batı cephesi savaşları

BATI CEPHESİ SAVAŞLARI
BATI CEPHESİ SAVAŞLARI
BATI CEPHESİ: İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalinden
hemen sonra kuruldu. Bölgede askeri birliklerin desteği ile
Yunanlılara karşı Kuva-yı Milliye birlikleri kuruldu.
Sivas Kongresi’nde Kuva-yı Milliye birliklerinin daha düzenli
bir şekilde düşmana karşı mücadele edebilmesi için, Ali Fuat
Paşa (Cebesoy) Batı Cephesi komutanlığına getirildi.
Kuva-yı Milliye birliklerinin disiplinsizliği üzerine, TBMM,
düzenli ordunun kurulmasına karar verdi. İsmet İnönü ve
Refet Paşa’ların yoğun çabaları ile Batı cephesinde düzenli
ordu kuruldu.
A.





I. İNÖNÜ SAVAŞI (6-10 Ocak 1921)
SEBEPLERİ:
Çerkez Ethem ayaklanmasından yararlanmak
Ankara’yı ele geçirip TBMM’yi dağıtmak
Sevr Antlaşması’nı Türk halkına kabul ettirmek
İzmir’den sonra Eskişehir’i de alarak ikinci bir
üs kurmak istemeleri
Batı Anadolu ile İstanbul’a giden demiryollarını
kontrol etmek istemeleri
SUBAY ASKER TÜFEK
TÜRK
ORDUSU
YUNAN
ORDUSU
417
472
8.500
6.000
15.816 12.500
HAFİF
MAK.
TÜF.
AĞIR
MAK.
TÜF.
TOP
18
47
28
270
800
72
SONUÇLARI:
Düzenli ordunun yaptığı kazandığı ilk savunma
savaşıdır.
 Türk ordusunun bir vuruşta dağıtılamayacağını
anladılar ve düzenli ordu karşısında ilk yenilgilerini
aldılar.
 Halkın TBMM’ye güveni ve mücadele azmi arttı.
 Asker kaçakları azalırken, askere alınma işleri hızlandı.
 Yeni Türk devletinin ilk anayasası olan Teşkilat-ı
Esasiye Kabul edilmiştir.
 İstiklal Marşı kabul edilmiştir.
 Düzenli ordunun ilk başarısıdır.

TBMM’NİN DIŞ POLİTİKADA
SAYGINLIĞI ARTTI. BUNA BAĞLI
OLARAK ;
Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması
yapıldı.
 İtilaf devletleri, Anadolu politikalarını
yeniden gözden geçirmek için Londra
Konferansı’nı topladı.
 Afganistan ile dostluk antlaşması yapıldı.

LONDRA KONFERANSI (21 ŞUBAT- 11 MART 1921)
TOPLANMA SEBEBİ:



TBMM ordularının Doğu Anadolu’da Ermenilere karşı
zafer kazanması
Türk halkının güney cephesinde Fransa’ya şiddetle karşı
koyması
TBMM’nin kazandığı askeri ve siyasi başarılar karşısında
Anadolu politikalarını yeniden gözden geçirip, Sevr
Antlaşması’nı biraz değiştirerek Türklere kabul ettirmek
KONFERANSA; OSMANLI DEVLETİ, YUNANİSTAN, İNGİLTERE,
FRANSA, İTALYA KATILDI.






