DÜNYA BANKASI “KORUMA ÖNLEMLERİ” POLİTİKALARI

DÜNYA BANKASI “KORUMA ÖNLEMLERİ” POLİTİKALARI;
Çevresel Politikalar;
OP 4.01 Çevresel Değerlendirme
OP 4.04 Doğal Yaşam Alanları
OP 4.09 Zararlı Yönetimi
OP 4.11 Fiziksel Kültürel Kaynaklar
OP 4.36 Ormanlar
OP 4.37 Baraj Güvenliği
Sosyal Politikalar;
OP 4.12 Gönülsüz Yeniden Yerleşim
OP 4.10 Yerli Halklar
Hukuki Politikalar;
OP 7.50 Uluslararası Su Yolları
OP 7.60 İhtilaflı Alanlar
Çevresel Politikalardan OP 4.01 (Çevresel Değerlendirme) potansiyel olumsuz çevresel/sosyal hususların
tespit edilmesi, anlaşılması, önlenmesi veya azaltılması; çevresel açaıdan sürdürülebilir seçeneklerin
desteklenmesi ile ilgili dokümandır.
İP/BP 4.01 belgelerinin ekleri(İngilizce) için http://go.worldbank.org/OSARUT0MP0 bakınız.
OP 4.01 – Çevre Değerlendirmesi
OP 4.01
Ocak 1999
Bu politikalar Dünya Bankası çalışanlarının kullanımı için hazırlanmıştır ve konunun
tamamını ele almıyor olabilirler.
Bu operasyonel politika bildirisi, Ağustos 2004’te yayınlanan OP/BP 8.60’da yer alan gereklilikler ile tutarlılık
sağlamak amacıyla Ağustos 2004’te revize edilmiştir. Bu değişiklikleri görmek için buraya tıklayınız.
Not: OP ve BP 4.01; OMS 2.36, Banka Çalışmalarının Çevresel Hususları, OD 4.00, Ek A, Çevre
Değerlendirmesi, OD 4.00, Ek B, Baraj ve Rezervuar Projelerine Yönelik Çevre Politikaları, OD 4.01, Çevre
Değerlendirmesi ve aşağıdaki Operasyonel Notların yerine yürürlüğe konmuştur: Çevre Değerlendirmeleri:
Borçluların Etkilenen Gruplar ve İlgili Yerel STK’larla Görüşmelerinin Yönetilmesine Yönelik Personel
Talimatları, 4/10/90; Çevre Değerlendirmeleri: Çevre Değerlendirmelerinin İcra Direktörlerine Sunulması
Hakkında Personel Talimatları, 11/21/90; ve Çevre Değerlendirmelerinin İcra Direktörlerine Sunulması,
2/20/91. Bu bildirgelerle ilgili ilave bilgiler, Çevre Değerlendirmesi Kaynak Kitabı’nda (Washington, D.C.:
Dünya Bankası, 1991) ve Çevre Sektörü Kurulu’ndan ulaşılabilecek daha sonraki güncellemelerde, ve
Kirliliğin Önlenmesi ve Azaltılması El Kitabı’nda mevcuttur. Çevre ile ilgili diğer Banka bildirileri arasında
şunlar bulunmaktadır: OP/BP 4.02, Çevre Eylem Planları; OP/BP 4.04, Doğal Yaşam Alanları; OP 4.07, Su
Kaynaklarının Yönetilmesi; OP 4.09, Zararlı Yönetimi; ; OP 4.10, Yerli Halklar, OP 4.11 (yeni çıkacak),
Banka Tarafından Finanse Edilen Projelerde Kültürel Varlıkların Yönetilmesi; OP/BP 4.12, Zorunlu Yeniden
Yerleşim; OP/ 4.36, Ormancılık; ve OP/BP 10.04, Yatırım Operasyonlarının Ekonomik Değerlendirmesi. Bu
OP ve BP’ler proje bilgi dokümanının ilk kez 1 Mart 1998’den sonar yayınlandığı tüm projeleri
kapsamaktadır. İlgili sorular, Çevre Sektörü Kurulu Balkanı’na iletilebilir.
