Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Dr.Fehmi Tabak Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ABD Epidemiyoloji Etkenler BAKTERİLER Neisseria gonorrhoeae Chlamydia trachomatis Mycoplasma hominis Treponema pallidum Gardnerella vaginalis Ureaplasma urealyticum Hemophilus ducreyi Shıgella spp. Calymatobacterium granulomatos Etkenler Virüsler HSV HBV HCV Human papillomavirus HIV Protozoanlar Trichomonas vaginalis Entamoeba histolytica Giardia lamblia Mantarlar Candida albicans Ektoparazitler Phthirius pubis Sarcoptes scabiei Sendromlar Erkekte üretrit Genital ülser adenopati sendromu Mükopürülan servisit Pelvik inflamatuvar hastalık (PID) Vajinit Erkekte Üretrit Dizüri , üretral akıntı ve / veya üretral kaşıntı Gonokok ve gonokok dışı Gonokok dışı C. trachomatis (%15-55) U. urealyticum T. vaginalis Mycoplasma genitalium HSV Erkekte Üretrit - Tanı Aşağıdakilerden herhangi birinin varlığı: Mükopürülan veya pürülan akıntı Üretral akıntının Gram boyasında 5 lökosit (Gram pozitif diplokok + GU, - NGU) İlk atım idrar örneğinde Lökosit esteraz testi + veya mikroskopik incelemede 10 lökosit Üretrit Bulgular Gonokok Gonokok dışı KD 2-7 gün 10-21 gün Başlangıç Ani Dereceli Akıntı Sarı, bol Az, açık renkli Dizüri Orta Hafif Üretrit - Tanı Gram boya-N.gonorrhoeae Kültür N.gonorrhoeae (Rutinde önerilmez; Tanıda standard) C.trachomatis (Önerilmez) Nükleik asid probları-İleri derecede hassas ve özgül ELISA PZR- C.trachomatis için duyarlılık %100, özgüllük %95 DFA- C.trachomatis Gonore N.gonorrhoeae Bulaşma: Cinsel temas ve perinatal Erkekten kadına: %50 Kadından erkeğe: %20 En sık klinik tablo: Akut üretrit (erkek) Kadınlarda en sık enf. yeri: Endoserviks Tanı: Gram boyası ve kültür Gonore - Tanı Tedavi önerileri Gonore - Tedavi Sefiksim, 400 mg, tek doz Seftriakson, 125 mg, IM, tek doz Siprofloksasin, 500 mg, tek doz Ofloksasin, 400 mg, tek doz Levofloksasin, 250 mg, tek doz + Azitromisin, 1g, tek doz Doksisiklin, 2x100 mg, 7 gün Genital Ülser Adenopati Sendromu Genital herpes Sifiliz Şankroid Lenfogranüloma venereum Donovanoz Genital Herpes HSV-1/2 Primer enfeksiyonların %30’undan HSV-1 ; nükslerin çoğundan HSV-2 sorumlu Sıklıkla asemptomatik Tekrarlayıcı Ağrılı multipl veziküler veya ülseratif lezyonlar Genital Herpes - Tanı Tzanck preparatı Virolojik testler Hücre kültürü DFA, PZR Tipe özgül serolojik testler ELISA Genital Herpes - Tedavi Primer (7-10 gün) Asiklovir - 3x400 mg Famsiklovir - 3x250 mg Valasiklovir-2x1 g Atak (5 gün) 24 saat içinde başlanır Nüks (1 yıl) Sık nüks varsa ( 6/yıl) %70-80 etkin Asiklovir -2x400 mg Henry VIII Hitler ? Beethoven Napoleon Sifiliz Etken : Treponema pallidum KD : 3 hafta (10-90 gün) Sifiliz Primer sifiliz Şankr Bölgesel LAP Sifiliz Sifiliz Sekonder evre Döküntüler Yaygın LAP Condilama lata MSS invazyonu Mukoza lezyonları Ateş Glomerulonefrit Hepatit Artralji Sifiliz - Sekonder evre Sifiliz Tersiyer ve geç sifiliz Gom (Sifilitik granülom) MSS ve KVS tutulumu Sifiliz Latent sifiliz Seroloji (+), Klinik (-) Birkaç aydan, birkaç yıla kadar değişebilir. Latentlik