TBMM HÜKÜMETİ, KONFERANSA DOĞRUDAN DOĞRUYA DAVET
EDİLMEDİ. İTİLAF DEVLETLERİ, ANKARA’YI DOĞRUDAN
DOĞRUYA TANIMIŞ OLMAMAK İÇİN İSTANBUL HÜKÜMETİ
VASITASI İLE ÇAĞIRDILAR.
MUSTAFA KEMAL, DOĞRUDAN ÇAĞIRILMADAN KONFERANSA
KATILMAYACAĞINI BİLDİRDİ.
İTİLAF DEVLETLERİ ADINA İTALYA, TBMM HÜKÜMETİNİ
KONFERANSA ÇAĞIRDI. KONFERANSTA TBMM’Nİ BEKİR SAMİ
BEY, İSTANBUL HÜKÜMETİ , TEVFİK PAŞA TEMSİL ETTİ.
İTİLAF DEVLETLERİ, TÜRK TARAFININ ARASINDAKİ
ANLAŞMAZLIKTAN YARARLANMA DÜŞÜNCESİNDEYDİ.
TÜRK MİLLETİ’NİN HAKLI DAVASINI DÜNYAYA DUYURMAK VE
TÜRKLER BARIŞA YANAŞMIYOR PROPAGANDASINA ENGEL
OLMAK TBMM’NİN KONFERANSTAN BEKLENTİSİDİR.
İTİLAF DEVLETLERİ, SEVR ANTLAŞMASINI BİRAZ DEĞİŞTİREREK
TÜRKLERE KABUL ETTİRME DÜŞÜNCESİNDEYDİ.
SONUÇLARI:


“TÜRKLER BARIŞA YANAŞMIYOR” PROPAGANDALARI
ENGELLENDİ.
İTİLAF DEVLETLERİ, TBMM’NİN VARLIĞINI RESMEN
TANIDILAR.
NOT: KONFERANSIN DAĞILMASINDAN SONRA, BEKİR
SAMİ BEY, İNGİLTERE, FRANSA, İTALYA İLE ESİRLERİN
KARŞILIKLI İADESİ VE TİCARET KONULARINDA
ANTLAŞMALAR YAPTI FAKAT ANTLAŞMALAR, TBMM
TARAFINDAN KABUL EDİLMEDİ.
AFGANİSTAN İLE DOSTLUK ANTLAŞMASI
(1 MART 1921)
İki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağlar
dostluk antlaşmasına ortam hazırladı.
Bu antlaşmaya göre;
 Türkiye ile Afganistan birbirlerinin
bağımsızlıklarını tanıyacak,
 TBMM kültürel yardım amacıyla Afganistan’a
öğretmen ve subay göndermeyi kabul etti.
NOT: YENİ TÜRK DEVLETİNİ TANIYAN İLK
MÜSLÜMAN DEVLET AFGANİSTAN’DIR.
MOSKOVA ANTLAŞMASI
(16 MART 1921)

Türk- Sovyet yakınlaşması gelişme yönündeyken TBMM’nin Doğu Cephesi’nde Ermeniler ile
savaşması Türk- Sovyet ilişkilerini durdurdu.

TBMM’nin I. İnönü zaferini kazanması,
Sovyetler Birliği ile TBMM arasında yakınlaşma
başlattı. Bu yakınlaşma Moskova Antlaşması ile
sonuçlandı.
Yapılan Antlaşmaya göre;





İki taraftan birinin tanımadığı uluslar arası bir
antlaşmayı diğer tarafta tanımayacak.
Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya’sı arasında
yapılan tüm antlaşmalar geçersiz sayılacak.
Sovyet Rusya, TBMM’yi ve Misak-ı Milli’yi
tanıyacak.
İki ülke arasında kültürel ve ekonomik işbirliği
yapılacak.
Sovyet Rusya, Batum’un Gürcistan’a verilmesi
şartıyla TBMM Hükümeti’nin Ermenistan ve
Gürcistan ile yaptığı antlaşmaları kabul
edecekti.
SONUÇLARI:
İLK KEZ BATILI VE BÜYÜK BİR DEVLET, TBMM’NİN
VARLIĞINI, MİSAK-I MİLLİ’Yİ, KAPİTÜLASYONLARIN
KALDIRILDIĞINI KABUL ETTİ.
 TBMM ULUSLAR ARASI ALANDA, RUSYA’NIN
DESTEĞİNİ SAĞLADI.
 DOĞU SINIRINDA GÜVENLİK SAĞLANDIĞINDAN
BURADAKİ BİRLİKLER BATI CEPHESİNE KAYDIRILDI.
 TBMM, SİLAH, CEPHANE, ARAÇ, GEREÇ, İLAÇ GİBİ
TEMEL İHTİYAÇLARINI SAĞLAMA OLANAĞI BULDU.

NOT: BATUM’UN GÜRCİSTAN’A BIRAKILMASIYLA MİSAK-I
MİLLİ’DEN İLK TAVİZ VERİLMİŞTİR.
TEŞKİLAT-I ESASİYE ( 20 Ocak 1921)
•
•
•
•
•
I. İnönü Zaferinden sonra hazırlanarak yürürlüğe konmuştur. 23
maddeden oluşan özet bir anayasadır. Savaşın zor şartları altında
hazırlanmış olmasından dolayı olağanüstü özellikler taşıyan bir
anayasadır.
BAŞLICA MADDELERİ:
Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
Yasama, yürütme ve yargı yetkileri TBMM’ye aittir.
Meclis Başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır.
Din ve şeriat işleri TBMM aracılığı ile gerçekleştirilir.
NOT: 1921 Anayasasında bütün güçlerin kaynağı
millettir.Laik bir anayasa özelliği göstermez.
ÖRNEK SORULAR
1.
İtilaf Devletleri, Londra Konferansı’na hem
Osmanlı Hükümetini hem de TBMM
Hükümetini davet etmişlerdir.
İtilaf Devletleri’nin bu iki hükümeti birlikte
çağırmalarının amacı aşağıdakilerden
hangisidir?
TBMM’yi desteklemek
B. İki hükümeti uzlaştırmak
C. İki Hükümet arasındaki görüş ayrılığından
yararlanmak
D. Demokratik bir tutum ortaya koymak
A.
CEVAP: C
İtilaf Devletleri I. İnönü Savaşı sonrasında
yapılan Londra Konferansı’na her iki Türk
tarafını da çağırarak aralarındaki
çekişmelerden yararlanıp, Yunanlıların
toparlanmasına fırsat verip Türk Devleti’ni
güç durumda bırakmak istemiştir.
2.
Çerkez Ethem ve kardeşlerinin TBMM Hükümetine
isyan etmesi üzerine, siyasal ve askeri durumu
elverişli bulan Yunanlılar Anadolu’yu işgal
hareketini hızlandırmışlardır.
Bunun üzerine, Yunanlıları durdurma amacıyla
yapılmış olan savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A.
Eskişehir- Kütahya Savaşları
I. İnönü Savaşı
II. İnönü Savaşı
Sakarya Meydan Savaşı
B.
C.
D.
CEVAP: B
3.
TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında
imzalanan Moskova Antlaşması’nda; “ Osmanlı
Devleti ile Çarlık Rusya’sı arasında yapılmış
olan antlaşmalar geçersizdir.” hükmü yer
almaktadır.
Bu hükmün antlaşmada yer alması
aşağıdakilerden hangisini geçersiz hale
getirir?
Uşi Antlaşması
B. Brest- Litovsk Antlaşması
C. İstanbul Antlaşması
D. Atina Antlaşması
A.
CEVAP: B
Sovyet Rusya ile Yeni kurulan Türk
Devleti’nin kendilerinden evvelki
devletleri tanımaması, daha önce
yapılmış olan antlaşmaların
kabul edilmediğini ortaya koyar.
4.
TBMM Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında
1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’nın
başlangıç kısmında “milletlerin kendi
geleceğine serbestçe karar verebilmesi”
ilkesine yer verilmiştir.
Antlaşmaya bu ilkeyi koymakla TBMM ve
Sovyet Rusya, aşağıdakilerin hangisi yönünde
karşılıklı olarak birbirlerine güvence
vermişlerdir?
A.
B.
C.
D.
Bağımsızlıklarına saygı duyma
Dünyadaki bloklaşmalar dışında kalma
Avrupa diplomasisini izleme
Milletler cemiyetine üye olma
CEVAP: A
Moskova Antlaşması ile Sovyet Rusya
ve Yeni Türk Devleti karşılıklı
bağımsızlıklarını tanımışlardır.
5.
A.
B.
C.
D.
Kurtuluş Savaşı sürecinde, Yeni Türk devleti’nin
cephelerdeki başarıları sonunda TBMM, Londra
Konferansı’na katılmış fakat konferansın en önemli
sonucu Yeni Türk Devleti’nin İtilaf Devletleri
tarafından tanınması olmuştur.
Bu durum aşağıdaki yargılardan hangisi ile
açıklanabilir?
Tam bağımsızlık, ekonomik ve siyasal bağımsızlık ile
mümkündür.
Askeri başarıları, siyasi başarılar izler.
Siyasi zaferlerin kalıcılığı, ekonomik zaferlere
bağlıdır.
Ekonomik yönden güçlü devletler, askeri ve siyasi
yönden de güçlüdür.
2000-LGS
CEVAP: B
Yeni kurulan Türk Devleti, işgalci
devletlere varlığını kazandığı başarılar
ile kabul ettirmiştir.
B.
II. İNÖNÜ SAVAŞI (26 MART-1 NİSAN 1921)
SEBEP:
 Yunanlıların Ankara’yı alıp TBMM’yi
dağıtmak istemesi
 Sevr Antlaşmasını, Türk Devleti’ne kabul
ettirmek istemesi
 İtilaf Devletlerinin desteğini sürdürme
düşünceleri
KILIÇ
TÜFEK
HAFİF
MAK.
TÜF.
AĞIR
MAK.
TÜF.
TOP
TÜRK
ORDUSU
4.435
30.108
55
235
102
YUNAN
ORDUSU
2.000
41.150
3.134
720
220
SONUÇLARI:
Halkın morali ve TBMM’ye güveni arttı.
 Fransa, görüşmelerde bulunmak için,
Ankara’ya temsilci gönderdi.
 İzmir’in Yunanlılara verilmesine kızan
İtalyanlar, Türkler’e silahla bir şey kabul
ettiremeyeceğini anlayan ilk itilaf devleti
oldu ve Anadolu’dan çekilmeye başladı.

