ihracat

İHRACAT KAVRAMI
Bir mal veya değerin yürürlükteki
İhracat ve Gümrük Mevzuatına
uygun
olarak
yurt
dışına
gönderilerek, bedelinin mevcut
Kambiyo Mevzuatınca öngörülen
süre içerisinde yurda getirilmesine
“İHRACAT” denir.
İHRACAT PAZARLAMASI KAVRAMI
İhracat, uluslararası pazarlamanın temel
boyutlarından bir tanesidir. Ya da başka
bir ifadeyle uluslararası pazarlama
ihracatı da içine alan daha geniş ve
kapsamlı bir eylemler bütünüdür. İhracat
ve ithalatın yanı sıra, yabancı ülkelerde
üretim, stratejik birlikler oluşturma,
lisans anlaşmaları yapma gibi eylemler
uluslararası
pazarlama
yönetimi
kapsamındadır.
İHRACAT PAZARLAMASI KAVRAMI
Dış pazarlara açılmada işletmelere sağladığı
zaman ve maliyet avantajı ihracatı,
uluslararası pazarlamanın üzerinde titizlikle
durulması gereken hassas bir bileşeni
konumuna getirmektedir. Ayrıca ihracat,
ulusal ekonomiler için vazgeçilmez bir kilit
görevde bulunmaktadır. Bu yüzden ihracat
faaliyetleri mutlaka bir planlamaya ve
stratejiye
dayandırılması
zorunluluğu
bulunmaktadır.
Özellikle
uluslararası
pazarlarda yaşanan şiddetli rekabet ve
değişim işletmeler için bu zorunluluğu
arttırıcı bir araç özelliği taşımaktadır.
İHRACAT VE TEMEL DIŞ TİCARET TEORİLERİ
İşletmelerin, daha genel anlamda ise
ülkelerin birbirleriyle neden ticaret
yapmak istedikleri her zaman merak
konusu olmuştur. Ve bu konuya
açıklık getirmeye çalışan iktisat
teorilerinin ortaya çıkışı yüzyıllar
öncesine dayanmaktadır.
Klasik Dış Ticaret Teorileri
1. Dünyada sadece iki ülke olduğu kabul edilmektedir.
2. Bu iki ülke aynı iki malı üretmekte olup, her maldan üretilen
birimler homojen bir niteliktedir.
3. Ülkelerarasındaki alışverişlerde para kullanılmayıp malın
malla takası söz konusu olmaktadır.
4. Malların üretiminde emek – değer teorisi geçerlidir. Daha
açık bir ifadeyle malların üretimini gerçekleştiren tek üretim
faktörü emektir. Bu nedenle üretiminde farklı emek
kullanımı gerektiren mallar da farklı değerler taşırlar.
Sonuçta fiyatlar da parayla değil bir malın üretiminde
kullanılan üretim faktörünün değeriyle, miktarıyla ifade
edilmektedir.
Klasik Dış Ticaret Teorileri
5. Tek üretim faktörü olan emek ülke içinde tam
hareketli iken, ülkeler arasında tam hareketsizdir.
6. Tüm piyasalarda tam rekabet koşulları geçerlidir.
7. Modellerde hükümet kesimine yer verilmemektedir.
Dolayısıyla gümrük tarifesi, kotalar gibi dış ticaret
üzerindeki kısıtlamalar yoktur.
8. Taşıma giderlerinin sıfır olduğu varsayılmaktadır.
9. Ekonomi tam çalışma durumundadır. Ülkeler sahip
oldukları emek gücünü tam olarak kullanabilmektedir.
Mutlak Üstünlükler Teorisi
Adam Smith tarafından geliştirilen bu teori, ülkenin
diğerine göre ucuza üretmiş olduğu malda uzmanlaşması
gerekliliğine dayanmaktadır.
KUMAŞ (mt)
ŞARAP (lt)
TÜRKİYE
100
100
PORTEKİZ
20
150
Karşılaştırma Üstünlükler Teorisi
Adam Smith’in Mutlak Üstünlükler Teorisi’nde önemli bir
eksiklik göze çarpmaktadır. Çünkü bu teoride ülkelerden bir
tanesi diğerine göre mutlak bir üstünlüğe sahiptir. Ancak bu
ülkenin iki üründe de üstün olması durumunda, “bu ülkeler
arasında ticaret olmayacak mıdır?” sorusuna cevap
bulunamamaktadır. İşte bu yüzden Karşılaştırmalı Üstünlükler
Teorisi David Ricardo tarafından geliştirilmiştir.
