Uluslararası Mühendislik Danışmanlık Eğitim Hizmetleri ve Dış Tic. Ltd. Şti. www.evrimera.com 1 PROJE YÖNETİMİ www.evrimera.com 2 GÜNDEM 09.00 – 11.00 Tanışma Proje Yönetimine Giriş Proje Yönetim Aşamaları ve Proje Öneri Aşaması İletişim Yönetimi ve Proje Organizasyonu 11.15 – 13.00 Projelerde Zaman Yönetimi Projelerde Risk Yönetimi Projelerde Maliyet Yönetimi Proje Planlama Teknikleri Proje Performansı Değerlendirme Proje Öneri Dokümanları Grup çalışması www.evrimera.com 3 PROJE * * * * Tanımlı bir zaman içerisinde, belirli bir amaç için yerine getirmekle yükümlü olunan birbirine bağlı veya birbiriyle ilişkili aktiviteler dizisidir. Tanımlanabilen bir sorunun çözümüne yöneliktir. Bir sonuca ulaştırılması gereken, özgül, dinamik, süreli bir değişim sürecidir. Belli bir sonucu sınırlı bir zaman dilimi içerisinde sağlaması için tasarlanan, hedefi belli faaliyetler serisidir. www.evrimera.com 4 PROJELER Kitap yazma veya resim yapma, Bir antika mobilya veya araba onarma, Kalite belgesi alma, Eğitim alma, Yeni yatırım Projeleri, Kapasite arttırma projeleri, Sosyal içerikli projeler, İş kurma projeleri, AR-GE projeleri, Verimliliği arttırma projeleri, www.evrimera.com 5 PROJENİN ÖZELLİKLERİ Amaç : Her bir projenin belirli bir amacı vardır. Amaca ulaşınca sona erer. Yaşam döngüsü : Her bir proje bir gün sona erer. Tek başlılık : Her bir projenin tek bir sorumlusu vardır. Karar verme gücü olan yöneticilere ihtiyaç duyarlar. Ekip çalışması : Değişik disiplinlerden,organizasyonlardan gelen üyelerden oluşur. Geçici organizasyonlarla yönetilirler. Benzersizlik : Hiçbir proje diğeri ile aynı olamaz. Kendine özgüdür. Sıradan olmayan, rutin dışı işlerdir. Tekrarlanamazlar. www.evrimera.com 6 PROJENİN ÖZELLİKLERİ Müşterisi olma : Müşteri projenin şartlarını veya sınırlarını belirler. Karmaşıklık : Teknoloji, ekipman, malzeme, insan, kültür v.b çeşitlilik içerir. Yüksek seviyede taşeron kullanma : Projenin büyüklüğü arttıkça, taşeron kullanma artar. Risk ve belirsizlik : Bütün projeler risk ve belirsizlik içerir. Dinamik süreçlerdir. Değişimi zorunlu kılarlar. Kısıtlı ve tanımlı kaynaklar kullanılır. www.evrimera.com 7 PROJE YÖNETİMİ Proje boyunca yerine getirmekle yükümlü olunan aktiviteleri planlama, organize etme, icra etme, koordine etme ve kontrol etme faaliyetidir. Kaynakların uygun zamanlarda, ekonomik olarak ve istenilen kalite gereklerine uygun olarak sağlanması ve kullanılmasıdır. Zamana karşı bir yarıştır. www.evrimera.com 8 PROJE YÖNETİMİ Proje faydalanıcılarının ihtiyaç ve beklentilerine belirli sürede ve arzu edilen kalitede cevap verilebilmesi için söz konusu ürün veya hizmetin uzmanlık sistemi içerisinde kaynakların ekonomik kullanılarak her ölçek ve aşamada yapılan işin gözden geçirilmesidir. www.evrimera.com 9 PROJE ÖLÇEKLERİ Küçük Projeler – – – – Hizmet talebi süreçleri 1-2 kişilik ekiplerle kısa zamanda gerçekleştirilir. Haftalık zaman planı içerisine planlanır ve gerçekleşir 1.000-10.000 Euro bütçe büyüklükleri vardır. Orta boy projeler – Haftalar veya birkaç ay süren orta boy bütçe ile gerçekleştirilen – 10.000-100.000 Euro bütçe büyüklükleri vardır. Büyük projeler – Aylar, hatta yıllar sürer ve büyük ekipler ve bütçeler gerektirir. – 100.000 Euro üstü bütçe büyüklükleri vardır. * www.tenstep.com www.evrimera.com 10 PROJE YÖNETİMİ AŞAMALARI ORGANİZE ETME İnsanları, yeri, olayları, dokümanları organize etme YÖNETİM TANIMLAMA PLANLAMA Amaç ve hedefler konur Kapsam belirlenir İşlerin analizi Rol ve sorumlulukların belirlenmesi Proje toplantıları Proje dokümanları Uygulamaların yapılması www.evrimera.com KONTROL İlerlemeyi izleme Düzeltici faaliyetler Değerlendirme 11 PROJE YAŞAM EĞRİSİ Kavram ve tanımlama aşaması Gayretin %4’ü Planlama ve organize etme aşaması Gayretin %8‘i Uygulama aşaması Gayretin %85’i www.evrimera.com Sonuçlandırma aşaması Gayretin %3’ü 12 PROJE YÖNETİMİ AŞAMALARI Proje Tanımlama aşaması – Proje tanımı dokümanı Proje Planlama aşaması Proje Uygulama – İletişim Yönetimi – Zaman Yönetimi – Risk Yönetimi – Maliyet