C.
KÜTAHYA-ESKİŞEHİR SAVAŞLARI
(10-24 TEMMUZ 1921)

Yunanlılar II. İnönü Savaşı’ndan sonra
Yunanistan’da genel seferberlik ilan etti.
Böylece cephedeki tümenlerinin sayısını ve
gücünü artırdı.
Buna karşılık Türk ordusu, genel seferberlik
yapılamadığı için, gücünü arttırmak imkanını
bulamamıştır.

Yunan taarruzu sonucunda, Eskişehir, Afyon ve
Kütahya, Yunanlıların eline geçti.

Mustafa Kemal, ordunun daha fazla
yıpranmasını engellemek amacıyla orduya
Sakarya’nın doğusuna çekilmesi emrini verdi.

Geri çekilme askeri açıdan gerekli idi. Ordu bir
arada bulunacak, takviye ve düzeni için zaman
kazanılmış olacak, düşman ordusu ile arada
açıklık kalacak ve ordumuzu izlerken üs’lerinde
uzaklaşacaktı.
MUSTAFA KEMAL’İN BAŞKOMUTAN
SEÇİLMESİ ( 5 AĞUSTOS 1921)

Bazı milletvekilleri, bu durumun ancak, Mustafa
Kemal’in ordunun başına geçmesiyle düzeleceğine
inanıyorlardı.

Mustafa Kemal, meclis tarafından teklif edilen
Başkomutanlığı kabul etti ve meclisin bütün
yetkilerinin üç ay süre ile kendisine verilmesini istedi.
Bu öneri mecliste kabul edildi ve kanun çıkarıldı.

