20.YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ - 2 1. I. Dünya Savaşı'nın nedenlerinden bazıları şunlardır; I. İtalya'nın sömürge elde etmek istemesi II. Almanya’nın İngiltere’nin sömürgelerini ele geçirmek istemesi III. Avusturya-Macaristan imparatorluğu'nun bütünlüğünü korumak istemesi IV. Balkanlarda Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği Slav - Germen çatışması 6. - Osmanlı İmparatorluğumun Türk bölgelerine kesin egemenlik hakkı tanınacaktır. - Osmanlı ülkesinde yaşayan ve bulundukları yerlerde çoğunluğu oluşturan uluslar kendi kendini yönetme hakkına sahip olacaktır. ifadeleri Wilson'un aşağıdaki düşüncelerden hangisini temel aldığını göstermektedir? Bunlardan hangileri devletler arasındaki hammadde ve pazar rekabetinin l. Dünya Savaşı'na neden olduğunun kanıtıdır? A) l ve II B) l ve III D) II ve IV Wilson İlkelerinde yer alan; A) Meşrutiyet B) Ulusçuluk C) Sömürgecilik D) Manda ve himaye E) Monarşi C) II ve III E) III ve IV 7. - 1883 yılında Almanya, Avusturya - Macaristan ve İtalya arasında Üçlü İttifak kuruldu. - Avusturya - Macaristan ile İtalya arasında bazı sınır anlaşmazlıkları çözümlenemedi. 2. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin savaştığı Galiçya, Romanya ve Makedonya cepheleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Buna göre, iki devlet arasındaki anlaşmazlığın aşağıdakilerden hangisine neden olduğu ileri sürülebilir? Osmanlı sınırları dışında açılmaları Osmanlı Devleti'nin müttefiklerine yardım göndermesi C) Rusya, Romanya ve Fransa ile savaşılması D) Osmanlı Devleti'nin ilk kez savaştığı cepheler olması E) Rusya’nın savaştan çekilmesiyle bu cephelerin önemini kaybetmesi A) B) C) D) A) B) 3. Aşağıdaki devletlerden hangisinin l. Dünya Savaşı'na katılması, Rusya'nın l. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmasını daha çok etkilemiştir? A) Osmanlı Devleti C) Almanya E) İtalya 4. 8. Aşağıdakilerden hangisi I. Dünya Savaşı'nın sonunda Avrupa siyasal haritasının değiştiğinin bir kanıtıdır? Yenilen devletlerin askeri ve ekonomik kısıtlamalara uğramaları B) İngiltere ve Fransa'nın savaştan galip ayrılmaları C) ABD'nin Anlaşma Devletleri'nin yanında savaşa girmesi D) Savaş sonunda Avrupa'da yeni devletlerin kurulması E) Wilson ilkelerinin yayınlanması A) B) Avusturya – Macaristan D) Bulgaristan I. Dünya Savaşı sonucunda İtilaf Devletleri Almanya ile Versay Antlaşması'nı yaptılar. Yukarıdaki antlaşmaya benzer şekilde Osmanlı Devleti'yle yapılan antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Mudanya D) Sevr 5. E) İtalya'nın Trablusgarp'a saldırmasına İtalya'nın siyasi birliğini kurmasına İtalya’nın Üçlü İttifak'tan ayrılmasına Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'a savaş açmasına Almanya'nın Osmanlı Devleti'yle yakınlaşmasına B) Mondros E) Nöyyi C) Lozan I. Dünya Savaşı'nı bitiren antlaşmaların taslağı aşağıdakilerin hangisinde hazırlanmıştır? A) Petrograt Protokolü'nde B) Sykes - Picot Antlaşması'nda C) St. Jean de Maurienne Antlaşması'nda D) Paris Barış Konferansı'nda E) Lozan Barış Antlaşması'nda 9. I. Dünya Savaşı'ndan galip olarak ayrılan devletler İttifak Devletleri'nin kendilerine karşı yeniden rakip olmalarını engellemek istemişlerdir. Buna göre, l. Dünya Savaşı'nın sonunda imzalanan anlaşmalardaki; I. Almanya ve Avusturya'da mecburi askerlik kalkacak. II. Avusturya ve Almanya ağır ekonomik yükümlülükler altına girecek. III. Yenilen devletler ağır silahlara sahip olamayacaklar. IV. Boğazlar bütün devletlere açık