1. Banka1 kendisi tarafından finanse edilmesi önerilen projelerin çevresel açıdan sağlıklı ve
sürdürülebilir olmasını sağlamak ve böylece daha iyi karar verebilmek amacıyla, bu projeler
için çevre değerlendirmesinin (EA) yapılmasını ister.
2. Çevre değerlendirmesi, genişliği, derinliği ve analiz tipi önerilen projenin yapısına,
ölçeğine ve potansiyel çevresel etkilerine dayalı olan bir süreçtir. Çevre Değerlendirmesinde,
bir projenin potansiyel çevresel riskleri ve etkilediği alandaki2 etkileri değerlendirilir; proje
alternatifleri incelenir; olumsuz çevresel etkilerin en aza indirgenmesi, azaltılması veya telafi
edilmesi ve olumlu etkilerin arttırılması yoluyla proje seçim, tasarım ve uygulama
alternatiflerini geliştirme yolları belirlenir; ve bu değerlendirme, tüm proje uygulaması
boyunca olumsuz çevresel etkilerin azaltılmasına ve yönetilmesine yönelik bir sürecini içerir.
Banka, uygulanabilir olduğu durumlarda, etki azaltıcı veya telafi edici önlemler yerine
önleyici tedbirleri tercih eder.
3. Çevre Değerlendirmesinde; doğal çevre (hava, su ve toprak); insan sağlığı ve güvenliği;
sosyal hususlar (Zorunlu yeniden yerleşim, yerli halklar ve kültürel varlıklar);3 ve sınır ötesi
ve küresel çevre hususları dikkate alınır.4 Çevre Değerlendirmesi doğal ve sosyal hususları bir
bütün halinde ele alır. Aynı zamanda, projede ve ülke koşullarındaki değişiklikleri; ülke çevre
çalışmalarının bulgularını; ulusal çevre eylem planlarını; ülkenin genel politika çerçevesini ve
çevresel ve sosyal hususlar ile ilgili ulusal mevzuatı ve kurumsal kapasiteyi; ve ülkenin ilgili
uluslararası çevre anlaşmaları ve sözleşmeleri kapsamındaki proje faaliyetleri ile ilgili
yükümlülüklerini de dikkate alır. Banka, Çevre Değerlendirmesinde ülkenin yukarıda
değinilen yükümlülükleri ile çatıştığı tespit edilen proje faaliyetlerini finanse etmez. Çevre
Değerlendirmesi proje sürecinin mümkün olduğunca erken aşamalarında başlatılır ve önerilen
projenin ekonomik, finansal, kurumsal, sosyal ve teknik analizleri ile bütünleşik bir şekilde
yürütülür.
4. Borçlu, Çevre Değerlendirmesinin gerçekleştirilmesinden sorumludur. A kategorisindeki
projeler için,5 borçlu Çevre Değerlendirmesini gerçekleştirmek üzere proje ile ilişiği olmayan
bağımsız Çevre Değerlendirmesi uzmanları tutar.6 Yüksek derecede riskli veya tartışmalı olan
veya ciddi ve çok boyutlu çevre endişeleri barındıran A kategorisindeki projeler için, borçlu
projenin Çevre Değerlendirmesi ile ilgili tüm hususlarında tavsiyelerde bulunacak, bağımsız
ve uluslararası düzeyde tanınmış çevre uzmanlarından oluşan bir danışma paneli
oluşturmalıdır.7 Danışma panelinin rolü, Banka projeyi düşünmeye başladığında proje
hazırlıklarının ne dereceye kadar ilerlediğine ve tamamlanan Çevre Değerlendirmesi
çalışmalarının düzeyine ve kalitesine bağlıdır.
5. Banka, borçluya Banka’nın Çevre Değerlendirmesi ile ilgili gereklilikleri hakkında
bilgilendirir. Banka, Çevre Değerlendirmesinin bulgularını ve tavsiyelerini inceleyerek,
projenin Banka tarafından finanse edilebilmesi için yeterli bir dayanak oluşturup
oluşturmadıklarını tespit eder. Banka bir projeye dahil olmadan önce borçlunun Çevre
Değerlendirmesi çalışmasını tamamlamış veya kısmen tamamlamış olması halinde, Banka
Çevre Değerlendirmesini kendi politikaları ile tutarlılık açısından inceler. Gerekli durumlarda,
Banka kamuoyu ile istişare de dahil olmak üzere ilave Çevre Değerlendirmesi çalışması talep
edebilir.
