TANITIM - Pegem.net

ECONOMICUS
İKTİSAT
TAMAMI ÇÖZÜMLÜ
SORU BANKASI
Mikro İktisat
Makro İktisat
Para-Banka-Kredi
Uluslararası İktisat
Büyüme ve Kalkınma
Türkiye Ekonomisi
Müfettişlik
KPSS ve kurum
sınavları için
özgün sorulardan
oluşan
TEK KİTAP
Uzmanlık
Denetmenlik
Banka Sınavları
Kontrolörlük
Kaymakamlık
İktisadi Doktrinler Tarihi
DİLEK ERDOĞAN KURUMLU
Hakimlik
DİLEK ERDOĞAN KURUMLU
ECONOMİCUS
İKTİSAT SORU BANKASI
TAMAMI ÇÖZÜMLÜ
ISBN 978-605-318-614-4
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
7. Baskı: Ekim 2016, Ankara
Proje-Yayın: Şafak Tangıç
Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105
Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 26687
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: pegem@pegem.net
SUNU
Değerli uzman, denetmen ve müfettiş adayı arkadaşlarım;
Elinizdeki soru bankasını sizin için hedefleri olan ve hedeflerine
ulaşmak adına bol soru çözmesi gerektiğini bilen kıymetli öğrencilerim
için yazdım. Başarılarınıza katkıda bulunacağımı düşünerek inanın
yazarken hiç yorulmadım. Mikro, Makro ve Para kitaplarımdaki konu
diziliminde tüm kurum ve KPSS sorularını dikkate alarak olması gereken her şeyi soru yapmaya çalıştım. Özellikle çözümleri geniş tutarak
- öz ve net bilgilerden de uzaklaşmadan - bu soru bankasını bitirdiğinizde tüm iktisadı baştan sona tekrar etmiş olun istedim.
Benimle bu süreçte aynı istekte olan değerli meslektaşlarım
Mahir ALPER’e, Selma BALABAN LEVENT’e, kıymetli hocam
Prof. Dr. Nurettin ÖZTÜRK’e, Ankara Strateji Enstitüsü Uzmanı
Prof. Dr. Şevket TÜYLÜOĞLU’na, Doç. Dr. Bahadır AYDIN’a, kurucumuz Suat DÜZ’e, can eşim ve canım kızım YAĞMUR’a çok teşekkür
ederim.
Sizin için en büyük dileğim en güzel yerlere kendi emeklerinizle
gelmenizdir. Hepinize sonsuz başarılar dilerim...
Dilek ERDOĞAN KURUMLU
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1
MİKRO İKTİSAT
(1-410)
İktisadın Niteliği ve Önemi ..............................................................................................................................................3
Çözümler ................................................................................................................................................................................7
Tüketici Dengesi Analizi -1 ........................................................................................................................................... 12
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 18
Tüketici Dengesi Analizi -2 ........................................................................................................................................... 24
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 29
Tüketici Dengesi Analizi -3 ........................................................................................................................................... 34
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 39
Tüketici Dengesi Analizi -4 ........................................................................................................................................... 44
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 49
Tüketici Dengesi Analizi -5 ........................................................................................................................................... 54
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 60
Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -1 .................................................................................................................. 67
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 71
Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -2 .................................................................................................................. 75
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 79
Arz - Talep Analizi ve Piyasa Dengesi -3 .................................................................................................................. 84
Çözümler ............................................................................................................................................................................. 89
Esneklik -1 ......................................................................................................................................................................... 95
Çözümler ...........................................................................................................................................................................100
Esneklik -2 .......................................................................................................................................................................106
Çözümler ...........................................................................................................................................................................109
Esneklik -3 .......................................................................................................................................................................114
Çözümler ...........................................................................................................................................................................122
Üretim Teorisi -1 ............................................................................................................................................................128
Çözümler ...........................................................................................................................................................................132
Üretim Teorisi -2 ............................................................................................................................................................137
Çözümler ...........................................................................................................................................................................140
Üretim Teorisi -3 ............................................................................................................................................................144
Çözümler ...........................................................................................................................................................................147
Üretim Teorisi -4 ............................................................................................................................................................151
Çözümler ...........................................................................................................................................................................155
İktisat Soru Bankası
Maliyet Analizi -1 ..........................................................................................................................................................159
Çözümler ...........................................................................................................................................................................164
Maliyet Analizi -2 ..........................................................................................................................................................171
Çözümler ...........................................................................................................................................................................176
Tam Rekabet Piyasaları -1 ..........................................................................................................................................180
Çözümler ...........................................................................................................................................................................184
Tam Rekabet Piyasaları -2 ..........................................................................................................................................188
Çözümler ...........................................................................................................................................................................192
Tam Rekabet Piyasaları -3 ..........................................................................................................................................196
Çözümler ...........................................................................................................................................................................200
Tam Rekabet Piyasaları -4 ..........................................................................................................................................204
Çözümler ...........................................................................................................................................................................209
Eksik Rekabet Piyasaları -1 ........................................................................................................................................214
Çözümler ...........................................................................................................................................................................218
Eksik Rekabet Piyasaları -2 ........................................................................................................................................222
Çözümler ...........................................................................................................................................................................226
Eksik Rekabet Piyasaları -3 ........................................................................................................................................230
Çözümler ...........................................................................................................................................................................234
Eksik Rekabet Piyasaları -4 ........................................................................................................................................239
Çözümler ...........................................................................................................................................................................243
Eksik Rekabet Piyasaları -5 ........................................................................................................................................247
Çözümler ...........................................................................................................................................................................252
Eksik Rekabet Piyasaları -6 ........................................................................................................................................258
Çözümler ...........................................................................................................................................................................265
Faktör Piyasaları -1 .......................................................................................................................................................272
Çözümler ...........................................................................................................................................................................277
Faktör Piyasaları -2 .......................................................................................................................................................283