Yönetimi Proje kapanış – Proje Performansı Değerlendirme www.evrimera.com 13 PROJELERDE ÇEŞİTLERİ VE AŞAMALARI AR-GE Projeleri – – – – Kalite Projeleri – – – – Proje fikrinin sunulması Proje planlama Gerçekleştirim ve izleme Sonuçlandırma Eğitim ve Mevcut durum analiz Sistem kurulması ve uygulamaya alınması İç denetim Sertifikasyon denetimi İnşaat-taahhüt-yeni yatırım projeleri – – – – Fizibilite Plan ve Tasarım Gerçekleştirime İşin teslimi-işletmeye açılması www.evrimera.com 14 TANIMLAMA AŞAMASI Neyi elde etmeye çalışıyoruz ? Amacımız ne? Hedeflerimiz nelerdir ? Uyulması gereken standartlar ve kısıtlar nelerdir? Projenin müşterisi kimdir ? Paydaşlar kimlerdir ? Projenin kapsamı nedir ? Projenin sponsoru kimdir ? Yöneticisi kimdir ? www.evrimera.com 15 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 1. Proje üst yönetim özeti: Bütün projenin özetinin yapıldığı bölümdür. Projenin ön hazırlığında yapılan PowerPoint sunumlarda bu bölüme konulabilir. Diğer önemli dış dokümanlarla birlikte bu bölümde bu sunumlar referans verilebilir. Bu bölüm projenin hedefi, kapsamı, varsayımları, riskleri, maliyeti, süresi, yaklaşımı organizayonu hakkında özet bilgileri içermelidir. 2. Proje Amacı: Bu projenin ne için önerilidiği, projenin içeriği ve proje sonunda ulaşılmak istenen amaç net bir şekilde bu bölümde özetlenecektir. 3. Proje Kapsamı: Bu bölümde, projenin sınırları tam olarak tanımlanmalıdır.Proje kasamı içerisinde kalan konular ile kapsam dışı kalan konular açıkça ifade edilmelidir. Bu bölüm hazırlanırken unutulmaması gereken, Hangi proje çıktıları kapsam içi, hangileri kapsam dışıdır. Analiz, tasarım, test gibi temel yazılım projerindeki süreç adımlarından hangileri kapsam içi, hangileir kapsam dışıdır. Hangi veriler kapsam içidir, hangileri kapsam dışıdır Hangi veri kaynakları kapsam içidir, hangileri kapsam dışıdır Organizasyondaki hangi birimler kapsam içidir, hangisi kapsma dışıdır Hangi temel fonksiyonlar (satınalma, satış v.b) gibi kapsam içidir,hangileri kapsam dışıdır www.evrimera.com 16 Konulardır. Kapsam içive dışı konular maddeler halinde bu bölümde sıralanmalıdır. tarafından net biçimde anlaşılması için açık bir biçimde maddeler halinde proje çıktıları yazılmalıdır. PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 4 Proje Çıktıları: Bütün projelerin çıktıları vardır. Bu bölümde bu çıktılar maddeler halinde sıralanacaktır. Bu çıktıların okuyan tarafından net biçimde anlaşılması için açık bir biçimde maddeler halinde proje çıktıları yazılmalıdır. 5. Katılımcı organizasyonel birimler: Bu projeden etkilenecek ve/veya proje içerisine katılacak birim veya gruplar bu bölümde tanımlanacaktır. Birimlerdeki katılımcıların ismi gözükmese bile departman ismi muhakkak suretle tanımlanmalıdır. Bölüm-Departman İsmi Etkileşim ve Katılım www.evrimera.com 17 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 6. Proje hedefleri: Proje sonunda başarılacak, erişilecek hedefler, bu bölümde anlatılacaktır. Hedefler, özel, ölçülebilir, başarılabilir, gerçekçi ve zaman sınırlı olmalıdır. Proje hedefleri aşağıdaki başlıklarda madde madde tanımlanmalıdır. – Maliyet hedefleri (projeniz eğer bir yatırım projesi ise proje bütçesi olarak gelir ve giderleri, eğer bir gelişim projesi ise sadece giderleri gösteren maliyet bütçesini yazınız) Mümkün oluyor ise, proje ekibinde çalışan kişilerin maliyeti, çıktıları üretmek için gerekli ek maliyetler, seyahat, konaklama, dış kaynak kullanımı gibi maliyetler de bu bölümde anlatılmalıdır. Proje bütçesi ek olarak detaylı konulmalı ve burada bu bütçe referans verilerek hedef maliyet net bir şekilde tanımlanmalıdır. – Zaman hedefi (Proje planı ek dokümanınıza uygun şekilde lütfen projenin ne kadar süreceğine ilişkin seçtiğiniz zaman biriminden uyacak olduğunuz zaman hedefinizi yazınız) Kritik yol ve Gantt-şeması ek olarak detaylı konulmalı ve burada bu plan referans verilerek aşağıdaki tablo net bir şekilde tanımlanmalıdır. – Kalite Hedefi (proje sonunda elde edilecek ürün veya hizmetin fonksiyonel, teknik, www.evrimera.com performans v.b özelliklerine yönelik kalite kriterlerini yazınız. 