KUMAŞ (mt)
ŞARAP (lt)
TÜRKİYE
100
100
PORTEKİZ
20
80
İŞLETMECİLİK GEREKLERİ VE İHRACAT
İşletmeleri ihracat pazarlamasına
yönlendiren bir kısım unsurlar
genelde tüm işletmeler için
değişmez iken, bazı unsurların ise
işletmeden işletmeye değiştikleri
görülmektedir. Bu yüzden bu
unsurların Temel ve Özel Unsurlar
olarak ikiye ayrılması daha uygun
bir durum olarak karşımıza
çıkmaktadır.
TEMEL UNSURLAR
Kar Odaklı Unsurlar
Tüm işletme faaliyetlerinin temelinde kar amacı
bulunmaktadır. İster yatırım karı ve satı karı, isterse kar
maksimizasyonu olarak ifade edilsin kar elde etmek,
ulusal pazarlarda olduğu gibi dış pazarda da işletmelerin
faaliyetlerinin temelini oluşturmaktadır.
TEMEL UNSURLAR
Kar Odaklı Olmayan Unsurlar
İşletmeler kimi zaman temel amaçları olan kar amacını göz ardı
ederek bir takım amaçlar doğrultusunda dış pazarlara açılabilirler.
Ülke ekonomisindeki durgunluk veya ciddi bir ekonomik kriz buna
sebep olabilmektedir. Karın ikinci plana itildiği bu unsurlar şu
şekilde sıralanabilir.
• Belirli bir satış hacmini yakalama
• Pazar payı elde etme ve bunu koruma
• Belirli bir müşteri grubuna hizmet sunma
• Finansal likidite sağlama
• İstihdamı devam ettirme
ÖZEL UNSURLAR
Kar elde etme amacının yanı sıra, bir işletmenin dış pazarlara
yönelmesinde önemli rol oynayan kendine özgü nedenleri de
olabilir.
Bu
nedenler
işletmenin
kendi
bünyesinden
kaynaklanabileceği gibi, dış çevrenin kendine sunmuş olduğu bir
fırsat şeklinde de karşısına çıkabilir.
Bir başka ifadeyle işletme dış çevresindeki gelişmeler veya ortaya
çıkan problemlere yönelik çözüm bulma arayışı içerisinde eyleme
geçerek dış pazarlara açılabilir.
ÖZEL UNSURLAR
ÖRGÜTSEL
ÇEVRESEL
PLANLI
(PROAKTİF)
•Yönetimin İsteği
•Pazarlama avantajları
•Ölçek ekonomisi
•Ürün/teknoloji
üstünlüğü
•Dış Pazar fırsatları
•İhracatı destekleyici
kuruluş ve faaliyetler
TEPKİSEL
(REAKTİF)
•Risk dağıtımı
•Mevsimsel ürün satışını
uzatma
•Kaynak kapasite fazlalığı
•Beklenmeyen
siparişler
•Sınırlı durağan ya da
daralan iç pazar
Nedenin Kaynağı
Davranış Türü
İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN
Uluslararası pazarlama faaliyetlerine katılan her firma,
mamul politikasını yurt içindekilerden farklı bir biçimde
belirlemek ihtiyacını hisseder. Uluslar arası pazarlardaki
müşterilerin arzu ve ihtiyaçları farklı bir çevreye mensup
olmaları nedeni ile çoğunlukla yurt içindekinden çok
farklıdır. Dolayısı ile, iç pazarda üretilen mal ve hizmetlerin
uluslararası pazardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçlarını da
karşılayabileceğini varsaymak, ihracatta yapılan hataların
en büyüğüdür.
İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN
U.Arası alanda ürünler
farklılıklar şunlardır :
• Renk
• Tat ve koku
• Boyut, dizayn ve stil
• Hammadde
• Kullanım
• Teknik koşullar
• Ambalaj
için
karşılaşılabilecek
temel
İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN
İhracatçı işletmeler ürün politikalarını oluştururken 4 temel
konu üzerinde özellikle durmaktadırlar. Bunlar :
• Nasıl yeni ürün geliştirilebilir?
• Mevcut ürün karmasına ilişkin karar ve stratejiler neler
olabilir?
• Üründe standardizasyon mu? Uyarlama mı?
• Nasıl bir ambalaj politikası?
İHRACAT PAZARLAMASINDA ÜRÜN
Uluslararası pazarlama faaliyetlerine katılan her firma,
mamul politikasını yurt içindekilerden farklı bir biçimde
belirlemek ihtiyacını hisseder. Uluslar arası pazarlardaki
müşterilerin arzu ve ihtiyaçları farklı bir çevreye mensup
olmaları nedeni ile çoğunlukla yurt içindekinden çok
farklıdır. Dolayısı ile, iç pazarda üretilen mal ve hizmetlerin
uluslararası pazardaki müşterilerin arzu ve ihtiyaçlarını da
karşılayabileceğini varsaymak, ihracatta yapılan hataların
en büyüğüdür.