Çözümler ...........................................................................................................................................................................286
Genel Denge ve Refah Analizi -1 .............................................................................................................................289
Çözümler ...........................................................................................................................................................................293
Genel Denge ve Refah Analizi -2 .............................................................................................................................296
Çözümler ...........................................................................................................................................................................300
Mikro İktisat Karma Sorular........................................................................................................................................307
Çözümler ...........................................................................................................................................................................353
vi
İçindekiler
BÖLÜM 2
MAKRO İKTİSAT
(411-844)
Makro İktisada Giriş -1 ................................................................................................................................................413
Çözümler ...........................................................................................................................................................................417
Makro İktisada Giriş -2 ................................................................................................................................................421
Çözümler ...........................................................................................................................................................................426
Makro İktisada Giriş -3 ................................................................................................................................................430
Çözümler ...........................................................................................................................................................................433
Makro İktisada Giriş -4 ................................................................................................................................................435
Çözümler ...........................................................................................................................................................................440
Makro İktisada Giriş -5 ................................................................................................................................................444
Çözümler ...........................................................................................................................................................................448
Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -1 .......................................................................451
Çözümler ...........................................................................................................................................................................455
Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -2 .......................................................................458
Çözümler ...........................................................................................................................................................................463
Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -3 .......................................................................466
Çözümler ...........................................................................................................................................................................471
Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -4 .......................................................................477
Çözümler ...........................................................................................................................................................................482
Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler -5 .......................................................................487
Çözümler ...........................................................................................................................................................................491
Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -1 ....................................................................494
Çözümler ...........................................................................................................................................................................497
Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi - 2 ..................................................................501
Çözümler ...........................................................................................................................................................................506
Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -3 ....................................................................511
Çözümler ...........................................................................................................................................................................516
Denge Milli Gelir Düzeyinin Belirlenmesi ve Çarpan Analizi -4 ....................................................................520
Çözümler ...........................................................................................................................................................................525
Paranın Makro Ekonomideki Rolü -1 .....................................................................................................................531
Çözümler ...........................................................................................................................................................................535
Paranın Makro Ekonomideki Rolü -2 .....................................................................................................................539
Çözümler ...........................................................................................................................................................................545
Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği -1 ...........................................................550
Çözümler ...........................................................................................................................................................................555
Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği - 2 ..........................................................559
Çözümler ...........................................................................................................................................................................564
vii
İktisat Soru Bankası
Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği - 3 ..........................................................569
Çözümler ...........................................................................................................................................................................573
Paranın Makro Ekonomideki Rolü ve Para Politikasının Etkinliği -4 ...........................................................579
Çözümler ...........................................................................................................................................................................583
Parasal Aktarım Mekanizmaları -1 ..........................................................................................................................588
Çözümler ...........................................................................................................................................................................592
Parasal Aktarım Mekanizmaları -2 ..........................................................................................................................597
Çözümler ...........................................................................................................................................................................600
Parasal Aktarım Mekanizmaları -3 ..........................................................................................................................603
Çözümler ...........................................................................................................................................................................609
IS-LM Analizi - 1 .............................................................................................................................................................615
Çözümler ...........................................................................................................................................................................619
IS-LM Analizi - 2 .............................................................................................................................................................626
Çözümler ...........................................................................................................................................................................630
IS-LM Analizi - 3 .............................................................................................................................................................636
Çözümler ...........................................................................................................................................................................642
Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 1 ....................................................................................................................647
Çözümler ...........................................................................................................................................................................652
Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 2 ....................................................................................................................657
Çözümler ...........................................................................................................................................................................661
Toplam Talep - Toplam Arz Analizi - 3 ....................................................................................................................667
Çözümler ...........................................................................................................................................................................674
Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 1 .......................................................................................................................681
Çözümler ...........................................................................................................................................................................685
Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 2 .......................................................................................................................690
