi bilirsiniz, böyle kötü işlere hiç bulaşmaz. D) İki gün önce onu, en iyi dostumu, kaybettim. E) İçlerinden biri, genç bir adam, “Bu yapılanlar büyük bir haksızlık!” diye bağırdı. 9. Minik serçe, bir karganın kocaman ekmek parçasını tek başına yemekte olduğunu görünce: “Ben de gideyim şu ekmekten nasipleneyim” dedi. 10. En işlek caddede bir dükkânın güpegündüz soyulduğunu duyunca çok şaşırdım. Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur? Aşağıdaki cümlelerin hangisi ögeleri ve ögelerinin sıralanışı yönüyle bu cümle ile özdeştir? A) Özne B) Nesne C) Yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç D) Zarf tümleci E) Yüklem A) Çocuğun çığlığını duyan konu komşu sokağa fırladı. B) İtfaiye yangın yerine biraz geç gelince, iki ev tamamen yandı. C) Herkes biraz sonra geçecek ünlü politikacıyı bekliyordu. D) Hastanede tedavi görünce biraz toparlamış. E) İnsan içinde bulunduğu anı doya doya yaşamalı. CEVAPLAR 1. A 2. B 3. C 4. C 5. E 6. B 7. E 8. C 9. C 10. D III. HAFTA (KELİME GRUPLARI I) 1. Aşağıdaki tekrar gruplarından (ikilemelerden) hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır? a. hızlı hızlı b. koşa koşa c. çoluk çocuk d. teker teker e. sinsi sinsi 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, sıfat tamlamasının tamlayan olduğu bir isim tamlaması vardır? a. Yeşilin bin bir tonunu görebilirsiniz Karadeniz'de. b. Bahçesi geniş bir evde oturuyorum yıllardır. c. Sınıf başkanının ilginç sorusu herkesi şaşırtmıştı. d. Bir sürücünün hayatı, dikkatli olmasına bağlıdır. e. Kitaplar, başarılı her insana rehber olmalıdır. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme ek-fiil alarak yüklem görevinde kullanılmıştır? a. Evlerimiz arasındaki uzaklık aşağı yukarı iki kilometreydi. b. Eğri büğrü bir yolda ilerliyorduk büyük bir korkuyla. c. Can sıkıntımızın nedeniydi pis pis sırıtması. d. Neden sessiz sedasızsın bugünlerde? e. Olanları hepimize bir bir anlatacaksın. 4. (I) Yaşadığı şehre geldiğinde akşam olmak üzereydi. (II) Önce şehrin mezarlığına gitti. (III) Yorucu da olsa aradığı mezarı buldu. (IV) Birkaç dua okudu, solmaya yüz tutan çiçekleri suladı, mezar taşındaki resmi inceledi bir süre. (V) Ömründe hiç görmediği, sekiz yaşındaki bir kızın resmiydi bu. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisinde isim tamlaması ek-fiil alarak yüklem olmuştur? a. I. b. II. c. III. d. IV. e. V. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması yoktur? a. Üniversite sınavını kazanmak için gece gündüz çalışıyorum. b. Herkes ekmek parasını kazanmak için çalışıp kimseye muhtaç olmamalı. c. Hiçbir doktor gönül yarasının merhemini bulamadı. d. Bu kitap tutumlu olmanın yararlarını anlatmak için yazıldı. e. Daracık sokaklar geçilince ortaya geniş bir cadde çıkıyordu. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtili nesne bir unvan grubundan oluşmuştur? a. Geçen hafta, Mühendis Kemal Bey kurumumuzu denetledi. b. Öğrencimizin dedesi Hasan Çavuş, büyük bir kahramandı. c. Diş Hekimi Ayşe Hanım’a mutlaka uğramalısınız. d. Askerdeyken Binbaşı Mehmet Bey, en sevdiğim komutandı. e. O yıllarda halk, Çolak Salih’i dilinden düşürmüyordu. 7. “Zenginin malı züğürdün çenesini yorarmış.” Yukarıdaki atasözünde bulunan altı çizili tamlamanın özdeşi aşağıdaki atasözlerinin hangisinde vardır? a. Baba malı tez tükenir, malı evlat kazana. b. El yarası geçer, dil yarası geçmez. c. İyiliğe iyilik olsaydı, koça öküze bıçak olmazdı. d. Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya bağırsaktır, ya tırnak. e. Dağ başından duman, yiğit başından boran eksik olmaz. 8. Aşağıdakilerin hangisi birleşik fiil grubu değildir? a. hastalanmak b. şükretmek c. gelivermek d. hak etmek e. öleyazmak 9. Aşağıdakilerden hangisinde birleşik isim grubu cümlenin öznesidir? a. Adam, Ahmet’in eski dostu dostuydu. b. Yahya Kemal Beyatlı, Türkçeyi çok iyi kullanan yazarlardan biridir. c. Atın uzun yelesi, göz kamaştırıyordu. d. Yolun kenarında yaralı bir köpek yatıyordu. e. Beni görmek için buralara kadar gelmiş. 10. Saffet Bey, Belediye’nin kapısından ok gibi fırlayıp ormanı teftişe gitmek üzere Hüsnü’nün ardı sıra caminin yolunu tuttuğu an, Belediye reisi de, kapıdan fırladığı gibi öbür yönde çarşıyı arşınlayıp, Parti Merkezi’ne destursuz girip Osman Ağanın karşısına oturmuştu. Bu parçada kaç tane belirtili isim tamlaması kullanılmıştır? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 e. 5 CEVAPLAR 1. C 2. D 3. D 4. E 5. E 6. E 7. D 8. A 9. B 10. D IV. HAFTA (KELİME GRUPLARI II) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil grubu vardır? a. Okuyup yazmanın yayılması için çalışma başlattı. b. Pembe hayaller kura kura uyudu. c. Bizimle gelirseniz pek sevineceğiz. d. Her şeyi ayrıntılarıyla düşüneceğiz. e. Oysaki gelme demiştim sana. 2. Aşağıdakilerin hangisinde bağlama grubu vardır? a. Araba almak için iki yıldır para biriktiriyordu. b. Önce kısa öyküler yazmış, sonra romana geçmiş. c. Parkta yalnız başına dolaşan bir çocuk gördüm. d. Hayatı, eviyle işi arasında sıkışmıştı adamcağızın. e. Öfkeyle kalkan zararla oturur, sözü ne kadar doğru! 3. Bazen kendine âşık deli bir fırtınaydım. Fırtınalar önünde bazen bir kuru yaprak Uğrunda koparılabilen bir baş da ben olsaydım. Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? a. İsim tamlaması b. Birleşik fiil grubu c. Sıfat-fiil grubu d. Sıfat tamlaması e. Edat grubu 4. Aşağıdakilerin hangisinde unvan grubu yoktur? a. Müdür, hanımlara ve beylere seslendi. b. Selahattin Bey’le görüşecekmiş. c. Yarın Hacı Anne’ye gideceğiz. d. Avukat Halil Bey, Bodrum’da oturuyor. e. Kayıkçı Mustafa balığa çıkıyor. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde belirtilen sözcük öbeği yoktur? 