6. Kirliliğin Önlenmesi ve Azaltılması El Kitabı kirliliğin önlenmesine ve azaltılmasına
yönelik önlemleri ve Banka tarafından normal olarak kabul edilebilir emisyon seviyelerini
açıklamaktadır. Ancak, borçlu ülkenin mevzuatı ve yerel koşulları dikkate alınarak, Çevre
Değerlendirmesinde alternatif emisyon seviyeleri ve kirliliğin önlenmesine ve azaltılmasına
yönelik alternatif yaklaşımlar tavsiye edilebilir. Çevre Değerlendirme raporu belirli bir proje
veya yer için seçilen seviyeler ve yaklaşımlar için tam ve ayrıntılı gerekçeler sunmalıdır.
Çevre Değerlendirmesi Araçları
7. Projeye bağlı olarak, Banka’nın Çevre Değerlendirmesi gerekliliklerini karşılamak için bir
dizi araç kullanılabilir. Bu araçlar Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED), bölgesel veya sektörel
çevre değerlendirmesi, çevre denetimi, tehlike veya risk değerlendirmesi, ve çevre yönetim
planı (EMP) dır.8 Çevre Değerlendirmesinde bu araçlardan birisi veya birkaçı veya bunların
unsurları kullanılabilir. Projenin olası sektörel veya bölgesel etkilerinin olması halinde,
sektörel veya bölgesel çevre değerlendirmesinin yapılması gerekir.9
Çevresel Tarama
8. Banka, Çevre Değerlendirmesinin boyutunu ve tipini belirlemek için, önerilen her bir proje
için çevresel tarama çalışması gerçekleştirir. Banka, önerilen proje için, projenin türüne,
yerine, duyarlılığına ve ölçeğine ve potansiyel çevresel etkilerinin yapısına ve büyüklüğüne
göre dört kategoriden birisini belirler.
(a) Kategori A: Önerilen bir proje, hassas10 , çeşitli ve daha önce görülmemiş
olası olumsuz çevresel etkilere sahip ise Kategori A olarak sınıflandırılır. Bu
etkiler, fiziksel çalışmalara tabi yer ve tesislerden daha geniş bir alana etki
ediyor olabilir. A kategorisindeki bir projenin çevresel değerlendirmesinde,
projenin potansiyel olumsuz ve olumlu çevresel etkileri incelenir; bunlar
uygulanabilir alternatiflerin etkileri ile karşılaştırılır (projenin uygulanmaması
durumu da dahil olmak üzere), ve olumsuz etkileri önlemek, en aza indirgemek
veya telafi etmek ve çevresel performansı arttırmak için alınması gereken
önlemler tavsiye edilir. A kategorisindeki bir proje için, borçlu 7. Paragrafta
belirtilen diğer araçların unsurlarını içeren ÇED (veya uygun bir kapsama
sahip bölgesel veya sektörel çevre değerlendirmesi) gibi bir rapor hazırlamakla
yükümlüdür.
