VİRÜSLER *Virüsler: →Canlıların ortak özelliklerinin tamamını göstermezler. →Bu nedenle canlı olarak kabul edilmezler. →Canlıların ortak özelliklerinden sadece dört tanesini gösterirler. →Bu nedenle canlılar ve cansızlar arasında geçiş formu olarak kabul edilirler. Virüslerin yapısı ve özellikleri: Virüslerin yapısı ve özellikleri: →Hücresel yapıları yoktur. →Sitoplazma ve organel taşımazlar. →Protein kılıf (kapsit) ve nükleik asitten yapılmışlardır. →Nükleik asit olarak ya DNA ya da RNA taşır. Her ikisi aynı anda bulunmaz. →Enzim sistemleri olmadığından, antibiyotiklerden etkilenmezler. →Bağışıklık sistemi, bazı virüs türlerine karşı interferon üreterek onları etkisiz hale getirebilir. →Tek başlarına canlılık belirtileri göstermezler. →Canlı dışında kristalleşirler. →Ancak canlı bir hücre içinde çoğalabilirler. →Konağa özgüdürler; →Kuduz virüsü; beyin ve omurlikte çoğalır →Hepatid-C virüsü; karaciğerde çoğalır →HIV (AIDS) virüsü; akyuvarlarda çoğalır. →Kızamık virüsü; deride çoğalır. →Çünkü bir virüsün konak hücreye girebilmesi için, protein kılıfının konak hücre zarındaki proteinler ile uyuşması gerekir. →Virüsler Nasıl Yok Edilebilir? •Yüksek sıcaklık, •Radyasyon, • Ultra-viole ışınları •Belli pH dereceleri ile yok edilirler.......(öldürülebilirler.) *Virüslerin sınıflandırılması: →Virüsler etki ettikleri konağa göre ve taşıdıkları nükleik asit çeşidine göre 2 farklı şekilde sınıflandırılırlar. →Bitkisel virüsler genellikle RNA, hayvansal virüsler ve bakteriyofajlar genellikle DNA taşırlar. Not: HIV, çocuk felci, kızamık, sarı humma, grip, kuduz virüsleri hayvansal virüsler olmalarına karşın RNA taşırlar. →Virüsler içine girdikleri hücreye 4 farklı etkide bulunabilirler. Lizis: Virüslerin aşırı üremesi sonucu hücre patlar. Reprodüksiyon: İçine girikleri hücrenin, aşırı derecede çoğalmasına neden olurlar.(kanser) Transdüksiyon: Virüs, konak hücrenin DNA' sına kendi genlerini ekler ve konak hücrenin DNA' sını değiştirir. Profaj: Virüs konak hücrenin DNA' sına yapışır ve konak hücreye zarar vermeden onunla birlikte çoğalır. VİRÜSLERİN ÜREMESİ 1-.....→Virüs, tutunucu iplikleriyle konak hücrenin hücre zarına tutunur. 2-..... →Taşıdığı hidroliz enzimleri ile konak hücrenin, hücre zarını eritir. 3-..... →Virüs nükleik asidini, konak hücrenin içine gönderir. →Protein kılıf ise dışarıda kalır. 4-..... →Hücreye giren nükleik asit, yönetimi ele geçirir. →Öncelikle; konak hücrenin nükleotidlerini, ATP' sini ve enzimlerini kullanarak; kendi kopyalarını sentezlettirir. 5-.. →Daha sonra, konak hücrenin amino asitlerini kullanarak; kendi şifresine uygun, protein kılıfları sentezlettirir. 6-... →Protein kılıflar ile nükleik asitler birleşerek, yeni virüsler oluşur. 7-... →Virüslerin aşırı üremesi sonucu, konak hücre patlar. (Lizis olayı) 8-...→Serbest kalan virüsler, etraflarında bulunan başka hücrelere bulaşır. __SON__ Mustafa AYAR Biyoloji öğretmeni Uzm. Öğret.