18 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 7. Projenin Müşterisi: Bu bölümde, projenin müşterisi(leri) açık ve net şekilde tanımlanmalıdır.Müşterisi olmayan projenin Kabul edilmeyeceği veya bir sonuç vermeyeceği unutulmamalıdır. Müşteriler, iç ve/veya dış müşteri olabilir. Her biri için ayrı ayrı düşünerek yazınız. 8. Projenin Paydaşları: Bu bölümde, projenin paydaşları açık ve net şekilde tanımlanmalıdır.Paydaşlar, projeye direct veya endirekt biçimde katılacak veya projeden etkilenecek kişi veya kuruluşlardır. Tedarikçiler, sivil toplum kuruluşları, devlet kurum veya kuruluşları, v.b gibi . Her biri için ayrı ayrı düşünerek yazınız. 9. Projede Uyulması Gereken Standartlar: Bu bölümde, proje süresince veya proje sonunda uyulması gereken standartları düşünerek yazınız. ISO9001:2000, OHSAS, çevre, DIN, TSE, CE v.b ürün veya sisteme ilişkin bütün standartları lütfen açıkça yazınız. Unutmayınız ki, standartlara uyarak oluşturulan bir projenin maliyeti ile uymak zorunda olmadığımız bir projenin maliyetleri önemli farklılıklar gösterecektir. www.evrimera.com 19 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 10. Projede Uyulması Gereken Kısıtlar: Bu bölümde, proje süresince veya proje sonunda uyulması gereken kısıtları düşünerek yazınız. Zaman kısıtı (müşteri belirli bir tarihte bitirilmesini veya başlanmasını istiyor olabilir), bütçe kısıtı (yönetim belirli bir bütçe ayırmıştır, bu bütçeye uyulmasını istiyordur) organizasyon kısıtı (belirli grup veya kişilerin proje süresince dahil edilmesi veya istihdam edilmesi gerekiyordur) lütfen açıkça yazınız. Unutmayınız ki, bu kısıtlar proje zamanınızı veya maliyetlerinizi önemli biçimde etkileyecektir. 11. Proje varsayımları: Proje ekibi tarafından kontrol altında tutulması gereken projenin planlanması ve gerçekleştirimi esansında kullanılan varsayımlar burda belirtilmelidir. 12. Proje riskleri: Proje ekibi, proje süresince karşılaşabileceği ve projenin başarısını etkileyecek riskleri bu bölümde detaylı olarak belirtmeli ve bu riskleri ortadan kaldıracak veya oluştuğu zaman çözecek hareket planını da bu bölümde anlatmalıdır. www.evrimera.com 20 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 13. Projedeki İletişim Kuralları: Bu bölümde, proje süresince kullanılacak iletişim yöntemleri tanımlanacaktır. Başarılı projelerin başarılı iletişim yönetimi gerektirdiğini unutmadan aşağıdaki bilgileri doldurunuz. – 13.1 Sözlü İletişim: : Bu bölümde, proje liderinin proje ekibi ile sözlü iletişimde kullanacağı yöntemler anlatılmalıdır. (Telefon, telsiz, toplantılar v.b Proje Toplantılarının düzeni (saati, yeri v.b) bilgiler burda tanımlanmalı ve Toplantı yönetimi kurallarına uyulmalıdır. – 13.2 Yazılı İletişim: Bu bölümde, proje liderinin hem ekibi ile, hem müşterisi ile, hem paydaşlar ile, hem tedarikçiler ile hem de üst yönetim ile haberleşmesinde kullanılacak raporlar, momerandumlar, duyurular, yazışma çeşitleri v.b burda tanımlanmalıdır. www.evrimera.com 21 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 14. Projedeki faaliyetler: Bu bölümde, proje yapılandıırlırken kullanılan temel faaliyetler, alt faaliyetler bu faaliyetlerde kullanılacak kaynaklar, faaliyetlerin birbirleri ile ilişkisi adım adım alatılmalıdır... Bu bölüm ekli zaman planında sunulan bütün faaliyetleri içermeli ve var ise faaliyetlere ilişkin detaylı açıklama verilmelidir. Kullanılacak kaynak; insan, makine, ekipman, malzeme v.b olabilir. •Proje Faaliyetleri •Bağlı olduğu faaliyet •Kullanılacak kaynak •Açıklama •Proje ana faaliyeti 1 Alt faaliyet1 Alt faaliyet2 •Proje ana faaliyeti 2 Alt faaliyet 2.1 •Kesin Kabul-proje sonuç raporu www.evrimera.com 22 PROJE TANIMLAMA DOKÜMANI 15. Proje organizasyonu: Projede görev alacak bütün oyuncular bu bölümde tanımlanacaktır. Başka bir değişle, bütün temel roller ve katılımcılar bu bölümde tanımlanacaktır. Proje organizasyon şeması ve proje rollerinin tanımı bu bölümde yapılacaktır. » » » » » » » Proje sponsoru: Proje directörü: (var ise) Yönlendirme Komitesi üyeleri : Proje yöneticisi: Müşteri proje yöneticisi: (var ise) Proje danışmanları: (var ise) Proje ekip üyeleri : 16. Onaylar : Her bir yöneticinin imzası alınmalıdır. 