(b) Kategori B: Önerilen bir projenin, insanlar ve çevresel olarak önemli
alanlar –sulak alanlar, ormanlar, meralar ve diğer doğal yaşam alanları gibiüzerindeki potansiyel olumsuz etkileri A kategorisindeki projelerin olumsuz
etkilerinden daha hafif ise, o proje Kategori B olarak sınıflandırılır. Bu etkiler
proje alanı ile sınırlıdır; çok azı telafi edilemezdir ve çoğu durumda etki
azaltıcı önlemler A kategorisindeki projelerden daha kolay bir şekilde
tasarlanabilir. B kategorisindeki bir projenin Çevre Değerlendirmesinin
kapsamı projeden projeye değişiklik gösterebilir; ancak kapsamı A
kategorisindeki bir projenin Çevre Değerlendirmesinin kapsamından daha
dardır. A kategorisindeki projelerin Çevre Değerlendirmelerinde olduğu gibi,
projenin potansiyel olumsuz ve olumlu çevresel etkileri incelenir ve olumsuz
etkileri önlemek, en aza indirgemek veya telafi etmek ve çevresel performansı
arttırmak için alınması gereken önlemler tavsiye edilir. B kategorisindeki bir
projenin Çevre Değerlendirmesinin bulguları ve sonuçları, proje
dokümanlarında açıklanır (Proje Değerlendirme Dokümanı ve Proje
Bilgilendirme Dokümanı).11
(c) Kategori C: Önerilen bir proje, minimal çevresel etkiye sahip olacak veya
hiçbir çevresel etkiye sahip olmayacak gibi görünüyorsa kategori C olarak
sınıflandırılır.
Ca kategorisindeki bir proje için, taramanın ötesinde herhangi bir çevre
Değerlendirmesi çalışmasına gerek yoktur.
(d) Kategori FI: Önerilen bir proje, olumsuz çevresel etkilere yol açabilecek alt
projelerde Banka fonlarının mali aracı kurumlar yoluyla yatırım amacıyla
kullanılmasını içeriyorsa FI kategorisinde sınıflandırılır.
Özel Proje Türleri için Çevre Değerlendirmesi
Sektör Yatırım Kredileri
9. Sektör yatırım kredileri (SIL)12 için, önerilen her bir alt projenin hazırlık aşamasında,
projenin koordinasyonundan sorumlu kuruluş veya uygulayıcı kuruluş, ülke gerekliliklerine
ve bu politika gerekliliklerine uygun olarak gerekli Çevre Değerlendirmesini gerçekleştirir.13
Banka, projenin koordinasyonundan sorumlu kuruluşun veya uygulayıcı kuruluşun (a) alt
projeleri tarama, (b) Çevre Değerlendirmesini gerçekleştirmek için gerekli uzmanlık
bilgilerine ulaşma, (c) her bir alt projenin Çevre Değerlendirmesinin tüm bulgularını ve
sonuçlarını, (d) etki azaltıcı önlemlerin (ve gerektiğinde Çevre Yönetim Planının)
uygulanmasını sağlama, ve (e) proje uygulaması sırasında çevre koşullarını izleme
kapasitesini değerlendirir ve gerektiğinde bunların güçlendirilmesine yönelik çalışmaları SIL
bileşenlerine dahil eder14. Banka’nın Çevre Değerlendirmesinin gerçekleştirilmesi için yeterli
kapasitenin bulunmadığını düşünmesi halinde, tüm Kategori A alt projeleri ve ,gerekli olması
halinde, Kategori B alt projeleri —Çevre Değerlendirme raporları dahil olmak üzereBanka’nın önceden incelemesine ve onayına tabidir.
Mali Aracı Kurumlar Kredileri
10. Mali Aracı Kurumlar (FI) operasyonları için, Banka mali aracı kurumların önerilen alt
projeleri taramasını ve alt-borçluların her bir alt proje için gerekli Çevre Değerlendirmesi
çalışmalarını yapmalarını sağlamasını gerektirir. Mali aracı kurumlar, bir alt projeyi
onaylamadan önce, (kendi personel, dışarıdan tutulan uzmanlar veya mevcut çevre kurumları
yoluyla) alt projenin ilgili ulusal ve yerel mercilerin çevre ile ilgili gerekliliklerini
karşıladığından ve bu kılavuzun ve Banka’nın ilgili diğer çevre politikaları ile uyumlu
olduğundan emin olur.15
11. Önerilen bir mali aracı kurumun operasyonunu değerlendirirken, Banka ülkenin proje şile
ilgili çevresel gerekliliklerinin yeterliliğini ve Çevresel Değerlendirme sonuçlarının çevresel
açıdan taranması ve incelenmesine yönelik mekanizmalar ve sorumluluklar da dahil olmak
üzere, alt projeler için önerilen Çevresel Değerlendirme düzenlemelerinin yeterliliğini inceler.