süresi arttıkça, infektivite azalır. Erken (<2 yıl) Geç (>2 yıl) Nörosifiliz Herhangi bir nörolojik işaret ve yakınma Sifiliz - Tanı Karanlık alan mikroskopisi Seroloji Sifiliz - Tanı Özgül olmayan serolojik testler VDRL RPR Özgül serolojik testler FTA-ABS TPHA MHA-TP ELISA - Hayattaki pozitif olan tek şeyim VDRL testim!!! Sifiliz - Tedavi Primer ve sekonder evre Benzatin penisilin G (2.4 MU, IM, Tek doz) Doksisiklin (2x100 mg, 14 gün) Seftriakson (1 g, 8-10 gün) Azitromisin (2 g, tek doz) Latent sifiliz Erken latent : Benzatin Penisilin G (Tek doz) Geç latent : Benzatin Penisilin G (2.4 MU /hafta, 3 kez) Sifiliz - Tedavi Tersiyer evre Benzatin Penisilin G (2.4 MU/hafta, 3 kez) Nörosifiliz Kristalize Penisilin G (18-24 MU/gün, 10-14 g) Seftriakson (2 g/gün, 10-14 gün) Şankroid Hemophilus ducreyi Tropikal ve semitropikal bölgelerde endemik Afrika’da en sık genital ülser nedeni Ağrılı ülser, hassas LAP (1/3) Şankroid - Tanı Ülser zeminindeki eksüdanın sitolojik muayenesi (GiemsaGram) Balık sürüsü veya tren yolu görünümü Kültür (zor) DNA probları veya PZR Şankroid - Tanı kriterleri Bir veya daha fazla ağrılı ülserler Sifilize ait laboratuvar bulgularının negatifliği Klinik olarak tipik ülser görünümü ile birlikte, eksüdanın HSV açısından negatifliği Şankroid - Tedavi Azitromisin, 1 g, oral, tek doz veya Seftriakson, 250 mg, IM, tek doz veya Siprofloksasin, 2x500 mg, 3 gün veya Eritromisin, 4x500, 7 gün CHLAMYDİAL enfeksiyonlar C.trachomatis C.psittaci C.pneumoniae Gram negatif bakteri Zorunlu intrasellüler mo Kadınların % 20-40’ı (+) Sıklıkla CYBH’a yol açar ABD’de CYBH’ın en sık nedeni Klamidyal Enfeksiyonlar Kadınlarda Erkeklerde Servisit Endometrit Salfenjit Üretrit Üretrit Epididimit Proktit PID Ektopik gebelik İnfertilite C.trachomatis Trahom (serovar A, B, Ba ve C) CYBH (serovar D-K) Lenfagranüloma venereum (serovar L1-L3) Homoseksüellerde rektal enfeksiyonlar (serovar D,G,L1,L2) Klamidyal enfeksiyon - Klinik Kadınlarda Sıklıkla asemptomatik Pürülan servisite bağlı vajinal akıntı Disparoni Karın alt bölgelerde hassasiyet Ateş ve lökositoz Klamidyal enfeksiyon - Klinik Erkeklerde Asemptomatik veya dizüri ve üretral akıntı NGU’lerin % 30-50’sinden sorumlu Cinsel temastan 7-10 gün sonra yakınmalar başlar Skrotal şişme ve ağrı (Epididimit) Klamidyal enfeksiyon - Tedavi Azitromisin, 1 g, tek doz veya Doksisiklin, 2x100 mg, 7 gün veya Eritromisin, 4x500 mg, 7 gün veya Ofloksasin, 2x400 mg, 7 gün veya Levofloksasin, 500 mg, 7 gün Klamidyal enfeksiyonlar - Tanı Kültür (McCoy, HeLa hücre kültür) Kültür dışı yöntemler EIA (Kültüre göre duyarlılıkları düşük) DFA DNA probları (Duyarlılıkları yüksek) PCR Serolojik testler Tanıda yararsız (yetişkinlerin % 40-80’i + anti-klimidyal antikorlara sahip) Lymphogranuloma venereum Etken : C.trachomatis (serovar L1,L2,L3) Tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik Klinik Evre I : Genital lezyon (Soliter papül veya vezikül) Nonspesifik üretrit Evre II : Bölgesel LAP - Groove işareti Fistüller ve kronik seropürülan akıntı Ateş, bulantı, başağrısı