6. Aşağıda verilen birleşik fiil gruplarından hangisi diğerlerinden farklıdır? a. Yazmak, acılara karşı bir savunma biçimidir. (edat grubu) b. Gitmek için biraz acele ettiler. (birleşik fiil) c. Işığın kaynağı nerede gizleniyor? (isim tamlaması) d. Bu hayâle kapılarak hayatını mahvetti. (zarf-fiil grubu) e. Hayatın yaşamaya değer olduğuna inandıran nedir? (unvan grubu) a. mahvolduk b. zannettim c. emrediniz d. yapabilirim e. küfretme 7. Aşağıdaki kelime gruplarından hangisi diğerlerinden farklıdır? a. Karanlık çökmeden… b. Şehrin ışıkları yanınca… c. Sabahleyin okula giderken… d. Ayakta yarım saattir bekleyen… e. Gözlerine baktıkça… 8. Aşağıdakilerden hangisi bir sayı grubudur? a. iki bin b. beş yüz c. yirmi bir d. sekiz milyon e. otuz bin 9. Aşağıdakilerden 10. Aşağıdaki birleşik hangisi bir bulunma fiillerden hangisi yapı grubudur? bakımından diğerlerinden farklıdır? a. yükte hafif b. sabaha karşı c. başı kabak d. tıkır tıkır e. kısasa kısas a. bakakalmak b. sevebilmek c. alıvermek d. hissetmek e. öleyazmak CEVAPLAR 1. A 2. D 3. E 4. A 5. E 6. D 7. D 8. C 9. A 10. D V. HAFTA (CÜMLE ÇEŞİTLERİ) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklı türdedir? A) Eski dostlar bir araya gelince geçmişteki güzel günlerden bahsettik. B) Sağır bir dostu olan kimse gerçekten söylemesi gereken şeylerin ne kadar az olduğunu anlar. C) Konuşmalarında kullandığı bilimsel kelimeler yüzünden ne söylediği anlaşılmıyordu. D) Yanlış yolda güçlü adımlarla dolaşmaktansa doğru yolda sekerek yürümek daha iyidir. E) Herkesle arkadaşlık yapın ama yalnız erdemlilerle dostluk kurun. 2. (I) Kucağındaki kundak çocuğuyla karanlık bir kadın çömeldi yanına. (II) Bir süre, iki leke gibi, duvara dayalı durdular. (III) Sonra, yürüdü açık leke, avlunun ortasına doğru. (IV) Kırmızı cüppeli ihtiyarın kulübesinden bir baston uzandı bacaklarına, düşecekti neredeyse. (V) “Beni gölgeye götür delikanlı” diye söylendi ihtiyar, aksi bir sesle. Yukarıdaki cümlelerle ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? aşağıda verilen A) I. cümle basit, devrik, olumlu bir fiil cümlesidir. B) II. cümle basit, kurallı, olumlu bir fiil cümlesidir. C) III. cümle basit, devrik, olumlu bir fiil cümlesidir. D) IV. cümle sıralı, devrik, olumlu bir fiil cümlesidir. E) V. cümle sıralı, devrik, olumlu bir fiil cümlesidir. 3. Kim ne derse desin yine de şehrin merkezinden uzak, az ışıklı, sessiz sokaklardadır İstanbul’un en güzel geceleri. Bu cümle ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi doğrudur? A) Olumsuz, kurallı, bir isim cümlesidir. B) Olumlu, kurallı, bir fiil cümlesidir. C) Olumlu, devrik, bir isim cümlesidir. D) Olumsuz, devrik, bir isim cümlesidir. E) Olumlu, devrik bir soru cümlesidir. 4. Burası; kırmızı boyalı, minik, şirin bir ev görüntüsünde. Girişte ilk olarak gözünüze bir kitaplık çarpıyor. Aradığınız her kitabı bulabileceğiniz kocaman bir kitaplık... Ahşap sandalye ve masalar size bir sıcaklık, rahatlık sunuyor. Hemen bir yere oturmak istiyorsunuz. Bu parçada yoktur? hangisinin A) Basit cümle B) Eksiltili cümle C) İsim cümlesi D) Fiil cümlesi E) Devrik cümle örneği 5. Temizlik konusunda çok hassastı, küçük bir lekeye bile tahammül edemiyordu. Bu cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sıralı cümledir. B) Virgülden önceki cümle birleşik yapılıdır. C) Virgülden sonraki cümle basit yapılıdır. D) Virgülden önceki ve sonraki cümlelerin her ikisi de kurallıdır. E) Virgülden önceki cümle isim, virgülden sonraki cümle fiil cümlesidir. 6. (I) Yahya Kemal adeta İstanbul vurgunu yemiş bir şairdir. (ll) O kadar ki damarlarında sanki Boğaz’ın suları dolaşır. (lll) Boğazın güzelliklerini onun kadar etkileyici dile getirmiş bir şair gösterilemez. (lV) O, İstanbul’u seyrederken geçmişin şanlı zaferlerini de bulur karşısında. (V) Onları da İstanbul ile birlikte dile getirir şiirlerinde. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi yükleminin türüne göre ötekilerden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V 7. Ben pırıl pırıl bir gemiydim eskiden. İnanırdım mutlu yolculuklara. Adalar var zannederdim, güneşli, mavi, dertsiz… Bütün hızımla koşardım dalgalara. Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Basit cümle B) İsim cümlesi C) Fiil cümlesi D) Kurallı cümle E) Olumlu cümle 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi biçimce olumlu, anlamca olumsuzdur? A) Her gün aynı saatte işten çıkıp doğruca buraya geliyor. B) Bu maaşla ev almaya kalkışmak olacak iş değil. C) Sanki ben ona bu konuda yardımcı olacağıma söz verdim. D) O kadar uğraşmama rağmen yine de yaptıklarının yanlış olduğunu bir türlü kabul ettiremedim. E) Yeni bir araba almak fikrinden şimdilik vazgeçtim. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisi devrik cümle değildir? A) Yapıtlarında daha çok kendini tatmin etmek için seçmiştir kahramanlarını. B) Yemek bile yemedi tuttuğu takım şampiyon olamadı diye. C) O parayı kazanmasam da yeter bana bu mutluluk. D) Hayat, insanın yapmak isteyip de yapamadıklarının bir toplamıdır aslında. E) Hayat insanı bulutlara da çıkarabilir fakat bu durum geçicidir. 10. (I) Caminin önündeydi. (II) Büyük bir camiydi bu. (III) Minareleri, kubbeleri, kemerleri ve parmaklıklı pencereleri filan hepsi tamamdı. (IV) Özellikle avlusu dilenenler için en önemli yer. (V) Bir kenarda duruyordu. Yukarıdaki cümlelerden yükleminin türüne diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V hangisi göre CEVAPLAR 1. D 2. E 3. C 4. E 5. B 6. A 7. D 8. C 9. E 10. E VI. HAFTA (DÜŞÜNCE DEĞERİ OLAN YAZILAR I) 1. Aşağıdakilerden hangisi fıkranın özellikleri arasına gösterilemez? A) Başta güncel sorunlar olmak üzere zengin bir konu alanı vardır. B) Yazarları, düşüncelerini kanıtlama amacı taşımazlar. C) Nesnel bir özellik taşırlar. D) Güncel, yarına kalırlığı olmayan yazılardır. E) Dili yalındır, okuru etkileyen bir dil örgüsü vardır. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözü edilen yazı türü yanlış tanımlanmıştır? A) Yazarın görüşlerini, inandırıcı veriler kullanarak anlattığı ve okuyucuyu bilgilendirmeyi amaçladığı yazılara makale denir. B) Yazarın görüşlerini, kesin kurallara varmadan, okuyucuyu inanmaya zorlamadan anlattığı yazı türüne deneme denir. C) Yazarın gündelik olayları özel bir görüşle, kısa ve yoğun bir anlatımla işlediği günübirlik gazete yazılarına günlük denir. D) Bir sanatçı ya da sanat eserinin olumlu ve olumsuz yönlerini, sanat değerini vs. ortaya koyan yazı türüne eleştiri denir. E) Bir olay veya durumun yerinde gezip görülerek, olayla ya da durumla ilgili değişik kişilerle konuşularak, soruşturularak meydana getirilen gazete yazılarına röportaj denir. 3. Romanın kurgusu, “çoksesli” bir anlayış temelinde oluşturulmuştur. Roman boyunca, anlatıcı kişi, dört ayrı kişiliğe ayrılmış durumda. Romanın başkarakterleri olan bu dört kişi, sırasıyla kendi bakış açılarından, yaşanılan süreci yorumluyor ve her olay için bize dört ayrı bakış açısı sunuyor. Romanda, günümüz insanının ruh halini ve sosyal sorunlarla olan etkileşimini gözlemleyebiliyoruz. Romanın başarısı samimiyetinde gizli. Çevirideki bazı dil ve anlatım sorunlarının dışında bu, çok başarılı bir eser. Bu parça aşağıdaki yazı hangisinden alınmış olabilir? A) Eleştiri C) Sohbet E) Fıkra B) Makale D) Deneme türlerinin 4. Yazarın herhangi bir konu üzerinde kesin hükme varmadan, kendi kişisel görüş ve düşüncelerini anlattığı yazı türüdür. Bu yazı türünde serbest bir kompozisyon örgüsü vardır. Yukarıda sözü edilen aşağıdakilerden hangisidir? A) Deneme B) Makale C) Anı (Hatıra) D) Eleştiri E) Fıkra yazı türü 5. Ben yazılarımda bir yapıtı, düşünceyi, kişileri olumlu ve olumsuz yanlarıyla tartışırım. Yazılarım yansız, yol sergileyici özellikler taşır. Gerçeklerle sürekli hesaplaşırım. Bu hesaplaşmalarım önyargı ve saplantılardan uzaktır. Amacım gerçekleri çeşitli yönleriyle çeşitli bakış açılarından ele alarak aydınlatmaya çalışmaktır. Böyle diyen bir yazarın yapıtlarını verdiği bu tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Roman B) Günlük C) Makale D) Eleştiri E) Fıkra 6. Yazı makinesi, devrini tamamladı. Artık kâğıt kullanılmıyor. Bilgisayar, yaşamın her alanına yayıldı. Bilgisayar ile yirmi birinci yüzyılda herkes evinde oturup dünyanın neresinde olursa olsun, bilgi bankalarına erişebilecek. Ulusal kitaplıklarda ne varsa, bir tuşa bastığınızda evinizin odasındaki bilgisayar ekranına gelecek. Belki de ev kitaplıkları tarihe karışacak. Bu parçada, aşağıdaki yazı türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? A) Fıkra C) Anı E) Günlük B) Öykü D) Eleştiri 7. Uzun sürdü güz. Ama ne güzeldi... Tatlı yağmurla ardından güneşli sonbaharlar, serin akşamüstleri… İnsanı şehirden alıp kırlara, parklara, bahçelere çağıran, devamlı yürüme, avare avare dolaşma arzusu uyandıran zamanlardır. 8. Hayat, ölüm, aşk, gurbet, sanat, felsefe, din, siyaset vb. kişiyi ve toplumu ilgilendiren her şey denemeye konu olabilir. Yukarıdaki parçanın yazı aşağıdakilerden hangisidir? A) Denemede yazar her şeyi dünya görüşüne ve duygusuna göre değerlendirir. B) Deneme türünün ele aldığı konuların sınırı yoktur. C) İşlenen konuda yazarın bütün bildiklerinin yanında yoruma da yer verilir. D) Öne sürülen düşünce kesin ve değişmez bir sonuca bağlanmaz. E) Toplumun sorunları ele alınır ve toplum için yazılır. A) Günlük B) Anı C) Deneme D) Biyografi E) Fıkra türü Aşağıdakilerden hangisi denemenin yukarıda verilen özelliğini vurgular? 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Makale, sadece sanat ve edebiyat konularında yazılan bir yazı türüdür. B) Gazete yazısı olan fıkralarda konu kısaca ele alınır ve mutlaka bir sonuca varılır. C) Denemelerde ağır başlı, ciddi bir dil yerine, rahat bir anlatım göze çarpar. D) Eleştiride ele alınan yapıtın, güzel ve çirkin, doğru ve yanlış yönleri ortaya konur. E) Ahmet Rasim ve Şevket Rado sohbet türünde başarılı olmuş yazarlardır. 10. Gelincik, yazın kırlarda, özellikle ekin tarlalarında yetişen, kırmızı renkli bir bitkidir. Baharda açtığı için baharın müjdecisi olarak kabul edilir. Gelincik, Türkçenin en eski sözcüklerindendir. Bu sözcük, Türkçenin en eski yazılı belgeleri olan Orhun Yazıtlarında geçmektedir. Gelincik sözcüğü, “gelin” sözcüğüne küçültme ve sevgi ifade eden “+cik” ekinin getirilmesiyle meydana gelmiştir, ilkbaharda dağları, kırları, sarılı beyazlı papatyalarla birlikte süsleyen gelinciğe Divan şairleri “Lale-i Numan” adını vermişlerdir. Bu parçada, aşağıdaki yazınsal türlerden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? A) Deneme C) Anı E) Makale B) Günlük D) Biyografi CEVAPLAR 1. C 2. C 3. A 4. A 5. D 6. A 7. C 8. B 9. A 10. E VII. HAFTA (DÜŞÜNCE DEĞERİ OLAN YAZILAR II) 1. ----- bir kimsenin kendi hayatını, yaşadığı devrede gördüğü veya duyduğu olayları anlattığı yazılardır. ----- ise bilim, sanat... gibi türlü alanlarda yurduna ve insanlığa yararı olmuş, tanınmış kişilerin özgeçmişlerini, duygu ve düşüncelerini, eğilimlerini, yapıtlarını anlatan yazılardır. Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinin sırasıyla getirilmesi uygundur? a. Günlük - otobiyografi b. Anı - biyografi c. Biyografi - otobiyografi d. Otobiyografi - anı e. Deneme - anı 2. *Bir yazarın yurt içinde ve yurt dışında yaptığı gezilerde gördüklerini, okurları için ilgi çekici bulduğu yönlerini özenli bir anlatımla yansıttığı yazılardır. *Bir haberi, bir dileği ya da duyguyu yanımızda olmayan birine iletmek amacıyla yazılan yazılardır. *Toplumsal yaşamın herhangi bir kesiminde bilim ve sanat alanlarının herhangi bir dalında etkinlik göstermiş, başarı kazanmış birinin kendi yaşamını anlattığı yazılardır. Yukarıda tanımı verilen düzyazı türleri aşağıdakilerden hangileridir? a. Gezi Yazısı - mektup - otobiyografi b. Gezi Yazısı - anı - biyografi c. Gezi Yazısı - mektup - biyografi d. Anı - mektup - otobiyografi e. Günlük - anı - biyografi 3. Uzun zaman işsiz güçsüz dolaştıktan sonra bir gün köprü üstünde giderken intiharın cesaret mi korkaklık mı olduğunu kendi kendime düşünmüştüm. O sırada biri koluma yapışmıştı. Okul arkadaşımdı. Tanımıştım ama adını anımsayamamıştım… Birlikte yürümeye başladık. Eski günleri andık. 4. Bir ödül için kendini satan adam ne yazar olabilir ne de insan olabilir. İnsan olunmadan da yazar olunmaz. Bağımsızlık lazım. Gerçek yazar, sıradan bir insan değildir. Ona ihtiyacı vardır toplumun. Bu ihtiyacı duyan toplum yükselir. Bu ihtiyacı karşılayan insan kazanır. Yukarıdaki paragraf ne tür bir yazıdan alınmış olabilir? Yukarıdaki paragraf ne tür bir yazıdan alınmış olabilir? a. Biyografi b. Anı c. Hikaye d. Söyleşi e. Masal a. Fabl b. Şiir c. Deneme d. Gezi yazısı e. Öykü 5. Aşağıdaki türlerden hangisinde açıklayıcı anlatım kullanılır? a. Fabl b. Anı c. Roman d. Tiyatro e. Makale 6. 1882’de İstanbul’da doğdu. 9 Ocak 1964’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. 1901’de Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nde mezun oldu. Öğretmenleri arasında Rıza Tevfik Bölükbaşı ile sonradan evlendiği ve ilk kocası olan Salih Zeki de vardı. İlk yazıları “Halide Salih” takma adıyla Tanin gazetesinde yayınlandı. Bu paragrafa dayanarak paragrafın alındığı yazının türü hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? a. Otobiyografi c. Anı e. Masal b. Deneme d. Biyografi 7. ------ Kişinin o gün başından geçen olayları, tarih belirterek anlattığı yazılardır. Kişinin, bir yönüyle iç dökmesi, içindekileri, başkalarına anlatamadığı duygu ve düşüncelerini yazmasıyla oluşur. Bu yönüyle bu yazılar bir boşalma, bir iç dökme olarak değerlendirilebilir. Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Otobiyografi c. Anı e. Fıkra b. Günlük d. Deneme 8. Erzurum Lisesi’nde en sevdiğim öğretmendi Sıtkı Bey. Edebiyatı seven, sevdiren, öğrencilere çok iyi davranan bir öğretmendi. Yazık ki sadece 9. sınıfta okuttu bizi. Yıl, 1945. Lise bitirme sınavlarında Sıtkı Bey de bulunuyordu. Bir soru sordular. Sözü benden önce Sıtkı Bey aldı, sorunun cevabını verdi, bana da “En son yazdığın şiiri oku.” dedi. Okudum. “On” verdiler. Çıktım. Dışarıda arkadaşlar bekliyorlardı. Neler sorulduğunu öğrenmek istiyorlardı benden. Olanları anlattım. Bastık kahkahaları. Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır? a. Anı b. Fıkra c. Deneme d. Biyografi e. Sohbet 9. Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısının özelliklerinden biri değildir? a. Olayların kronolojik zamana göre anlatılması b. Gezilen yerlerin ilginç özelliklerinin işlenmesi c. Gözlemlerin ağır basması d. Tarihî ve doğal güzelliklerin yanında kültürel farkların anlatılması e. Duyguların ihmal edilip, sadece gerçeklerin anlatılması 10. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? a. Günlüğü anıdan ayıran en önemli özellik, günlükte yaşananların günü gününe anlatılmasıdır. b. Roman, öykü, masal gibi türler olaya; fıkra, deneme, makale ise düşüncelere dayanır. c. Biyografi yazarın kendi hayatını, otobiyografi ise başkasının hayatını anlattığı yazı türüdür. d. Öykülerde serim, düğüm ve çözüm bölümleri vardır. e. Olay, yer ve zaman, kişiler öykünün ögeleridir. CEVAPLAR 1. B 2. A 3. B 4. C 5. E 6. D 7. B 8. A 9. E 10. C VIII. HAFTA (SANAT DEĞERİ OLAN YAZILAR I: ŞİİR BİLGİSİ) 1. Yokluğun sırtıma saplandı bir bıçak gibi Akıtır taşı, toprağı kanımı Dünya seninle aydınlık ve güzeldi Şimdi bin güneş doğsa götürmez karanlığımı 2. Çoğunlukla manzum olan, ahlâkî bir ders vermek amacıyla hayvanları, bitkileri, cansız varlıkları kişileştirerek yazılan alegorik küçük öykülere denir. La Fontaine bu türün en önemli temsilcisidir. Yukarıdaki dörtlüğün uyak dizilişine göre aşağıdaki belirlemelerden hangisi doğrudur? Yukarıdaki parçada tanımlanan şiir türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Sarmal uyak b. Çapraz uyak c. Düz uyak d. Sone e. Terzarima a. Didaktik şiir b. Destan c. Epik şiir d. Fabl e. Tragedya 3. *Doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşamını ve bunlara karşı duyulan özlemleri anlatır. *Belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda bilgi vermek için yazılır; duygu yönü zayıftır. *İçten gelen heyecanları coşkulu bir dille anlatan duygusal şiirlerdir. Yukarıdaki verilen özellikler sırasıyla aşağıdaki şiir türlerinden hangisidir? a. lirik - pastoral- didaktik b. pastoral - didaktik - lirik c. epik - didaktik - lirik d. pastoral - epik - didaktik e. didaktik - lirik - pastoral 4. Zülfünün yay gibi kuvvetli çelik tellerine Takılan gönlüm asırlarca peşinden koşacak Sen bir ahu gibi dağdan dağa kaçsan da yine Seni aşkım canavarlar gibi kovalayacak Yukarıdaki dörtlük teması ve söyleyiş özelliği bakımından aşağıdaki şiir türlerinden hangisine aittir? a. Epik şiir b. Didaktik şiir c. Pastoral şiir d. Manzum öykü e. Lirik şiir 5. Hafız’ın kabri olan bahçede bir gül var imiş Yeniden her gün açarmış, kanayan rengiyle Gece bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış Eski Şiraz’ı hayal ettiren rengiyle. Bu dörtlükteki uyağın biçim yönünden türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Tunç uyak b. Düz uyak c. Sarmal Uyak d. Çapraz uyak e. Cinaslı uyak 6. Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç Bu son fasıldır ey ömrüm nasıl geçersen geç Yukarıdaki beyitte altı çizili, sözcükler aşağıdakilerden hangisine örnektir? a. Aliterasyon b. Seci c. Akrostiş d. Redif e. Cinas 7. Bir kuş ötecek şimdi.., Havada bir durgunluk, Mermeriyle konuşan açık kalmış bir musluk, Beyaz çiçeklerini tek tük düşüren kiraz. 8. Yanık bir kaval sesi geliyordu uzaktan Derdi dağlardan aşkın ak abalı bir çobandan Önünde sürüleri, ardında sürüleri İniyordu yemyeşil, dumanlı bir yamaçtan Bahar pınarlarından içime damlayan Bembeyaz çiçeklerin ıslak, temiz kokusu. Kış bitti... Uzaklarda ilk ümitler gibi yaz. Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki şiir türlerinden hangisine ait olabilir? su, Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? a. Lirik b. Pastoral c. Epik d. Didaktik e. Dramatik a. Pastoral şiir b. Dramatik şiir c. Lirik şiir d. Didaktik şiir e. Epik şiir 9. Aşağıdaki dizelerden hangisi satirik bir şiirden alınmış olabilir? 10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde cinaslı uyak vardır? a. Bütün sevgileri atıp içimden Varlığımı yalnız ona verdim ben b. Evden çıkar çıkmaz omuzda tabut Sen de eller gibi adımı unut c. Söylersin de söz içinde şaşmazsın Helali haramı yersin seçmezsin d. Dadaloğlu'm bir gün kavga kurulur Öter tüfek davlumbazlar vurulur e. Serpe serpe gider düşman önüne Ölümü karşılar meydan içinde a. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı; Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. b. Gamzen ciğerim deldi deldi ciğerim gamzen Bilmem nice olur halim halim nice olur bilmem. c. Biçare gönüller ne giden son gemidir bu, Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu. d. Kısmetindir gezdiren yer yer seni Göğe çıksan akıbetin yer yer seni. e. Senindir ey sonsuz veren ne varsa hayat gibi Tutma soluğunu, genişle, öz ve kabuk senindir. CEVAPLAR 1. B 2. D 3. B 4. D 5. D 6. E 7. B 8. A 9. C 10. D IX. HAFTA (SANAT DEĞERİ OLAN YAZILAR II) 1. Aşağıdaki türler sanat değeri olan ve düşünce değeri olan metinler olarak sınıflandırılırsa hangisi dışta kalır? a. Deneme b. Hikâye c. Mektup d. Tiyatro e. Anı 2. Aşağıdakilerden hangisi fabl türü ile ilgili bilgi değildir? a. Olaya dayalı bir anlatımı vardır. b. Uzun öykülerdir. c. Örneklendirme ile kötü davranışlardan caydırıcı özelliği vardır. d. Soyut konular somutlaştırılarak işlenir. e. İnsan hayatından alınan küçücük kesitler, insan dışı canlılara uyarlanarak anlatılır. 3. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir? a. Masallarda yer alan insanlar ve varlıkların bir bölümü insanüstü veya doğa dışı varlıklardır. b. Genellikle iyilik-kötülük, doğruluk-haksızlık gibi zıt durumların mücadelesi vardır. c. Yer ve zaman bellidir. d. Kadın kahramanlar da erkek kahramanlar da bulunabilir. e. Daima mutlu sonla biter. 4. Hem görme hem duyma duyguları üzerine kurulmuş yazı türü hangisidir? a. Roman b. Tiyatro c. Öykü d. Anı e. Günlük 5. Karga göstermek için güzel sesini Açınca ağzını düşürdü nevalesini Tilki kapıp onu dedi “Efendiciğim, “Size küçük bir ders vereceğim; “Alıklar olmasa iş kalmaz açıkgözlere, “Böyle bir ders de sanırım değer bir peynire.” Bu şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Fabl b. Manzum hikâye c. Masal d. Epik şiir e. Mani 6. Aşağıdakilerden hangisi “fabl” için söylenemez? a. Didaktik (öğretici) özellik taşır. b. İnsanlara ders verme amacıyla yazılır. c. Kahramanları bitkiler, hayvanlar olmasına rağmen asıl anlatılan insandır. d. Betimlemeye dayalı bir anlatımı vardır. e. Dünya edebiyatında La Fontaine bu türün en önemli temsilcisidir. 7. (I) Masallarda anlatılan olaylar herhangi bir atlas ya da haritada bulabileceğimiz bir yerde geçmez. (II) Yer gibi zaman ögesi de belirsizdir. (III) Anlatım alabildiğine yoğundur. (IV) Masallarda düşsellik nasıl belirleyici bir özellikse dil ve anlatım da masalı diğer anlatım türlerinden ayırır. (V) Ulusal ve dinsel motifler de masallarda en geniş biçimde kullanılır. Bu parçadaki cümlelerin hangisinde masala ilişkin bir bilgi yanlışı vardır? a.V b. IV c. III d. II e. I 8. Toplum yaşamında birtakım olaylarla birbirine bağlanmış olan çeşitli insanların başlarından geçen maceraları bütün ayrıntılarıyla anlatan edebî eserdir. Olmuş ya da olabilir olayları yer, zaman ve kişilere bağlı olarak anlatır. Olaylar ana bir olay etrafında gelişir ve olay örgüsü geniştir. Kahramanları çoktur. Yukarıda bahsedilen yazılı anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Öykü b. Masal c. Roman d. Fabl e. Biyografi 9. I. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır. II. Derin karakter tahlilleri yoktur. III. Romana göre daha kısa bir türdür. IV. Hikâyede kişi kadrosu geniştir. V. Öykünün ögeleri olay, zaman ve yerdir. Yukarıda öykü (hikâye) hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? a. I b. II c. III d. IV e. V 10. Bu yazılarda amaç okuyucunun bilgisini değil, yaşantısını zenginleştirmektir. Bu tür eserlerde de öğretici ögeler az da olsa vardır ancak bunları sanatsal bir tat almak amacıyla okumak gerekir. Bu tür yazılarda düş gücü ve imgeleme önemli yer tutar. Bu tür yazılar “sanat değeri olan yazılar”dır. Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi sanat değeri olan yazılar grubuna girmez? a. Tiyatro b. Masal c. Makale d. Hikaye e. Roman CEVAPLAR 1. C 2. B 3. C 4. B 5. A 6. D 7. A 8. C 9. D 10. C X. HAFTA (YAZIŞMALAR) 1. “Kişilerin dileklerini devlet kurumlarına ya da tüzel kurumlara bildirmek, bir isteği cevaplandırmak, bilgi vermek amacıyla yazılan resmî mektuplara …. denir”. Yukarıda boş aşağıdakilerden getirilmelidir? a. Kutlama yazıları b. Dilekçe c. Rapor d. Makale e. Tutanak bırakılan yere hangisi 2. Görülen bir sorun üzerinde yapılan inceleme sonucunun ilgili yerlere bildirilmesi için yazılan yazılara ne denir? a. Dilekçe b. Tutanak c. Rapor d. İş yazışması e. Karar 3. Sanatçıların, yazarların ya da sanatı çok sevenlerin birbirlerine ve yakınlarına yazdığı sanattan söz eden mektuplara ........ denir. a. Sanat mektupları b. Sanatçı mektupları c. Sanatsever mektupları d. Edebî Mektuplar e. İş mektupları 4. “Herhangi bir olayın ortaya çıkışını, sonucunu olay anında ya da olaydan hemen sonra anlatan yazılara ....... denir.” Bu cümlenin boş kalan yerine aşağıdakilerden hangi sözcük gelmelidir? a. Rapor b. Tutanak c. Mektup d. Karar e. Belgegeçer (Faks) 5. Aşağıdakilerden hangisi özelliklerinden değildir? “rapor”un a. Düşünsel planla yazılır. b. Raporun sonuna yararlanılan kaynakların listesi de yazılmalıdır. c. Rapor olay anında yazılır. d. Konunun önemini kavratabilmek için örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, istatistik bilgi gibi nesnel verilerden yararlanmalıdır e. Rapor, konu olarak hava raporu, doktor raporu, polis raporu ve bilirkişi raporu gibi türlere ayrılır. 6. “İzmir'de ne arıyorum diye hayret etme. Sadece askerliğimi yapıyorum. Herhalde sen beni Ankara'da zannediyordun. On iki marttan beri hazırlık kıtasındayım. Haftaya Ankara’ya Yedek Subay Okuluna gidiyorum. Şimdilik askerî disiplinden şikâyetim yok. Burada kiminle beraber olduğumu tahmin et bakalım? Aklına gelmez diye derhâl söyleyeyim: Kenan Hulusi’yle beraber... ” Yukarıdaki parça aşağıda verilen türlerin hangisinden alınmış olabilir? a. Karar b. Rapor c. Günlük d. Mektup e. Söyleşi 7. “Yavrum, Sütün dolapta. Dün benden istediğin kitap, çalışma masanın çekmecesinde. Sucuyu kaçırma, parasını damacananın yanına bıraktım…” Yukarıdaki parça aşağıda verilen türlerin hangisinden alınmış olabilir? a. Not (pusula) b. Mektup c. Uyarı d. Çağrı (davetiye) e. Dilekçe 8. Aşağıda açıklaması verilen türlerin hangisinde ayraç içinde verilen bölümde bir yanlışlık yapılmıştır? a. Hemen ulaştırılması gereken kısa haberleri bildirmek üzere yazılan çok kısa mektup (not). b. Mutlu bir olayda, ulusal ve dinî bayramlarda, yılbaşında uzakta bulunan kişilerle iyi dileklerin iletilmesi için yazılan kısa mektup (tebrik). c. Toplantı ya da tören gibi sosyal ilişkilerde; bulunması istenilen kişilere toplantıdan önce gönderilen, toplantıya haber verme ve toplantıya çağırma yazıları (davetiye). d. Edebiyatçıların birbirlerine ya da yakınlarına yazdığı mektup (edebi mektup). e. İnsanın kendini eğitim bilgisi, iş deneyimi vs. gibi yönlerden anlattığı yazılar (tutanak). 9. Aşağıdakilerden hangisi “yazışmalar” başlığı altında ele alınabilecek yazı türlerinden biri değildir? a. Dilekçe b. Rapor c. Makale d. Tutanak e. İş mektubu/yazısı 10. Aşağıdakilerden hangisi dilekçenin özelliklerinden biri değildir? a. Sol alt köşeye adresin yazılması b. Sağ alt köşeye adın ve soyadın yazılması c. Sol alt köşeye imzanın atılması d. Resmî bir dilin kullanılması e. Gereksiz ayrıntılara yer verilmemesi CEVAPLAR 1. B 2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. A 8. E 9. C 10. C XI. HAFTA (YAZILI ANLATIM VE EVRELERİ) 1. “Yazmaya başlamadan önce yazarın; gerek yazı konusu belli olduktan sonra, gerekse daha önceki deneyimlerini değerlendirmesine ............. denir.” Cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? a. Yazara bağlı evreler b. Konuya bağlı evreler c. Yazmaya bağlı evreler d. Tasarıma bağlı evreler e. Söylemeye bağlı evreler 2. Aşağıdakilerden hangisi gözlem türlerinden biri değildir? a. Doğrudan doğruya gözlem b. Hayal kurma c. Sınırlandırma d. Geçmiş yaşantılarımızdan yararlanma. e. Düşünme 3. Aşağıdakilerden hangisi sözlü anlatımın özelliklerinden değildir? a. Sözlü anlatım toplumun değişik kesimlerine göre söyleyiş ayrılığı gösterir. b. Sözlü anlatım daha kuralsız, daha gelişigüzeldir. c. Sözlü anlatımda yöresel ve kişisel kullanım esneklikleri doğaldır. d. Sözlü anlatım yüz yüzedir; anlatım baş, el, kol, gövde hareketleriyle desteklenir. e. Sözlü anlatım kalıcılık bakımından yazılı anlatıma göre daha öndedir. 4. “Üzerinde söz söylenen, yazı yazılan, sanat eseri oluşturulan duygu, düşünce, olay, sorun ya da duruma ......... denir.” Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? a. Karar b. Konu c. Cümle d. Anlatım e. Ana düşünce 5. Aşağıdakilerden hangisi yazılı anlatımın özelliklerinden değildir? 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bilgi yönünden yanlıştır? a. Yazılı anlatımda sesler yerine harfler vardır. b.Yazılı anlatımda yöresel ayrılıklar ortadan kalkar. c.Yazılı anlatım kurallıdır. d. Yazılı anlatım yüz yüze olmadığı için jest ve mimikler devreye girer. e.Yazılı anlatım ürünleri kalıcıdır. Yazıldığı günkü gibi yüzyıllarca kalır. a. Bir hayal açıklanırken benzetmelerden, yakıştırmalardan yararlanılamaz. b. Hayal, bilim ve teknolojiyi destekler, bilim ve teknoloji hayallerin boyutunu genişletir. c. Hayal, bellekte tasarlanan, canlandırılan ve gerçekleşmesi istenen düştür. d. İyi bir hayal örgüsü ile anlatılan soyut bir konu görünecek kadar somutluk kazanır. e. Hayal etmek, düşünmekten ayrı bir boyuttur. 7. Aşağıdakilerden hangisi “konunun anlatımına yardımcı olan ögeler” arasına girmez? 8. Aşağıdakilerden hangisi “konuyu sınırlandırma” ile ilgili yanlış bir bilgidir? a. Duygu b. Düşünce c. Eşya d. Hayal e. Konuya bakış açısı a. Konuyu sınırlandırma bütünüyle yazarın kendine kalmıştır. b. Sınırlandırılmamış konularda yazmak çok güçtür. c. Sınırlandırılmadan yazılmış yazıları anlamak da çok güçtür. d. Konu sınırlandırıldıkça dağılır. e. Konu sınırlandırılmaz ise düşünceler her paragraf için ayrı ayrı yani dağınık olur. 9. Aşağıdakilerden hangisi planın bölümlerinden değildir? 