ROMATOLOJİK HASTALIKLARDA KULLANILAN İLAÇLAR-2 NSAID ve GUT TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR Arkadaşlar hoca genel olarak slayttakileri okudu. İlaveten belirttiği şeyleri ekledim. Kolay gelsin;) YRD.DOÇ.DR.K.GÖKHAN ULUSOY NSAİ İLAÇLAR Siklooksijenaz Aspirin enzmini inhibe ederler (COX-1 ve COX-2) ve diğer NSAİ ilaçlar non-selektif etki gösterirler. Prostoglandin İnflamasyon Aspirinin sentezini azaltırlar. Yani ağrı kesici. ve ağrının oluşumunu engellerler. etkisi geri dönüşümsüzdür. Tromboksan üzerine etkisinden dolayı antikoagülan etki gösterir. Cerrahi işlem öncesi, aspirin kullanıyorsa hasta bir hafta önceden kesilir. NSAID ASPİRİN En eski ve en sık kullanılan NSAİ ilaçlardan Bazı ülkelerde reçetesiz satılmakta. Anti-inflamatuvar Düşük ve analjezik etki. dozlarda anti-koagülan etki. Anti-piretik etki. =ateş düşürücü ASPİRİN Asetil salisilik asit Mide ve ince barsaktan hızla absorbe olur Serum Alkali yarılanma ömrü 15 dk idrarda itrahı artar Günümüzde 100-325 mg Zehirlenmede atılımını artırmak için idrarı alkali yaparız. sıklıkla anti-koagülan amaçlı ASPİRİN Yan Etkiler; Gastrik rahatsızlıklar, Mide ve duedonal ülserler Hepatotoksisite Çocuklarda kullanılmaz --> REYE SENDROMU Astım Döküntü Adrenal toksisite Yüksek dozlarda Salisilizm: Kusma, kulak çınlaması, iştime azlığı, vertigo Kanama !!! SELEKOKSİB, REFOKOKSİB (VİOXX) Selektif Daha COX-2 inhibitörü (10-20 kez). az gastrik yan etkiler. Platelet fonksiyonu üzerine etkisiz. Advers etkilerinden (Miyokard enfarktüsü ve inme riskini artırdığından) dolayı piyasadan kaldırılmıştır. MELOKSİKAM (MELOX) Cox-2 selektif (az da olsa) Düşük terapötik doz (7,5 mg/gün) Romatolojik Gastrik hastalıklar ve ostoeartrit tedavisinde. yan etkileri daha az. Tromboksan A2 sentezini inhibe eder fakat platelet fonksiyonlarını etkilemez. Diğer etkileri NSAİ ilaçlarla benzer. eğer hastanın gastirik şikayetleri var ve NSAII kullanması gerekiyorsa mideyi korumak için proton pompa inhibitörü ile reçete ediyoruz DİKLOFENAK (VOLTAREN) Non-selektif Yan COX inhibitörü etkileri; Gastrointestinal Riski rahatsızlıklar, gastrik ülser ve kanama. azaltmak için proton pompası inh. kullanılabilir (Omeprazol vb) Renal kan akımını ve glomerular filtrasyon hızını etkilerler. Serum Oral lokal ağrılarda, spor yaralanmalarında kullanılır aminotransferaz enzimlerini yükseltebilir. ve enjektabl formları mevcut. Topikal ve göz damlası formları da vardır. Uzun süre aneljezik kullananların böbrek fonksiyonları etkilenebiliyor. DİFLUNİSAL (DOLPHİN) Salisilik asit türevidir Romtaoid artritte günlük önerilen doz ikiye bölünen 500–1000 mg’dır. Analjezik Renal Yan olarak da sıklıkla kullanılır (kanser ve cerrahi ağrılar) bozukluğu olanlarda dozu ayarlanmalıdır. etki profili diğer NSAİ ilaçlarla benzerdir. Bütün aneljezikler için geçerli ETODOLAK (ETOL) Diğer NSAİ ilaçlara göre daha COX-2 selektif. Günlük Post-op Diğer dozu 3-4 kez alınan 200-400 mg’dır. ağrı kontrolünde etkili. NSAİ ilaçlara göre daha az gastrik yan etkiler oluşturduğu öne sürülmektedir. FLURBİPROFEN (MAJEZİK) Non-selektif COX inhibisyonu yapar. Enterohepatik Etkili dozu günlük 