YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR-10.SINIF AKİFER VE YER ALTI SU TABLASI Yer altı sularının biriktiği ortama akifer, bu katmanın üst seviyesine ise yer altı su tablası denir. SULARIN YER ALTINA SIZMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • • • • 1- Yağış şiddeti ve biçimi 2- Arazinin eğimi 3- Kayaçların özelliği, zeminin yapısı 4- Bitki örtüsü ARTEZYEN KAYNIĞI Suyun bulunduğu katman iki geçirimsiz katman tarafından basınç altına alınmıştır. Tabakaların yer altında tekne biçiminde uzandığı arazilerde ortaya çıkar. Açılan kuyuda su yüzeye fışkırarak çıkar. Suları soğuktur. ARTEZYEN KAYNAĞI Suyun bulunduğu katman iki geçirimsiz katman tarafından basınç altına alınmıştır. Tabakaların yer altında tekne biçiminde uzandığı arazilerde ortaya çıkar. Açılan kuyuda su yüzeye fışkırarak çıkar. Suları soğuktur. ARTEZYEN KAYNAĞI YAMAÇ-VADİ KAYNAĞI Vadi yamaçlarının yer altı su tablasını kestiği yerlerde ortaya çıkarlar. YAMAÇ-VADİ KAYNAĞI Vadi yamaçlarının yer altı su tablasını kestiği yerlerde ortaya çıkarlar. FAY KAYNAKLARI(KAPLICALAR) Yerin derinliklerinde Isınmış sıcak sular, bir fay kırığı boyunca yüzeye çıkarlar. Mineralce zengindirler,daha sıcak olanlar kaplıca olarak kullanılırken daha ılık olanlar “içmeler” olarak ifade edilirler. ülkemizde oldukça yaygındır, fay hatlarının fazla olmasından dolayı. FAY KAYNAKLARIMIZ KARSTİK KAYNAKLAR Karstik yani kireç taşının yaygın olduğu arazilerde yüzey suları yer altına sızar ve orada kayaçların erimesiyle oluşan boşluklarda biriken sular daha sonra yeryüzüne çıkar. 1- Suları soğuktur. 2-İçlerinde bol kireç bulunur. 3-Gür kaynaklardır. Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nde yaygındır. KARSTİK KAYNAKLAR GAYZER KAYNAKLARI Aktif volkanik arazilerde yer altında ısınmış sıcak sular, magmadan ayrılan gazların yaptığı basınç etkisiyle yeryüzüne fışkırarak çıkar. Not: ülkemizde aktif volkanik araziler bulunmadığı için bu tür kaynaklara rastlanmaz. GAYZER