Yağış miktarı

24-28 şubat
DÜNYA ÜZERİNDE
İKLİM BÖLGELERİ
1
A ) SICAK İKLİMLER
1. Ekvatoral İklim:
Görüldüğü Yerler: Ekvator çevresinde 0˚ ve 10˚ enlemleri arasında
görülür. Ekvatoral iklim, Amazon ve Kongo havzalarının büyük bir
kesiminde, Gine Körfezi kıyılarına yakın bölgelerde, Endonezya ve
Malezya’nın büyük bir bölümünde etkili olmaktadır.
Yağış miktarı : Her mevsim düzenli yağış alır. Fakat en fazla yağış
güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde (21 M - 23 E) görülür.
Buharlaşma arttığı için. Yağışlar oluşum bakımından
Konveksiyonel yağışlarına örnektir. Yıllık yağış miktarı 2000 mm‘nin
üstündedir.
Bitki örtüsü: bütün yıl yeşil kalan sık ve uzun boylu yağmur
ormanlarıdır. Yağışların fazla olması ve yüksek sıcaklık kimyasal
çözülmeyi artırmıştır. Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve
kırmızı renkli Laterit topraklarıdır.
2
2. Tropikal İklim (Subtropikal - Savan):
Görüldüğü Yerler:10˚-30˚ kuzey ve güney enlemlerinde görülür.
Tropikal iklim, Sudan, Çad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya,
Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibi ülkelerde etkili olmaktadır.
Yağış miktarı:Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi Konveksiyonel
yağışlı, kışlar kuraktır. Yıllık yağış miktarı 1000–1200 mm arasındadır
Bitki örtüsü:Bitki örtüsü savan adı verilen otsu bitkilerden ve yer yer
akasya ve baobap ağaçlarından oluşur. Savanlar uzun süre yeşil
kalan, gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır. Savan bitki örtüsü içinde
yeraltı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve akarsu boylarında Galeri
ormanları görülür.
3
3. Muson İklimi:
Görüldüğü yerler: Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya,
Japonya ve Mançurya gibi bölgelerde görülür. Bu alanlar Muson
rüzgârlarının etkisi altındadır.
Yağış miktarı: Yıllık yağış miktarı ortalama 1000 -1500 mm
civarındadır. Kıyı bölgeleri ve dağların denize bakan yamaçlarında
yağış miktarı artar. Örneğin Hindistan’ın kuzey doğusunda yer alan
Çerapunçi 12000 mm yağış ile dünyanın en fazla yağış alan yeridir.
Bitki örtüsü: Kıyı kesimlerinde kışın yaprağını döken ormanlar, kuzeye
doğru ise savanlar görülür. Muson ormanlarının tipik ağacı teak
ağacıdır.
4
4. Çöl İklimi (Sıcak ve Kurak İklim):
Görüldüğü yerler:Dönenceler civarında kıta içlerinde etrafı dağlarla
çevrili çukur alanlarda görülür. Afrika’da B. Sahra, Ortadoğu’da
Necef, Asya’da Gobi, Taklamakan, Avustralya’da Gobbon ve Gibson,
Güney Afrika’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika’da Patagonya,
Atacama ve Peru yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır.
Yağış miktarı:Yağışlar yok denecek kadar azdır( Epizodik). Yıllık yağış
miktarı genellikle 100mm’ den azdır.
Bitki örtüsü:Doğal bitki örtüsü bazı kurakçıl otlar ve kaktüs gibi
bitkileridir. Bitki örtüsü çok zayıftır. Susuzluğa dayanıklı bitki türleri
görülür.
5
B) ILIMAN İKLİMLER
1. Akdeniz İklimi:
Yayılış alanları:Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler, Avustralya’nın
güneybatısı, G. Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili’nin orta
kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir.
Türkiye de genel olarak bu iklim kuşağının etkisi altındadır.
Yağış miktarı:Ortalama 600–1000 mm arasındadır. Cephesel
yağışlar en fazla bu ikimde görülür.
Bitki örtüsü:kızılçam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan
makilerdir. Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı,
kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur bitkilerdir.
6
2. Okyanusal İklim:
Yayılış alanı: Genel olarak, 30° - 60° enlemleri arasında, karaların batı
kıyılarında görülür. Okyanusal iklim Batı Avrupa, Batı Kanada ve
Güney Alaska kıyılarında, Güney Şili, Avustralya’nın kuzeydoğusu
ve Yeni Zelanda’da etkili olmaktadır.( Türkiye’de Doğu Karadeniz
Kıyıları.)
Yağış miktarı:Her mevsim yağışlıdır. Nemlilik fazla olduğu için yıllık
yağış miktarı 1500 mm civarındadır .
Bitki örtüsü:Bitki örtüsü kışın yaprağını döken yayvan yapraklı
ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde çayırlar bulunur.
7
3. Karasal İklim:
Yayılış alanı: Genel olarak, 30° - 65° enlemleri arasında, karaların deniz
etkisinden uzak iç kısımlarında ve kıtaların doğu kıyılarında
görülmektedir. Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa’da
geniş bir yayılış sahasına sahiptir.
Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 500 – 600 mm dolayındadır. Kış
yağışları daha çok kar şeklindedir.
Bitki örtüsü:Tabii bitki örtüsü iğne yapraklı ormanlardır. Yağışın azaldığı
kesimlerde de bozkırlar (step) görülür. Sibirya ve Kanada da iğne
yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir. Kıyıya yakın olan daha
ılıman kesimlerde yayvan ve iğne yapraklı ormanlar yaygındır.
Kışların çok soğuk geçtiği iç ve yüksek kesimlerde soğuğa dayanıklı
iğne yapraklılar geniş yer kaplar. Yüksek kesimlerde üstünde alpin kat
denilen dağ çayırları yer alır.
8
4. Step İklimi (Yarı kurak İklim):
Yayılış alanı:Step iklimi, bir geçiş iklimi özelliği gösterir.
Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 300 - 500 mm’dir.Yazın
konveksiyonel yağışlar görülür.
Bitki örtüsü:Tabi bitki örtüsü yağışlı mevsimde yeşeren, kurak
mevsimde sararan step (bozkır)’tir. İnsanlar tarafından ağaç
kesilerek, yakılarak ormanların ortadan
kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara antropojen
bozkır denir.
9
C. SOĞUK İKLİMLER
1. Tundra İklimi (Kutup altı İklimi) :
Yayılış alanı:İskandinavya Yarımadasıyla, Kanada’nın kuzeyinde,
Sibirya’ da ve Grönland Adası’nın kıyı kesimlerinde görülür.
Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 200–250 mm civarındadır.
Bitki örtüsü:Bitki örtüsü yosun ot ve cılız çalılıklardan
oluşan Tundra bitki örtüsüdür. Düşük sıcaklıklara dayanabilen otlar
çalılar ve yosunlardan oluşur.
10
2. Kutup İklimi:
Yayılış alanı:Dünyanın sürekli olarak karlar ve buzlarla kaplı olan kutup
bölgelerinde görülen iklim tipidir. Kuzey Kutbu çevresinde Grönland
Adası’nın iç kısımlarında ve Antarktika’da etkilidir.
Yağış miktarı:Dolayısıyla yağışlar son derece az ve her zaman kar
şeklindedir. Ortalama yağış yıllık 200mm civarındadır.
Bitki örtüsü:Zemin buzlarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur.
11