10. Aşağıdakilerden hangisi plan için “doğru” bir bilgidir? a. Serim b. Giriş c. Düğüm d. Hayal e. Sonuç a. Plansız yazılarda duygu, düşünce karmaşası ortaya çıkmaz. b. Planlı bir yazıda gereksiz bir cümlenin anlaşılması oldukça zordur. c. Plan; düşünce, duygu ve olay planı olmak üzere üçe ayrılır. d. Planın sonuç/çözüm bölümünde yazının konusu belirlenir. e. Makale, konferans, röportaj ve inceleme… gibi yazılar duygu planı olan yazılardır. CEVAPLAR 1. A 2. C 3. E 4. B 5. D 6. A 7. E 8. D 9. D 10. C XII. HAFTA (SÖZLÜ ANLATIM - KONUŞMA I) 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi konuşmayı en iyi biçimde tanımlamaktadır? 2. Aşağıdakilerden hangisi konuşma dilinin özelliklerinden değildir? a. Duygu ve düşüncelerin anlatılması b. Duygu ve düşüncelerin sözle anlatılması c. Duygu ve düşüncelerin dinleyene anlatılması d. Duygu ve düşüncelerin konuşma organlarından yararlanılarak dinleyene anlatılması e. Dinleyene bağırılarak seslenilmesi a. Ses b. Ton c. Vurgu d. Ezgi e. Harf 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yer” kavramı daha çok vurgulanmıştır? 4. Aşağıdakilerden hangisi güzel ve etkili konuşma ilkelerinden sayılır? a. İşçiler, sabahtan beri çalışıyorlardı. b. Her hafta sonu köyümüze giderdik. c. Kaybolan ehliyetimi arkadaşım bulmuş. d. Bir saattir çalışma masasını düzenliyor. e. Kapının aralığından bana baktığını gördüm. a. Konuşma ilginç olmalıdır. b. Konuşma komik olmalıdır. c. Konuşma bilgi vermemelidir. d. Konuşma her zaman bilimsel konularda olmalıdır. e. Konuşma özensiz olmalıdır. 5. Bir cümlede ünsüzle biten sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelirse,bu sözcüklerin birbirine bağlanarak okunmasına ……. adı verilir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? a. tonlama b. vurgu c. ulama d. boğumlanma e. duraklama 6. Aşağıdakilerden hangisinde konuşmayı etkileyen ögeler bir arada verilmiştir? a. Beden dili, ses, düşünsel etkinlik b. Beden dili, ses, ünlem c. Beden dili, konu, zihinsel etkinlik d. Beden dili, amaç, plan e. Beden dili, bilgi zenginliği, ton 7. Konuşma esnasında peşi peşine söylenen sesler aynı düzeyde değildir; sesler durmadan alçalır, yükselir buna …….. denir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? a. vurgu b. ünsüz benzeşmesi c. ulama d. ünlü daralması e. tonlama 8. ------ konuşma organları olan dudak, dil damak, yanaklar ve alt çene ile boğazın birlikte çalışarak ses çıkarmasıdır.Eğer buna dikkat edilmezse,konuşan kişinin söyledikleri anlaşılmadığından,bu kişi sözlerini sürekli yinelemek zorunda kalır. Yukarıda verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? a. kaynaşma b. vurgu c. ulama d. boğumlanma e. tonlama 9. Aşağıdakilerden hangisi abartılmadan kullanılan beden dilinin konuşmaya katkısıdır? a. Konuyu belirlemek. b. Dinleyiciyi güldürmek. c. Amacı belirlemek. d. Dinleyicinin dikkatini el kol eylemlerine çekmek. e. Konuşmayı canlandırıp etkisini artırmak. 10. Aşağıdakilerin hangisinde vurgu “zaman” üzerindedir? a. Oya, yarın akşam uçakla Adana’ya gidecek. b. Yarın akşam uçakla Adana’ya Oya gidecek. c. Oya, Adana’ya uçakla yarın akşam gidecek. d. Oya, yarın Adana’ya akşam uçakla gidecek. e. Oya, yarın akşam uçakla gidecek Adana’ya. CEVAPLAR 1. D 2. E 3. B 4. A 5. C 6. A 7. E 8. D 9. E 10. C XIII. HAFTA (SÖZLÜ ANLATIM - KONUŞMA II: SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ) 1. Herhangi bir konu üzerinde zıt düşüncelerin karşılıklı olarak savunulmasına ---- denir. İki grup tarafından karşıt düşünceler tartışılır, burada önemli olan düşüncenin doğruluğu değil, savunmanın iyi yapılmasıdır. Bu parçada tanıtılan sözlü anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Söylev b. Mülakat c. Sempozyum d. Münazara e. Konferans 2. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde hazırlıksız konuşmaların özellikleri bir arada verilmiştir? a. Günlük konuşmalar hazırlık gerektiren konuşmalardır. b. Kurultaylarda yapılan konuşmalardır. c. Günlük yaşamda hazırlık gerektirmeden yapılan gelişi güzel konuşmalardır. d. Gelişi güzel, özensiz konuşmalardır. e. Topluluk önünde yapılan konuşmalardır. 3. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde hazırlıklı konuşmaların özellikleri bir arada verilmiştir? a. Gelişi güzel, özensiz konuşmalardır. b. Çay toplantılarında yapılan konuşmalardır. c. Günlük yaşamda hazırlık gerektirmeden yapılan gelişi güzel konuşmalardır. d. İncelemeyi, araştırmayı, bilgi birikimini gerektiren önceden hazırlık yapılan konuşmalardır. e. Topluluk önünde yapılan konuşmalardır. 4. Aşağıdaki seçeneklerde belirtilen konuşma türlerinden hangisi hazırlıklı konuşmalardan tek kişilik konuşma olarak kabul edilir? a. Açık Oturum b. Kurultay c. Söylev (Nutuk) d. Kütle Tartışması e. Sempozyum 5. Aşağıdaki seçeneklerde belirtilen konuşma türlerinden hangisi hazırlıklı konuşmalardan küme konuşması (toplantı) olarak kabul edilir? 6. Bilim ve sanatla ilgili belli bir konuda yazar, bilim adamı, sanatçı veya bir düşünürün; özel toplantılarda dinleyicilerine karşı düşüncelerini, bilgilerini açıklamak, öğretmek amacıyla yaptığı konuşmalara …… denir. a. Açış Konuşması b. Sempozyum c. Demeç d. Kitap Tanıtma e. Söylev (Nutuk) Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? a. Mülakat b. Münazara c. Konferans d. Panel e. Forum 7. Bir başkanın yönetiminde, küçük bir tartışmacı grubunun izleyiciler önünde belli bir konuya ilişkin görüş ve düşüncelerini belirttikleri grup tartışmasıdır. Bir başkan tarafından yönetilir ve konuşmacı sayısı 4-6 arasında değişir. Sonunda başkan konuşmaları toparlayarak görüşleri özetler. Bu parçada anlatılan konuşma türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? a. Sempozyum b. Münazara c. Konferans d. Panel e. Sunum 8. “Tartışma ve tartışma başkanı” ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? a. Tartışmada konuşan kişinin sözlerine müdahale edilmez, kişi saygıyla dinlenir. b. Başkan istediği konuşmacıya istediği kadar süre verebilir. c. Tartışmacılar söz almadan konuyla ilgili görüş bildiremez. d. Konuşmacılar lafı uzatmadan, kısa ve öz olarak görüşlerini aktarır. e. Başkan, konuşmaların sonunda görüşleri toparlayarak belli bir sonuca ulaşır. 