artralji, poliartrit, HSM Evre III : Anogenitorektal sendrom (% 25) Rektal ağrı, tenezm, kanlı-mükopürülan akıntı Lymphogranuloma venereum LGV GROOVE İŞARETİ LGV - Tanı ve tedavi Tanı Klinik bulgular Seroloji : CF (>1/64) ve mikro İF testi Kültür ve immuntipleme : En duyarlı yöntemler Pahalı ve zor yöntemler Tedavi Doksisiklin, 2x100 mg, 21 gün veya Eritromisin, 4x500 mg, 21 gün Granuloma inguinale Donovanoz Etken : Calymmatobacterium granulomatosis Tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik Kronik, ağrısız ülsero-granülomatoz enfeksiyon Primer lezyon : Granülomatöz ülsere dönüşen soliter papül veya nodül Granuloma inguinale-Tanı&Tedavi Tanı : Büyük mononükleer hücrelerin sitoplazmik vakuollerde Donovan cisimciklerinin görülmesi ile koyulur Tedavi : Doksisiklin, 2x100 mg, >3 hafta veya TMP-SMX, forte tab, 2X1, > 3 hafta veya Siprofloksasin, 2x750 mg, >3 hafta veya Eritromisin, 4x500, >3 hafta veya Azitromisin, 1 g/hafta, > 3 hafta Mükopürülan Servisit Koyu servikal akıntı, endoserviksin eritemi ve ektopisi ile özgüllenen endoserviksin inflamasyonu. Çoğu olgularda etken saptanamaz. Nadiren N.gonorrhoeae ve C.trachomatis etken olarak bulunur. Genellikle asemptomatik olarak seyreder. CYBH’ın yayılımında önemli rol oynar. Vajinit Bakteriyal vajinoz Candida vajiniti Trikomonas vajiniti Bakteriyal vajinoz Tanı için 3 ölçüt olmalı: Homojen, renkli akıntı Clue hücrelerinin varlığı Vajinal sıvının pH>4.5 Whiff testi pozitifliği Vajinit - Tedavi Bakteriyal vajinoz Metronidazol, 2x500 mg, 7 gün Metronidazol, 2 g, tek doz Klindamisin, 2x300 mg, 7 gün Trikomonal vajinit Metronidazol, 2 g, tek doz veya 2x500 mg, 7 gün Candida vajiniti İntravajinal ajanlar: Clotrimazol, mikonazol,… Oral ajanlar : Flukonazol, 150 mg, tek doz Pelvik inflamatuvar hastalık-PID Cinsel olarak aktif yaşlarda Partner sayısı ile doğru orantılı Tedavisiz gonokok ve klamidya servisiti sonrası salfenjit gelişme riski : %10-40 Assandan enfeksiyon (Serviks Endometrium, tubalar, peritoneal kavite) Polimikrobiyal (Gonokok-%25-50, C.trachomatis-%30, mikst aerobikanaerobik bakteriler-%25-60) PID - Sekeller İnfertilite (PID sonrası risk : %30) Ektopik gebelik (PID anamnezi : %50) Tekrarlayıcı PID (1/5) Kronik pelvik ağrı Tubo-ovariyan abseler PID - Tanı Laparoskopi (altın standard-pratik değil) Kriterler Üçüde olmalı Karın alt bölgelerde duyarlılık Serviks hareketlerinde duyarlılık Adnekslerde duyarlılık +1bulunmalı Ateş Anormal servikal veya vajinal mükopürülan akıntı Vajinal sekresyonların mikroskopisinde lökositlerin varlığı Yüksek ESR veya CRP Gonokokkal veya klamidyal servisit bulgusu PID - Tedavi Parenteral Rejimler Sefoksitin+Doksisiklin Klindamisin+Gentamisin Ofloksasin veya levofloksasin Metronidazol veya Ampisilin/Sulbaktam+Doksisiklin Oral Rejimler Ofloksasin veya Levofloksasin Metronidazol Seftriakson veya sefoksitin + Doksisiklin Metronidazol KORUNMA Şüpheli cinsel temastan kaçının Tek eşliliğe yönelin Riskli kişilere HBV aşısı uygulayın Kondom kullanın Uyuşturucu ve alkol aldıktan sonra şüpheli cinsel temastan kaçının