Çözümler ...........................................................................................................................................................................695
Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 3 .......................................................................................................................700
Çözümler ...........................................................................................................................................................................705
Açık Ekonomi (IS-LM-BP Analizi) - 4 .......................................................................................................................710
Çözümler ...........................................................................................................................................................................715
Enflasyon ve İşsizlik - 1 ................................................................................................................................................722
Çözümler ...........................................................................................................................................................................727
Enflasyon ve İşsizlik - 2 ................................................................................................................................................732
Çözümler ...........................................................................................................................................................................737
Enflasyon ve İşsizlik - 3 ................................................................................................................................................741
Çözümler ...........................................................................................................................................................................745
Enflasyon ve İşsizlik - 4 ................................................................................................................................................749
Çözümler ...........................................................................................................................................................................755
Bütçe Açıkları ve Bütçe Politikası ............................................................................................................................762
Çözümler ...........................................................................................................................................................................765
Makro İktisat Karma Sorular ......................................................................................................................................769
Çözümler ...........................................................................................................................................................................804
viii
İçindekiler
BÖLÜM 3
PARA-BANKA-KREDİ
(845-1045)
Para Ekonomisine Giriş - 1 ......................................................................................................................................... 847
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 850
Para Ekonomisine Giriş - 2 ......................................................................................................................................... 853
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 856
Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi -1 ............................................................................ 859
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 863
Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 2 ........................................................................... 867
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 871
Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 3 ........................................................................... 876
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 879
Kaydi Para Yaratma Süreci ve Para Arzının Belirlenmesi - 4 ........................................................................... 882
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 887
Merkez Bankası - 1 ........................................................................................................................................................ 891
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 894
Merkez Bankası - 2 ........................................................................................................................................................ 898
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 902
Para Politikası Amaçları ve Araçları -1 ................................................................................................................... 905
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 908
Para Politikası Amaçları ve Araçları - 2 .................................................................................................................. 912
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 916
Döviz Kurunun Belirlenmesine Yönelik Yaklaşımlar .......................................................................................... 920
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 923
Para Politikasının Yürütülmesinde Hedeflerin Kullanımı -1 ........................................................................... 926
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 930
Para Politikasının Yürütülmesinde Hedeflerin Kullanımı -2 ........................................................................... 933
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 937
Finansal Ekonomi -1 .................................................................................................................................................... 942
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 946
Finansal Ekonomi - 2 ................................................................................................................................................... 949
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 953
Finansal Ekonomi - 3 ................................................................................................................................................... 958
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 962
Finansal Ekonomi - 4 ................................................................................................................................................... 966
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 971
Finansal Ekonomi - 5 ................................................................................................................................................... 977
Çözümler ........................................................................................................................................................................... 980
ix
İktisat Soru Bankası
Finansal Ekonomi - 6 ...................................................................................................................................................984
Çözümler ...........................................................................................................................................................................988
Para-Banka-Kredi Karma Sorular ..............................................................................................................................993
Çözümler ......................................................................................................................................................................11020
BÖLÜM 4
ULUSLARARASI İKTİSAT
(1047-1248)
Uluslararası İktisat ..................................................................................................................................................... 1049
Çözümler ........................................................................................................................................................................ 1078
Büyüme ve Kalkınma ................................................................................................................................................ 1112
Çözümler ........................................................................................................................................................................ 1138
Türkiye Ekonomisi ..................................................................................................................................................... 1165
Çözümler ........................................................................................................................................................................ 1188
İktisadi Doktrinler Tarihi .......................................................................................................................................... 1211
Çözümler ........................................................................................................................................................................ 1231
Tablolar ve Formüller ............................................................................................................................................. 1249
Kaynakça ...................................................................................................................................................................... 1283
x
MİKRO İKTİSAT
İktisadın Niteliği ve Önemi
1.
2.
3.
Aşağıdakilerden hangisi iktisadın
genel tanımıdır?
A)
İnsan ihtiyaçlarının sonsuz kaynaklardaki alternatif kullanım yoludur.
B)
İnsanların kıt ihtiyaçlarının sonsuz
kaynaklarla karşılanmasında etkin
seçeneklerin kullanımıdır.
C)
İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasında kıt kaynakların alternatif
kullanım yollarını inceleyen doğal
bir bilim dalıdır.
D)
İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasında kıt kaynakların alternatif
kullanım yollarını inceleyen sosyal
bir bilim dalıdır.
E)
Üretim, bölüşüm gibi küçük birimlerin doğal bir sonucu olan sosyal ve
analitik bir bilim dalıdır.
4.
Aşağıdakilerden hangisi iktisadın
temel özellikleri içerisinde yer almaz?
5.
İktisadın mevcut durumunu inceleyerek insan davranışları ve insanların nispeten küçük birimlerle ilişkili
tercihlerini inceleyen iktisat bölümü
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Mikro iktisat
B)
Makro iktisat
C)
Pozitif iktisat
D)
Normatif iktisat
E)
Nedensel iktisat
Aşağıdakilerden hangisi iktisatçıları
ilgilendiren mikro bir konudur?
A)
Tüketici dengesi
B)
Millî gelir
C)
Enflasyon
D)
Dış ticaret
E)
Toplam talep
Bir faaliyetin biraz daha fazla ya da
biraz daha az yapılmasına ilişkin
kararlar ve bu kararların incelenmesi aşağıdakilerden hangisiyle ifade
edilir?
A)
İktisat sosyal bir bilimdir.
B)
İktisat sadece rakamlarla uğraşır
ve insan davranışlarının iktisadi
yönüne yoğunlaşır.
A)
İhtiyaç
C)
İktisat, malların tüketimi ile olduğu
kadar üretimi ve dağıtımıyla da
ilgilidir.
B)
Hipotez
C)
Tümleme yanılgısı
D)
İktisat analitiktir.
D)
Rasyonel davranış
E)
İktisat, tarihi bir bilimdir.
E)
Marjinal analiz
3
İktisadın Niteliği ve Önemi
6.
7.
8.
9.
Kitap ve koltuk nasıl mallardır?
A)
İkame mal
B)
Rakip mal
C)
Tamamlayıcı mal
D)
Zayıf tamamlayıcı mal
E)
Bağımsız mal
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)
Değeri bir veya birden fazla bağımsız değişkendeki değişmelere
göre belirlenen değişken, bağımlı
değişkendir.