9. Dinleyenleri coşturmak ve belli bir amaca yöneltmek; onlara bir duyguyu, bir düşünceyi, bir isteği, bir ülküyü aşılamak; önemli açıklamalarda bulunmak için yapılan etkili, coşkulu konuşmalara denir. Bu tür konuşmalar; dinleyenlerin seviyelerine, hayal güçlerine, duygularına, ilgilerine göre hazırlanır. Dinleyenleri düşündürür, onlarda ilgi uyandırır, onları coşturur, onlara beklenen davranışı yaptırır. Bu parçada tanıtılan sözlü anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir? a. Söylev (Nutuk) b. Mülakat c. Sempozyum d. Forum e. Konferans 10. I. Münazara II. Panel (Açık oturum) III. Konferans IV. Forum Numaralanmış anlatım türlerinden hangisinde veya hangilerinde tartışma yer almaz? a. I b. I ve II c. II ve III d. IV e. III CEVAPLAR 1. D 2. C 3. D 4. C 5. B 6. C 7. D 8. B 9. A 10. E XIV. HAFTA (ANLATIM BOZUKLUKLARI) 1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? a. Ülkemizde dergi ve kitap fiyatları insanların alım gücüne göre oldukça yüksek. b. Belediye, cadde ve sokak kenarlarına araba park edilmesini yasakladı. c. Bu yıl ev ve araba fiyatlarında fazla bir artış beklenmiyor. d. Özel ve devlet okullarında okuyan öğrencilerin aldıkları eğitim arasında büyük bir uçurum var. e. Pek çok insan köy ve kasaba yaşamının zorluklarından habersizdir. 2. Yaklaşık iki saat kadar süren bu filmin yapımı, için yüz milyar lira harcanmış. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? a. Yükleminin edilgen çatılı olmasından b. Gereksiz sözcük kullanılmasından c. Bir sözcüğün yanlış eyleme bağlanmasından d. Tamlayan ekinin gereksiz kullanılmasından e. Nesne eksikliğinden 3. Gençliğimde beğenerek şarkılarını dinlediğim sanatçı, dün akşam yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak yaşama veda etmiş. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerin hangisidir? a. Gereksiz yere bağlaç kullanılması b. Bir sözcüğün yanlış yerde kullanılması c. Gereksiz yere iyelik eki d. Özne-yüklem uyuşmazlığı e. Bir sözcüğün yanlış anlamda kullanılması 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “tamlama yanlışlığı”ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? a. Böyle bir olayda bizim ve sizin ortaya koyacağınız tavır elbette ki aynı olmayacaktır. b. Evini baştan aşağıya kadar temizletip boyattı bir alıcının çıkmasını bekledi. c. Bazı dershaneler, kabiliyetsiz ve yeteneksiz öğretmenleri ucuz fiyata çalıştırıyor. d. Ailedeki düzen ve disiplinin çocuğa zarar vermesi şöyle dursun, tam tersine yarar verir. e. Yeni yayına giren dizi filmin birinci bölümü izleyicilerden gelen yoğun istek üzerine yeniden yayınlanmıştır. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması”ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? a. Sinirlerine hakim olamayan insanlar, en çok kendilerine zarar verirler. b. Belki bu isteğini hiç şüphesiz baban da makul karşılayacaktır. c. Kimse, yapamayacağı bir şey için söz vermemeli. d. Sık ağaçların arasında kaybolup giden dereye hayran kalmıştık. e. Dükkân sahibinin kocaman göbeğinin üstünde, bir gümüş saat kordonu sarkardı. 6. Aşağıdakilerin hangisinde “yüklem eksikliği”nden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? a. Bu işe istemeden bulaşmış, sonunda da çok pişman olmuştu. b. Hiperaktif çocuklarla ilgilenmek ve onların yaramazlıklarına tahammül edebilmek çok zor. c. Okuldan çıkınca ben doğruca eve, o ise oyun alanına giderdi. d. İnsanlarımız uzun zamandan beri ekonomik sıkıntılarla birlikte yaşamaya alıştı. e. Eskiden eğitim sistemimizde disiplin ve dayağın önemli bir yeri vardı. 7. Çocuk eğitimi ile ilgili olan bu kitap, anne ve babaların çocuklarına karşı nasıl davranması ya da davranmamasını çarpıcı örneklerle anlatıyor. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir? a. “ile” edatı cümleden çıkartılarak b. “de” bağlacı cümleden çıkartılarak c. “anlatıyor” sözcüğü yerine “açıklıyor” sözcüğü getirilerek d. “davranmamasını” sözünün yerine “davranmaması gerektiğini” sözü getirilerek e. “çarpıcı” sözcüğü cümleden çıkartılarak 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sıfatın yanlış yere konulması”ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? a. O daima güzel sözler söyleyen, iyi işler yapan bir insandı. b. Çatık kaşlı, pala bıyıklı, dediğim dedik bir adamdı. c. Kurumuş bahçedeki ağaçların hepsini söküp yerlerine yenilerini dikti. d. Yaptığımız son görüşmede, her konuda birlikte hareket etmeye karar verdik. e. Böyle davranmakla bu insanlara faydalı bir iş yaptığına inanıyor musun? 9. Yaramaz öğrenciler yüzünden derslerin doğru dürüst işlenememesinden şikâyet ediyorlar; ama yazılılarda da kopya vermekten çekinmiyorlar. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerin hangisidir? a. Nesne eksikliği b. Yer tamlayıcısı/dolaylı tümleç eksikliği c. Tamlayan eksikliği d. Özne eksikliği e. Gereksiz sözcük kullanılması 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? a. Yaşlılar, gençliklerinde yapamadıkları şeylerin acısını çekerler. b. Yaşlılık düşünceleri gerçekleştirmeye yönelme çağıdır. c. Gençler öğrenmek için genellikle deneme yanılma yolunu tercih ederler. d. Gençler, yaşlıların deneyim ve tecrübelerinden yararlanmayı pek akıl etmezler. e. Yaşlılar da gençliklerinde büyüklerinden yararlanmamışlardır. CEVAPLAR 1. D 2. B 3. B 4. A 5. B 6. C 7. D 8. C 9. B 10. D