Gerekli olması halinde, Banka bu çevre değerelendirme düzenlemelerinin güçlendirilmesine
yönelik bileşenlerin projeye dahil edilmesini sağlar. A kategorisinde alt projeleri olması
beklenen mali aracı kurumların operasyonları için, Banka’nın değerlendirmesinden önce
belirlenen her bir katılımcı mali aracı kurum, Banka’ya alt proje çevresel değerlendirme
çalışmalarına yönelik kurumsal mekanizmaların yazılı bir değerlendirmesini (ve gerektiğinde
kapasite güçlendirmeye yönelik önlemleri) sunar.16 Banka’nın Çevre Değerlendirmesinin
gerçekleştirilmesi için yeterli kapasitenin bulunmadığını düşünmesi halinde, tüm Kategori A
alt projeleri ve -gerekli olması halinde- Kategori B alt projeleri —çevre değerlendirme
raporları dahil olmak üzere- Banka’nın önceden incelemesine ve onayına tabidir.17
Acil Durum Kurtarma Projeleri
12. OP 4.01’de belirtilen politika, normal olarak OP 8.50, Acil Durum Kurtarma Yardımı
kapsamında değerlendirilen acil durum kurtarma projeleri için geçerlidir. Ancak, bu
politikadaki gerekliliklerden herhangi birisine uyumun, bir acil durum kurtarma projesinin
amaçlarına etkili ve zamanında ulaşılmasını engellemesi halinde, Banka projeyi böyle bir
gereklilikten muaf tutabilir. Bu muafiyetin gerekçeleri kredi dokümanlarına kaydedilir. Ancak
her halikarda, Banka asgari olarak (a) acil durumun uygun olmayan çevre uygulamalarıyla ne
ölçüde hafifletileceğinin veya ağırlaştırılacağının bu projelerin hazırlık aşamasında
belirlenmesini, ve (b) düzeltici önlemlerin ya acil durum kurtarma projesine ya da daha
sonraki kredi operasyonuna dahil edilmesini gerekli kılar.
Kurumsal Kapasite
13. Borçlunun önerilen bir proje için Çevre Değerlendirmesi ile ilgili temel fonksiyonları
(Çevre Değerlendirmesinin incelenmesi, çevresel izleme, kontroller veya azaltıcı önlemlerin
yönetilmesi gibi) yerine getirmek için yeterli yasal veya teknik kapasiteye sahip olmaması
durumunda, projeye bu kapasitelerin güçlendirilmesine yönelik bileşenler dahil edilir.
Kamuoyu İstişaresi
14. IBRD veya IDA finansmanı için önerilen tüm A ve B kategorisindeki projeler için, Çevre
değerlendirmesi sürecinde, borçlu projenin çevre ile ilgili hususları hakkında projeden
etkilenen gruplara ve yerel sivil toplum kuruluşlarına (STK) danışarak bunların görüşlerini
dikkate alır.18 Borçlu bu istişareleri mümkün olduğunca erken başlatır. A kategorisindeki
projeler için, borçlu bu gruplara en az iki kez danışır: (a) çevresel taramadan hemen sonra ve
Çevre Değerlendirmesinin görev tanımlarının kesinleştirilmesinden önce; ve (b) taslak Çevre
Değerlendirmesi raporu hazırlandıktan sonra. Ayrıca, Çevre Değerlendirmesi ile ilgili
hususları ele almak amacıyla borçlu tüm proje uygulama sürecinde de bu gruplara danışır.19
Açıklama
15. IBRD ve IDA tarafından finanse edilmesi önerilen tüm A ve B kategorisindeki projelerde
borçlu ile projeden etkilenen gruplar ve yerel STK’lar arasında etkili bir istişare sürecinin
yürütülebilmesi için, borçlu istişareden önce ilgili materyalleri zamanında ve danışılan gruplar
tarafından anlaşılabilecek ve erişilebilecek bir dilde ve şekilde sunar.