olacak. maddelerinden hangilerinin bu duruma karşı bir önlem amacı taşıdığı söylenemez? A) l ve II B) Yalnız II D) II ve III C) l ve IV E) Yalnız IV 10. Wilson İlkelerinin aşağıdaki maddelerinden hangisi, sömürgeciliğe karşı çıkıldığının bir göstergesidir? Ülkeler arasındaki silahlanma yarışı sona erecek. Devletler arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesi için Milletler Cemiyeti kurulacak. C) Boğazlar her devlete açık olacak. D) Ulusların gelişmesini önleyen ekonomik engeller kaldırılacak. E) İşgal edilen Rus toprakları boşaltılacak. A) B) 11. l. Dünya Savaşı sonunda yenilen devletlerde rejim değişiklikleri olmuştur. Aşağıdakilerden gösterilebilir? hangisi buna örnek olarak İngiltere'de hükümet değişikliğinin olması Osmanlı saltanatının yerine Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması C) Milletler Cemiyeti'nin kurulması D) Sömürgeciliğin yerini manda ve himaye fikrinin alması E) Alsas Loren bölgesinin Fransa'ya verilmesi A) B) 12. Savaşın başında tarafsızlığını ilan eden ABD'ye ait birçok şirket İtilaf Devletleri'ne önemli ölçüde savaş malzemesi satıyordu. Alman denizaltıları bunun üzerine önce Amerikan ticaret gemilerine ardından yolcu gemilerine saldırmaya başladı. Aşağıdakilerden hangisinin bu sonucu olduğu savunulabilir? A) B) C) D) E) durumun bir İngiltere'nin sömürgeleriyle irtibatının kesilmesi Osmanlı Devleti'nin savaştan çekilmesi ABD'nin İtilaf Devletleri'nin yanında savaşa girmesi Gizli anlaşmaların yapılması Savaşın Balkanlara sıçraması 13. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson İtilaf Devletleri'nin yanında savaşa girdikten sonra barışın kalıcı olmasını sağlayıcı bazı prensipler yayınlamıştır. Bu prensipler çıkarlarına aykırı olmasına rağmen itilaf Devletleri tarafından kabul edilmiştir. Bu bilgiler ışığında hangisine ulaşılabilir? aşağıdaki yargılardan Almanya denizlerde üstünlüğü ele geçirmiştir. İtilaf Devletleri ABD'nin desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. C) İtalya İngiltere'nin yanma geçmiştir. D) Almanya ile Osmanlı Devleti arasındaki bağlantı kesilmiştir. E) itilaf Devletleri Çanakkale Savaşı'nda başarısız olmuşlardır. A) B) 14. Savaşın başlarında tarafsızlığını ilan eden Osmanlı imparatorluğu, İtalya, Bulgaristan ve ABD daha sonra savaşa girmişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir sonucu olarak gösterilebilir? A) B) C) D) E) Devletler arasında gizli anlaşmaların sona ermesi Sömürgecilik faaliyetlerinin yavaşlaması Savaşın geniş alanlara yayılması Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin iyileşmesi Ulusçuluk düşüncesinin zayıflaması 15. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesi üzerine İngiltere hukuken Osmanlı Devleti'ne ait olan Kıbrıs'ı topraklarına kattığını açıklamıştır. Bu bilgiler ışığında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? İngiltere Osmanlı Devleti'nin savaşa girmesini istememektedir. B) İngiltere Osmanlı toprak bütünlüğünü korumaktadır. C) Osmanlı Devleti Akdeniz'de güçlü bir donanmaya sahiptir. D) İngiltere Almanya'yı saf dışı bırakmak istemektedir. E) Osmanlı Devleti'nde İttihat ve Terakki Partisi yönetimi ele geçirmiştir. A) 16. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesi üzerine Osmanlı halifesi bütün Müslümanları kutsal cihada çağırmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu çağrının etkili olmadığına bir kanıt olarak gösterilebilir? A) B) C) D) E) İtalya'nın Anlaşma Devletleri'nin yanına geçmesi Rusya'da çarlık rejiminin yıkılması Çanakkale Savaşı'nın kazanılması Arapların Osmanlılara karşı İngilizlerin yanında yer alması İttihat ve Terakki Partisi'nin yönetimdeki etkisini kaybetmesi 17. 