B)
Değeri zamanın belli bir anında
ölçülebilen değişken, stok değişkendir.
C)
Değeri model dışında sistem dışı
etkilerle değişen değişken, dışsal
değişkendir.
D)
Değeri incelenen eşitlik dışında
veya eşitliğe bağımlı olarak belirlenen ve bağımsız değişkenin değerindeki değişmelere neden olan
değişken, bağımsız değişkendir.
E)
Değeri belli bir zaman diliminde
ölçülebilen değişken, akım değişkendir.
Ata ekmeğinin üretim sürecinde kullanılan mal ve hizmetlerden hangisi
tüketici malı niteliğindedir?
A)
Maya
B)
Su ve un
C)
Hamur
D)
Ata ekmeği
E)
Hamuru yapan işçi
10. Para stoğu nasıl bir değişkendir?
Bir otomobilin satış elemanı tarafından kullanılması, aşağıdaki mal
türlerinden hangisini ifade eder?
A)
Nihai mal
B)
Dayanıksız mal
C)
Üretici malı
D)
Serbest mal
E)
Ekonomik olmayan mal
A)
Dışsal değişken
B)
Stok değişken
C)
Akım değişken
D)
Bağımsız değişken
E)
İçsel değişken
11. Fransız iktisatçı Leon Walras, aşağıdakilerden hangisini matematiksel bir
içerik katarak oluşturmuştur?
4
A)
Karşılaştırmalı statik analiz
B)
Statik analiz
C)
Dinamik analiz
D)
Kısmi denge analizi
E)
Genel denge analizi
İktisadın Niteliği ve Önemi
x3
20x2
12. T (x) = ise ortalama değeri
maksimum yapan x değeri kaçtır?
A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
15. Ekonomide kaynaklar kıt olmasa ve
üretim faktörlerinin kullanımı gelişigüzel olsa aşağıdakilerden hangisi söz
konusu olur?
E) 50
13. Bir ekonomideki tüm üretim faktörlerinin veri teknoloji ile üretime koşulması, hiçbirinin atıl kalmaması varsayımı
altında, belirli bir dönemde üretilmesi
mümkün olan, alternatif mal bileşimlerini gösteren eğri aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
Tüketim imkânları eğrisi
B)
Kayıtsızlık eğrisi
C)
Üretim olanakları eğrisi
D)
Eş-ürün eğrisi
E)
Talep eğrisi
A)
Fırsat maliyeti artan bir öneme
sahip olur.
B)
Fırsat maliyeti kavramı önemsiz
hâle gelir.
C)
Marjinal dönüşüm oranı azalandır.
D)
Kaynak tahsisi piyasa mekanizmasına bırakılır.
E)
Kaynaklar devlet tarafından tahsis
edilir.
16. Aşağıdakilerden hangisi marjinal
dönüşüm oranını ifade eder?
14. Üretim imkânları eğrisinin altında kalan bir nokta ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A)
Bir malın para cinsinden değer
ölçüsüdür.
A)
Tam istihdamda etkin olan noktadır.
B)
B)
Ekonomide var olan kaynaklarla
ulaşılamayan noktadır.
Üretim imkânları eğrisinin genel
ifadesidir.
C)
C)
Hasılanın maksimize edildiği noktadır.
Bağımsız değişkenin bağımlı değişkende oluşturduğu toplam değerdir.
D)
D)
Ekonomide kaynakların atıl bırakıldığı, etkin olmayan bir noktadır.
Bağımsız değişkenin birim başına
hesaplanan değeridir.
E)
E)
Ekonomide kaynakların tam ve
etkin kullanıldığı bir noktadır.
Üretim imkânları eğrisi üzerindeki
herhangi bir noktadan çizilen teğetin eğimidir.
5
İktisadın Niteliği ve Önemi
17. İktisadi kaynakların bir üretimden
diğerine mükemmel şekilde kaydığı
durumda aşağıdakilerden hangisi
geçerli olur?
19. Üretim imkânları eğrisinde, fırsat
maliyetinin ölçümü için gerekli olan
kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Bir malın öteki mal cinsinden değer
ölçüsü olan nispi fiyatların bilinmesi
gerekir.
B)
Üretim imkânları eğrisi orijine göre
dış bükey olur.
Bir malın para cinsinden değer ölçüsü olan mutlak fiyatların bilinmesi
gerekir.
C)
D)
Üretim imkânları eğrisi eksenlere
paralel olur.
Nispî fiyatların bilinmesine gerek
yoktur.
D)
E)
Üretim imkânları eğrisinde fırsat
maliyeti sıfır olur.
Üretim imkânları eğrisinin esnekliğinin bilinmesi gerekir.
E)
Üretim imkânları eğrisinin eksenleri
yer değiştirmelidir.
A)
Üretim imkânları eğrisi negatif
eğime sahip düz bir çizgi olur.
B)
Üretim imkânları eğrisi orijine göre
iç bükey olur.
C)
20. Bir tank fiyatının bir otomobil fiyatına oranı aşağıdakilerden hangisini
gösterir?
18. Üretim olanakları eğrisinin orijine
göre iç bükey olması aşağıdakilerden
hangisini gösterir?