Böylece Mustafa Kemal, askerlik mesleğine dönerek
ordunun başına geçti.
TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ
(7-8 AĞUSTOS 1921)

Milli mücadelenin başarıya ulaşabilmesi için
ordunun silah, cephane ve diğer malzeme
ihtiyaçlarının karşılanmasında halktan
fedakarlık istendi. Böylece, top yekün bir savaş
için hazırlıklara başlandı.
TEKALİF-İ MİLLİYE EMİRLERİNE GÖRE:
Her aile bir takım çamaşır, bir çift çorap ve bir çift
çarık verecektir,
 Tüccarların ve halkın elinde bulunan her türlü giyim
ve besin maddelerinin % 40’ına bedeli sonradan
ödenmek üzere el konacak,
 Ulaşım aracı olanlar yüz kilometrelik yere savaş
malzemesi taşıyacak,
 Herkes elindeki mevcut silah ve cephaneyi üç gün
içinde orduya teslim edecek,
 Silah yapımı bilen zanaatkarlar ordu hizmetine
girecek,
 Eli silah tutan herkes orduya katılacak.

Bu yardımların mümkün olan en kısa sürede toplanabilmesi her
ilçede bir “Tekalif-i Milliye Komisyonu” kurulacak ve bu komisyonun
hızlı çalışabilmesini sağlamak için İSTİKLAL MAHKEMELERİ
kurulacak.
D.
SAKARYA MEYDAN SAVAŞI VE
SONUÇLARI
(23 AĞUSTOS- 13 EYLÜL 1921)

Mustafa Kemal Paşa ve Genel Kurmay Başkanı
Fevzi Çakmak Paşa ile birlikte Polatlı’ya gelerek,
Başkomutanlık karargahını burada kurdu.

Türk ordusu, Sakarya ırmağı boyunca kuzeyden
güneye doğru 100 kilometrelik bir cephe
oluşturmuştu.

Yunan ordusunun 23 Ağustos 1921’de Sakarya
ırmağının doğusuna geçerek, Türk mevzilerine
saldırısıyla savaş başladı.

Mustafa Kemal Paşa; “Hatt-ı Müdafaa yoktur
sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.
Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla
sulanmadıkça terk olunamaz.” emrini vererek
savaşın planını açıklamıştır.

Türk ordusu bu plan doğrultusunda Tüm vatan
topraklarını savunmaya başladı. Sakarya
ırmağının doğusu, savaş sonucunda
düşmandan tamamen temizlendi.
SAKARYA SAVAŞI SIRASINDA CEPHEDE
ÖNEMİ VE SONUÇLARI:
A.
İÇ SİYASETTEKİ SONUÇLARI:

II. Viyana bozgunundan beri Avrupa karşısında devam
eden gerileyiş sona erdi.
Saldırı gücü kırılan Yunan ordusu savunmaya geçmek
zorunda kaldı ve taarruz sırası Türk ordusuna geldi.
TBMM, Mustafa Kemal Paşa’ya “Mareşallik” rütbesi ve
“Gazilik” ünvanı verdi.


KÜTAHYA-ESKİŞEHİR VE SAKARYA SAVAŞLARI
B.
DIŞ SİYASETTEKİ SONUÇLARI:
İtalyanlar, Anadolu’yu tamamen boşalttılar.
 İngilizler, Yunanlılara askeri yardımı kestiler.
 İngiltere, 23 Ekim 1921’de TBMM adına Türk Kızılay
başkanı ile imzaladığı sözleşme ile Malta sürgünlerinin
bir kısmını serbest bıraktı.
 Sovyet Rusya’nın isteği ile Kafkas Cumhuriyetleri ile
( Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan) TBMM
Hükümeti arasında Kars Antlaşması imzalandı.
(13 EKİM 1921)
 Bu antlaşma Moskova Antlaşması’nın tekrarı
niteliğindedir.
 Bu antlaşma ile doğu sınırımız kesin şeklini almıştır.