1908'de İngiliz ve Rusların Reval'de Boğazlar, İstanbul ve Makedonya'nın geleceği konusunda görüşmeler yaptıkları haberinin yayılması ve devletin parçalanma tehlikesinin artması parlamenter yapının kurulmasının önemini arttırdı. Böylece Balkanlar'dan şikayetlerini ifade edebilecek azınlık temsilcilerinin parlamentoya gelmeleri Avrupa'daki devletlerin baskılarını azaltabilirdi. Bu düşüncelerle II. Meşrutiyet ilan edildi. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır? A) Osmanlı Devleti'nin diplomatik gücü artmıştır. B) Reval görüşmesi II. Meşrutiyet'in ilanını hızlandırmıştır. C) Osmanlı Devleti'nin egemenlik hakları korunmuştur. D) Balkan topraklarının elden çıkması önlenmiştir. E) Azınlıkların Osmanlı'dan ayrılma istekleri son bulmuştur. 18. l. Balkan Savaşı sonunda Londra Konferansı sırasında İttihat ve Terakki Partisi "Babıali Baskını" ile Kamil Paşa Hükümeti'ni indirerek yönetimi ele geçirmiştir. Bu bilgilere göre; I. hükümet darbesi yaşanmış, II. Balkan Savaşı kaybedilmiş, III. iç ve dış politikada sorunlarla uğraşılmış yargılarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız l B) l ve II D) II ve III B) l ve II D) II ve III Bu bilgiler doğrultusunda; I. Balkan devletleri Osmanlı'ya karşı ittifaklar oluşturmuştur, II. Rusya, Balkan devletlerine destek vermiştir, III. Osmanlı Devleti kendini güvence altına almıştır C) l ve III E) l,II ve III 19. l. Balkan Savaşı sonunda Londra Konferansı sırasında İttihat ve Terakki Partisi "Babıali Baskını" ile Kamil Paşa Hükümeti'ni indirerek yönetimi ele geçirmiştir. Bu bilgilere göre; I. hükümet darbesi yaşanmış, II. Balkan Savaşı kaybedilmiş, III. iç ve dış politikada sorunlarla uğraşılmış yargılarından hangilerine ulaşılır? A) Yalnız l 22. Sırbistan ile Bulgaristan arasında 13 Mart 1912'de "Dostluk ve Karşılıklı Yardım Antlaşması" imzalanmış bu antlaşmaya göre "Osmanlı'da karışıklık çıkarsa iki devlet Rusya'ya haber verecek ve gerekli önlemler alınacaktır. Osmanlı İmparatorluğu'ndan ele geçirecekleri toprakları paylaşacaklardır." Daha sonra Yunanistan ile Bulgaristan arasında "Osmanlı saldırılarına Karşı Savunma Antlaşması" imzalandı. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız l D) l ve III 23. C) l ve III E) l,II ve III 20. - Uşi Antlaşması'nda "İtalyan subayları ve askerleri ile sivil memurlar tarafından Rodos ve Oniki Ada’nın tam anlamıyla boşaltılması, Osmanlı subayları ve askerleri ile memurlarının Trablusgarp ile Bingazi'den geri çekilmelerinden sonra yapılacaktır." maddesi yer almaktadır. 21. Buna göre, İngiltere'nin, I. sömürge yollarını güvence altına alma, II. yeni cephelerin açılmasını engelleme, III. Osmanlı Devleti'nin Ortadoğu'nun en güçlü devleti olmasını sağlama politikalarından hangilerini amaçladığı söylenemez ? A) Yalnız l D) I ve III B) Yalnız III E) II ve III C) l ve II l. Durum: Osmanlı Anayasasına göre, hükümetin açacağı bir savaş öncesinde Meclisten onay alması gerekliydi. II. Durum: Osmanlı Donanmasının başına getirilmiş olan Alman Amiral Souchon, hükümetteki bazı kişilerin bilgisi dahilinde, Hükümet kararı ve Meclis onayı olmadan Rus limanlarına ani bir saldırı düzenlemiş; böylece Osmanlı Devleti l. Dünya Savaşı'na katılmıştır. A) Yalnız l D) I ve III 24. B) Yalnız II C) l ve II E) l, II ve III I. Dünya Savaşı'ndan sonra emperyalist düşünce, mandacılık ve himayecilik adı altında sürmüştür. Bu