A)
Fırsat maliyetinin arttığını
B)
Fırsat maliyetinin sabit olduğunu
C)
Kaynakların etkin kullanılmadığını
D)
Fırsat maliyetinin azaldığını
E)
Fırsat maliyetinin önemsizliğini
6
A)
Tankın otomobil karşıtı fırsat maliyetini gösterir.
B)
Otomobilin, tank karşıtı fırsat maliyetini gösterir.
C)
Malların para cinsinden değer ölçüsünü gösterir.
D)
Tank ve otomobilin bağımsız mallar
olduğunu gösterir.
E)
Tank fiyatı ile otomobil fiyatı arasındaki farkı gösterir.
İktisadın Niteliği ve Önemi
1.
İktisat: İnsan ihtiyaçlarının karşılanmasında kıt kaynakların alternatif kullanım
yollarını inceleyen sosyal bir bilim dalıdır.
İktisat bir kıtlık bilimidir. Doğal bir bilim
değildir.
İktisat, toplum ve bireylerin sahip olduğu
sınırlı kaynakları, sınırsız olan ihtiyaçları
karşılamak için nasıl dağıtıldığının incelenmesidir.
ÇÖZÜMLER
4.
Tüketici dengesi, tüketimin maksimizasyonu, fayda maksimizasyonu, firma, birey, piyasa, kaynak dağılımı vb. kavramlar mikro iktisatla ilgilidir.
Diğer seçeneklerde yer alan millî gelir,
toplam talep, işsizlik vb. kavramlar makro
iktisatla ilgilidir.
Cevap A
Cevap D
2.
İktisadın temel özellikleri;
 İktisat, insan davranışlarını inceleyen
sosyal bir bilimdir (A seçeneği).
 İnsan davranışlarının sadece iktisadi yönünü inceler. Sınırlı kaynaklarla
insanlara maksimum tatmini sağlayacak olan alternatifleri seçmeye çalışır.
Sadece rakamlarla uğraşmaz.
5.
İhtiyaç: Tatmin edildiğinde haz ve doyum,
tatmin edilmediğinde ise acı ve üzüntü
veren duygulardır. Karşılanması yaşamsal olan ihtiyaçlar zorunlu; karşılanması
yaşamsal olmayan ihtiyaçlar zorunlu olmayan ihtiyaçlardır (A seçeneği).
Hipotez: İki değişkenin birbiriyle nasıl ilişkili olduğunu gösteren koşullu önermedir.
Örneğin; bir malın fiyatı arttığında satın
alınmak istenen miktar azalır (B seçeneği).
Tümleme yanılgısı: Birey için doğru olanın grup içinde doğru olacağı şeklindeki
hatalı sonuçtur (C seçeneği).
Rasyonel davranış: Karar almak, tercih
yapmak durumunda olan bir ekonomik
birimin, kendi hedefine uygun şekilde hareket etmesidir (D seçeneği).
Marjinal analiz: Bir faaliyetin biraz daha
fazla ya da biraz daha az yapılmasına
ilişkin kararlar marjinal kararlardır. Bu
kararların incelenmesi ise marjinal analizdir. Örneğin; iktisat dersi ne kadar
çalışmalıyım gibi bir faaliyette “ne kadar”
yapılacağına karar vermede kilit öneme
sahiptir. Dolayısıyla marjinal analiz iktisatta önemli bir rol oynamaktadır.
 İktisat analitiktir (D seçeneği).
 İktisat, tarihi bir bilimdir (E seçeneği).
 İktisat, malların tüketimi ile olduğu kadar üretimi ve dağıtımıyla da ilgilidir
(C seçeneği).
Cevap B
3.
Pozitif iktisat: Mevcut durumu inceleyerek ne olduğunu belirlemeye çalışan ve
değer yargısı içermeyen iktisat dalıdır
(C seçeneği).
Normatif iktisat: Refahın en üst düzeyde sağlanabilmesi için ne olması gerektiğini inceleyen iktisat dalıdır (D seçeneği).
Mikro iktisat: İktisadın mevcut durumunu
inceleyip insan davranışları ve insanların
firma, birey, piyasa gibi nispeten küçük
birimlerle ilişkili tercihlerini inceleyen bölümüdür.
Makro iktisat: Bir bütün olarak ekonomiyi
ve toplulaştırılmış ekonomik davranışları
inceleyen iktisat bölümüdür (B seçeneği).
Ekonomi
Mikro
Makro
=
+
ilmi
İktisat
İktisat
Cevap E
Cevap A
7
ÇÖZÜMLER
6.
İktisadın Niteliği ve Önemi
Tamamlayıcı mallar: Bir ihtiyacı giderme
özelliğine beraber sahip olunan mallardır. Bu mallarda, bir malın kullanımı diğer
malın kullanımını gerekli kılar ve birlikte
kullanımları daha fazla fayda sağlar. Otomobil ve benzin tamamlayıcı mallardır
(C seçeneği).
İkame (rakip) mallar: Birbirinin yerine kolaylıkla geçebilen mallardır. Koltuk ve kanepe ikame mallardır (A ve B seçeneği).
Bağımsız mallar: İhtiyacı giderme açısından ilişkisiz olan mallardır. Kitap ve
koltuk ilişkisizdir.
Cevap E
7.
Tüketici malı (nihai mal): Tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan mallardır.
Bu tür mallar er ya da geç kullanılırlar.
