Kalp hastalıkları için davranışsal risk faktörleri

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ
Kalp ve damar hastalıkları küresel olarak bir numaralı ölüm sebebidir. Dünya Sağlık Örgütü
verilerine göre 2008 yılında 57 milyon kişi ölmüş ve tüm ölümlerin % 63’ü bulaşıcı olmayan
hastalıklar sonucunda meydana gelmiştir. Dünyada her 3 kişiden 2’si bulaşıcı olmayan hastalıklar
nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bulaşıcı olmayan hastalıklar içerisinde ise her 3 kişiden biri ( 17.3
milyon kişi ) kalp ve damar hastalıklar nedeniyle ölmüştür. Bu ölümlerin 7.3 milyonu kalp krizine
bağlıdır.
Beklenilenin aksine ölümlerin %80’i iyi gelir düzeyi olan ülkelerde değil, düşük ve orta gelir
düzeyinde yer alan ülkelerde gerçekleşmiştir.
Kadınlarda risk düzeyi erken yaşlarda daha düşük iken, yaşın ilerlemesi ile risk artmakta ve
hastalıktan kadınlar ve erkeklerde eşit olarak etkilenmektedir.
Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin artarak, 2030 yılında 23,3 milyona ulaşacağı
tahmin edilmektedir.
Ülkemizde 2013 yılında ölen her 5 kişiden ikisinin kalp-damar hastalığına bağlı nedenlerden
öldüğü görülmektedir.
Davranışsal risk faktörleri koroner kalp hastalığının %80’inden sorumludur. Kardiyovasküler
hastalıkların çoğu risk faktörleriyle mücadele edilerek engellenebilir.
Kalp hastalıkları için davranışsal risk faktörleri:
– Sağlıksız beslenme,
– Yetersiz fiziksel aktivite,
– Tütün kullanımı ve
– Alkol kullanımı yer almaktadır.
Sağlıksız beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite etkisiyle bireylerde kan basıncında yükselme, kan
şekeri yüksekliği, kan lipidleri yükselme, fazla kilo ve obezite görülür. Tütün kullanımının
bırakılması, diyette tuz kısıtlaması, sebze-meyve tüketilmesi, düzenli fiziksel aktivite, alkolün zararlı
kullanımından kaçınılmasının kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı gösterilmiştir. Ayrıca
hipertansiyon, diyabet ve yüksek kan lipidlerinin tedavisi de kardiyovasküler riski azaltır.
Sosyal ekonomik faktörler ve kültürel değişiklikler (küreselleşme, şehirleşme) toplumun
yaşlanması, stres, herediter faktörler kardiyovasküler hastalıkların diğer belirleyicileridir.
30 yaş üstü her birey için kardiyovasküler riskin hesaplanması ve varsa davranışsal risk
faktörlerine uygun müdahaleler ile kalp krizi, inme, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyonların
gelişmesini önleyebilecek tedbirlerin alınması önerilir.
Sağlıklı kalmak ve kalp ve damar hastalığına
yakalanma riskinden uzak durmak için;
√ Sağlıklı beslenelim
– Yeterli sebze-meyve tüketelim,
– Diyetimizdeki tuz, şeker ve yağ miktarını azaltalım,
√ Düzenli fiziksel aktivite yapalım,
– Her gün en az 30 dk süreyle yapılan düzenli fiziksel aktivite kalp sağlığını sürdürmeye yardım eder,
√ Tütün ve tütün ürünleri kullanmayalım,
√ Alkol kullanmayalım,
√ Kardiyovasküler riskimizi öğrenelim,
– Kilolu veya obez olup olmadığımızı
– Kan basıncımızı,
– Kan şekerimizi ve
– Kan lipidlerimizi öğrenelim
– Hekim tavsiyelerine uyalım.
TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