durumun nedenleri arasında, I. ulusal bağımsızlık anlayışının tavizsiz uygulanmak istenmesi, II. Wilson İlkelerinin, milliyetler prensibine dayanması, III. doğrudan yapılan saldırı ve işgallerin halkların daha fazla tepkisini çekmesi ifadelerinden hangileri sayılabilir? Reval Görüşmelerinde müttefiki olan Rusya'yı Balkanlar'da serbest bırakan İngiltere,, l. Dünya Savaşı'nın başlangıcında Osmanlı Devleti'ne; - Amlanya'nın yanında savaşa girmemesini ve tarafsız kalmasını, - Ekonomisinin düzelmesi için yardım yapabileceğini, - Kapitülasyonların kaldırılmasının müzakere edilebileceğini belirtmiştir. C) l ve II Her iki durum birlikte değerlendirildiğinde; I. Osmanlı Devleti bir oldu-bitti ile savaşın içine çekilmiştir. II. Osmanlı Devleti mutlak monarşi ile yönetilmektedir. III. Devlet ve milletin geleceği ile ilgili hayati bir karar halk iradesinin dışında alınmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? - Balkan Devletleri'nin Osmanlı Devleti'ne karşı harekete geçmeleri ile yeni bir savaş dönemine girilmiş ve Trablusgarp'ın savunmasına gelen Türk kurmay subayları geri dönmüşlerdi ancak öteki askerleri ve sivilleri geri getirme olanağı olmamıştır. Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin yaşanmasına ortam hazırlamıştır? A) Balkan uluslarının İtalya ile birleşmesi B) İtalya'nın Uşi Antlaşması'nı geçersiz kabul etmesi C) Osmanlı'nın 12 Ada ve Rodos'u kaybetmesi D) Avrupa devletlerinin Osmanlı’ya destek vermesi E) Osmanlı Hükümeti'nin istifa etmesi B) Yalnız III E) II ve III A) Yalnız l D) II ve III 25. B) I ve II E) II ve III C) l ve III I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru yayımlanan Wilson İlkelerinin; I. Yenen devletler, yenilen devletlerden toprak almayacaktır. II. Azınlıklara kendini yönetme hakkı tanınacaktır. III. III. Devletlerarasında gizli antlaşmalar imzalanmayacaktır. IV. Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyona bırakılacaktır. maddelerinden hangilerinin, Osmanlı Devleti'nin tepkisine yol açmış olduğu düşünülebilir? A) Yalnız II B) l ve III C) II ve IV D) l, II ve III E) II, III ve IV 26. 1915'te Çanakkale Boğazı'nı geçerek Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak isteyen itilaf Devletleri, başarılı olamayarak geri çekilmiş; Osmanlı Devleti'nin, Ortadoğu topraklarına yönelik cepheler açmışlardır. 30. Bu gelişmeye göre; İtilaf Devletleri'nin Osmanlı Devleti'ne yönelik gerçek amaçlarının, aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) B) C) D) E) 27. Osmanlının sömürgeleriyle bağlantısını kesmek Zengin hammadde kaynaklarını ele geçirmek Osmanlının Pan-Türkist politikalarına engel olmak Süveyş Kanalı'ndaki Osmanlı kontrolüne son vermek Osmanlı Devleti'ni kendi yanlarına çekmek A) B) C) D) E) 31. B) C) D) E) Rusya'nın Balkanlardan Akdeniz'e inmesinin engellenmesi Balkanlardan gelecek saldırılara karşı Bulgaristan'ın tampon bölge oluşturması Boğazların güvenliği için Bulgar donanmasından yararlanması Müttefikleri ile arasında kara bağlantısının sağlanması Osmanlı insan ve hammadde gücünden yararlanılmasının sağlanması Türk halkının tepkisini engellemeyi İşgali yasal nedenlere dayandırmayı Halkların eşitliği fikrini yaygınlaştırmayı Sorunu diplomatik yöntemle çözmeyi İşgalin geçici olduğunu kanıtlamayı Kuvayı Milliye'nin temel amacı; ülkeyi işgalden kurtararak bağımsızlığı gerçekleştirmekti. Bu bilgiye göre, Kuvayı Milliye'nin aşağıdakilerden hangisine yöneldiği söylenemez? A) B) C) D) E) Bulgaristan'ın Çanakkale Savaşı'ndan sonra İttifak Devletleri'nin yanında savaşa katılmasının Osmanlı Devleti'ne sağladığı faydalar arasında, aşağıdakiler-den hangisi gösterilemez? A) Yunanistan'ın, İzmir ve çevresini işgal ederken, "Bölgede Rum nüfusun çoğunluğu oluşturduğu ve Türkler tarafından katledildiği" söylentisini yayması, aşağıdakilerden hangisini amaçladığını göstermektedir? 