Genital Kanserler - Prof. Dr. Ayşe GÜRBÜZ

Postmenopozal Dönem
ve Genital Kanserler
Doç Dr Ayşe
GÜRBÜZ
 Post menopozal dönem kadın yaşamında
fertilitenin bittiği dönemi simgeler .
 Bu olgu bazen kadınlarımız arasında
jinekolojik muayene dönemininde bittiği
gibi algılanmaktadır.
Genital Kanserler
 Over
 Endometrium
 Serviks
 Vajen
 Vulva
Over Kanseri
 56-60 yaş arası sık
 20 yaşından 80 yaşına kadar artar sonra azalır.
 20 yaş öncesi epitelyal over kanserlerinin sadece
%1 ‘i görülür.
 Tüm over malignitelerinin %30 –40ı 65 yaş
sonrası izlenir.
 Postmenopozal over tümörlerinin %30’u
maligndir.
Over Kanseri
 Geç yaşta menopoz ile ilişkili bulunmuştur
 Over karsinomu jinekolojik kanser
ölümlerinin başlıca nedenini oluşturur.
 Çoğunluğu ileri evrede tesbit edildiği için
hastalık kötü prognozludur.
 Olguların %70 ‘inde bölgesel veya uzak
metastazlar mevcuttur.
 5 yıllık sürvi %30’un altında
 Olguların %25’inde hastalık stage I de
saptanmakta
 Bu olgularda 5 yıllık survi %90 ‘dır.
 Adnexiyel kitlelerde erken tanı ve malign
benign ayrımının doğru şekilde yapılması
evreler arası survi farkı nedeniyle çok
önemlidir.
 Postmenopozal dönemde saptanan adnexiel
kitlelere uzun süre hemen cerrahi
uygulanmıştır
Post menopozal uniloküler kist
 Dorum çalışması (otopsi çalışması)
 234 postmenopozal kadın
 36 (%15.4) ünde basit kistik oluşum
.11(%4.7) olguda paraovaryan kist
 1/36 olguda borderline bilateral seröz
kistadenoma ,diğerleri benign
Post menopozal uniloküler kist
 Bailey Çalışması:
1. Postmenopozal 7705 kadında 256 (%3.3)
oranında over kisti saptanmış .%90’ı
uniloküler.
2. 125(%49’u) 2 ay içinde gerilemiş.%51’i
persiste etmiş.45 olguya cerrahi uygulanmış.
Hiç kanser olgusu saptanmamış.
3. Malignite %0(0/256)
Tanı ve Takip Araçları
 TVS Ultrasonografi
 Dopler Ultrasonografi
 3 Boyutlu Ultrasonografi
 CT,MRI,PET
 Ca-125
Ultrasonografi
 Post menopozal olgularda 5 cm ‘nin
altında uniloküler kistler %3-20 oranında
bildirilmiştir.
 Postmenopozal overde yeni kist oluşumu
ve resolusyonu olmaktadır
 İnsidental kist saptandığında %50-70’i
kendiliğinden gerilemektedir
 10 cm altında ve uniloküler kistlerde
malignite riski %1’in altındadır.
Ultrasonografi
 Benignite kriterleri
 İnce septa veya septa
yokluğu
 İnce kist cidarı
 5 cm altında kist
 Solid komponent yokluğu
 Doplerde akım olmaması
veya yüksek dirençli akım
Ultrasonografi







Malignite kriterleri
Solid patern
Kalın septa
Kalın cidar
Dopler bulgusu
Boyut
Asit veya peritoneal
kitle varlığı
TV Sonografi
 Görüntüleme yöntemleri arasında
sensitivite ve spesifitesi en yüksek olan
model
 Dai 36 over tümör olgusunda TVS, 3DPD,
MRI ve PET duyarlılığını sırasıyla
96.7%, 76.7%, 96.7% ve 83.3% olarak
bulmuş.Spesifitesi ise tüm yöntemlerin
benzer.
Ca-125
 Over karsinomuna spesifik değil
Diğer kanserlerdede yüksek(endometrial, fallop tüpü,
germ hücreli, servikal, pankreatik, meme, kolon)
Benign durumlar (endometriosis, fibroidler, PID,
adenomyosis, fonksiyonel over kistleri, gebelik)
Diğer hastalıklar (renal,kalp, karaciğer
Normal kadınların %1’indede yüksek
 Normal değer<35
– Benign durumların çok azında >100-200
CA 125
. Evre I hastalıkta %50 yükselir
 Evre II hastalıkta %90 yükselir
 Başka nedenlerle de (fizyolojik-patolojik)
yükselir
 Spesifitesi %96.6, sensitivitesi ise %3.1. 1
yıllık ve 7 yıllık takip sonrası sensitivite
sırasıyla %75 ve %57. Seri bakılması
yanlış pozitifliği azaltır,sensitiviteyi
arttırır.
CA 125
 Premenopozal over kanseri olgularının
%49’unda,postmenopozal olguların
%98’inde Ca125 65 U/ml üzerinde
 2-4 haftalık aralarla seri ölçümler Ca
tanısında değerli
 Postmenopozal dönemde 100U/ml
üzerinde değer sensitivite %97
CT,MRI,PET
 Onyeka ve arkadaşları CT’nin
sensitivitesini %83, TVS’nin sensitivitesi
%67 olarak bulmuştu ancak spesifite TVS
de daha yüksekti.
 MRI ve PET TVS ye göre yanlış pozitifliği
azaltmakta ancak özellikle erken evre
lezyonlarda sensitiviteyi düşürmektedirler.
 Post menopozal dönemde uniloküler
kistlerin yönetiminde TVS ve Ca 125
birlikte yer almakta
 Kompleks 5 cm altında kist varlığında ,Ca 125
normal ise 4 hafta sonra TVS ve Ca 125 tekrar
edilir herhangi birinde artış varsa cerrahi yoksa 36 aylık aralarla takip edilir.