Ekonomik mal olma özelliklerini kaybettikleri anda ise yok olurlar. Ata ekmeğinin
üretimi sırasında kullanılan maya, su, un,
hamur, hamuru yapan işçi, tüketici malı
değildir. Tüketicinin direkt ihtiyacını karşılayan nihai mal, ata ekmeğidir.
9.
Bağımlı değişken: Genellikle Y ile gösterilen ve değeri bir veya birden fazla
bağımsız değişkendeki değişmelere göre
belirlenen değişkendir (A seçeneği).
Bağımsız değişken: Genellikle X ile gösterilen ve değeri incelenen eşitlik dışında
veya eşitlikten bağımsız olarak belirlenen
ve bağımlı değişkenin değerindeki değişmelere neden olan değişkendir (D seçeneği).
Dışsal değişken: Değeri model dışında
sistem dışı etkilerle değişen değişkendir
(C seçeneği).
İçsel değişken: Değeri model içinde belirlenen değişkendir.
Stok değişken: Değeri zamanın belli bir
anında ölçülebilen değişkendir
(B seçeneği).
Akım değişken: Değeri belli bir zaman
diliminde ölçülebilen değişkendir
(E seçeneği).
Cevap D
Cevap D
8.
Ekonomik mal: Mutlaka belli bir çaba
harcanarak elde edilebilen veya bir bedel
ödenmesi gereken maldır.
Serbest mal: Her istendiğinde doğada
bulunabilen ve çaba sarf edilmeden elde
edilen maldır (D seçeneği).
Dayanıksız mal: Fayda sağlandığında
yok olan, biten maldır (B seçeneği).
Nihai mal (tüketici malı): Tüketicinin ihtiyaçlarını doğrudan karşılayan mallardır
(A seçeneği).
Üretici malı (sermaye malı): Diğer üretici ya da tüketici malları üretiminde kullanılan mallardır.
10. Stok değişken; belli bir anda ölçülebilen
statik değişkendir. Para stoğu, servet,
sermaye, ulusal borçlar, dış borç, borç
stoğu vb. kavramlar, stok değişkeni ifade
eder.
Örneğin; otomobil gezinti için kullanılıyorsa tüketici malı; bir satış elemanı tarafından kullanılıyorsa üretici malı niteliğindedir.
Akım değişken; değeri belli bir zaman
diliminde ölçülebilen dinamik değişkendir. Gelir, ücret, maaş, yatırım, tüketim,
vergi, net ihracat, bütçe açığı vb. kavramlar akım değişkendir.
Cevap B
Cevap C
8
İktisadın Niteliği ve Önemi
ÇÖZÜMLER
11. Statik analiz: Bir denge oluştuğunda bu
duruma nasıl gelindiği incelenmeden; durağan şekilde ele alınması sonucu oluşan
iktisadi analiz yöntemidir (B seçeneği).
Karşılaştırmalı statik analiz: Bir dengeden diğer dengeye geçildiğinde sürecin
nasıl oluştuğu incelenmeden; iki durağan
durumun karşılaştırılmasıdır (A seçeneği).
Dinamik analiz: Bir dengeden öteki dengeye geçişte zaman içindeki değişmeleri
dikkate alarak çeşitli denge durumlarını
karşılaştıran analizdir (C seçeneği).
Kısmi denge analizi: Piyasalar arası
karşılıklı bağımlılığı hesaba katmadan,
diğer değişkenlerin değişmediği varsayımını (ceteris paribus) benimseyen iktisadi
analiz türüdür. Alfred Marshall’a aittir ve
Marshall’ın iktisat bilimine sağladığı en
önemli metodolojik katkı olarak kabul edilir (D seçeneği).
13. Bir ekonomideki tüm üretim faktörlerinin
veri teknoloji ile üretime koşulması, hiçbirinin atıl kalmaması varsayımı altında, belirli bir dönemde üretilmesi mümkün olan
alternatif mal bileşimlerini gösteren eğri,
üretim olanakları eğrisidir.
“Üretim imkânları eğrisi”
Üretim olanakları eğrisi üzerindeki her
nokta (A, B, C) tam istihdam hâlinde
ekonomide üretilmesi mümkün alternatif
mal bileşimlerini gösterir.
Cevap C
Genel denge analizi: Piyasalar arası bağımlılığı hesaba katarak ceteris paribus
varsayımını benimsemeyen iktisadi analizdir. Leon Walras’a aittir.
14.
Cevap E
dT(x)
= 3x 2 − 40x
dx
T(x) x (x 2 − 20x)
A(x)
= =
= x 2 − 20x
x
x
12. M(x)
=
Ortalama değerin maksimum olduğu
3x 2 − x 2 = 40x − 20x
2x 2 = 20x
x = 10
E→ Ekonomide var olan kaynaklarla ulaşılması mümkün olmayan noktadır
(B seçeneği).
D→ Üretim olanakları eğrisi altında, cari
üretim olanaklarının solunda kalan bu
nokta, etkin olmayan kaynakların atıl bırakıldığı, eksik istihdam noktasıdır.
Cevap D
Cevap A
9
A, B, C → Ekonomide kaynakların tam ve
etkin kullanıldığı, tam kapasite noktasıdır
(A ve E seçeneği).