 Fransızlar, İngilizleri Türkiye’ye karşı yalnız bırakarak 20 EKİM
1921’de Ankara Antlaşması’nı imzaladılar ve işgal ettikleri
bölgelerden çekildiler.
Bu Antlaşmaya göre;
 İki taraf arasındaki silahlı mücadele sona erecek
 Esirler karşılıklı serbest bırakılacak
 Türk ordusu bugünkü Suriye sınırının kuzeyine, Fransız ordusu
ise güneyine çekilecek
 Hatay ve İskenderun, Fransa’da kalacak fakat bu bölgelerde dili
Türkçe olan özel bir yönetim kurulacak.
 Caber kalesi Türk toprağı sayılacak ve Türk askeri tarafından
korunacak
NOT: Bu yörelerin tamamına yakını Türk ve Müslüman olduğu için
bu şekilde bir karar alınmıştır.

İtilaf Devletleri, Yunanlılara zaman kazandırmak amacıyla TBMM’ye
ateşkes önerilerinde bulundu.
NOT:Yapılan öneriler, Sevr antlaşmasının biraz hafifletilmiş şekli
olup, bağımsızlık ilkesine ters düştüğü için TBMM tarafından kabul
edilmemiştir.
ANKARA ANTLAŞMASI’NIN ÖNEMİ:




Fransa, Misak-ı Milli’yi ve yeni Türk Devleti’ni resmen
tanımış oldu.
İtalyanlardan sonra Fransızlarında Anadolu’yu
boşaltmaları sonucunda İtilaf Devletleri bloğu tamamen
parçalandı. İngilizler yalnız kaldı.
Hatay ve İskenderun dışında bugünkü Suriye sınırı
belirlendi.
Güney Cephesi kapandı ve bütün birlikler batı cephesine
kaydırıldı.
ÖRNEK SORULAR
1.
A.
B.
C.
D.
Kurtuluş Savaşı’nın 1920-1921 yılları arasına
rastlayan en sıkıntılı günlerinde, yeni Türk devleti’nin
gelirleri giderlerini karşılayamıyordu.
Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle önlenmeye
çalışılmıştır?
Kapitülasyonların kaldırılması
Hıyanet-i Vataniyye Kanunu’nun çıkarılması
Tekalif-i Milliye emirlerinin çıkarılması
Asker sayısının azaltılması
CEVAP: C
BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTANLIK MEYDAN
MUHAREBESİ ( 26 AĞUSTOS- 18 EYLÜL 1922)
•
•
•
•
•
Sakarya Zaferi’nden sonra geçen bir yıl içinde taarruz
hazırlıkları tamamlandı. Taarruz başladı.
Batılı savaş uzmanlarının, bir ayda geçilemez dedikleri
Yunan siperleri, altı saatte aşıldı.
Yunanlıların toparlanmasına fırsat vermemek ve
kaçarken yapacakları kötülüklere engel olmak amacı ile
süvari birliklerimiz süratle düşmanı takip etti.
30 Ağustos sabahı Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın
ve Trikopis’in yönettiği savaşta, Yunan ordusunun
büyük bir bölümü yok edildi.
Yunan askerlerinin kaçmaya başlaması üzerine Mustafa
Kemal “Ordular! ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri” tarihi
emrini verdi. Türk ordusu, 9 Eylül’de İzmir’e, 11 Eylül’de
Bursa’ya, 18 Eylül’de Balıkesir’e ulaşarak Batı
Anadolu’yu düşmandan temizledi.
BÜYÜK TAARRUZ BAŞLARKEN
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA CEPHELER
NOT: Büyük Taarruz, düşmanı tamamen
yurttan atmaya yönelik bir savaştır.