16. A kategorisindeki projeler için, borçlu istişarenin başlangıç aşamasında önerilen projenin
amaçlarının, açıklamasının ve potansiyel etkilerinin bir özetini sağlar. Taslak Çevre
Değerlendirmesi raporunun hazırlanmasından sonraki istişareler için ise, Çevre
Değerlendirmesinin sonuçlarının bir özetini sunar. Ayrıca, A kategorisindeki projeler için,
borçlu taslak Çevre Değerlendirmesi raporunu projeden etkilenen gruplar ve yerel STK’lar
tarafından erişilebilecek şekilde halka açık bir yerde sunar. Sektörel Yatırım Kredileri ve Mali
Aracı Kurumlar işlemleri için, borçlu/finansal aracı A kategorisindeki alt projeler için Çevre
Değerlendirmesi raporlarının projeden etkilenen gruplar ve yerel STK’lar tarafından
erişilebilecek şekilde halka açık bir yerde sunulmasını sağlar.
17. IDA finansmanı için önerilen bir proje için hazırlanan ayrı bir B kategorisi raporu,
projeden etkilenen gruplara ve yerel STK’lara sunulur. Banka’nın bu projeleri
değerlendirebilmesi için gerekli ön koşullar, IBRD veya IDA finansmanı için önerilen
projelerin Kategori A raporlarının ve IDA finansmanı için önerilen Kategori B Çevre
Değerlendirmesi raporlarının borçlu ülkede kamuoyuna sunulması ve Banka’ya resmi olarak
teslim edilmesidir.
18. Borçlu, Kategori A Çevre Değerlendirme raporunu Banka’ya resmi olarak ilettikten sonra,
Banka rapor özetini (İngilizce) icra direktörlerine dağıtır ve InfoShop yoluyla raporu
görüşlere sunar. Borçlu Kategori B Çevre Değerlendirme raporunu Banka’ya resmi olarak
ilettikten sonra, Banka raporu InfoShop yoluyla raporu görüşe sunar.20 Borçlunun, Banka’nın
bir Çevre Değerlendirme raporunu InfoShop yoluyla açıklamasına itiraz etmesi halinde,
Banka personeli (a) IDA projesinin işlemlerine devam etmez, veya (b) IBRD projeleri için,
projeye devam edip etmeme konusunu icra direktörlerine sunar.
Uygulama
19. Proje uygulaması sırasında, borçlu (a) çevre yönetim planı da dahil olmak üzere Çevre
Değerlendirmesinin bulgularına ve sonuçlarına dayalı olarak Banka ile üzerinde anlaşmaya
varılan ve proje dokümanlarında belirtilen önlemlere uyulması, (b) etki azaltıcı önlemlerin
durumu; (c) ve izleme programlarının bulgularını raporlar. Banka, projenin çevre ile ilgili
hususlarının değerlendirmesini; yasal anlaşmalarda, varsa çevre yönetim planı ve diğer proje
dokümanlarında belirtilen önlemler de dahil olmak üzere Çevre Değerlendirmesindeki bulgu
ve sonuçlara dayalı olarak gerçekleştirir.21
____________
1. "Banka" ifadesi IBRD ve IDA’yı; “Çevre Değerlendirmesi”ifadesi OP/BP 4.01’de belirtilen tüm süreci;
“krediler” ifadesi IDA kredilerini ve IDA hibelerini; "borçlu" ifadesi, garanti işlemleri için, bir başka
Finansal kurumdan Banka tarafından Garanti edilen bir kredi alan bir özel veya kamu proje sponsorunu;
ve "proje" ifadesi, (çevre ile ilgili hususların OP/BP 8.60, Kalkınma Politikalarına Yönelik Krediler
kapsamında ele alındığı) kalkınma politikalarına yönelik krediler kapsamında desteklenen programlar
haricindeki Banka kredileri ve garantileri kapsamında finanse edilen tüm operasyonları ve uyarlanabilir
krediler, uyarlanabilir program kredileri [APL] ve öğrenme ve yenilik kredileri [LILs] kapsamında
finanse edilen programları ve Küresel Çevre Olanağı kapsamındaki proje ve bileşenleri kapsar. Proje,
Kredi Anlaşmasının Ek-2’sinde açıklanır. Bu politika, finansman kaynağı ne olursa olsun projenin tüm
bileşenleri için geçerlidir.