3x 2 − 40x =x 2 − 20x
yerde; A(x) = M(x) ’dir.
iç bükey
ÇÖZÜMLER
y
negatif eğimli
Negatif
düz çizgi
0
Kaynaklar kıt olmasa ve üretim faktörlerinin kullanımı gelişigüzel
olursa fırsat
ARTAN
maliyeti kavramı önemsiz hâle gelir.
AZALAN
Cevap B
Sabit
SABİTFırsat Maliyeti
0
∆Y (Vazgeçilen)
∆X (Yerine konulan)
Tg α =
C seçeneği; toplam değerin tanımıdır.
D seçeneği; ortalama değerin tanımıdır.
∆TV
y
Artan Fırsat Maliyeti
ARTAN
AZALAN
negatif eğimli
düz çizgi
dış bükey
Dış
bükey
ç bükey
gatif eğimli
üz çizgi
dış bükey
x
0
SABİT
eksenlere
paralel
SIFIR
Azalan Fırsat Maliyeti
AZALAN
eksenlere
paralel
10
Üretim olanakları eğrisinin düz bir çizgi
olması durumunda üzerindeki her noktada eğim aynıdır. Üretim olanakları eğrisinin eğimi, bir maldan bir birim daha fazla
üretilmesi hâlinde, diğer maldan üretilen
miktarın ne kadar vazgeçilmesi gerektiğini yani üretimi arttırılan malın, üretimi
azaltılan mal cinsinden alternatif maliyetini gösterir. Düz bir çizgide eğim aynıyken
ekmek üretiminin TV cinsinden alternatif
maliyeti sabittir. Nedeni, üretim faktörlerinin bir malın üretiminden diğer malın üretimine mükemmel şekilde kaymasıdır.
Cevap A
x
0
∆TV (TV miktarı)
∆E (Ekmek miktarı)
α
0
İçiçbükey
bükey
α
x
∆E
Cevap E
y
Fırsat Maliyeti = Sıfır
SIFIR
A seçeneği; mutlak fiyatın tanımıdır.
SIFIR
Eksenlere
eksenlere
paralel
negatif eğimli
düz çizgi
17.
x
y
16. Marjinal dönüşüm oranıSABİT
(MRT): Üretim
imkânları eğrisi üzerindeki herhangi bir
noktadan çizilen teğetin eğimidir.
eksenlere
paralel
dış bükey
Fakat kaynaklar kıt olduğunda fırsat maliyeti kavramı önemli olur (A seçeneği).
MRTx.y = −
İktisadın Niteliği
ve Önemi
AZALAN
ARTAN
15. İhtiyaçlar sonsuz, kaynaklar sınırlıdır
(Kıtlık kanunu). Kıt kaynakların kullanılmasında alınan her kararda diğer karardan vazgeçilmesi, alternatif maliyettir
iç bükey
(fırsat maliyeti).
dış bükey
İktisadın Niteliği ve Önemi
ÇÖZÜMLER
18.
20. Bir tank almakla kaç otomobilden vazgeçildiğini yani fırsat maliyetini bulabilmek
için tank ve otomobil fiyatları arasındaki
nispî fiyatların bilinmesi gerekir.
Tank fiyatının otomobil fiyatına oranı, ikisi
arasındaki nispî fiyatı gösterir. Dolayısıyla
bir tank fiyatının bir otomobil fiyatına
oranı, tankın otomobil karşıtı fırsat maliyetini gösterir.
Burada X’in Y cinsinden alternatif maliyeti
azalmaktadır.
Azalan fırsat maliyeti olgusunun nedeni,
daha fazla X üretilirken aynı üretim faktörlerinden daha yüksek verim elde edilmesidir.
Cevap A
Burada X’in Y cinsinden alternatif maliyeti
artmaktadır.
Artan fırsat maliyeti olgusunun nedeni, daha fazla X üretilirken aynı üretim
faktörlerinden daha düşük verim elde
edilmesidir.
Cevap A
19. Mutlak fiyat: Bir malın para cinsinden
değer ölçüsüdür.
Nispî fiyat: Bir malın öteki mal cinsinden
değer ölçüsüdür.
Fırsat maliyetinin ölçümü için mutlak değil, nispî fiyatların bilinmesi gerekir.
Cevap A
11
Tüketici Dengesi Analizi - 1
1.
2.
Aşağıdakilerden hangisi, iktisadi akılcı insanın özelliklerinden biri değildir?
A)
Seçici olma
B)
Doyumsuz olma
C)
Tutarlı olma
D)
Asimetrik enformasyona sahip olma
E)
Çoğu aza tercih etme
“Tüketici belirli bir zaman aralığında
A’yı B’ye tercih ediyor ise her iki mal
demetinin de elde edilebilir olduğu belli
bir zaman aralığında, B’yi A’ya tercih
etmeyecektir.
A > B ise bu durumda B > A’dır.”
Yukarıdaki ifade tüketici tercihlerinin
hangi varsayımıdır?
A)
Tüketici tercihlerinin tutarlılığı
B)
Tüketici tercihlerinin doyumsuzluğu
C)
Tüketici tercihlerinin sürekliliği
D)
Tüketici tercihlerinin tamlığı
E)
Tüketici tercihlerinin rasyonelliği
Tüketicinin tükettiği mal ve hizmetten
duyduğu memnuniyet aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
A) Üretim
3.
4.
