akım, gerilim, direnç kavramları
advertisement
2.KONU AKIM, GERİLİM, DİRENÇ, Kavramları AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Elektriği içi su dolu bir bidona takılı çeşmeden akan bir suya benzetebiliriz. Suyun yüksekliği Gerilim Akan su miktarı Akım Çeşme Direnç AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Elektronların bir iletken içindeki sürekli hareketi AKIM olarak adlandırılır. Elektron akışı negatiftenpozitife gerçekleşir. Oyuk akış yönü pozitiftennegatife gerçekleşir. AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Birimi: Amper (A) 1A akım: Saniyede 1 kulonluk yük geçişini temsil eder. 1A= 1C/S (Coulomb/Second) 1 C = 6,250,000,000,000,000,000 elektron 1,610-19C = 1elektron I,i Akım kaynağı + Q I t I=Akım (Amper) Q: Yük miktarı (kulon) t: Zaman (Saniye) I,i - AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Elektronları akışa zorlayan güç GERİLİM olarak adlandırılır. İki nokta arasındaki potansiyel farkın bir ölçüsüdür. Birimi: Volt (V) Örneğin: Bir devredeki gerilimler A noktasında VA=5V, B noktasında VB=2V ise, A’nın B’ye göre potansiyel farkı VAB= nedir? B’nin A’ya göre potansiyel farkı VBA= nedir? A V + - E, U V1 B + + - - AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Elektrik akımına gösterilen zorluk DİRENÇ olarak tanımlanır. • İletken içinde hareket eden elektronlarla, o iletken içindeki atom ve diger parçacıklar arasındaki sürtünmelerden meydana gelir. • Birimi: Ohm () R AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Bir iletkenin direnci nelere bağlıdır ? Kesiti ile ters orantılıdır, Boyu ile doğru orantılıdır, Sıcaklıkla doğru orantılıdır, İletkenin cinsine bağlıdır. Bütün iletkenlerin özdirençleri birbirinden farklıdır. Örneğin aynı uzunlukta ve aynı kesitte bakır ile alüminyum iletkenin dirençleri birbirinden farklıdır. Özdirenç: 1 metre uzunluğunda ve 1 mm2 kesitindeki bir iletkenin direncidir. (20 C) AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Bir iletkenin direnci: Uzunluk (metre) L R S Özdirenç (ohm) Alan (mm2) Bazı İletkenlerin Özdirençleri AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Örnek: Aynı özelliklere sahip alüminyun telin direncini hesaplayınız. (=0.028) AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Kesit alanı AKIM, GERİLİM, DİRENÇ R1 T t1 R2 T t2 R1 bir direncin t1 sıcaklığındaki değeri R2 aynı direncin t2 sıcaklığındaki değeri Her metalin bir T katsayısı vardır. AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Örnek: Bir bakır iletkeninin 20 derecedeki direnci 5 dur. 60 derecedeki direncini bulunuz. Bakır için T=235 20 60 5 5,78 Örnek: Bir kurşun iletkeninin 20 derecedeki direnci 5 dur. 60 derecedeki direncini bulunuz. Kurşun için T=218 20 60 5 5,84 AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Direncin tersine iletkenlik denir. 1 G R G: iletkenlik (siemens -mho) R: Direnç (ohm) AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Akım, Gerilim ve Direnç değerleri nasıl ölçülür? Akım : Ampermetre Gerilim : Voltmetre Direnç : Ohmmetre AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Direncin katları Birimi: Ohm () Mega ohm (M) Kilo ohm (K) 1M=1000K=106 1K =103 1=10-6M 1 = 0.001K AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Akımın katları Birimi: Amper (A) Üst katı Ast katları Kilo amper (KA) Mili Amper (mA) Mikro Amper (µA) 1KA =1000 A 1A = 0.001 KA 1A=1000mA 1mA=0.001A 1A=106 µA 1mA=1000 µA 1µA=0.001mA=10-6A AKIM, GERİLİM, DİRENÇ Gerilimin katları Birimi: Volt (V) Üst katı Ast katları Kilo volt (KV) Mili Volt (mV) Mikro Volt (µV) 1KV =1000 V 1V = 0.001 KV 1V=1000mV 1mV=0.001 V 1V=106 µV 1mV=1000 µV 1µV=0.001mV=10-6V