2. Tanımlar için, bakınız Ek A. Bir projenin etki alanı, çevre uzmanlarının görüşleri doğrultusunda
belirlenir ve Çevre değerlendirmesi görev tanımlarında belirtilir.
3. Bakınız OP/BP 4.12, Zorunlu Yeniden Yerleşim; OP/BP 4.10, Yerli Halklar; ve OP 4.11 (yeni çıkacak),
Banka Tarafından Finanse Edilen Projelerde Kültürel Varlıkların Yönetilmesi.
4. Küresel çevre sorunları arasında; iklim değişiklikleri, ozon yok edici maddeler, uluslararası suların
kirlenmesi ve biyo-çeşitlilik üzerindeki olumsuz etkileri yer almaktadır.
5. Tarama için, bakınız paragraf 8.
6. Çevre Değerlendirmesi; (a) proje seçimi, yerinin belirlenmesi7 ve tasarımı ile ilgili kararlarda çevresel
hususlara yeterince ağırlık verilmesini sağlamak, ve (b) Çevre Değerlendirmesinin proje sürecinde
gecikmelere yol açmaması için Çevre Değerlendirmesi projenin ekonomik, mali, kurumsal, sosyal ve
teknik analizleri ile yakın bir şekilde koordine edilir. Ancak, borçlu, bireyler veya kuruluşlar Çevre
Değerlendirmesi faaliyetleri için görevlendirildiğinde, herhangi bir çıkar çatışmasının olmamasını
sağlar. Örneğin, bağımsız bir Çevre Değerlendirmesi gerektiğinde, çevre değerlendirmesi mühendislik
tasarımını için tutulan danışmanlarca gerçekleştirilmez.
7. OP/ BP 4.37, Baraj Güvenliği kapsamında gerekli olan panelden farklı olan Panel, borçluyu özellikle
aşağıdaki konularda bilgilendirir: (a) Çevre Değerlendirmesinin görev tanımları, (b) Çevre
Değerlendirmesi raporunun hazırlanmasındaki temel hususlar ve yöntemler, (c) Çevre
Değerlendirmesinin tavsiyeleri ve bulguları, (d) Çevre Değerlendirmesi raporundaki tavsiyelerin
uygulanması, ve (e) çevre yönetim kapasitesinin geliştirilmesi.
8. Bu koşullar Ek A’da tanımlanmıştır. Ek B ve C’de Çevre Değerlendirmesi raporlarının ve çevre
yönetim planlarının içeriği tartışılmaktadır.
9. Sektörel ve bölgesel Çevre değerlendirmelerinin kullanılması ile ilgili kılavuz bilgiler, Çevre
Değerlendirmesi Kaynak Kitabı’nın 4 ve 15 sayılı güncellemelerinde mevcuttur.
10. Potansiyel bir etki; telafi edilemez bir etki olabileceği (örneğin büyük bir doğal yaşam alanının
kaybedilmesi) veya OP/BP 4.10, Yerli Halklar, ; OP 4.04, Doğal Yaşam Alanları ; OP 4.11 (yeni
çıkacak), Banka Tarafından Finanse Edilen Projelerde Kültürel Varlıkların Yönetilmesi; veya OP 4.12,
Zorunlu Yeniden Yerleşim kapsamında ele alınan sorunlara yol açabileceği yönünde değerlendirilmesi
halinde “hassas” olarak nitelendirilir.
11. Tarama sürecinde, belirlenen çevresel hususlardan herhangi birinin özel dikkat gerektirdiği tespit
edildiğinde veya ulusal mevzuatın bunu gerektirmesi halinde, Kategori B Çevre değerlendirmesinin
bulguları ve sonuçları ayrı bir rapor halinde ortaya konulabilir. Projenin türüne ve etkilerinin yapısına
ve büyüklüğüne baplı olarak, bu raporda örneğin sınırlı bir çevresel etki değerlendirmesi, bir çevresel
etki azaltma veya yönetim planı, bir çevre denetimi veya bir tehlike değerlendirmesi yer alabilir.
