YÜK İSTİF YANA AÇILAN KAPAKLAR YÜK DONANIMLARI YANA AÇILAN KAPAKLAR Yine genellikle “gearless” gemi denilen yük donanımı olmayan dökme yük taşıyan gemilerde kullanılan bu kapaklar raylar üzerinde geminin sancak ve iskele güvertesine açılırlar. Genellikle hidrolik sistemle çalışan bu kapaklardaki tekerler ve dönen aksam sık sık yağlanarak bakımlı tutulmalıdır. AMBARLARIN AYDINLATILMASI Yük operasyonu gece de sürdürülebileceği gibi ambarların uygun biçimde aydınlatılması gereklidir. Aydınlatma istifin düzgün yapılması ve ambar içinde çalışanların emniyeti bakımından çok önemlidir.Limanlarda işçiler ambarlar iyi aydnılatılmadığı gerekçesi ile işi bıraktıkları sıkça görülen olaylardandır. Bunun sonucu gemiler zaman ve para kaybına uğrarlar. İşte onun için ambarların emniyetli bir şekilde aydınlatılması kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Ambarlar sabit veya seyyar aydınlatıcılar ile aydınlatılır. Her iki durumda da elektrik kaçaklarının neden olabileceği kazalardan korunmak için, elektrik devreleri ve kablolar sıkça kontrol edilerek gerekli bakımlar yapılmalıdır. Sabit aydınlatıcılar gemi inşa edilirken yapılmış olup kontrol ve kullanılması daha kolaydır.Ancak iş bitip ambar kapandıktan sonra sabit aydınlatıcılar söndürülmelidir. Söndürülmeyen sabit aydınlatıcılarının birçok ambar yangınlarına sebep olduğu istatistiki bilgilerden anlaşılmaktadır. Özellikle işi tamamen biten ve full tahıl yükü ile doldurulmuş ambarlarda ışıkların söndürülmemesi sonucu yük ile aydınlatıcının teması neticesinde yangın çıkar. Bu tür olaylara meydan vermemek için işi biten ambarların şartellerinin düşürülmesi veya sigortalarının çıkarılması en emniyetli yoldur. Seyyar aydınlatıcıların tehlikesi ise kabloların güvertede veya ambarda elektrik kaçağı sonucu yine yangın veya kazalara sebebiyet verme ihtimalidir. Aydınlatma araçlarını bilinçli kullandığımız ve gemimizi daima kontrol altında tuttuğumuz takdirde bu gibi sakıncalı durumlara düşülmeyeceğinin bilinmesi gereken önemli bir gerçektir. YÜK DONANIMLARI -YÜKLEME VE BOŞALTMA DONANIMLARI Kuru yük gemilerinin çoğu,yükleme-boşaltma donanımları ile donatılmıştır.Bu donanımlar; Direkler,bumbalar,vinçler,tel donanımları ile bunlara bağlı bastikalar,kilitler ve kancalardan oluşur.Daha komplike gemilerde kreynerler veya çok özel yükleme-boşaltma donanımları bulunmaktadır. Bu donanımlar o gemilerin özelliğine bağlı olarak özel amaçlar için inşa edilmiştir. Bu tür gemilere örnek olarak LASH,SEABE,BIBO, RO-RO,LOLO,konteyner ve kendi kendini konveyör ile boşaltan özel donanımlara sahip dökmeciler gösterilebilir. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak bu özel amaçlı gemiler daha da çoğalacaktır Lighter aboard ship (LASH) Roll-on Roll-of (RORO) LO-LO CARGO GEAR KİTABI Yük donanımlarında kullanılan bütün elemanların periyodik olarak test edilmesi ve yapılan testler ile test sonuçlarının “Cargo gear”kitabına kaydedilmesi gerekmektedir.Bu periyodik testler yıllık ve 4 yıllık olarak geminin kayıtlı bulunduğu kılas kuruluşunun sörveyleri tarafından yapılır. Yıllık testlerde donanım gözle incelenir.Kilit,bastika ve yük kancaları ile bumbalardaki makaralar kontrol edilir,donanımlarda kullanılan teller ölçülerek gözle muayene edilip sertifikalarına bakılır.Gemilerin yük donanımında kullanılan her parçanın sertifikası olması gerekir. Bu sertifikalar ayrı bir dosya içinde muhafaza edilir. 4 yıllık testlerde bütün yük donanımı teker teker elden geçirilir. Bastikalar açılarak dilleri muayene edilir. Bumbaların,tellerin ve vinçlerin çalışma günleri %25 fazlası ile ya ağırlık veya manometre kullanılarak test edilir. Sörveyörce gerekli görülürse teller için özel laboratuvarlarda mukavemet testi yaptırılır. Bütün bunların sonucunda yük donanımı uygun bulunursa gemiye 4 yıllık test sertifikası verilir. “Cargo gear” kitabı ve geçerli testleri bulunmayan gemilere yük verilmez. Yük donanımında herhangi bir arıza veya kaza sonucu bir tamirat yapılırsa, o donanımın yeniden test edilerek sertifikalandırılması gereklidir. EMNİYETLE ÇALIŞMA GÜCÜ MARKASI (SAFETY WORKING LOAD) Yük donanımında kullanılan bütün elemanların üzerlerine ve bumbalara emniyetle çalışma gücünün kaç ton olduğunun markalanmış olması gerekir. Üzerinde mukavemet markası bulunmayan kilit, bastika ve kancalar donanımında kullanılmamalıdır. Özellikle gemilerde meydana gelen yük donanımı kazalarından sonra yapılan incelemelerde sertifikasız veya markasız bir donanıma rastlandığında gemiler suçlu kabul edilir ve bu husus çok büyük tazminatlara sebebiyet verebilir. YÜK DONANIMLARININ KONTROLLERİ Yük donanımında kullanılan tel, bastika, kilit, kanca ve bumbaların periyodik bakım ve kontrolleri yapılmalıdır. Yük telleri: Gemi limanda işini bitirip denize çıkınca ilk müsait fırsatta yük donanım telleri kontrol edilerek yağlanmalıdır. Hasar görmüş,kırılmış veya dikelenmiş teller yenileri ile değiştirilmelidir. Donanımdaki teller daima orijinal kalınlıkta ve özellikte olmalıdır. Çünkü bu durum tellerin daima gam yapmasına neden olmaktadır. Teller değiştirileceği zaman “Cargo gear” kitabında belirtilen kitabında belirtilen kalınlık ve özelliklere sahip teller ile değiştirilmelidir.Teller rodalardan açılacağı zaman usulüne uygun açılmalı aksi durum yine tellerin gam almasına neden olabilir. Bunun için en bilinen yol,tel rodası içinden bir boru geçirip döndürerek açılmalı ve gam yaptırmadan güverteye sermelidir.Sonra boyuna uygun kesilerek yerine takılmalıdır. Telleri deniz suyunda korumak için zaman zaman gres yağı ile yağlamak gerekmektedir. Bastikalar: Bastikaların üzerindeki markalar daima okunur durumda ve bakımlı olmalıdır.Gözle yapılacak kontrollerde,bastika yanakları,yağ kanalları ve burçlarının sağlamlığı görülmelidir.Şüphelendiğinde bastika demonte edilmeli dilleri,burçları ve yağ kanalları içeriden muayene edilmelidir. Dilleri ve burçları aşınmış olan bastikalar ya tamir edilmeli ya da değiştirilmelidir.Özellikle çalışırken ses çıkartan bastikalardan şüphe edilmelidir.