200-400 mg’dır. Romatoid artrit, ankilozan spondilit ve osteoartritte etkilidir. İntravenöz Yan dolaşım gösterir. ve pastil formları da vardır. etkileri diğer NSAİ ilaçlarla benzer fakat nadiren ataksi, tremor ve rijidite ile ilişkilendirilmiştir. İBUPROFEN (BRUFEN) Fenilpropiyonik asit derivesidir. Çocuklarda da kullanılır Günlük 600 mg dozunda 1g Aspirin ile aynı anti-inflamatuvar etkiye sahiptir. Oral kullanılır, genellikle anti-inflamatuvar dozlarının daha azıyla analjezik etki elde edilir. Topikal uygulanan krem ve jel formları mevcuttur. Patent ductus arteriosus (PDA) tedavisinde kullanılır. Aspirinden Aspirinle Seyrek daha az GIS yan etkileri oluşturur. birlikte aditif etkileşim gösterir. görülen yan etkiler; hematolojik bozukluklar, akut renal yetmezlik ve hepatit . İNDOMETAZİN (ENDOL) Indol derivesidir ve 1963 yılında kullanıma sunulmuştur. Non-selektif Aynı COX inhibitörüdür. zamanda fosfolipaz A ve C’yi de inhibe eder. Nötrofil migrasyonunu azaltır ve T ve B hücre proliferasyonunu ankilozan spondilit=omurga artırır (Anti-inflamatuvar etki) Gut ve ankilozan spondilitte daha sık kullanılır. Göz eklemleri birbirine füzyon olduğu için sağa sola dönerken tüm vücutlarıyla dönerler bu hastalar. damlası şeklinde preparatları vardır (Konjunktival inflamasyon için). En sık GIS yan etkileri görülür. Bir çok ilaçla etkileşime girer. KETOPROFEN (PROFENİD) Non-selektif COX inhibitörüdür. Lipoksijenazı Etkili da inhibe eder. dozu günde üç defa 70 mg’dır. Romatoid artrit, osteoartrit,gut ve çeşitli ağrı (dismenore,başağrısı vb.) tedavilerinde En önemli yan etkileri GIS ve santral sinir sistemi üzerinedir. KETOROLAK (KETRODOL) Ketorolak’ın Etkili analjezik etkileri daha ön plandadır. dozu günde 4 kez 10 mg’dır Çok etkili bir analjeziktir, post-op ağrı tedavisinde morfinin yerine kullanılır. Genellikle IV veya IM uygulanır. Oral formu da vardır. Opiodlerle Toksisitesi Kronik kullanılınca opioid ihtiyacını %25–50 azaltır. diğer NSAİ ilaçlara benzer. kullanımda renal toksisite riski daha fazladır. NAPROKSEN (APRANAX) Non-selektif Naproksen Günlük COX inhibitörü. tüm romatolojik endikasyonlarda kullanılır. Analjezik olarakda kullanılır Ford formu var (çift doz) doz; 2 kere 375 mg’dır. Yavaş salınımlı (SR), oftalmik, topikal ve süspansiyon formları mevcuttur. GIS kanaması riski azdır fakat ibuprofene oranla riski iki kat fazladır. Nadiren allerjik pnömoni, vaskülit ve psödoporfiri gibi yan etkiler. PİROKSİKAM (CYCLADOL) Oksikam Yarı grubundan non-selektif COX inhibitörü. ömrü uzun, günde tek doz kullanıma uygun Günlük doz 20 mg’dır. Tüm romatolojik endikasyonlarda kullanılabilir. Yan etkiler GIS semptomları, tinnitur, baş ağrısı ve döküntüdür. 