17.Ekler (zaman planı, proje bütçesi) www.evrimera.com 23 PROJE DEĞERLENDİRME VE ONAY Bir projenin ; – – – – Verimliğinin, Etkinliği ve etkisinin, Sürdürülebilirliğinin, uygunluğunun, önceden tespit edilmiş hedefler çerçevesinde dönemsel olarak değerlendirilmesi ve yetkililerce onay görmesidir. www.evrimera.com 24 PROJE DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ İlgililik: Temel olarak programın tasarımı ile ilgilidir ve amaçların, tanımlanan problemler ve mevcut ihtiyaçları doğru olarak ne oranda karşıladığını sorgular. Etkililik: Çeşitli aktivitelerin mevcut kaynakları istenen sonuçlara nitelik, nicelik ve zamanlama açılarından nasıl dönüştürdüğünü sorgular. Verimlilik: Projenin sonuçlarında nereye ulaşılmıştır ve bunların potansiyel faydaları realize edilmiş midir? Diğer bir deyişle proje amacına ulaşılmış mıdır? Etki: Proje amacı ile genel hedefler arasında ilişkiye odaklanır. Hedef faydalanıcılar tarafından elde edilen faydanın sektördeki, bölgedeki ya da tüm ülkedeki daha fazla sayıda insan üzerinde daha geniş ve genel bir etkisi var mıdır? Sürdürülebilirlik: Projenin amaç seviyesindeki çıktıları dış kaynak sona erdiğinde devam edecek midir? Ayrıca projenin genel kalkınma süreci www.evrimera.com 25 üzerindeki uzun dönem etkisi sürebilecek midir? MANTIKSAL ÇERÇEVE Mantıksal Çerçeve Proje Yönetimi boyunca kullanılır. Hedeflenen amaçlar Çözülecek Problemler Elde edilen sonuçlar Hedeflenen amaçlar Gerçekleştirilen faaliyetler Elde edilen sonuçlar Gerekli araçlar Gerçekleştirilen faaliyetler Araçlarla ilgili olarak ortaya çıkan maliyetler Gerekli araçlar www.evrimera.com 26 TARAFSIZ DOĞRULANABİLİR GÖSTERGELER Tarafsız Doğrulanabilir Göstergeler: Spesifik: net hedefleri olan; Ölçülebilir: nicelik ve nitelik açılarından; Elde Edilebilir: kabul edilebilir bir maliyetle; Uygun: ölçmesi gereken ile ilgili olması (yatay mantık); Zamanında: proje yönetiminde faydalı olabilmesi için zamanında üretilmesi. www.evrimera.com 27 PROJENİN BAŞLATILMASI Proje Yöneticisinin atanması Proje Tanımı dokümanının onaylanması Projenin duyurulması www.evrimera.com 28 PROJE ORGANİZASYONU 9 kadının 1 bebeği 1 ayda doğurabileceğini söyleyen kişiye PROJE MUDURU denir. 1 bebeğin 18 ayda ancak doğacağını söyleyen kişiye PROJE GELIŞTIRME MUDURU denir. Tek bir kadının 1 ayda 9 bebek doğurabileceğini söyleyen kişiye PLANLAMA MUDURU denir. Bebeğin üretim şeklinin ille de yanlış olduğunu söyleyen kişiye KALITE MUDURU denir. Dünyada hiç kadın ve erkek kalmasa o bebeği kendinin doğuracağını söyleyen kişiye PAZARLAMA MUDURU denir. Bebek falan istemediğini söyleyen kişiye MUŞTERI denir. www.evrimera.com 29 PROJE ORGANİZASYONU ve SORUMLULUKLAR Proje sponsoru Proje direktörü Yönlendirme komitesi Proje yöneticisi Müşteri proje yöneticisi Proje danışmanları Proje ekip üyeleri www.evrimera.com Yönlendirme Komitesi Proje Sponsoru Proje Direktörü Proje Yöneticisi 1 Müşteri Proje Yöneticisi Proje Danışmanları Proje Yöneticisi Proje Yöneticisi Proje Ekip Üyeleri 30 YÖNETSEL KONULAR İnsan gücü planlaması Proje bütçesi planlaması – Bütçeleme de sıkça yapılan hatalar İyimser tahminler Nakit akış krizleri Sağlıksız tahminler Onayda veya proje süresinde aşırı gecikmeler Düzeltici faaliyet isteyen dikkatte alınmamış problemler Program dışı içerik değişimleri veya tasarım değişimleri Yüksek enflasyon www.evrimera.com veya ekonomik krizler 31 PROJEYİ İZLEME ve KONTROL Sonuçlanmış faaliyetleri, gerçekleşen başlangıç ve bitiş tarihleri ile işlemek Tamamlanmamış faaliyetlerin gerçekleşen olaylara göre sürelerini yeniden tahmin etmek Yeni zamanlara göre kritik yolu tekrar belirlemek www.evrimera.com 32 PROJE DOKÜMANLARI Şebeke diyagramı ve Gantt çizelgesi Proje fizibilite çalışması Önemli iç ve dış yazışmalar İş formları – Değişiklik