İngilizler; Türk Ordusunun taarruza
geçeceği telaşına kapılan İngilizler,
Mudanya Mütarekesi sürecini başlattı.
1.
A.
B.
C.
D.
ÖRNEK SORULAR
I. İnönü Savaşı sonunda Sovyetler Birliği ile TBMM
arasında sınırları belirleyen ve dostane ilişkiler kuran
bir antlaşma imzalandı. Sakarya zaferinden sonra da
Türkiye- Suriye sınırını çizen ve Fransızların işgal
ettikleri yerlerden çekilmesini öngören Ankara
Antlaşması imzalandı.
Kurtuluş Savaşı’na ilişkin bu bilgilere göre aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Askeri başarıları diplomatik başarılar izlemiştir.
Ulusal mücadelenin haklılığı batılı devletler
tarafından kabul edilmiştir.
TBMM ilk askeri başarısını Sovyetler Birliği’ne karşı
kabul edilmiştir.
Anadolu’daki tüm işgaller sona ermiştir.
2003-LGS
CEVAP: A
Kurtuluş savaşında kazanılan askeri başarılar
sınırların çizilmesinde, diplomasi alanında
başarılar kazanılmasında etkili olmuştur.
2.
•
•
•
A.
B.
C.
D.
TBMM;
I. İnönü Zaferi sonrasında Sovyet Rusya ile Moskova
Antlaşması’nı;
Sakarya Meydan Savaşı sonrasında Fransa ile Ankara
Antlaşması’nı
Büyük Taarruz sonrasında İngiliz, Fransız ve İtalyan
generallerinin katılımıyla Mudanya Ateşkesi’ni imzalamıştır.
Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz ?
TBMM’nin siyasi kazanımlarında askeri başarıların rolü vardır.
Türklerin İtilaf Devletleriyle barış yapmasını Sovyet Rusya
sağlamıştır.
İtilaf Devletlerince işgale uğrayan yerlerin bir kısmı
kurtarılmıştır.
TBMM Hükümeti’nin askeri başarıları mağlup devletlerce
tanınmıştır.
2004-ÖO
CEVAP: B
Batı cephesi savaşlarında kazanılan
askeri başarıların rolü vardır. Sovyet
Rusya ile İtilaf Devletleri farklı
bloklarda devletlerdir. İşbirliği
yapmaları bu dönemde söz konusu
değildir.
3.
A.
B.
C.
D.
I. Dünya Savaşı sonrasında İtalya, Fransa ve
İngiltere’nin desteklediği Yunanistan kuvvetleri
Anadolu’yu işgal etmeye başladılar. Fakat TBMM
Hükümeti’nin II. İnönü Savaşı’ndaki başarısından
sonra İtalya, Sakarya Savaşları’ndan sonra da Fransa
Anadolu’daki kuvvetlerini geri çekmeye başladı.
Bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılabilir?
Yunanistan İngiltere’nin desteğini kaybetmiştir.
TBMM Hükümeti’nin askeri başarıları, işgalci devletleri
caydırmıştır.
İtalya ve Fransa TBMM’ye karşı birlikte hareket
etmiştir.
Anadolu’da Yunan işgali sona ermiştir.
2002-ÖO
CEVAP: B
İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti’nin
kazandığı başarılardan sonra, Anadolu
macerasından yavaş yavaş
vazgeçmeye başladılar.
4.
Türk ordularının doğu ve güney cephelerindeki işgalci devletlere
karşı başarıları sonrasında, batı cephesinde yapılan I. İnönü
Savaşı’nı da kazanmış olmaları, İtilaf Devletlerini telaşlandırmış,
ortaya çıkan bu yeni durumu görüşüp değerlendirmek ve Sevr
Antlaşması’nı yeniden gözden geçirerek Türkler’e kabul ettirmek
için Londra’da bir konferans düzenleme kararı almışlardır. İtilaf
Devletleri bu konferansa İstanbul Hükümetiyle birlikte TBMM’yi
de çağırmışlardır.
İtilaf Devletleri’nin bu tutumu aşağıdakilerden hangisiyle daha
iyi açıklanabilir?
A.
Osmanlı Hükümeti ile TBMM arasındaki sorunları çözmek
İki tarafı birbirine düşürerek Sevr Antlaşması’nı Türklere kabul
ettirmek
Sevr Antlaşması’nın maddelerini yeniden belirleyecek komisyonu
oluşturmak
Yeni kurulacak olan Türk devletinin oluşum şartlarını görüşmek
2004-LGS
B.
C.
D.
CEVAP: B