20mg/gün dozun üzerinde kullanıldığında peptik ülser ve GIS kanama insidansı artar. Riskin yaklaşık 9 kat kadar artabileceği gösterilmiştir. SULİNDAK Entero-hepatik Günlük dolaşıma girer, yarı ömrü uzundur. doz 2 kere 200 mg’dır. Endikasyon ve yan etkiler açısından diğer NSAİ ilaçlara benzerdir. Serum aminotransferaz enzimlerinde yükselme yapabilir. Agranülositoz, nefrotik sendrom ve trompostopeniye neden olabileceği bildirilmiştir. TOLMETİN Non-selektif Kısa Yan Cox inhibitörü yarılanma ömrü (1-2 saat) etki profili benzer Nadiren trombositopenik purpura Yeni bir ilaç TOLMETİN KORTİKOSTEROİDLER En güçlü anti-inflamatuvar ilaçlardır. Yan etkileri çok fazla, dikkatli kullanılmalı. Hipertansiyon, Çocuklarda kilo alımı, ödem, diyabet, osteoporoz. büyüme geriliği, boy kısalığı vb. Prednizolon, kortizon, hidrokortizon, kortizol, deksametazon, metilprednizolon. Doz hastaya ve klinik duruma göre değişir. İlaç kullanımı birden kesilmemelidir!!! Birden kesilirse hasta adrenal krize girebilir PARASETAMOL (ASETAMİNOFEN) (VERMİDON, PAROL) Analjezik Zayıf etkili COX-1 ve COX-2 inhibitörü Anti-inflamatuvar Oral En etkisi yok! yolla kullanılır. sık kullanılan analjezik Tüm Romatolojik hastalarda sadece analjezik etkisinden dolayı kullanılır Calpol aferin vb ilaçlar bu grupta yer alır ağrılarda kullanılır. Çocuklarda Kullanım kullanımı var. dozu günde 3-4 kez 325-500 mg. PARASETAMOL (Asetaminofen) Gastrik 15 yan etkileri oldukça az. g üzeri kullanımı fatal!! Karaciğer Antidotu Alkolle nekrozuna neden olur. N-Asetil Sistein birlikte kullanımı daha düşük dozlarda toksik etki oluşturabilir. (4g/gün ~8 tb.) GUT HASTALIĞINDA KULLANILAN İLAÇLAR GUT HASTALIĞINDA KULLANILAN İLAÇLAR İndometazin gibi NSAİ İlaçlar ; Akut gut ataklarında kullanılır. Bu ajanlar prostoglandin sentezini azaltır, makrofajlarda kristallerin fagositozunu inhibe ederler. Bu ilaçların amacı ürik asit sentezini azaltmak veya ürik asit atılımını artırmak ÜRİKOZÜRİK İLAÇLAR Probenesid Normalde, ve Sülfinpirazon ürik asitin %90’dan fazlası böbrekten proksimal tübüllerden geri emilir. Ürikozürik ajanlar zayıf asit yapıdadır. Ürik asit ile absorbsiyon için yarışırlar. Ürik asit atılımını artırırlar. ÜRİKOZÜRİK İLAÇLAR Oral yolla kullanılır. Akut ataklarda etkili değildirler. Kullanımının erken evrelerde akut gut atağına neden olabilir. Bunu engellemek için eş zamanlı kolşisin veya indometazin kullanılabilir. Allerjik yan etkiler görülebilir.(Sülfanamid yapıdan dolayı) KOLŞİSİN Kolşisin inflamatuvar hücrelerde mikrotübüller üzerinde etkilidir. Makrofaj azaltır. Kronik Oral göçünü ve fagositozu ve akut gutta kullanılır. yolla alınır. Diare, yüksek dozlarda ciddi karaciğer ve böbrek hasarına neden olabilir. Fmf hastalığında da kullanılır KSANTİN OKSİDAZ İNHİBİTÖRLERİ KSANTİN OKSİDAZ İNHİBİTÖRLERİ Ürik asit sentezi Ksantin oksidaz enzimini inhibe ederek azaltılabilir. Allopurinol oksipurinole (Alloksantin) çevrilir. Alloksantin enzimin irreversible inhibitörüdür. Febuksostat yeni bir ilaçtır ve pürin yapıda olmayan ksantin oksidaz inhibitörüdür. Sentezi azalan ürik asitin eklem ve dokularda birikimi engellenmiş olur. KSANTİN OKSİDAZ İNHİBİTÖRLERİ Kronik gut tedavisinde oral kullanılırlar. Genelde diğer ilaçlarla kombine kullanılır. Allopurinol; Kanser tedavisinde ölen hücrelerden ürik asit oluşumunu azaltmak için de kullanılır. Allopurinol GIS rahatsızlıklarına, döküntüye ve nadiren periferal nörite, vaskülite , kemik iliği disfonksiyonuna (aplastik anemi) neden olabilir. Febuksostat karaciğer fonksiyon bozukluğu ve GIS rahatsızlıklarına neden olabilir.