Çevresel açıdan hassas alanlarda yer almayan ve dar kapsamlı iyi tanımlanmış ve anlaşılır hususlar
ortaya koyan B kategorisindeki projeler için, Banka Çevre değerlendirmesi gerekliliklerinin
karşılanmasına yönelik alternatif yaklaşımları kabul edebilir: örneğin küçük ölçekli sanayi tesisleri veya
kırsal işler için çevresel açıdan sağlıklı tasarım kriterleri, yer belirleme kriterleri, veya kirlilik
standartları; konut projeleri için çevresel açıdan sağlıklı yer belirleme kriterleri, inşaat standartları, veya
teftiş prosedürleri; veya yol rehabilitasyon projeleri için çevresel açıdan sağlıklı işletim prosedürleri.
12. Sektörel Yatırım Kredileri normal olarak proje süreci içerisinde belirli zaman dilimleri ile sınırlı alt
projelerin veya yıllık yatırım planlarının hazırlanmasını ve uygulanmasını gerektirir.
13. Ayrıca, alt proje Çevre değerlendirmeleri yoluyla çözülemeyecek sektör çaplı sorunların bulunması (ve
özellikle Sektörel Yatırım kredisinin A kategorisinde alt projeler içerecek olması) halinde, borçlunun
Banka Sektörel Yatırım Kredilerini değerlendirmeden önce Sektörel çevre değerlendirmesi yapması
talep edilebilir.
14. Banka tarafından kabul edilebilir sözleşme düzenlemeleri veya düzenleyici yükümlülükler uyarınca bu
inceleme fonksiyonlarından herhangi birisinin koordinasyondan sorumlu kuruluş veya uygulayıcı
kuruluş dışındaki bir kuruluş tarafından gerçekleştirildiği durumlarda, Banka bu alternatif
düzenlemeleri değerlendirir; ancak, alt projelerin Banka gerekliliklerini karşılamasının nihai
sorumluluğu borçluya/koordinasyondan sorumlu kuruluşa/uygulayıcı kuruluşa aittir.
15. Mali Aracı Kurumlar işlemleri ile ilgili gereklilikler Çevre Değerlendirmesi sürecinden sağlanır ve bu
OP’nin paragraf 6 hükümleri ile tutarlı olurlar. Çevre Değerlendirmesi sürecinde, düşünülen
finansmanın türü, öngörülen alt projelerin özellikleri ve boyutları ile alt projelerin gerçekleştirileceği
ülkelerdeki çevresel yükümlülükler dikkate alınır.
16. Değerlendirme aşamasından projeye dahil edilen bir Mali Aracı Kurumun katılımının bir koşulu olarak
aynı yükümlülükleri yerine getirir.
17. Alt projenin türü ve boyutları ve mali aracı kurumun Çevre değerlendirmesi kapasitesi gibi faktörlere
dayalı olan, B kategorisindeki alt projelerin önceden incelenmesi ile ilgili kriterler, projeye yönelik
yasal anlaşmalarda ortaya konulur.
18. Banka’nın STK’lar ile ilgili yaklaşımı için, bakınız GP 14.70, Sivil Toplum Kuruluşlarının Banka
Tarafından Desteklenen Faaliyetlere Katılımı.
19. Büyük çaplı sosyal bileşenleri olan projeler için, diğer banka politikalarının da dikkate alınması gerekir
–örneğin; OP/BP 4.10, Yerli Halklar, ve OP/BP 4.12, Zorunlu Yeniden Yerleşim.
20. Banka’nın açıklama ile ilgili prosedürleri hakkında daha fazla bilgi için, bakınız Dünya Bankası’nın
Bilgilerin Açıklanması ile ilgili Politikaları. Yeniden yerleşim planlarının ve yerli halklara yönelik
kalkınma planlarının açıklanması ile ilgili özel yükümlülükler OP/BP 4.10, Yerli Halklar ve OP/BP
4.12, Zorunlu Yeniden Yerleşim’de belirtilmektedir.
21. Bakınız OP/BP 13.05, Proje Denetlemesi.
...........................