ÜRÜN GELİŞTİRME
1. Yeni ürün geliştirme
2. Mevcut ürünlerde değişiklik yapma
3. Mevcut ürüne yeni kullanım alanı
4. Ürün eksiltme
YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME
1.
2.
3.
4.
5.
Yeni ürün fikrinin yaratılması
Ön eleme / En uygun fikrin seçimi
Ticari / Ekonomik analiz
Pazar testleri
Sunum
MEVCUT ÜRÜNDE DEĞİŞİKLİK
Ürün yaşam eğrisinin olgunluk veya düşüş
döneminde ürün üzerinde yapılacak değişiklikler
ürünün ömrünü uzatmayı sağlayabilecektir.
YENİ KULLANIM ALANI YARATMA
Bu uygulamayla da ürünün ömrünü uzatmak
mümkündür. Değişen tüketici özellikleri veya
tüketici istek ve ihtiyaçlarında oluşabilecek
değişimler mevcut ürüne yeni kullanım alanları
yaratabilecektir.
ÜRÜN EKSİLTME
İşletmeler mamul karmalarına ilişkin sürekli
izleme ve değerlendirme faaliyetleri yapmak
zorundadır. Bu faaliyetler sonucu elde edilen
veriler ile işletmeler mamul karmalarından bazı
ürünleri çıkartarak ürün eksiltme yoluna
gidebilirler.
ÜRÜN KARMASI
Ürün karması bir işletmenin üretmiş olduğu veya satışa
sunmuş olduğu ürünlerin tamamını ifade etmektedir. Tek bir
üründen oluşabileceği gibi birçok üründen de oluşabilir.
Ürün karmasının genişliği beraber kullanılan, aynı hedef
gruba sunulan aynı dağıtım kanalında yer alan ürünleri ifade
etmektedir.
Ürün karmasının uzunluğu her mamul hattındaki toplam üye
sayısını; o hattaki değişken sayısı ise derinliği ifade eder.
Ürün karmasının uyumluluğu ise hatların birbirleriyle ne
kadar ilişkili olduğudur.
ÜRÜN YAŞAM EĞRİSİ
ÜRÜN STANDARDİZASYONU / UYARLAMA
Hedef alınan her bir uluslararası pazar bölümüne, o bölüm
için özel bir mal veya hizmetin sunulması olan politikanın
tersi, tek veya çok az çeşitli dünya pazarlarına hitap eden
standart bir mal politikasının takip edilmesidir. Standart bir
mal politikası takip edildiğinde, her müşterinin farklı arzu ve
ihtiyacı tam olarak karşılanması bile, onların genel olarak
arzu ve ihtiyaçlarının karşılanabileceği ümit edilir.
Uluslararası pazarların birbirinden ve ulusal pazardan çok
farklı olduğu gerçeği karşısında, uluslararası pazarlamada
standart bir mal politikasının pek başarılı olmayacağı
düşünülebilirse de, bu politikayı başarı ile uygulayan çok
sayıda firma vardır.
ÜRÜN STANDARDİZASYONU / UYARLAMA
Uyarlama ve standardizasyon arasındaki tercihte malın cinsi
yanında pazarın büyüklülüğü de önemli rol oynar. Büyük ve
homojen pazarda standart bir mal politikası uygulamak çok
daha kolaydır. Birbirinden farklı ve küçük dış pazarlara
yönelen bir işletme tabii olarak uyarlamaya daha fazla
gidecektir.
AMBALAJLAMA
Uluslararası pazarlarda malın kendisi ve fiyatı kadar
ambalajının da önemi büyüktür. Ambalajı dikkat çekmeyen,
hedef pazarın kültürel özelliklerine ve tüketim modeline
uymayan bir mal, güçlükle satılır. Özellikle gıda
maddelerinde ambalajların çekici bir görünümü olmalıdır.
Örneğin, İstanbul Ticaret Odası’nın Mısır’da yaptığı bir
araştırmada ambalajda en çok tercih edilen renklerin kırmızı,
koyu pembe, yeşil ve sarı olduğu ortaya çıkmıştır.
AMBALAJLAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
•
•
•
•
•
Görünürlük
Bilgi
Duygusal etki
Koruma ve kullanım özellikleri
Sağlık ve geri dönüşüm özelliği