 Kompleks 5 cm altında kist mevcut ancak Ca 125
yüksek ise cerrahi
 Kompleks 5 cm veya üstünde ise Ca125 normal
ise yine cerrahi
 Kompleks 5 cm üstünde ve Ca 125 yüksek ise
cerrahi
SONUÇ
 Postmenopozal dönemde uniloküler ,5 cm
altında kistler TVS ve Ca 125 ile güvenle
3-6 aylık aralıklarla takip edilebilir.
 Takip sırasında Ca 125’in artması veya
kistin kompleks hale gelmesi cerrahi
endikasyonu nedenidir.
 Kompleks 5 cm altında kist varlığında ,Ca 125
normal ise 4 hafta sonra TVS ve Ca 125 tekrar
edilir herhangi birinde artış varsa cerrahi yoksa 36 aylık aralarla takip edilir.
 Kompleks 5 cm altında kist mevcut ancak Ca 125
yüksek ise cerrahi
 Kompleks 5 cm veya üstünde ise Ca125 normal
ise yine cerrahi
 Kompleks 5 cm üstünde ve Ca 125 yüksek ise
cerrahi
TAKİP ALGORİTMİ
Endometrium
Kanseri
Semptomlar
 Vaginal kanama (%90)
 Akıntı
 Pelvik Bası
 Hematometra –Pyometra
 Anormal PAP smear
Servikal sitolojide endometrium ca için
riskli bulgular
 Histiositlerin varlığı
 Atipik hücrelerin varlığı
 Normal endometrial hücrelerin varlığı
Postmenopozal Kanama
Nedenleri
Kanama Sebepleri
Sıklık(%)
Endometrial Atrofi
60-80
HT
15-25
Endometrial Polip
2-12
Endometrial Hiperplazi
5-10
Endometrial Kanser
10
Endometrium
Kanseri
 Gelişmiş ülkelerde en sık rastlanan
jinekolojik kanserdir
 Ortalama 60-61 yaşlarında görülür
 % 5 i 40 yaş altında görülür
 % 20-25 i Menopoz öncesi görülür
 % 75-80 i postmenopozda görülür
Endometrium
Kanseri
 Geç yaşlarda Menopoz ile ilişkili
49 X 52 yaşta menopoza
girenlerde 2.4 kez artmakta
Kimlerde tarama yapılabilir
 Östrojen alan postmenopozal hastalar
 Obez postmenopozal hastalar
 Ailede endometrium, over, meme ca
öyküsü olanlar
 Geç menopoz(>52 yaş)
 Premenopozal anovulatuar hastalık
Transvajinal USG
 Asemptomatik
poastmenopozal
dönem
kadınlarında 5 mm cut-off değeri olarak
alındığında, 5 mm nin altında endometrial
kalınlığı olan kadınlarda endometrium kanseri
son derece nadiridir. Bu nedenle TVS umut vaat
eden bir yöntemdir.
 Endometrium kalınlığı >5
olan hastalara
endometrial biyopsi yapılır
Tanısal yöntemlerin hassasiyeti
 Endometrial biyopsi
 Brush smear
 Brush+Biyopsi
 Pap test
% 90-95
% 76
% 91
% 67
Endometrium
Kanseri
Tanı
 Endometrial biopsi
 Pipelle
 FC
 Histereskopik biopsi
Tedavi
 Cerrahi
 Radyoterapi
 Kemoterapi
 Kombine tedavi
 Destekleyici tedavi
Serviks Kanseri
 Serviks kanseri uzun preinvasif dönemi,
servikal sitoloji programlarının varlığı ,
etkin preinvazif tedavi yöntemleri varlığı
nedeniyle önlenebilir bir kanserdir.
 HPV infeksiyonu etyolojide rol oynar
 Ortalama yaşı 52.2 olup 35-39 ve 60-64
yaşlar arasında 2 piki vardır.
Serviks Kanseri
 Tüm kadınlara 21-70 yaş arasında yıllık
sitoloji taraması önerilmektedir .
 Eğer son 10 yılda en az 3 normal smear var
ve patolojik smear yoksa tarama 70
yaşında sonlandırılabilir.
 HPV testini taramaya katan ülkeler
mevcuttur.
Serviks Kanseri
Semptomlar
 Postkoital kanama
 Anormal uterin kanama
 Sulu ,kanlı kötü kokulu akıntı
 Anormal smear
 İleri evrelerde bacak ödemi siyatalji tek
taraflı hidronefroz
Serviks Kanseri
Tanı
 Kolposkopi eşliğinde servikal biopsi
 LEEP
 Konizasyon
Serviks Kanseri
Tedavi
 Erken Evre Stage I-IIa:Cerrahi veya
Kemoradyasyon
 İleri Evre Stage IIb-IV:Kemoradyasyon
Vagen Kanseri
 Ortalama 60 yaşta görülür .
 Genital kanserlerin %1-2sini oluşturur.
 %80-90 squamos hücreli kanserdir.
 %2-5 malign melanom ,ve %10-15
adenokanserdir.
Vulva Kanserleri
 İki tip ağırlıktadır
a.40 yaş civarında görülen siğil tipi Hpv
infeksiyonu ile ilişkili tip
b.Yaşlı hastalarda squamos hiperplazi ve
lichen sklerosis alanlarıa koşu alanlarda
görülen tip .Kronik vulvit ile
ilişkilendirilmiştir.
SONUÇ
 Postmenopozal dönem genital kanserlerin
en sık görüldüğü dönem olup bu dönemde
6 aylık en geç yıllık jinekolojik muayene
gerekliliği konusunda toplum bilinci
artırılmalıdır.