DERS BİLGİLERİ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ TASAVVUF ANABİLİM DALI Ders Kodu ÇAĞDAŞ MİSTİK AKIMLAR 201721 Ön Koşul Dersleri 7 T+U Saat Kredi AKTS 2+ 0 2 2 Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Seçmeli Dersin Koordinatörü Yarıyıl Yrd. Doç.Dr. İbrahim BAZ Dersi Verenler Yrd. Doç.Dr. İbrahim BAZ Dersin Yardımcıları Arş. Gör. Abdullah ŞİMŞEK Dersin Amacı Tasavvuf ekollerinin ortaya çıkışını, kurumlarını, kavram ve ritüellerini ve bunların sosyo-kültürel ve dini hayata etkilerini inceleyip değerlendirmek. 1) Tasavvuf ekollerinin düşünce kültür ve kurumlarına dair temel kavramları ve konuları tanımlamak. 2) Ekollerin kavramlarını, ritüellerini ve unsurlarını kavrayıp açıklamak. Dersin Öğrenme Çıktıları 3) Tasavvuf ekollerinin terbiye usûl ve esaslarını yorumlamak ve örnekler vermek. 4) Ekoller arasındaki farklılıkları ayırt etmek, birbiriyle ilişkilendirmek, ekollerin tasavvufi konulardaki farklı yorumlarını tartışmak. 5)Ekollerin tasavvufi konulardaki görüşlerini bir araya getirip genellemelere ulaşmak. 6) Tasavvufi ekollerle ilgili öğelerin değerlendirmesini yapmak. Dersin İçeriği Tasavvuf ekollerinin kavramları, düşünce kültür ve ritüelleri, bunların sosyokültürel ve dini hayata etkileri DERS AKIŞI Hafta Konular 1 Giriş 2 Tasavvuf ekollerinin ortaya çıkışı 3 Ekollerin yayıldığı coğrafya 4 Sınıflandırmalar 5 Kurumlar Ön Hazırlık 6 Kavramlar 7 Ritüelleri 8 Arasınav 9 Ekoller arasındaki benzerlikler ve farklılıklar 10 Ekollerin düşünce hayatına katkıları 11 Ekollerin kültürel hayata katkıları 12 Ekollerin sosyal hayata katkıları 13 Ekollerin meşhur şahsiyetleri 14 Genel Değerlendirme KAYNAKLAR Ana Kaynaklar Özköse, Kadir. (2012):Tasavvuf El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. 1- Eraydın, S.(1981):Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. 2-Yesevî, Ahmed, Dîvân-ı Hikmet, Tükiye Diyanet Vakfı, Ankara 1993. Diğer Kaynaklar 3- Yılmaz, H.K. (2002): Anahatlarıyla Tasavvvuf ve Tarikatlar. İstanbul:Ensar Yayınları. 4-Bektaş-ı Veli, Hacı,Makâlât,trc.Esad Coşan,Kültür Bakanlığı,Ankara 1996. 5-Rûmi,Mevlana Celaleddin, Cevâhir-i Mesneviye, haz.Şefik Can, Ötüken Neşiyat, İstanbul 2001. 6-DİA ilgili maddeler. MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 60 Ödev 1 20 Seminer 1 20 Toplam 100 Yıliçinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning) Temel Mesleki Dersler X DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Katkı Düzeyi No Program Öğrenme Çıktıları 1 2 3 1 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. 2 Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı x ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. 3 Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. 4 Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. 5 İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. 6 Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. 7 Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. 8 Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. 9 Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. bunların Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve 10 özelliklerini tanır. 4 5 x x x x x İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası 11 münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm mimarisinin 12 temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. x x AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası dâhildir: 16x toplam ders saati) 14 2 28 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 1 14 Ödevler 1 4 4 Arasınavlar 1 10 10 Yarıyıl Sonu Sınavı 1 8 8 Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü / 30 (s) Dersin AKTS Kredisi 70 2.33 2