32. Gerektiğinde silahlı mücadeleye başvurmaya Laik bir hukuk anlayışını hayata geçirmeye işgalcilere yönelik sabotajlar düzenlemeye Yerel ve bölgesel kongreler toplamaya Basın yayın yoluyla kamuoyunun desteğini almaya Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra itilaf Devletleri'nin Türk topraklarını işgal etmesi ve azınlık hareketlerinin hız kazanması üzerine kurulan ilk müdafaa! hukuk örgütü olan Trakya Paşaeli Cemiyeti, "Doğu Trakya'yı Yunan işgalinden kurtaracağı, gerekirse bölgede bağımsız bir devlet kurabileceği" kararını almıştır. Bu karara bakarak; Türk halkının Osmanlı yönetiminden umudunu yitirdiği, II. Demokrasi anlayışının ulusal mücadeleye temel oluşturduğu, III. Türk halkında milliyetçilik ve bağımsızlık bilincinin geliştiği yargılarından hangilerine varılabilir? I. 28. 29. Alman Generali Goltz Paşa, 1883'ten 1895'e kadar Osmanlı Genelkurmayının II. Başkanı olarak görev yapmış; l. Dünya Savaşı'nda da l. ve III. Osmanlı ordularına komuta etmiştir. Yine Alman Generali Von Soeckt Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı, Liman Von Sanders ise, Çanakkale ve Suriye cephe komutanlığı görevlerini yapmıştır. Buna göre Osmanlı Devleti için; I. Almanlarla l. Dünya Savaşı öncesinde de askeri işbirliği içinde olmuştur. II. Üçlü ittifak grubunun kuruluşunda Almanya ile birlikte hareket etmiştir. III. ı. Dünya Savaşı sırasında askeri stratejilerini Almanların belirlemesine izin vermiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız l B) I ve II C) l ve III D) II ve III E) II ve III Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı'nın başlangıcında; - 4 Eylül 1914'te kapitülasyonları kaldırmıştır. - Almanya'nın yanında savaşa katıldıktan sonra da Duyunu Umumiye tahvillerinin ödemesini durdurmuştur. Bu bilgilere göre, Osmanlı Devleti'nin l. Dünya Savaşı'ndan öncelikli beklentisi olarak, aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir? A) B) C) D) E) Mevcut topraklarını korumak Genişleme politikasını tekrar başlatmak Sanayi Devrimini gerçekleştirmek Savaşın geniş cephelere yayılmasını önlemek Ekonomik bağımsızlığını sağlamak A) Yalnız l D) II ve III 33. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Osmanlı topraklarında faaliyet gösteren aşağıdaki cemiyetlerden hangisinin, Anlaşma Devletleri'nden destek gördüğü söylenemez? A) B) C) D) E) 34. B) I ve II C) I ve lIl E) I, II ve III Hınçak ve Taşnak Cemiyeti İngiliz Muhipleri Cemiyeti Pontus-Rum Cemiyeti Wilsoncular Cemiyeti İzmir Reddi İlhak Cemiyeti Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra ortaya atılan kurtuluş önerilerinden biri de manda ve himaye altına girmekti. Bu dönemde, bu görüşü savunanların, I. ulusal bağımsızlık bilincini yeterince kavrayamadıkları, II. yönetim şeklinin ancak bu yolla değişebileceğine inandıkları, III. mevcut durum karşısında umutsuzluğa kapıldıkları yargılarından hangilerine varılabilir? A) Yalnız l D) l ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III YANIT ANAHTARI 1. A 11. B 21. B 31. B 2. D 12. C 22. B 32. C 3. A 13. B 23. D 33. E 4. D 14. C 24. D 34. D 5. D 15. A 25. C 6. B 16. D 26. B 7. C 17. B 27. E 8. D 18. C 28. C 9. E 19. C 29. E 10. D 20. A 30. B