talepleri, Onay formları, İşletme el kitapları Teslim raporları Şartnameler İletişim dokümanları – Proje takip raporları, Toplantı notları Kayıtlar – Fatura ve irsaliyeler,www.evrimera.com Çizimler ve çalışma kağıtları 33 İZLEME ve KONTROL ALANLARI Alan Finans İzlenecekler Proje maliyet rapor sistemi Malzeme kayıt sistemi Teknik Tasarım İstenen özellikler Standart parçaların kullanımı Kontratlar değişiklik ve tadilatlar ara ödemeler Doğru kullanım Kaynaklar Organizasyon Etkin iletişim Projeye karşı tutumlar www.evrimera.com Kontrol edilecekler Sabit teçhizat maliyetleri Malzeme maliyetleri Taşeron maliyetleri Kalite ve standartlar Tasarım ve geliştirme Değişiklik prosedürleri Müşteriye yaklaşım Kaynakların seviyesi Bireysel rol ve sorumluluklar İdare prosedürleri Denetim seviyesi 34 PROJE YÖNETİCİSİNİN SORUMLULUKLARI Proje planlaması ve kontrolünü gerçekleştirir. Ekibin oluşturulması üyelerin teşvik edilmesi, yönlendirilmesi, önlerini açma faaliyetlerini gerçekleştirir. Finansal yönetim ve maliyet kontrolünü yapar. Müşteri ve diğer birimlerle ilişkiler yürütür. Çalışmaları yürütür. www.evrimera.com 35 PROJE YÖNETİCİSİNİN YETKİLERİ Müşteri, tedarikçi ve yönetim ile doğrudan temas kurabilmek Kullanılacak proje metodolojisini belirlemek Proje önceliklerini belirlemek ve anlaşmazlıkları çözüme ulaştırmak Proje ile ilgili sözleşme, satınalma emri v.b taahhütleri onaylamak Proje personelinin performanslarını değerlendirmek www.evrimera.com 36 PROJE YÖNETİCİSİNİN ÇALIŞMA KOŞULLARI Proje amacına erişince proje yönetimi de sona erecektir. Proje yönetimi boyunca işlevsel birimler, proje yöneticisi tarafından istenen çalışmaları yapacaklardır. İşlevsel örgüt birimleri üzerinde emir-komuta yetkisi yoktur. Proje yönetimi boyunca gerekli elemanlar işlevsel örgüt birimlerinden sağlanmakta, ancak görevlendirme projenin bitimiyle sınırlı olmaktadır. Proje yöneticisi için iletişim kanalları birden fazladır. İç-dış, yatay-dikey-çapraz ve birden fazla örgütsel birimle ilişki halindedir. www.evrimera.com 37 PROJE YÖNETİCİSİNİN ÖZELLİKLERİ Uzmanlık bilgisi Planlama ve bütçeleme bilgisi iyi insan yönetimi ve ikili ilişkilerde beceri, iyi iletişim becerisi Önceden planlama ve düşünebilme yeteneği Birçok şeyle aynı anda uğraşabilme kabiliyeti Olayları baştan sonra takip edebilecek disiplin İyi zaman yönetimi iyi toplantı organizasyonu Hem kendini hem başkalarını motive edebilme Önderlik, www.evrimera.com 38 PROJE YÖNETİCİSİNİN ÖZELLİKLERİ Etkili bir kontrol sistemi oluşturabilme Yaratıcı olma Soyut, çözümleyici ve sistematik düşünebilme Karşısındakini inandırabilme Ekip çalışmalarını yönetebilme Esnek davranabilme Yeniliklere açıkwww.evrimera.com 39 PROJE YÖNETİCİSİNİN DAVRANIŞ BİÇİMİ Ne olup bittiğini bil ve anla Plan ve hedefleri performansla karşılaştır ve cesaretlendirmek ve yüksek performans seviyesini teşvik için geri bildir Eğilim ve sapmaları dikkatte al ve kötü eğilim ve sapmaları düzeltmek için gerekli değişiklikleri yapmak için çabuk davran Resmi ve gayri resmi bilgi kaynaklarını dinle Hızlı bilgi akışını sağla ve ekip ruhunu aşıla Sonuçlardan sorumlu ol Eşgüdümü sağla ve ekip üyeleri ile iletişim kanallarını açık tut Görüşmeleri hedef ve ilişki odaklı yürüt Kararlara katılımı sağla Gerekli çalışma iklimini ve ortamını hazırla www.evrimera.com 40 PROJE DANIŞMANI’NIN SORUMLULUKLARI Projeye ilişkin teknik veya yönetimsel eğitimleri verir. Proje süresince konusunda danışmanlık hizmeti sunar www.evrimera.com 41 PROJE EKİP ÜYELERİ’NİN SORUMLULUKLARI Projeye ilişkin toplantılara katılır. Proje süresince sorumlu olduğu faaliyetleri yerine getirir. www.evrimera.com 42 PROJE EKİBİ Proje ekibi çok büyük ya da küçük olmamalıdır. Proje ekibine katılan her kişinin lider tarafından rolü çok iyi tanımlanmalıdır. Her bir üyenin beklentileri çok iyi anlaşılmalıdır. ‘Proje yönetiminde kullanılacak iletişim araçları ne olacaktır?’ ‘Proje takibi raporları hangi sıklıkta yayınlanacaktır?’ www.evrimera.com 43 İLETİŞİM YÖNETİMİ Sözlü İletişim – Telefon veya telsiz görüşmeleri, – Proje toplantıları – Yönlendirme komitesi ile toplantılar Yazılı İletişim – – – – Gelişim-ilerleme raporları Sonuç Raporları Yazışmalar (önemli iç ve dış yazışmalar) Proje dokümanları www.evrimera.com 44 PROJE DOKÜMANLARI Proje Tanımı Dokümanı Proje Planı Proje Bütçesi Proje fizibilite çalışması Proje Gelişim raporları İş formları – Değişiklik talepleri, Onay formları, İşletme el kitapları Teslim raporları Şartnameler Proje Sonuç raporu Kayıtlar www.evrimera.com 45 – Fatura ve irsaliyeler, çizimler ve çalışma kayıtları PROJE GELİŞİM RAPORLARI 1.Proje faaliyetlerinde Gelişmeler – Planlanan ve gerçekleştirilen faaliyetler – Planlandığı halde gerçekleştirilemeyen faaliyetler – Planlanmadığı halde gerçekleştirilen faaliyetler – Gelecek dönemde gerçekleştirilecek faaliyetler 2. Proje Zaman Planı ve Bütçesi – Zaman Planı – Proje Bütçesi www.evrimera.com 46 PROJE SONUÇLANDIRMA Proje Sonuç raporu : Projeyi hedefler, performans kriterleri, bütçe gerçekleştirme ile edinilen deneyimler ve istatistik veriler itibariyle değerlendiren, geçmişe yönelik analitik çalışma raporudur. – Kısa bir genel değerlendirme (Proje amacının, hedeflerinin, organizasyonun ve iletişimin etkinliğinin değerlendirilmesi) – Hedeflere Ulaşma: (Kapsam değişiklikleri, maliyet ve termin sapmaları) • Öngörülen hedefler • Revize edilen hedefler • Gerçekleşen hedefler – Çıkarılan dersler : • Başarı ve başarısızlıklarla ilgili değerlendirmeler, • Bundan sonraki projelerde dikkat edilecek konular – Katkılar ve teşekkür www.evrimera.com 47 EKİP TOPLANTILARI Gündemi izlemek Bir önceki toplantı sonrası gelişmeleri izlemek Yapılacak işler listesi çıkartmak Sorular, fikirler, önerileri tartışmak Proje ilerlemesini izlemek Ekip üyelerinin gayretlerini ve yaklaşımlarını izlemek Bir sonraki toplantıya kadar yapılacakları belirlemek Yeni gelişmelerden ekip üyelerini haberdar etmek www.evrimera.com 48 ETKİN TOPLANTI KURALLARI Toplantıdan önce; Kim, ne zaman, nerede, kaç kişi planlayın Gündem hazırlayın ve katılımcılara gönderin Toplantı yerini hazırlayın Toplantı başlarken; Planlanan zamanda başlayın Katılımcılardan tanımadıklarınız var ise tanışın Gündemi gözden geçirin ve ilaveleri yapın Toplantının bitiş zamanını netleştirin ve bu süreye uyun. Toplantı sonunda; Toplantıyı kısaca gözden geçirin www.evrimera.com 49 Bir sonraki toplantının tarihini ve gündemini hatırlatın – – – – – – – – – ETKİN TOPLANTI KURALLARI Toplantı boyunca –Belirli bir zamanda, aynı usulle tek bir problemin üzerinde durun Yapılacak faaliyetleri, sorumlularını, tarihlerini netleştirin Katılımcılara söz verin Tek kişinin hakimiyet kurmasını engelleyin Ekip üyelerini motive edecek başarı örneklerini kullanın. Toplantı notunun tutulmasını sağlayın veya tutun – – – – – Toplantıdan sonra –Toplantı notunu hazırlayın ve katılımcılara dağıtın –Toplantı yerinin temizlenerek eski haline sokulmasını sağlayın www.evrimera.com 50 TOPLANTI PROBLEMLERİ Çok başlı olma Süreç ve içeriğin birbirine karışması Kişisel hücumlar Trafik problemi-konuşmaya katılma zorluğu Rol ve sorumlulukların olmaması Liderin hakimiyet eksikliği Fazla bilgi yükü www.evrimera.com 51 TOPLANTI DEĞERLENDİRME Toplantı sonunda neler elde edildi? – Beklenen sonuçlar alındı mı? – Hangi sorunlar halledildi ? – Ekip hangi kararları aldı ? – Çözüm yollarında ve kararlarda bir yenilik var mı? Toplantı nasıl bir gelişme gösterdi ? – Sorunlara nasıl çözüm bulundu ? – Karar nasıl alındı? – Ekip ne derece uyumlu çalıştı ? www.evrimera.com 52 – Toplantıya katılanlar üzerinde nasıl bir etki bıraktı ? ZAMAN YÖNETİMİ Proje yönetiminde yer alan aşamalar için gerekli ve yeterli zamanın ayrılabilmesi için gerekli planlama, tahmin, programlama ve kontrollerin tüm yönetim süreci boyunca gerçekleştirilmesidir. www.evrimera.com 53 PLANLAMA AŞAMASI Projenin başarısı ya da başarısızlığı nasıl değerlendirilecek? Projeyi nasıl izleyebilir ve kontrol edebiliriz ? Tüm ekip üyelerinin sorumluluklarını ve amaçlarını bilmeleri nasıl sağlanır? Projenin ömrü boyunca değişiklikler