B) Girdi
D) İhtiyaç
C) Fayda
E) Ürün
Aşağıdakilerden hangisi fayda fonksiyonunun özelliklerinden biridir?
A)
Her bireyin fayda fonksiyonu aynıdır.
B)
Fayda fonksiyonu süreklidir.
C)
Fayda fonksiyonu malların tüketilen
miktarının azalan fonksiyonudur.
D)
Toplam fayda artarak artar.
E)
Fayda fonksiyonlarının iki kez türevi
alınamaz.
12
5.
Bir tüketici X mal sepetini Y mal sepetine, Y mal sepetini ise Z mal sepetine
tercih ediyorsa X’i Z’ye tercih etmiş
olacaktır.
Bu tüketici davranışı aşağıdaki varsayımlardan hangisine dayanır?
A)
Dış bükeylik varsayımına
B)
Tamlık varsayımına
C)
Azalan marjinal ikame haddi varsayımına
D)
Süreklilik varsayımına
E)
Doyumsuzluk varsayımına
Tüketici Dengesi Analizi - 1
6.
Aşağıdakilerden hangisi kardinal
fayda teorisinin özelliklerinden biri
değildir?
A)
Fayda toplanabilir.
B)
Fayda objektiftir.
C)
Fayda “util” olarak ölçülebilir.
D)
Farklı malların faydalarının toplamı,
toplam faydayı verir.
E)
Fayda herkes için farklıdır.
9.
Bir tüketicinin belirli bir dönemde tükettiği miktar arttıkça her ilave birimin
toplam faydaya yarattığı değişikliğin
giderek azalması aşağıdakilerden
hangisini ifade eder?
A)
Azalan toplam fayda kanunu
B)
Azalan marjinal fayda kanunu
C)
Azalan ortalama fayda kanunu
D)
Artan toplam fayda kanunu
E)
Artan marjinal fayda kanunu
10.
7.
Toplam faydanın birinci türevi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Marjinal gelir
B)
Marjinal maliyet
C)
Marjinal fayda
D)
Ortalama fayda
E)
Toplam fayda
Yukarıdaki marjinal fayda eğrisinde
toplam faydanın maksimum olduğu
nokta aşağıdakilerden hangisidir?
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
11. Toplam ve marjinal fayda değerleri ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
8.
A)
Marjinal faydanın toplam değerleri
aşağıdakilerden hangisini gösterir?
Toplam fayda artarak artar, maksimum olur ve azalmaya başlar.
B)
Marjinal fayda her zaman azalır.
A)
Toplam fayda
C)
B)
Ortalama fayda
Toplam fayda artarken marjinal
fayda azalır ama pozitiftir.
C)
Marjinal fayda
D)
D)
Kayıtsızlık eğrisi
Toplam fayda azalırken marjinal
fayda azalır ama negatiftir.
E)
Bütçe doğrusu
E)
Toplam fayda maksimumken marjinal fayda sıfırdır.
13
Tüketici Dengesi Analizi - 1
12. Azalan marjinal fayda kuralının geçerli
olduğu bir durumda, bir mal ya da
hizmetin son birimin sağladığı fayda,
sıfır olduktan sonra tüketildiğinde
toplam fayda nasıl değişir?
15. Tüketiciye aynı fayda düzeyini sağlaması sonucu tüketicinin tercih yapmada farksız kaldığı, belirli mal bileşimleri ya da demetlerinin tanımlandığı eğri
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
Azalır.
A)
Bütçe kısıtı
B)
Artar.
B)
Eş-ürün eğrisi
C)
Sıfır olur.
C)
Kayıtsızlık eğrisi
D)
Alabileceği en düşük değeri alır,
değişmez.
D)
Arz eğrisi
E)
Alabileceği en yüksek değeri alır,
değişmez.
E)
Toplam fayda eğrisi
13. Tüketicinin birden fazla mal tüketmesi
hâlinde, her mala ayrılan son liraların
marjinal faydalarının birbirine eşit
olması aşağıdakilerden hangisi ile
ifade edilir?
A)
Tüketici fazlası
B)
Tüketicinin kâr maksimizasyonu
C)
Tüketici dengesi
D)
Tüketici artığı
E)
Tüketici kazancı
14. Tüketicinin denge koşuluyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)
Tüketicinin birden fazla mal tüketmesi hâlinde her mala ayrılan son
liraların marjinal faydalarının birbirine eşit olması, II. Gossen Kanunu
olarak adlandırılır.
B)
Birinci derece tüketici denge koşulu, MUX / PX =MUY / PY’ dir.
C)
İkinci derecede tüketici denge
koşulu, farksızlık eğrilerinin orijine
göre dış bükey olmasıdır.
D)
Tüketici dengesi için geliştirilmiş teorilerden biri kardinal fayda teorisi,
diğeri ordinal fayda teorisidir.
E)
16. İlgili noktada kayıtsızlık eğrisine teğet
olan doğrunun eğiminin negatifine
eşit olan kavram aşağıdakilerden
hangisidir?
Tüketicinin her iki maldan da satın
alarak faydasını maksimize etmesi
köşe dengesi, sadece tek bir mal
satın alarak dengeye gelmesi dahili
dengedir.
14
A)
Marjinal dönüşüm oranı
B)
Marjinal teknik ikame oranı
C)
Marjinal ikame haddi
D)
Marjinal fayda oranı
E)
Marjinal teknik fayda oranı