nasıl izlenir ? Hangi faaliyetler yapılacak ve hangi faaliyetler hangisine bağlı ? Her bir faaliyet ne kadar sürecek ? Ne zaman bitmesi gerekiyor ? Kimin yapması gerekiyor ? www.evrimera.com 54 PROJE PLANLAMA ADIMLARI Faaliyet ve alt faaliyetleri belirle Kaynakları ve süreyi belirle Özellikleri ve bağımlılıkları belirle Şebeke diyagramını çiz En erken başlama ve en geç bitirme zamanını hesapla www.evrimera.com 55 PROJE KURALLARI Bir grup seri veya ardışık faaliyetten oluşur. Bu faaliyetlerin ancak tümünün tamamlanması ile sona erer. Faaliyetlerin belirli bir yapış sırası vardır. Bu sırayı teknik öncelikler belirler. Faaliyet süreleri önceden bilinir veya tahmin edilir. Bir faaliyet başladıktan sonra bitene kadar kesintisiz sürdürülür. Bir faaliyet kendisinden önceki faaliyetlerin tümü bitmeden başlayamaz. Her projenin mutlaka bir başlangıcı ve sonu bulunur. www.evrimera.com 56 PROJE KURALLARI Faaliyetler ok ile temsil edilir. Olaylar ise daire ile gösterilir. Okun yönü, faaliyetin ve dolayısıyla zamanın ilerleyen yönünü gösterir. – – – – Faaliyet, tamamlanması zaman ve kaynak harcaması gerektiren proje elemanıdır. Olay, faaliyetlerin başlangıç ve bitişlerinde yer alır. Okun uzunluğunun simgelediği işlemin uzunluğu veya ehemmiyeti ile bir ilgisi yoktur. Okun yönü, işlemin hangi olaydan sonra başlayıp hangi olaya doğru gittiğini gösterir. www.evrimera.com 57 PROJE KURALLARI Her olaya bir numara verilir. Faaliyetler genellikle faaliyetin bitiş veya başlangıç olay numaraları ile belirtilir. i j k Bir olay birden çok faaliyetin başlangıç veya bitiş noktalarında bulunabilir. www.evrimera.com 58 PROJE KURALLARI İki ardışık olay bir faaliyet ile doğrudan bağlantılı olabilir. Ya da her hangi iki faaliyetin başlangıç ve bitiş olayları aynı olamaz. Böyle bir durum ortaya çıkarsa kukla faaliyete gerek duyulur. Yanlış Doğru www.evrimera.com 59 KUKLA FAALİYET Kukla faaliyet, sıfır süreli faaliyet olup, gerçekleşmesi zaman ve maliyet gerektirmeyen yapay faaliyettir. Sadece projedeki faaliyetler arası ilişkileri göstermek amacıyla kullanılırlar. Doğru www.evrimera.com 60 KRİTİK FAALİYET En çok dikkat edilmesi gereken faaliyetlerdir. Her hangi birinde meydana gelecek aksama projeyi doğrudan etkileyecektir. Kritik olması daha hassas veya pahalı olmasından çok, işin süresi açısından projenin toplam süresini etkilemesinden kaynaklanmaktadır. www.evrimera.com 61 ANAHTAR FAKTÖRLER KALİTE Her bir faaliyetdeki iş kalitesini izleme ZAMAN MALİYET Her bir faaliyetin planlanan bitiş zamnına uyumunu izleme Tamamlanan her bir faaliyetin maliyetlerini izleme www.evrimera.com 62 PROJELERİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Spesifik ve ölçülebilir hedefler – Sayı, %, tarih, aralık Hedeflere bağlı performansı izleme – İnsanlar Eğilimlerin izlenmesi www.evrimera.com 63 PROJELERİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ Maliyet Süre Verimlilik Kalite Müşteri memnuniyeti www.evrimera.com 64 MALİYET GÖSTERGELERİ Gerçekleşen Maliyet / Bütçe Değeri Tasarruf edilen maliyet (iyileştirme oranı) Net gelir İşgücü Maliyeti/toplam maliyet Genel gider oranı İşletme karlılığı Geri dönüş süresi www.evrimera.com 65 SÜRE VE VERİMLİLİK GÖSTERGELERİ Gerçekleşen süre / Planlanan süre İyileştirme saati veya değeri www.evrimera.com 66 KALİTE GÖSTERGELERİ Projenin kalite hedefleri – – – – – Güvenilirlik Hata Kullanılırlık Güvenlik Müşteri ihtiyaçlarını karşılama Başarı ile atlatılan risk konuları İlk kabulden sonra tespit edilen hatalar Müşteri değişiklik talepleri www.evrimera.com 67 MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ GÖSTERGELERİ Proje çıktısına yönelik müşteri memnuniyeti yüzdesi – Dokümantasyon – Sağlanan eğitimler Proje ekibine yönelik müşteri memnuniyeti yüzdesi – Cevap verme süresi – Ekibin davranışı – Profesyonelliği www.evrimera.com 68 PROJEYİ BAŞARILI KILAN ETMENLER Yönetim desteği ve devamlılığı Amaçların belli, gerçekçi ve açık olması Çalışanların katılımı Motivasyon Liderlik Eğitim İletişim www.evrimera.com 69 RİSK YÖNETİMİ Oluştuğu zaman projeye olumsuz etkiler yapabilecek, proje ekibi tarafından kontrol altına alınması gereken, dış etkenlerden veya tahmin edilen veya varsayılan koşulların gelecekte değişmesinden oluşan konular veya olaylardır. Başarılı projeler, potansiyel problemleri oluşmadan çözen projelerdir. Reaktif proje yönetimi potansiyel problemler ortaya çıkınca problemi çözmektir. Pro-aktif proje yönetimi ise ortaya çıkmadan önce kaynağında problem olabilecek konuyu çözümlemektir. www.evrimera.com 70 RİSK YÖNETİMİ Risk analizi Risk seviyesi değerlendirme Yüksek ve orta risk seviyesindeki her bir riski yok etmek için plan hazırlama – Planlar sorumlu kişi, tamamlama tarihi ve izleme aralığını kapsayacak detayda olmalıdır. Düşük seviyedeki riskler için varsayımlar tanımlama Planları proje planı içerisine dahil etme Proje yöneticisi riskleri izlemeli ve başarı ile riskler yok 71 edilemedi ise yeni riskwww.evrimera.com planları hazırlamalıdır. PROJE BÜYÜKLÜĞÜ İLE İLGİLİ RİSK ANALİZİ SORULARI Planlanan süre nedir ? Projede fonksiyonel noktalarda projenin planlanan büyüklüğü nedir? Proje için planlanan yönetim saati ne kadardır? Planlanan proje bütçesi ne kadardır? Birden fazla yerleşkede proje kurulumu gerçekleşecek mi? Analiz ve test aşamalarında son kullanıcı bağımlılığı ne kadar ? Kalite gerekleri için test ve dokümantasyon zamanı ne kadar ayrılmıştır ? Proje bitiş tarihi sabit mi esnek mi? www.evrimera.com 72 RİSK YÖNETİMDE ALTERNATİF STRATEJİLER Riskleri izleme – Proje yöneticisi riskleri yok etmek için bir proaktif plan hazırlamaz ancak, riskleri yakinen izler. Riskler oluştuğu anda B planı devreye girer. Risklerden kaçınma – Projenin önemli bir parçası yüksek risk içeriyor ise, proje durdurabilir. – Tedarikçiden kaynaklanacak bir yüksek risk varsa tedarikçi değiştirilebilir. Riski başkasına yükleme – Kurulum-devreye alma mevcut proje ekibi ile büyük risk taşıyor ise, bu konuda uzman bir alt yükleniciye ihale edilebilir. Riski yok etme – Riski ortaya çıkarabilecek kök nedenler bulunmalı – Faaliyet planına kök nedenleri yok edecek faaliyetler planlanmalıdır. www.evrimera.com 73 RİSK YÖNETİMİ Karakteristikler Harcanan saat Süre Ekip büyüklüğü Müşteri sayısı Proje amacı, çıktıları İşe faydaları Proje ekibi bilgisi Diğer projelere bağımlılık proje sponsoru Müşterinin katılımı Mevcudu değiştirme Organizasyon yapısı Proje yöneticisi deneyimi Ekibin fiziksel yerleşimi Teknoloji Veri kalitesi Tedarikçilerle işbirliği Yüksek risk 5000 saatten uzun 12 aydan uzun 8 kişiden fazla 3 ten fazla Açık değil Açık değil Bilgi yok 3 veya daha fazla ise Bilinmiyor Bilinmiyor, pasif Büyük değişiklik Büyük değişiklik az yaygın ve dağınık yeni zayıf yok www.evrimera.com Düşük risk 1000 saatten az 4 aydan kısa 4 kişiden az 1 İyi tanımlanmış İyi tanımlanmış bilgi var yok ise tanımlı aktif küçük değişiklik küçük değişiklik çok Bir arada gerekli değil iyi iyi 74 RİSK YÖNETİMİ TAVSİYELER Gerektiğinde projeyi durdurun, iptal edin Projenin değerinin bütün işe etkisini belirlemeye çalışın Tekrar planlama faaliyetleri üzerinde çalışın Proje sponsoru ile riskler nasıl yok edilir, çalışın Bütün taraflar proje tanımı dokümanını imzalamadan başlamayın www.evrimera.com 75 BİLGİSAYAR KULLANIMI Kolay planlama ve güncelleme Kaynak tahsisi analizi Satın alma ihtiyacı analizi Malzeme stok yönetimi Maliyet analizi www.evrimera.com 76 PROJE YÖNETİMİ BİLGİSAYAR PROGRAMLARI Microsoft Project Computer Associates’ SuperProject IMSI Software’s TurboProject KIDASA Software’s Milestones Primavera Systems’ SureTrak and—in construction— P3 Scitor's Project Scheduler Timeline Inc.'s Timeline Welcom’s Open Plan www.evrimera.com Source: Gartner Research 77 PROJE YÖNETİMİNDE BAŞARILI OLMAK İSTİYORSANIZ... Projeyi süreç odaklı yönetin. Her aşamayı değerlendirin. Girişimci düşünceyle projenizi yönetin. – – – – Müşterilerinizi Tedarikçilerinizi Proje yönetici ve ekibinizi Süreçlerinizi sürekli takip edin. www.evrimera.com 78 İŞ YAŞANTINIZDA PROJE GÜLLERİYLE DOLU BİR YAŞAM DİLERİZ. www.evrimera.com 79